GINAPAKITA sang komento nanday John kag Carol nga ang imo gindak-an may daku nga impluwensia sa imo paagi sang pagdisiplina sa imo kabataan. Kon indi pareho ang gindak-an sang bana kag asawa, mahimo nga indi man pareho ang ila pamaagi sa paghanas sa ila kabataan. Kon kaisa, ining mga kinatuhayan nagaresulta sing mga problema sa pag-asawahay.

Mas nagalala pa gid ang problema kon ginakapoy ang mga ginikanan. Para sa bag-o nga mga ginikanan, matalupangdan nila sa ulihi nga ang pagdisiplina sa kabataan indi gali mahapos. Sanday Joan kag Darren may duha ka bata nga babayi. Si Joan nagsiling: “Palangga ko ang akon mga bata, pero sa masami, indi pa sila gusto magtulog kon patulugon ko na. Kon kaisa nagabugtaw sila sa alang-alang nga mga oras. Nagasaligbat sila kon nagahambal  ako. Nagapanglapta lang sang ila mga sapatos, bayo, kag hampanganan kag wala nila ginabalik ang butter sa repridyeretor.”

Si Jack, nga ang asawa may postpartum depression pagkatapos ini magbata sa ila ikaduha nga anak, nagsiling: “Pag-abot ko sa balay halin sa trabaho, kapoy na ako apang magapulaw pa ako sa amon lapsag. Bangod sini, wala na ako sing tion sa pagdisiplina sa amon kamagulangan nga anak nga babayi. Nagapangimon sia sa atension nga amon ginahatag sa iya manghod nga babayi.”

Kon ang kapoy nga mga ginikanan magbaisay sa pagdisiplina sa ila bata, ang ila diutay nga away mahimo magdaku. Kon indi ini masolbar, mahimo ini tunaan sang indi pagbugnuhanay kag maghatag sing kahigayunan sa bata nga magpaapin-apin sa isa ka ginikanan. Ano nga prinsipio sa Biblia ang makabulig sa mag-asawa nga magpabilin nga mabakod ang ila pag-asawahay samtang ginadisiplina nila ang ila kabataan?

Ang pag-asawahay dapat mangin mabakod bisan wala pa sing bata ang mag-asawa kag dapat ini magpabilin nga mabakod bisan ang mga bata magbiya na sa balay. Ang Biblia nagsiling tuhoy sa pag-asawahay: “Ang gintingob sang Dios indi pagbulagon sang tawo.” (Mateo 19:6) Ang Biblia nagsiling man nga “bayaan [sa ulihi] sang lalaki ang iya amay kag ang iya iloy.” (Mateo 19:5) Matuod, ang pagpadaku sa kabataan isa lamang ka bahin sang pag-asawahay kag indi amo ang pundasyon sini. Huo, kinahanglan sang mga ginikanan nga hatagan sing tion ang pagdisiplina sa ila kabataan, apang dapat nila dumdumon nga kinahanglan mangin mabakod ang ila pag-asawahay agod mahimo nila ini sing maayo.

Ano ang isa ka paagi nga puede himuon sang mag-asawa agod magpabilin nga mabakod ang ila pag-asawahay samtang ginapadaku nila ang ila kabataan? Kon posible, magpain kamo pirme sing tion nga mag-updanay nga wala ang kabataan. Paagi sa sini, maistoryahan ninyo ang importante nga mga butang parte sa pamilya kag magkalipay sa pag-updanay nga kamohanon lang. Matuod, mabudlay mangita sing tion nga mangin kamohanon lang nga mag-asawa. Si Alison, ang iloy nga ginsambit kaina, nagsiling, “Kon san-o nga may tion na kuntani kami nga mag-asawa para sa amon kaugalingon, didto man nga ang amon kamanghuran nga anak nga babayi nagapangayo sing atension, ukon ang amon seis anyos nga bata nagatiyabaw kay indi niya makita ang iya mga krayola.”

Sanday Joan kag Darren, nga ginsambit kaina, nagpain sing tion para sa ila kaugalingon paagi sa pagpatuman sing oras sang pagtulog sa ila mga bata. “Ang amon mga bata ginapahigda na namon kag ‘ginapatay ang suga’ sa ginkasugtan nga tion,” siling ni Joan. “Amo nga may tion kami ni Darren nga magrelaks kag mag-istoryahanay.”

Ang pagpatuman sing oras sang pagtulog para sa mga bata, wala lamang nagahatag sa mga ginikanan sing tion para sa ila kaugalingon kundi nagabulig man sa bata nga “indi maghunahuna sing labaw tuhoy sa iya kaugalingon sangsa dapat niya hunahunaon.” (Roma 12:3) Sa ulihi, ang mga kabataan nga nadisiplina sa pagtuman sang mga pagsulundan sa pagtulog makarealisar nga bisan ginapalangga sila, indi lang sila ang importante nga miembro sang pamilya. Dapat nila sundon ang pagsulundan sang pamilya sa baylo nga ang pagsulundan sang pamilya ang magasunod sa ila.

Ang isa ka maalamon nga hulubaton nagasiling: “Anak ko, pamatii ang pagtudlo sang imo amay, kag indi pagbayai ang kasogoan sang imo iloy.” (Hulubaton 1:8) Ginapakita sining bersikulo sang  Biblia nga ang amay kag iloy pareho nga may awtoridad sa pagdisiplina sa ila kabataan. Apang, bisan pa pareho ang gindak-an sang mag-asawa, mahimo gihapon nga indi sila mag-ugyunay sa pagdisiplina sa ila bata kag kon paano sundon ang mga pagsulundan sang pamilya. Ano ang himuon sang mga ginikanan para masolbar ini nga problema?

Si John, nga ginsambit kaina, nagsiling, “Para sa akon, importante gid nga indi ninyo pag-ipakita sa atubangan sang kabataan nga wala kamo nagahangpanay.” Apang, gin-ako niya nga mahapos lang ini isiling pero mabudlay himuon. “Ang mga bata madali makapanilag,” siling ni John. “Bisan wala namon ginasugid nga wala kami nagahangpanay, mamutikan gihapon ini sang amon anak nga babayi.”

Paano ini ginsolbar nanday John kag Alison? Si Alison nagsiling: “Kon wala ko gani nagustuhan ang pagdisiplina sang akon bana sa amon bata, ginahulat ko anay ang tion nga yara sa malayo ang amon bata kag indi makabati antes ko isiling ang akon opinyon. Indi ko gusto nga hunahunaon sang bata nga puede niya kami paawayon para lamang makuha niya ang iya gusto. Kon mahibaluan niya nga wala kami nagahangpanay nga mag-asawa, ginasilingan ko sia nga ang tanan nga miembro sang pamilya dapat magsunod sa kahimusan ni Jehova kag handa ako nga magpasakop sa pagkaulo sang iya amay kag dapat man sia magpasakop sa amon awtoridad subong iya mga ginikanan.” (1 Corinto 11:3; Efeso 6:1-3) Si John nagsiling: “Kon mag-updanay kami nga pamilya, ako sa masami ang nagapanguna sa pagdisiplina sa amon mga bata. Apang kon mas nakahibalo si Alison sa problema, sia ang ginapadisiplina ko kag dayon ginasuportahan ko ini. Kon indi ko gani gusto ang iya pagdisiplina, ginaistorya ko na lang sia sa ulihi.”

Paano ninyo malikawan nga ang inyo indi pareho nga paagi sa pagdisiplina sa bata mangin tunaan sang inyo pag-away kag pagkadula sang pagtahod sang inyo kabataan?

Wala duhaduha nga ang paghanas sa kabataan nagakinahanglan sing daku nga panikasog. Kon kaisa daw ginaubos sini ang tanan mo nga kusog. Apang sa ulihi, magabiya na sa inyo balay ang inyo kabataan, kag kamo na lang liwat ang mabilin. Ang inyo bala pag-asawahay magabakod ukon magahuyang bangod sa pagpadaku sa kabataan? Ang sabat nagadepende sa kon paano ninyo ginaaplikar ang prinsipio sa Manugwali 4:9, 10 (Maayong Balita nga Biblia): “Ang duha mas maayo sang sa isa, kay sila nga duha makapangabudlay sing labing maayo. Kon ang isa sa ila matumba, ang isa sa ila makabulig sa pagpabangon sa iya.”

Kon ang mga ginikanan nagabuligay, maayo gid ang mangin resulta. Si Carol, nga ginsambit kaina, nagpabutyag sang iya balatyagon: “Nakita ko na ang madamo nga maayong kinaiya sang akon bana, apang madamo pa ako sing natun-an sa iya sa pagpadaku niya sa amon mga bata. Ang akon pagrespeto kag gugma sa iya nagdugang pa gid samtang nakita ko kon paano niya mahigugmaon nga ginatatap ang amon mga bata.” Si John naman nagsiling parte kay Alison, “Sang makita ko kon paano nag-uswag ang akon asawa subong isa ka matinatapon nga iloy, labi nga nagdalom ang akon gugma kag pagrespeto sa iya.”

Kon hatagan mo sing tion ang imo bana ukon asawa kag magbuligay kamo sa mga tinuig nga paghanas sa inyo mga bata, ang inyo pag-asawahay labi nga magabakod samtang nagadaku ang inyo kabataan. Makapakita ka bala sing maayo nga halimbawa sa imo kabataan sa sini nga bahin?