Hla mus rau

Mus rau cov ntsiab lus

Yuav Ua Li Cas Nthuav Tau Kauj Ntawv No?

Yuav Ua Li Cas Nthuav Tau Kauj Ntawv No?

Kauj ntawv Ees Nkedim uas luag nrhiav tau xyoo 1970. Tibneeg nyeem tsis tau vim kub hnyiab ua ib thooj. Luag siv koos pis tawj yees thooj ntawv no ib txheej zuj zus thiaj pom tias cov npe ntawv uas sau rau hauv yog tej nqe hauv Levi Tej Kevcai. Kuj muaj Vajtswv lub npe nyob rau hauv thiab

XYOO 1970 muaj neeg khawb tau ib kauj ntawv qub heev nyob hauv lub zos Ees Nkedim (Ein Gedi), tebchaws Yixayee. Lub zos no nyob npuas dej Hiavtxwv Tuag sab hnub poob. Lawv tshawb tau kauj ntawv no hauv ib lub tsev sablaj uas luag muab hlawv puas tsuaj tag kwvlam li xyoo 500 txog 550 tom qab Yexus. Kauj ntawv no twb kub hnyiab ua ib thooj dub nciab lawm xwb, nthuav tsis tau los nyeem. Tiamsis zoo kawg uas tibneeg tsim tau tej twj koos pis tawj tshiab uas muaj cuab kav yees tau ib txheej zuj zus tshab plaws kauj ntawv no tsis tas tev li. Lawv kuj muaj tej twj tshiab uas pab kom tibneeg nyeem tau cov lus uas kos cia rau hauv.

Thaum yees tau cov npe ntawv rau hauv koos pis tawj, lawv pom li cas? Pom tias thooj ntawv no yog ntawv Vajlugkub. Ua ciav yog thawj ob peb nqes hauv phau Levi Tej Kevcai. Tej nqe no kuj muaj Vajtswv lub npe sau ua 4 tug tsiaj ntawv txiv Henplais thiab. Qhov uas nrhiav tau kauj ntawv no tshwj xeeb heev. Vim li cas? Muab xav li no, luag xub theej cov kauj ntawv Hiavtxwv Tuag (Dead Sea Scrolls) lossis Khualas (Qumran) kwvlam xyoo 100 ua ntej Yexus. Kauj ntawv Ees Nkedim uas nrhiav tau no ho theej tawm kwvlam xyoo 50 txog 400 tom qab Yexus. Puag tom qab no luag kuj theej ib co nqe Vajlugkub Henplais hauv Alepau (Aleppo Codex) kwvlam xyoo 930 tom qab Yexus thiab. Txij thaum luag theej cov kauj ntawv Hiavtxwv Tuag los txog thaum theej cov nqe Vajlugkub Alepau muaj li 1,000 xyoo diam. Txawm li ntawd los, thaum muab cov ntawv no coj los sib piv yeej yog tib lub ntsiab xwb. Tus yawg hu ua Nkias Xauhaw (Gil Zohar) thiaj qhuas hauv ib phau xov xwm (The Jerusalem Post) tias thooj ntawv Ees Nkedim ua qauv tias luag yeej ua tib zoo theej phau Thaula (Torah). * “Txawm yog twb tshaj 1,000 xyoo lawm los, cov lus uas lawv theej ib tiam dhau ib tiam tsis poob ib lo li.” Zoo kawg li uas nimno muaj tej twj koos pis tawj los yees thooj ntawv no, peb thiaj paub txog tej no.

^ nqe 4 Cov Yudai muab thawj 5 phau ntawv Vajlugkub, Chiv Keeb, Khiav Dim, Levi Tej Kevcai, Xwm Txheej Taug Kev, thiab Kevcai hu ua Thaula.