Yi enu ci yí lemɛ ji

Nyɔnuɖɛ Ciwo Yí Kuso Mɛsia Lɔ Nu Dasɛ Mɔ Yesu Yí Nyi Mɛsia Lɔa?

Nyɔnuɖɛ Ciwo Yí Kuso Mɛsia Lɔ Nu Dasɛ Mɔ Yesu Yí Nyi Mɛsia Lɔa?

Ðoŋci ci Bibla na

 Ɛɛ. Hwenu Yesu le nyigban jiɔ, ena enyɔnuɖɛ sugbɔ ciwo yí kuso “Mɛsia Amɛkplɔtɔ lɔ” ci yí nyi “Hwlɛngantɔ nɔ xexe lɔ” nu vamɛ. (Daniɛli 9:25; 1 Ʒan 4:14) Le Yesu ku godu can ɔ, ékpɔtɔ na enyɔnuɖɛ ciwo yí kuso Mɛsia lɔ nu vavamɛ.​—Ehajiji Wema 110:1; Edɔwawawo 2:34-36.

 “Mɛsia” gɔnmɛ ɖe?

 Ebre nyɔgbe Ma·shiʹach (Mɛsia) koɖo Grɛki nyɔgbe Khri·stos (Kristo) gɔnmɛ yí nyi “Amɛshiaminɔ.” Ci ele ahan ɔ, “Yesu Kristo” gɔnmɛ yi nyi “Yesu, Amɛshiaminɔ lɔ,” alo “Yesu, Mɛsia lɔ.”

 Le Bibla hwenuwoɔ, nɔ woashi ami nɔ mɛ ɖeɔ, wokunɔ ami kɔ ɖo eta ni keŋ asɔ ɖo acɛ tɔxu vevi ɖe. (1 Ese Wema 8:12; 1 Samiɛli 16:13) Mawu yí ɖo Yesu yí enyi Mɛsia​—ci yí nyi acɛ tɔxu gangan ɖeka. (Edɔwawawo 2:36) Ele ahan gan, denyi ami yí Mawu sɔ shi ami nɔ Yesu o, vɔ gbɔngbɔn kɔkɔɛ yí esɔ shi ami ni.​—Matie 3:16.

 Amɛ sugbɔ atɛnŋ anyi Mɛsia lɔa?

 Oo. Jeshidu le agbetɔwo lɔviwo nu, vɔ mɛɖe tɔ desɔnɔ koɖo yi kpena tɔ o; eyi mɛɖe datɛnŋ azan yitɔ do mɛbu tɔ dumɛ o. Ahanke mɛ kuɖeka ji yí Bibla mɛ nyɔnuɖɛ ciwo yí kuso Mɛsia alo Kristo lɔ nu ɖo avamɛ do nɛ. Eyi taɖo Bibla kanxle mì mɔ, ‘ŋsukantɔwo avava yí anu mɔ yewo yí nyi Kristo lɔ alo yewo yí nyi Mawu ŋɛdotɔwo yí ale jeshidu ganganwo koɖo enudanŋdowo ɖekɔ ti. Keke nɔ wokpe jiɔ, woaflu amɛ ciwo Mawu can hɛnnɛ.’​—Matie 24:24, EZOÐUÐU YOYU WEMA.

 Hɔntɔn Mɛsia lɔ ava kea?

 Oo. Bibla nu ɖɛ mɔ Mɛsia lɔ anyi Izraɛli Fyɔ Davidi jijimɛvi. (Ehajiji Wema 89:3, 4) Ele ahan gan, Ʒuifuwo jijimɛ wema ciwo mɛ woŋwlɛ wowo tɔgbiwo ŋkɔwo do keke va ɖo Davidi ji bu. Ele shigbe mɔ, hwenu Rɔmatɔwo vagban Ʒeruzalɛmu le exwe 70 K.H. a yí wodahɛn wema lɔwo hannɛ. So ganɔmɛɔ, mɛɖe datɛnŋ adasɛ mɔ yeso Efyɔ Davidi xomu mɛ o. Vɔ, ci jijimɛ wema lɔwo li le Yesu hwenu yí enu mɔ yenyi Davidi jijimɛviɔ, yi ketɔnɔwo can dekpe ji yí dasɛ mɔ ŋsu yɛkan o.​—Matie 22:41-46.

 Bibla mɛ nyɔnuɖɛ nɛni yí kuso Mɛsia lɔ nuɔ?

 Mìdasɛnŋ anu enyɔnuɖɛ nɛni teŋ yí kuso Mɛsia lɔ nu o. Le kpɔwɛ mɛ, lé mɛɖe ahlɛn enyɔnuɖɛ ciwo yí kuso Mɛsia lɔ nu do atɛnŋ ato akpo nɔ lé mɛbu ahlɛn wo do. Ezai 53:2-7 nu enyɔnuɖɛ vovovowo so Mɛsia lɔ nu. Mɛɖewo tɛnŋ sɔɛ mɔ kpukpui cɛ mɛ nyɔwo nyi enyɔnuɖɛ ɖeka, vɔ mɛbuwo asɔɛ mɔ enyɔnuɖɛ vovovowo yí wonyi.

 Nyɔnuɖɛ ciwo yí kuso Mɛsia nu vamɛ to Yesu ji

Enyɔnuɖɛ

Fini ele

Yi mɛvava

Abraxamu jijimɛvi

Gɔnmɛjeje 22:17, 18

Matie 1:1

Abraxamu vi Izaki jijimɛvi

Gɔnmɛjeje 17:19

Matie 1:2

Woaji le Izraɛli kɔta ci yí nyi Ʒuda mɛ

Gɔnmɛjeje 49:10

Matie 1:1, 3

Aso Efyɔ Davidi xomu mɛ

Ezai 9:7

Matie 1:1

Cugbejɛ lealɔji yí aji

Ezai 7:14

Matie 1:18, 22, 23

Woaji le Bɛtɛlɛxɛmu

Mishe 5:2

Matie 2:1, 5, 6

Woayɔɛ mɔ Emanuɛli b

Ezai 7:14

Matie 1:21-23

Woaji do wamɛnɔwo xomu mɛ

Ezai 53:2

Luiki 2:7

Woawu ɖeviwo le yi jiji godu

Ʒeremi 31:15

Matie 2:16-18

Woayɔɛ so Eʒipti

Oze 11:1

Matie 2:13-15

Woayɔɛ mɔ Nazarɛtitɔ c

Ezai 11:1

Matie 2:23

Eŋɛdotɔ ɖeka ava doŋkɔ ni

Malashi 3:1

Matie 11:7-10

Woashi ami ni shigbe Mɛsia nɛ le exwe 29 K.H. d

Daniɛli 9:25

Matie 3:13-17

Mawu mɔ yɛ nyi Yeviye

Ehajiji Wema 2:7

Edɔwawawo 13:33, 34

Áɖo ezolelanmɛ do Mawu xwe nu

Ehajiji Wema 69:9

Ʒan 2:13-17

Ányi eŋɛnywidratɔ

Ezai 61:1

Luiki 4:16-21

Jugbaja sumɔsumɔdɔ ci awa le Galile anyi klɛnklɛn gangan nɔ amɛwo

Ezai 9:1, 2

Matie 4:13-16

Ányi enujiŋwatɔ shigbe Moizi nɛ

2 Ese Wema 18:15

Edɔwawawo 2:22

Shigbe Moizi nɛɔ, anu Mawu susuwo

2 Ese Wema 18:18, 19

Ʒan 12:49

Áda edɔ̀ nɔ amɛ sugbɔ

Ezai 53:4

Matie 8:16, 17

Dadɔn amɛwo susu va yiɖeki ji o

Ezai 42:2

Matie 12:17, 19

Áse vevi do mɛ ciwo yí kpekpeɛ fun nu

Ezai 42:3

Matie 12:9-20; Maki 6:34

Ádasɛ Mawu jɔjɔɛnyinyi

Ezai 42:1, 4

Matie 12:17-20

Ányi Aɖaŋɖetɔ Adodwi

Ezai 9:6, 7

Ʒan 6:68

Ádra Yehowa ŋkɔ

Ehajiji Wema 22:22

Ʒan 17:6

Ádo labaluwo

Ehajiji Wema 78:2

Matie 13:34, 35

Ányi Ega

Daniɛli 9:25

Matie 23:10

Amɛ sugbɔ daxɔɛ ji se o

Ezai 53:1

Ʒan 12:37, 38

Ányi ekpe ci nu woaklɛn afɔ do

Ezai 8:14, 15

Matie 21:42-44

Amɛwo agbi

Ehajiji Wema 118:22, 23

Edɔwawawo 4:10, 11

Woado ke yi do ŋɖemajɔ ji

Ehajiji Wema 69:4

Ʒan 15:24, 25

Ázɔn esɔkɛtɛ ji aɖo Ʒeruzalɛmu koɖo jijɔxwa

Zakari 9:9

Matie 21:4-9

Ðeviwo akanfui

Ehajiji Wema 8:2

Matie 21:15, 16

Ava le Yehowa ŋkɔ mɛ

Ehajiji Wema 118:26

Ʒan 12:12, 13

Exlɔ ci ji ekan do asɛ

Ehajiji Wema 41:9

Ʒan 13:18

Woasɛ axɔ gajun 30 e

Zakari 11:12, 13

Matie 26:14-16; 27:3-10

Yi xlɔwo ashi gbeɖi ɖɛ

Zakari 13:7

Matie 26:31, 56

Kunuɖetɔ ŋsukantɔwo ado hwɛ yi

Ehajiji Wema 35:11

Matie 26:59-61

Ábɔ nu le ŋmɛ nɔ mɛ ciwo yí do hwɛ yi

Ezai 53:7

Matie 27:12-14

Woaɖe tan kɔɖo nu

Ezai 50:6

Matie 26:67; 27:27, 30

Woaxo eta ni

Mishe 5:1

Maki 15:19

Woayɛ koɖo esɔvo bayɛ

Ezai 50:6

Ʒan 19:1

Dagbe mɔ woŋgbexo ye o

Ezai 50:6

Ʒan 18:22, 23

Acɛkpatɔwo abla nu do nu

Ehajiji Wema 2:2

Luiki 23:10-12

Woakan alɔwo koɖo afɔwo ni do aci nu

Ehajiji Wema 22:16

Matie 27:35; Ʒan 20:25

Woada nu kpɔ yí asɔ ma yi wuwo

Ehajiji Wema 22:18

Ʒan 19:23, 24

Woahlin do nuvɔnwatɔwo mɛ

Ezai 53:12

Matie 27:38

Woagbali yí azui

Ehajiji Wema 22:7, 8

Matie 27:39-43

Ákpe fun do ta nɔ nuvɔnwatɔwo

Ezai 53:5, 6

1 Piɛ 2:23-25

Ábu mɔ Mawu gbe ye ɖɛ

Ehajiji Wema 22:1

Maki 15:34

Woana vɛn ci wosɔ baka koɖo vinɛgri yi

Ehajiji Wema 69:21

Matie 27:34

Shikɔ aci gbɔxwe aku

Ehajiji Wema 22:15

Ʒan 19:28, 29

Ásɔ yi gbɔngbɔn do alɔ mɛ nɔ Mawu

Ehajiji Wema 31:5

Luiki 23:46

Ásɔ yi gbe na

Ezai 53:12

Maki 15:37

Ácu tafɛn ci woasɔ ɖe nuvɔn si

Ezai 53:12

Matie 20:28

Wodaŋɛ yi xuwo o

Ehajiji Wema 34:20

Ʒan 19:31-33, 36

Woasɔ enu tɔɛ

Zakari 12:10

Ʒan 19:33-35, 37

Woaɖyi do hotɔnɔwo tɔxu

Ezai 53:9

Matie 27:57-60

Woafuin so ku

Ehajiji Wema 16:10

Edɔwawawo 2:29-31

Mɛbu aɖɔli mɛ ci yí sɛ

Ehajiji Wema 109:8

Edɔwawawo 1:15-20

Ánɔ anyi le Mawu ɖushimɛ

Ehajiji Wema 110:1

Edɔwawawo 2:34-36

a Wema ci yí nyi McClintock and Strong’s Cyclopedia nu mɔ: “Kankandoji li mɔ hwenu wogbangban Ʒeruzalɛmu yí wodahɛn Ʒuifuwo kɔtawo koɖo wowo xomuwo jijimɛ wemawo; vɔ denyi le yi godu yɔ o.”

b Ebre nyɔgbe ci yí Emanuɛli gɔnmɛ yí nyi “Mawu li koɖo mì.” Ŋkɔ cɛ dre edɔ ci Yesu awa shigbe Mɛsia nɛ. Ci eva nyigban ji koɖo edɔ ciwo ewa dasɛ mɔ Mawu le koɖo Yi sɛntɔwo.​—Luiki 2:27-32; 7:12-16.

c Ewa mɔ wosɔ enyɔgbe “Nazarɛtitɔ” so Ebre nyɔgbe neʹtser mɛ, yi gɔnmɛ yí nyi “acilɔvi.”

d Nɔ akpɔ enumɛɖeɖewo so lé Bibla dasɛ do mɔ exwe 29 K.H. nyi exwe ci mɛ Mɛsia lɔ va leɔ, kpɔ nyɔta ci yí nyi “Alesi Daniel ƒe Nyagblɔɖia Gblɔ Mesia la ƒe Vava Ðii.”

e Enyɔnuɖɛ cɛ le Zakari wema mɛ, gan Bibla ŋwlɛtɔ Matie nu mɔ “enyɔ ci yí enyɔnuɖɛtɔ Ʒeremi nu ɖɛ.” (Matie 27:9) Ewa mɔ hweɖewonuɔ, wosɔ Ʒeremi wema lɔ ɖo tɔtɔmɛ nɔ Enuŋwlɛŋwlɛ lɔwo kpaxwe ci woyɔnɔ mɔ “Enyɔnuɖɛtɔwo” (Luiki 24:44) Ele shigbe mɔ Matie zan “Ʒeremi” yí sɔ dasɛ wema ciwo pleŋ yí le akpaxwe lɔ nɛ. Zakari wema lɔ can le akpaxwe lɔ hɛnnɛ.