«ΕΧΩ ένα όνειρο». Αυτό είπε ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, Αμερικανός υπέρμαχος των δικαιωμάτων του πολίτη, στην πιο διάσημη ομιλία του πριν από 50 χρόνια, στις 28 Αυγούστου 1963. Χρησιμοποιώντας ξανά και ξανά αυτή τη φράση που μαγνητίζει, ο Κινγκ εξέφρασε το όνειρο, ή αλλιώς την ελπίδα, ότι μια μέρα οι άνθρωποι θα ζουν ελεύθεροι από φυλετικές προκαταλήψεις. Μολονότι μίλησε για το όραμά του σε ένα ακροατήριο στις Ηνωμένες Πολιτείες, άνθρωποι σε πολλά κράτη έχουν στην ουσία το ίδιο όνειρο.

Τρεις μήνες μετά την ομιλία του Κινγκ, στις 20 Νοεμβρίου 1963, 100 και πλέον χώρες υιοθέτησαν τη Διακήρυξη των Ηνωμένων Εθνών για την Εξάλειψη Κάθε Μορφής Φυλετικών Διακρίσεων. Τις επόμενες δεκαετίες έγιναν αποδεκτές και άλλες διεθνείς πρωτοβουλίες. Όλες αυτές οι αξιέπαινες προσπάθειες εγείρουν αναπόφευκτα το ερώτημα: Τι έχει επιτευχθεί;

Στις 21 Μαρτίου 2012, ο Μπαν Κι-μουν, Γενικός Γραμματέας του Ο.Η.Ε., δήλωσε: «Υπάρχουν πολλά πολύτιμα εργαλεία και συνθήκες—καθώς και ένα ολοκληρωμένο παγκόσμιο πλαίσιο—για την πρόληψη και την εξάλειψη του ρατσισμού, των φυλετικών διακρίσεων, της ξενοφοβίας και της μισαλλοδοξίας. Παρ’ όλα αυτά, ο ρατσισμός εξακολουθεί να πλήττει εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο».

Ακόμη και σε χώρες όπου έχει σημειωθεί πρόοδος στην καταπολέμηση της φυλετικής και άλλων μορφών προκατάληψης, το ερώτημα παραμένει: Έχουν ξεριζώσει πράγματι οι όποιες βελτιώσεις τα βαθιά αισθήματα των ανθρώπων ή έχουν απλώς καταστείλει την εξωτερίκευσή τους; Ορισμένοι πιστεύουν ότι στην καλύτερη περίπτωση οι βελτιώσεις αποτρέπουν τις διακρίσεις, αλλά ίσως αδυνατούν να εξαλείψουν την προκατάληψη. Γιατί; Επειδή οι διακρίσεις είναι πράξεις που μπορούν να γίνουν φανερές και να τιμωρηθούν διά νόμου, ενώ η προκατάληψη αφορά ενδόμυχες σκέψεις και αισθήματα, που δεν υπάγονται σε κανόνες.

Επομένως, οποιαδήποτε προσπάθεια εξάλειψης της προκατάληψης δεν πρέπει απλώς να καταστέλλει πράξεις που συνιστούν διακρίσεις, αλλά και να αλλάζει σκέψεις και αισθήματα για τα μέλη άλλων ομάδων. Είναι όντως εφικτό κάτι τέτοιο; Και αν ναι, πώς; Ας εξετάσουμε μερικές πραγματικές περιπτώσεις οι οποίες μας δείχνουν ότι οι άνθρωποι μπορούν να αλλάξουν, αλλά και ότι υπάρχει κάτι που θα τους βοηθήσει ως προς αυτό.

Λίντα: Γεννήθηκα στη Νότια Αφρική. Θεωρούσα τους Νοτιοαφρικανούς που δεν ήταν λευκοί κατώτερους, αμόρφωτους, αναξιόπιστους και ικανούς μόνο για υπηρέτες των λευκών. Ήμουν παγιδευμένη σε μια νοοτροπία προκατάληψης χωρίς καν να το συνειδητοποιώ. Αυτή η στάση άρχισε να αλλάζει, όμως, όταν ξεκίνησα να μελετώ τη Γραφή. Έμαθα ότι «ο Θεός δεν είναι προσωπολήπτης» και ότι η καρδιά είναι πιο σημαντική από το χρώμα ή τη γλώσσα μας. (Πράξεις 10:34, 35· Παροιμίες 17:3) Χάρη στο εδάφιο Φιλιππησίους 2:3 κατάλαβα ότι, αν θεωρούσα τον καθένα ανώτερο από εμένα, θα κατάφερνα να ξεπεράσω την προκατάληψη. Η εφαρμογή τέτοιων Γραφικών αρχών με έχει βοηθήσει να ενδιαφέρομαι για τους άλλους άσχετα από το χρώμα τους. Τώρα νιώθω απελευθερωμένη από τα δεσμά της προκατάληψης.

Μάικλ: Μεγάλωσα σε μια περιοχή όπου έμεναν κυρίως λευκοί Αυστραλοί, και ανέπτυξα πολύ ισχυρή  προκατάληψη για τους Ασιάτες, ιδίως τους Κινέζους. Όταν οδηγούσα και έβλεπα κάποιον που έμοιαζε Ασιάτης, κατέβαζα το παράθυρο και του φώναζα προσβλητικά λόγια, όπως: «Άντε σπίτι σου, Ασιάτη!» Αργότερα, όταν άρχισα να μελετώ τη Γραφή, κατάλαβα πώς βλέπει ο Θεός τους ανθρώπους. Τους αγαπάει όποια και αν είναι η καταγωγή ή η εμφάνισή τους. Αυτή η αγάπη με συγκίνησε, και το μίσος μου έγινε αγάπη. Είναι εκπληκτικό να βιώνει κάποιος μια τόσο ριζική αλλαγή. Τώρα μου αρέσει πολύ να συναναστρέφομαι με άτομα από κάθε χώρα και παρελθόν. Έχουν ανοίξει οι ορίζοντές μου και χαίρομαι ιδιαίτερα για αυτό.

Σάντρα: Η μητέρα μου ήταν από το Ουμουνέντε, στην πολιτεία Δέλτα της Νιγηρίας. Η οικογένεια του πατέρα μου, όμως, είναι από την πολιτεία Έντο και μιλούν τη γλώσσα ισάν. Λόγω αυτών των διαφορών, η μητέρα μου ήταν στόχος έντονης προκατάληψης από την οικογένεια του πατέρα μου μέχρι τη μέρα που πέθανε. Ορκίστηκα, λοιπόν, ότι δεν θα είχα ποτέ καμιά σχέση με όποιον μιλάει τη γλώσσα ισάν ούτε θα παντρευόμουν κάποιον από την πολιτεία Έντο. Αλλά όταν ξεκίνησα να μελετώ τη Γραφή, άρχισα να βλέπω αλλιώς τα πράγματα. Εφόσον η Γραφή λέει ότι ο Θεός δεν είναι προσωπολήπτης και ότι όποιος τον φοβάται είναι ευπρόσδεκτος σε αυτόν, ποια είμαι εγώ που μισώ κάποιους λόγω της φυλετικής ομάδας ή της γλώσσας τους; Προσάρμοσα τον τρόπο σκέψης μου και συμφιλιώθηκα με την οικογένεια του πατέρα μου. Εφαρμόζοντας τις Γραφικές αρχές, βρήκα ευτυχία και ειρήνη διάνοιας. Επίσης, τα πηγαίνω καλά με τους άλλους άσχετα από το παρελθόν, τη φυλή, τη γλώσσα ή την εθνικότητά τους. Όσο για τον άντρα μου, είναι από την πολιτεία Έντο και μιλάει τη γλώσσα ισάν!

Γιατί ξεπέρασαν αυτοί και πολλοί άλλοι χάρη στη Γραφή το μίσος και την προκατάληψη, που έχουν βαθιές ρίζες; Επειδή η Γραφή είναι ο Λόγος του Θεού. Έχει τη δύναμη να αλλάζει το πώς σκέφτεται και νιώθει κάποιος για τους άλλους. Επιπλέον, δείχνει τι χρειάζεται ακόμη για να τερματιστεί κάθε προκατάληψη.

Μολονότι η Γραφική γνώση συμβάλλει στον έλεγχο και στο ξερίζωμα ισχυρών αισθημάτων, πρέπει να τακτοποιηθούν άλλες δύο παράμετροι για να εξαλειφθεί εντελώς η προκατάληψη. Πρώτον, υπάρχει η αμαρτία και η ανθρώπινη ατέλεια. Η Γραφή λέει ξεκάθαρα: «Δεν υπάρχει άνθρωπος που να μην αμαρτάνει». (1 Βασιλέων 8:46) Έτσι λοιπόν, όσο σκληρά και αν προσπαθούμε, αντιμετωπίζουμε την ίδια εσωτερική πάλη με τον απόστολο Παύλο, ο οποίος έγραψε: «Όταν θέλω να κάνω το σωστό, το κακό είναι παρόν σε εμένα». (Ρωμαίους 7:21) Συνεπώς, πότε πότε, η ατελής μας καρδιά θα καταφεύγει σε “βλαβερούς διαλογισμούς” που μπορεί να οδηγήσουν σε προκατάληψη.—Μάρκος 7:21.

Δεύτερον, υπάρχει η επιρροή του Σατανά του Διαβόλου. Η Γραφή τον χαρακτηρίζει “ανθρωποκτόνο” και λέει ότι «παροδηγεί ολόκληρη την κατοικημένη γη». (Ιωάννης 8:44· Αποκάλυψη 12:9) Έτσι εξηγείται γιατί η προκατάληψη είναι τόσο διαδεδομένη και γιατί η ανθρωπότητα φαίνεται ανήμπορη να αντιμετωπίσει τις γενοκτονίες, τις διακρίσεις, το φανατισμό, καθώς και άλλες μορφές θρησκευτικής, κοινωνικής και φυλετικής μισαλλοδοξίας.

Άρα, για να εξαλειφθεί πλήρως η προκατάληψη, πρέπει να εξαφανιστεί η ανθρώπινη αμαρτία, η ατέλεια και η επιρροή του Σατανά του Διαβόλου. Η Γραφή δείχνει ότι η Βασιλεία του Θεού θα επιτελέσει ακριβώς αυτό.

Ο Ιησούς Χριστός δίδαξε τους ακολούθους του να προσεύχονται στον Θεό ως εξής: «Ας έρθει η βασιλεία σου. Ας γίνει το θέλημά σου, όπως στον ουρανό, έτσι και πάνω στη γη». (Ματθαίος 6:10) Η Βασιλεία του Θεού είναι το μέσο με το οποίο θα αφανιστούν όλες οι αδικίες—μεταξύ αυτών όλες οι μορφές μισαλλοδοξίας και προκατάληψης.

Όταν έρθει η Βασιλεία του Θεού και αναλάβει τον έλεγχο των υποθέσεων της γης, ο Σατανάς θα “δεθεί”, δηλαδή θα περιοριστεί πλήρως, “για να μην παροδηγεί τα έθνη”. (Αποκάλυψη 20:2, 3) Τότε θα υπάρξει μια «νέα γη», ή αλλιώς ανθρώπινη κοινωνία, στην οποία «δικαιοσύνη θα κατοικεί». *—2 Πέτρου 3:13.

Όσοι θα ζουν σε εκείνη τη δίκαιη ανθρώπινη κοινωνία θα τελειοποιηθούν και θα ελευθερωθούν από την αμαρτία. (Ρωμαίους 8:21) Ως υπήκοοι της Βασιλείας του Θεού, «δεν θα κάνουν κακό ούτε θα προκαλούν καταστροφή». Γιατί; «Επειδή η γη θα γεμίσει από τη γνώση του Ιεχωβά». (Ησαΐας 11:9) Τότε, όλη η ανθρωπότητα θα μαθαίνει τις οδούς του Ιεχωβά Θεού και θα μιμείται τη στοργική προσωπικότητά του. Αυτό θα σημάνει πράγματι το τέλος κάθε προκατάληψης, «διότι δεν υπάρχει προσωποληψία στον Θεό».—Ρωμαίους 2:11.