1-3. Na cava a sega ni cakava na parofita ni Juta, na cava e yaco vua? (Raica na imatai ni iyaloyalo.)

DONUYA na gauna e veiliutaki kina o Tui Jerepoami, a tala o Jiova e dua na parofita mai Juta me vakasavuya na itukutuku ni veilewai warumisa vua na tui vukitani e Isireli. E yalodina na parofita yalomalumalumu qo me cakava qori. A taqomaki koya tale ga o Jiova mai na cudru katakata i Jerepoami.—1 Tui 13:1-10.

² Ni lesu tale tiko e vale na parofita, e sotava vakacalaka e dua na turaga sa qase sara volekati Peceli. E kaya na turaga qo ni parofita i Jiova. E dabuitaki koya, mani beca kina na ivakaro i Jiova, oya me ‘kua ni kana madrai se gunu wai e Isireli,’ me ‘kua tale ga ni lesu ena sala a muria mai.’ E rarawa sara ga o Jiova. Ni tomana tale nona ilakolako, e cici mai e dua na laione qai vakamatei koya.—1 Tui 13:11-24.

³ A yalomalumalumu na parofita qori, ia na cava e totolo tu ga kina nona muria na ka e tukuna na turaga veidabui ya? E sega ni tukuna vei keda na iVolatabu. De dua e guilecava ni dodonu me ‘yalomalumalumu ni lako vata kei na Kalou.’ (Wilika Maika 6:8.) Ena iVolatabu, ni tukuni lako vata kei na Kalou e tiko kina na vakasama nida nuitaki koya, tokona nona  veiliutaki cecere, qai muria nona veidusimaki. O koya e yalomalumalumu e kila vinaka ni dodonu me veivosaki wasoma kei na Tamana dauloloma qai kaukaua duadua. A rawa ni kerei Jiova na parofita me vakamatatataka nona ivakaro, ia e sega ni tukuni ena iVolatabu ni a cakava qori. Ena so na gauna, ena vinakati meda vakatulewataka eso na ka bibi, qai sega ni dau matata na ka e dodonu me caka. Nida yalomalumalumu eda na qara tiko ga na veidusimaki i Jiova meda kua kina ni cala bibi.

4. Na cava eda na veivosakitaka ena ulutaga qo?

⁴ Ena ulutaga sa oti, eda vulica ni se bibi tiko ga vei keda na lotu vaKarisito na yalomalumalumu kei na ka e okati kina. Ia na ituvaki cava ena vakatovolei kina noda yalomalumalumu? Eda na bucina vakacava na itovo talei qo meda yalomalumalumu tiko ga ni basika na ituvaki dredre? Me saumi qori, eda na veivosakitaka e tolu na ituvaki e dau yaco vakalevu nikua e rawa ni vakatovolei kina noda yalomalumalumu, kei na ka vakavuku meda cakava ena ituvaki yadua.—Vkai. 11:2.

5, 6. E yalomalumalumu vakacava o Pasilai?

⁵ Na veiveisau e dau yaco ena noda bula ena vakatovolei kina noda yalomalumalumu. Kena ivakaraitaki: Ni sa yabaki 80 o Pasilai, e sureti koya o Tevita me vakaitikotiko ena valenitui. A rairai marautaka sara ga o Pasilai. Ke ciqoma na veisureti, sa na veivolekati sara ga kei na tui. Ia e qai vakasuka. Na vuna? Ni sa dua toka na itaba, e tukuna vei Tevita ni sega ni via vakaicolacolataki koya. A mani vakatututaki Kimami me kena isosomi, de rairai dua vei ira na luvena tagane.—2 Sam. 19:31-37.

⁶ Na yalomalumalumu e vukei Pasilai me vakatulewa vinaka. A sega ni vakasuka na veisureti ena nona nanuma ni na sega ni qarava vinaka nona itavi, se me marautaka mada ga nona gauna ni vakacegu. A ciqoma na kena ituvaki, e kila tale ga na iyalayala ni ka e rawa ni cakava. A sega ni via colata tale na itavi ena sega ni qarava rawa. (Wilika Kalatia 6:4, 5.) Ke da kauaitaka ga na itutu kei na rogo, ena rawarawa nida bucina na yalo ni nanumi keda ga kei na veisisivi, ena tini ga ina rarawa. (Kala. 5:26) Na yalomalumalumu ena uqeti keda meda vakayagataka mai vu ni lomada noda taledi me vakalagilagi kina na Kalou, kei na ka ena yaga vei ira tale eso.—1 Kor. 10:31.

7, 8. E yaga vakacava na yalomalumalumu meda kua ni nuitaki keda ga kina?

⁷ Ni levu na itavi eda lesi kina, ena levu tale ga na lewa e soli vei keda. Qori ena vakatovolei kina noda yalomalumalumu. Gauna e rogoca kina o Niemaia nodra rarawa na lewe i Jerusalemi, e masuti Jiova vagumatua. (Niem. 1:4, 11) E mani vakalougatataki ira o Jiova ni lesi Niemaia o Tui Atakisekise me kovana ni vanua. E yaco me turaga rogo o Niemaia, e vutuniyau qai tu vua na lewa, ia e sega vakadua ni nuitaka nona kila se kaukaua. E lako vata tiko ga kei na Kalou. E qara tiko ga na veidusimaki i Jiova ena nona vakekeli ena Lawa ni Kalou. (Niem. 8:1, 8, 9) A sega ni dau vakacolasau o Niemaia, e veivuke ni vakayagataka kina nona iyau.—Niem. 5:14-19.

⁸ Na ivakaraitaki i Niemaia e uqeti keda meda kua ni nuitaki keda ga ni veisau na noda ilesilesi se levu tale na itavi eda qarava. Ke nuitaki koya ga e dua na  qase ni ivavakoso, ena rairai sega ni masuti Jiova e liu ni bera ni qarava na veika e vauca na ivavakoso. Eso tale era na rairai vakatulewa rawa qai masuti Jiova me vakalougatataka nodra vakatulewa. Vakacava e okati qori me yalomalumalumu? O koya e yalomalumalumu ena kila vinaka nona itavi vua na Kalou, me salavata tale ga kei na ituvatuva ni Kalou. E sega ni bibi duadua na ka eda rawa ni cakava. Vakauasivi ni basika na ituvaki se leqa eda sa sotava oti, meda qaqarauni meda kua ni nuitaki keda ga. (Wilika Vosa Vakaibalebale 3:5, 6.) Nida lewe ni nona vuvale na Kalou, eda vakavulici meda raica vakabibi na itavi ena vuvale kei na ivavakoso, sega ni sasagataki ni itutu.—1 Tim. 3:15.

9, 10. Ena vukei keda vakacava na yalomalumalumu nida vakalewai?

⁹ E dau dredre meda lewai keda ni cala noda vakalewai. Levu na gauna e tagi o Ana ni vakalialiai koya wasoma o Penina. E yava o Ana, dina ni lomani koya o watina. Ni masu tiko ena valeniveitavaki ena dua na siga, a vakalewai koya na Bete Levu o Ilai ni nanuma cala ni mateni. Vakasamataka mada! Sega ni rawarawa na ituvaki qori, ia e yalomalumalumu tiko ga o Ana, e lewai koya vinaka qai veidokai nona vosa vei Ilai. E volatukutukutaki ena iVolatabu na nona masu vakaciriloloma. E laurai kina na levu ni nona vakabauta, nona veivakacaucautaki kei na vakavinavinaka.—1 Sam. 1:5-7, 12-16; 2:1-10.

¹⁰ Na yalomalumalumu ena uqeti keda tale ga meda “rawa tiko ga na ca ena vinaka.” (Roma 12:21) Eda na sotava na veika tawadodonu ena vuravura i Setani, ia meda kua ni rarawataka vakalevu nodra itovo na tamata ca. (Same 37:1) E dau mosimosi sara nida veileqaleqataki vakamataveitacini. Ia o koya e yalomalumalumu ena vakatotomuri Jisu. E kaya na iVolatabu: “Ni vakasewasewani e sega ni veivakasewasewani lesu . . . , e vakanuinui tiko ga vei koya e dau lewa vakadodonu.”  (1 Pita 2:23) A kila o Jisu ni nona itavi o Jiova me veisausaumi. (Roma 12:19) Eda vakamasuti tale ga meda yalomalumalumu da qai kua ni “sauma na ca ena ca.”—1 Pita 3:8, 9.

11, 12. (a) Ena yaga vakacava na yalomalumalumu nida vakacaucautaki se vakacerecerei vakasivia? (b) E yaga vakacava na yalomalumalumu nida digia noda isulusulu, sasauni kei na noda itovo?

¹¹ E rawa tale ga ni vakatovolei noda yalomalumalumu ke da sa dau rui vakacerecerei vakasivia. Vakasamataka mada na talei ni ka e cakava o Esiteri ni veisau vakasauri na ituvaki. E marama totoka qai dua na yabaki nona sauni tiko ena waiwai isaluaki saulevu. E maliwai ira e veisiga e levu na goneyalewa mai na vanua qali e Perisia, nira veisisivitaka tiko se o cei ena vinakati koya na tui. Ia e veidokai qai lewai koya vinaka tu ga. E sega ni vakacerecerei koya se dokadoka ni sa digi koya na tui me nona ranadi.—Esit. 2:9, 12, 15, 17.

¹² Na yalomalumalumu e vukei keda e veigauna me rakorako noda isulusulu kei na sasauni, me veidokai tale ga noda itovo. Eda kila nira na taleitaki keda e levu nida “yalomalumalumu [qai] yalomalua,” sega ni noda vakalevulevui keda se nanumi keda vakasivia. (Wilika 1 Pita 3:3, 4; Jere. 9:23, 24) Ke tiko e lomada na dokadoka, ena qai kilai ga ena ka eda cakava. Kena ivakaraitaki eda vinakata me kilai nida qarava tiko e dua na itavi dokai, eda kila eso na itukutuku e dodonu mera kila ga e vica, se da veikilai kei ira na tacida era lesi ena itavi dokai. Se da rairai vakamacalataka eso na ka e kilai mai na kena itukutukuni nida vakaitavi duadua ga kina, dina nira vakaitavi tale ga kina eso. E ivakaraitaki vinaka o Jisu ena tikina qo. Levu na ka e cavuta e yavutaki se lavetaki mai na iVolatabu vakaIperiu. E yalomalumalumu ni cakava qori, me rawa nira kila na vakarorogo ni ka e tukuna e vu mai vei Jiova, sega ni ka e nanuma se nona vuku.—Joni 8:28.

13, 14. Ena vukei keda vakacava na yalomalumalumu meda vakatulewa vinaka?

¹³ Ena vakatovolei tale ga noda yalomalumalumu ni tau eso na vakatulewa. Ni se tiko mai Sisaria na yapositolo o Paula, a tukuna vua na parofita o Akapo ni na vesu ke lako e Jerusalemi. De dua ena rawa ni vakamatei kina. Era leqataki koya na mataveitacini, era vakamasuti koya me kua ni lako. Ia a sega ni vakamalumalumu o Paula. A sega ni nuitaki koya vakasivia se me rere. E nuitaki Jiova vakatabakidua, e tu vakarau me vakaotia nona ilesilesi ena vanua ga e talai kina. Nira rogoca qori na mataveitacini, era yalomalumalumu ni tokona nona vakatulewa me gole i Jerusalemi.—Caka. 21:10-14.

¹⁴ Ena vukei keda na yalomalumalumu meda vakatulewa vinaka, dina nida sega ni kila vinaka se lewa na ka e rawa ni yaco. Kena ivakaraitaki, vakacava ke da tauvimate nida veiqaravi tiko vakatabakidua? Vakacava ke ra gadreva noda veivuke na noda itubutubu itabaqase? Eda na qaravi keda vakacava nida sa qase? Ena sega ni saumi kece na taro qori ena levu ni noda masu se vakekeli. (Dauv. 8:16, 17) Nida nuitaki Jiova, ena uqeti keda meda kila qai ciqoma ni vakaiyalayala ga na ka eda rawa ni cakava. Nida vakekeli, tarogi ira eso tale, qai kerea na veidusimaki ni Kalou ena masu, meda muria sara na vanua e dusimaki keda kina na yalo tabu ni Kalou. (Wilika Dauvunau 11:4-6.)  Ena vakalougatataka qori o Jiova, se na veisautaka vakamalua noda isausau.—Vkai. 16:3, 9.

15. Eda na yalomalumalumu tiko ga vakacava nida vakasamataka na sala e vukei keda kina o Jiova?

¹⁵ E yaga vakalevu na yalomalumalumu, ia e rawa vakacava nida bucina vakalevu? Meda dikeva mada e va na sala. Kena imatai, eda na bucina vakalevu na yalomalumalumu kei na noda dokai Jiova nida vakasamataka vakatitobu na nona itovo cecere kei na nona itutu. (Aisea 8:13) Meda nanuma nida lako vata tiko kei na Kalou Kaukaua Duadua, sega ni agilosi se tamata. Qori ena uqeti keda meda “vakamalumalumutaki [keda] ena liga kaukaua ni Kalou.”—1 Pita 5:6.

16. Nida vakasamataka vakatitobu na loloma ni Kalou, ena uqeti keda vakacava meda yalomalumalumu?

¹⁶ Kena ikarua, noda vakasamataka vakatitobu na loloma i Jiova ena vukei keda meda bucina na yalomalumalumu. E vola na yapositolo o Paula ni vakamareqeta vakalevu o Jiova na tikiniyago eda dau vakawaletaka qai “rokova vakalevu.” (1 Kor. 12:23, 24) E kauaitaki keda yadua tale ga o Jiova, dina ni vakaiyalayala na ka eda rawa ni cakava. E sega ni vakatauvatani keda se me bureitaka nona loloma nida valavala ca. Ni lomani keda o Jiova, eda nuidei nida veiqaravi tiko ena nona vuvale.

17. Ena yaga vakacava nida raica ga na ka era vinaka kina eso tale?

¹⁷ Kena ikatolu, eda na vakavinavinakataka vakalevu na noda itavi ni sokaloutaki Jiova nida vakatotomuri koya, oya noda raica ga na ka era vinaka kina eso tale. Eda na sega ni qara na veivakacerecerei se siova na itavi e sega ni lesi vei keda, eda na yalomalumalumu ga ni qara nodra ivakasala eso tale, da qai muria nodra vakatutu. (Vkai. 13:10) Eda na marau vata kei ira nira lesi ena so na itavi. Eda na vakacaucautaki Jiova nida raica na sala e vakalougatataki ira kina “na taci[da] kece e vuravura.”—1 Pita 5:9.

18. Ena dokai keda vakacava na Kalou nida vakavulica noda lewaeloma?

¹⁸ Kena ikava, nida vakavulica noda lewaeloma me salavata kei na ivakavuvuli vakaivolatabu, eda na kila na ka meda cakava me savasava kina noda itovo se ivakatagedegede me muri. Eda na bucina meda dau vakatulewa vinaka nida yalomalumalumu ni tiko vei keda na rai i Jiova. Nida vuli wasoma, masu, kei na noda muria na ka eda vulica, ena vaqaqacotaka noda lewaeloma ni toso na gauna. (1 Tim. 1:5) Eda vulica meda vakaliuci ira eso tale. Ke da cakava noda itavi, e yalataka o Jiova ni na ‘vakataudeitaki keda,’ ena rawarawa kina meda yalomalumalumu qai bucina eso tale na itovo vakalou.—1 Pita 5:10.

19. Na cava ena vukei keda me tawamudu noda yalomalumalumu?

¹⁹ Na nona dokadoka wale ga vakadua na parofita ni Juta e mate kina, e vakaleqai tale ga nona veiwekani kei na Kalou. E rawa nida yalomalumalumu tiko ga nida vakatovolei. Era vakadinadinataka qori e levu na dausokalou yalodina ena gauna sa oti kei na gauna qo. Na dede ga ni noda lako vata kei na Kalou, dodonu meda yalomalumalumu tale ga vakalevu. (Vkai. 8:13) Se mani itavi cava eda qarava nikua, e ka talei qai dokai duadua meda lako vata kei Jiova. Mo vakamareqeta qori, tomana tiko ga nomu lako vata kei Jiova ena nomu vinaka taucoko me tawamudu.