E kona n reke te aroaro aei rinanoni baika a riki ni maium. N aron te teei ae e na boni bae ni bwaka i nanon ana tai n reireinna n nakonako, ao ai aron naba te aomata bwa e na boni bae ni boo ma kangaanga imwain ae reke kabwaiana.

Tabeman ataei a kai bwara nanoia ngkana a boo ma kangaanga ke ngkana a tiribureaki irouia tabemwaang. Ao iai ake a a boni bwara nanoia. Ma a riai n ota ni baika koaua aikai:

• E aki kona n ae a a bon nanakoraoi naba bwaai ake ti karaoi.​—Iakobo 3:2.

• Ti na boni bane ni boo ma te kangaanga ni maiura.​—Te Minita 9:11.

• Ko tii kona n rikirake ngkana iai temanna ae tuangko te bae kairua ae ko karaoia.​—Taeka N Rabakau 9:9.

E na buokaki natim n te nanomwaaka, bwa e na kona ni kaaitarai kangaangan te maiu aei ma te aki nanokokoraki.

Ngkana e kabwaka natim.

ANA BOTO N REIREI TE BAIBARA: “E kona ni bwaka te aomata ae raoiroi itiua te tai ao e na manga teirake.”​—Taeka N Rabakau 24:16.

Buoka natim n reiakina ataakin ana kangaanga bwa e kakaiaki ke e aki. N te katoto, tera ae e na karaoia ngkana e aki bwaati ana ukeuke n te reirei? E kona ni bwara nanona ao ni kangai: “E a aki kona n nakoraoi au waaki!”

Ibukin reireinan natim te nanomwaaka, buokia bwa e na kanakoraoa ana babaire. N te aro aei, e na kataia iai ni katoka te kangaanga ao n aki taonakinako iai.

Ma tai tuanga natim te bae e riai ni karaoia ibukini katokan te kangaanga. Ma buokia ni karaoa ana babaire iai. Ko kona n titirakinna ni kangai: “Tera ae ko na karaoia bwa ko aonga n ota riki n te baene ko a tia n reireinaki iai anne?”

Ngkana a riki baika karawawata.

ANA BOTO N REIREI TE BAIBARA: “Kam aki ataia bwa tera aroni maiumi ningabong.”​—Iakobo 4:14.

E bibitaki te maiu aei. Te aomata ae kaubwai ngkai e kona ni manga maiu ni kainnano ningabong, ao te aomata ae marurung ngkai e kona ni manga aoraki ningabong. E taku te Baibara: “A aki tokanikai n taai nako akana birimwaaka n te kabobirimwaaka ao  akana korakora n te buaka, . . . ibukina bwa a taonakinako ni kabane n te tai are a riki iai baika aki kantaningaaki.”​—Te Minita 9:11.

Ko bae ni kabanea am konaa ni kamanoa natim mani baika bubuaka ni kabane. Ma ko bon aki kona ni kamanoa natim mani karawawatan nako te maiu.

E koaua bwa e tuai n roko natim n te roro are e nang rinanon iai karawawatani buan ana mwakuri, ke te kangaanga ma te kataumwane. Ma ko boni kona naba ni buokia bwa e na kekeiaki ma kangaanga tabeua, n aron uruakin ana iraorao ke maten temanna n te utu. *

Ngkana e kabwarabwaraaki nakon natim te bwai ae e kabwaka iai.

ANA BOTO N REIREI TE BAIBARA: “Kakauongo n te reirei ni kairiri . . . bwa ko aonga ni wanawana n am bong aika a na roko.”​—Taeka N Rabakau 19:20.

E aki karaoaki te iowawa nakon natim ngkana e kabwarabwaraaki nakoina te bwai ae e kabwaka iai, bwa boni buokana bwa e na kanakoraoa riki iai arona.

Ngkana ko reireina natim bwa e na bubutimwaea kaetana, ao ko na kaai ni kakabwaiaaki iai ma natim. E taku te karo temanna ae arana John: “Ngkana a aki kona ni kaetietii aia kairua ataei, ao e aki kona n reke reireiaia. E na ibetaotao aia kangaanga ni maiuia, ao ko na teimatoa ngkoe te karo ni kakanakoraoi aia kangaanga. E karawawata anne nakoia kaaro ao bon nakon naba te nati.”

Ko na kangaa ni buoka natim bwa e na kakabwaiaaki ngkana e kabwarabwaraaki nakoina te bwai ae e kabwaka iai? Ngkana e riki anne nakon natim tao n ana tabo n reirei ke n te tabo riki teuana, ao tai taekinna bwa e bure kaetakina anne. Ma ko kona n titirakinna ni kangai:

• “Tera bukina ngkai e kaetiko te aomata arei?”

• “Ko na kangaa ni kanakoraoa riki arom iai?”

• “Tera ae ko na karaoia ngkana e a manga riki naba aei?”

Uringnga bwa e na buokaki natim ngkana e kabwarabwaraaki nakoina te bwai ae e kabwaka iai, tiaki tii ngkai ma ngkana e a ikawai naba.