Mga Rason Kon Ngaa Masaligan ang Biblia
1. Sibu ang Maragtas
Indi masaligan ang isa ka libro kon napamatud-an ini nga nagaunod sing sayop nga mga impormasyon. Ano kon, halimbawa, ang isa ka bag-o nga libro tuhoy sa kasaysayan nga ginabasa mo, nagasiling nga natabo ang ikaduha nga bug-os kalibutan nga inaway sang katuigan 1800 ukon ginatawag sini nga hari ang presidente sang Estados Unidos? Saligan mo bala ini nga libro?
WALA pa gid sing tawo nga nagmadinalag-on sa pagsuay nga sibu ang maragtas nga ginasugid sang Biblia. Matuod gid ang mga tawo kag mga hitabo nga ginapatuhuyan sini.
Mga tawo.
Ginduhaduhaan sang mga kritiko sa Biblia ang pagluntad ni Poncio Pilato, ang Romano nga gobernador sa Judea nga nagtugyan kay Jesus agod ilansang sia. (Mateo 27:1-26) Ang ebidensia nga si Pilato naggahom anay sa Judea natigib sa isa ka bato nga natukiban sa pantalan nga siudad sang Cesarea sa Mediteraneo sang 1961.
Antes sang 1993, luwas sa Biblia, wala sing ebidensia nga nagluntad sang una si David, ang maisog nga lamharon nga manugbantay sang mga karnero nga sang ulihi nangin hari sang Israel. Apang, sadto man nga tuig, natukiban sang mga arkeologo sa naaminhan nga Israel ang isa ka basalto nga bato, nga napetsahan sang ikasiam nga siglo B.C.E., nga suno sa mga eksperto natigib ang mga tinaga nga “Balay ni David” kag “hari sang Israel.”
Mga Hitabo.
Tubtob kasan-o lang, ginaduhaduhaan pa sang madamo nga iskolar ang ginasugid sang Biblia tuhoy sa pagpakig-away sang pungsod sang Edom batok sa Israel sang panahon ni David. (2 Samuel 8:13, 14) Suno sa ila, ang Edom sadto isa lamang ka katilingban sang mga manugpahalab kag indi organisado ukon wala sing ikasarang sa pagbato sa Israel tubtob sa pagligad sang madamo nga tinuig. Apang, ginapakita sang mga nakutkutan sining karon lang nga indi subong sang ginahunahuna sang iban, ang “Edom mga pila ka siglo na nga isa ka mauswagon nga katilingban, subong sang ginapakita sa Biblia,” siling sang isa ka artikulo sa Biblical Archaeology Review.
Nagakaigo nga mga titulo.
Madamo ang naggahom sa kalibutan sa sulod sang 16 ka siglo nga ginsulat ang Biblia. Sa kada tion nga ginapatuhuyan sang Biblia ang isa ka manuggahom, pirme sini ginagamit ang nagakaigo nga titulo. Halimbawa, husto nga ginapatuhuyan sini si Herodes Antipas subong “manugdumala sang distrito” kag si Galio subong “proconsul.” (Lucas 3:1, NW; Binuhatan 18:12, NW) Ginapatuhuyan sang Esdras 5:6 si Tatnai, ang gobernador sang probinsia sang Persia sa “Tabok sang Suba,” ang Suba Eufrates. Ang isa ka sensilyo nga ginhimo sang ikap-at nga siglo B.C.E. nagaunod sing kaanggid nga paglaragway, nga nagapakilala sa gobernador sang Persia nga si Mazaeus subong amo ang manuggahom sang probinsia sa “Tabok sang Suba.”
Importante ang pagkasibu sa magagmay nga mga detalye. Kon masaligan naton ang mga manunulat sang Biblia bisan sa magagmay nga mga detalye, indi bala ina dapat magpalig-on sang aton kompiansa sa iban pa nga mga butang nga ginsulat nila?
