Imarisai

Jehova kinaava?

Jehova kinaava?

Akissut Biibilimeersoq

 Biibili naaper­torlugu Jehova Guutiuvoq ilumoor­toq sunik tamanik Pin­ngor­titsisoq. (Saq­qum­mersitat 4:11) Pruf­fiitit Aaperaap Mosesil­lu aam­ma Jiisusip taan­na pal­lorfigaat. (1 Mosesi 24:27; 2 Mosesi 15:1, 2; Johan­nesi 20:17) Taan­na inuiaqatigiin­nut ataasiin­nar­nut Guutiunani ‘nunarsuarmut tamarmut’ Guutiuvoq. – Tussiaat 47:3.

 Biibilimi ersersin­neqar­tutut Guuti Jehovamik ateqar­poq. (2 Mosesi 3:15; Tus­siaat 83:19) Ateq Jehova hebræerisut oqaluum­mit ima isumalim­mit naggueqar­poq: “-n­ngor­poq.” Biibilimik misis­sueq­qis­saar­tar­tut arlal­lit oqar­tar­put ateq ima isumaqar­toq: “-n­ngor­tip­poq” aam­ma “-n­ngor­tip­paa”. Tas­sa Jehova siuner­tani naam­mas­siumal­lugu sun­ngorsin­naavorluun­niit, aam­ma pin­ngor­titani sun­ngor­tis­sin­naavaaluun­niit. Nas­suiaat taman­na Jehovap Pin­ngor­titsisuuneranut siuner­taminil­lu tamanik naam­mas­sisitsisar­neranut naaper­tuup­poq. (Esaja 55:10, 11) Aam­ma Biibili Jehovap kinaas­susianik pingaar­ner­tul­lu qanoq asan­nitsigineranik paasin­nin­nis­samut iluaqutigisar­par­put. – 2 Mosesi 34:5-7; Lukasi 6:35; 1 Johannesi 4:8.

 Guutip aq­qa hebræerisut naqin­nerit sisamat atorlugit ima al­lan­neqar­tar­poq: יהוה (JHWH). Naqin­nerit taak­ku aam­ma tetragram­mimik taaneqar­tar­put. Itsaq hebræerisut Guutip aq­qa qanor­piaq taaneqar­tar­nersoq ilisimaneqan­ngilaq. Ukior­pas­suar­nili kalaal­lisut “Jehova” ator­neqar­tar­poq. As­sersuutigalugu palasiunerup Ot­to Fabriciusip Mosesimik al­lak­kat siul­liit 1822-mi nutseramigit “Jehova” tamatigut ator­tar­paa. Kapitali 2 versi 4-mut qup­per­nerup ataani ilan­ngus­sami ima al­las­simavoq: ‘Tas­sa Guutip ativia.’ Aam­ma palasip Niels Wolfip Tus­siaatit 1824-mi kalaal­lisuun­ngor­tik­kamigit “Jehova” tamatigut ator­tar­paa. William Tyndalep 1530-mi Biibilimik nutsik­kamini ateq Jehova tulut­tut siul­ler­paal­luni ator­paa. a

Sooq Guutip aqqata itsaq hebræerisut qanorpiaq taaneqartarnera ilisimaneqanngila?

 Itsaq hebræerisut al­lan­nermi ersiutit ator­nagit aap­persaris­sat taamaal­laat ator­neqar­tar­put. Hebræerisut oqaasil­lit atuar­nermin­ni ersiutit suut ator­neqas­sanersut naluneq ajor­paat. Taamaat­torli Al­lak­kat Hebræerisuut (“Testamentitoqaq”) naam­mas­sineqarmata juutit ilaasa Guutip atiata taaq­qusaan­ngin­neranik up­perisapalaaq up­periler­paat. Al­lak­kanik atuf­fas­sinermi Guutip atia taaguutinik, soorlu “Naalagaq”-mik imaluun­niit “Guuti”-mik, taarser­tar­paat. Ukiut hundredil­lit ingerlanerini up­perisapalaaq taan­na inun­nit amerlanerujar­tuin­nar­tunit up­perineqalermat itsaq qanor­piaq taaneqar­tar­nersoq ilisimaneqarun­naar­poq. b

 Ilaat isumaqar­put Guutip atia ima taaneqar­tas­sasoq: “Jahve,” al­lal­li oqar­tar­put aam­ma al­latut taaneqarsin­naasoq. Al­lak­kat imusat Im­map Uumaatsup eq­qaani nas­saarineqar­tut ilaan­ni Mosesimik al­lak­kat pingajuisa ilamer­ngan­ni grækerisut nutser­neqarsimasuni ateq ima nutsiin­navin­neqarsimavoq: Iao. Itsaq grækerit al­laatigin­nit­tar­tut isumaqar­put ima taaneqar­tas­sasoq: Iae, I·a·beʹ aam­ma I·a·ou·eʹ. Taak­kuli tun­ngavigalugit itsaq hebræerisut atip tamatuma qanoq taaneqar­tar­nera up­per­narsineqarsin­naan­ngilaq. c

Biibilimi Guutip aqqa pillugu kukkusumik isummernerit

 Kukkusoq: Ateq “Jehova” nutserisunit ilan­ngun­neqar­poq.

 Eqqortoq: Guutip atia hebræerisooq, tetragram­mi, Biibilimi 7.000-t mis­saan­ni ator­neqar­poq. d Nutserisut amerlaner­paat Guutip atia peertarpaat taaguutinil­lu, soorlu “Naalagaq”-mik, taarser­tarlugu.

 Kukkusoq: Guuti Ajugaqan­ngitsoq ateqar­tariaqan­ngilaq.

 Eqqortoq: Guutip Biibilimik al­lat­tut aterminik tuusintilip­pas­suariarlutik atuinis­saan­nik isumas­sarsisip­pai pal­lorfigin­nitsinilu aterminik atuisar­nis­samik ilin­niar­til­lugit. (Esaja 42:8; Joeli 3:5; Malaki 3:16; Romamiut 10:13) Al­laat Guutip pruf­fiitioq­qusersut aterminik puiuisitsiniar­tut perloq­quai. – Jeremia 23:27.

 Kukkusoq: Juutit ileq­qutoqaat naaper­torlugu Guutip aq­qa Biibilimit peer­neqar­tariaqar­poq.

 Eqqortoq: Juutit al­lak­kanik ilisimasut ilaasa Guutip aq­qanik taaserusut­tan­ngin­nerat ilumoor­poq. Biibilimil­li al­laq­qiinermin­ni peer­neq ajor­paat. Qanorluun­niit ik­kaluar­pat Guutip peq­qus­sutiminut akerliusunik inuit ileq­qutoqaan­nik maleruaanis­sar­put kis­saatigin­ngilaa. – Matthæusi 15:1-3.

 Kukkusoq: Guutip aq­qa hebræerisut qanor­piaq taaneqar­tar­toq ilisimaneqan­ngim­mat Biibilimi ator­neqas­san­ngilaq.

 Eqqortoq: Guutip inuit as­sigiin­ngitsunik oqaasil­lit as­sigiim­mik atiminik taasisar­nis­saan­nik piumasaqar­neranik oqar­tar­tut taamatut tun­ngavilersuisar­put. Biibilimili ersersin­neqar­poq itsaq Guutip pal­lorfigin­nit­taasa as­sigiin­ngitsunik oqaasil­lit atit as­sigiin­ngitsumik taasaraat.

 As­sersuutigalugu Israelimi eq­qar­tuus­sisoq Josva eq­qarsaatigiuk. Kristumiut siul­liit hebræerisut oqaasil­lit atia ima taasar­paat: Jehōsjuʹa‛ grækerisut oqaasil­lit ima taasaraat: I·ē·sousʹ. Josvap hebræerisut atiata Biibilimi grækerisut nutsik­kami ator­neqar­neranit erser­poq kristumiut atinik taaseriaatsit oqaatsimin­ni nalingin­naasut ator­taraat. – Apustilit Suliaat 7:45; Hebræerit 4:8.

 Guutip atianik nutserinermi najoq­qutas­siaq taman­na aam­ma atuup­poq. Qanor­piaq taaneqar­tar­nera pingaar­nerunani Guutip atiata Biibilimi ator­neqar­tar­nera pingaar­neruvoq.

a Tyndalep Biibilip atuagar­tai tal­limat siul­liit nutseramigit “Iehouah” ator­paa. Pif­fis­sap ingerlanerani tulut­tut oqaatsit al­lan­ngormata Guutip atiata al­lan­neqar­tar­nera nutarsar­neqar­poq. As­sersuutigalugu 1612-imi Henry Ainsworthip Tus­siaatinik nutsik­kamini “Iehovah” ator­tar­paa. Nutsik­kani 1639-mi nutarsaramigit oqaaseq “Jehovah” ator­tar­paa. Taamatut­taaq Biibilimik American Standard Version-imik 1901-imi saq­qum­mersumik nutserisut Guutip atia hebræerisut al­lak­kani al­las­simagaangat “Jehovah” ator­tar­paat.

b New Catholic Encyclopedia-mi, aap­pas­saanik saq­qum­mersitami, atuak­kami 14-imi, qupp. 883-884, ima al­las­simavoq: “Aal­larus­saaq­qanerup kingorna ateq Jahve im­mik­kut it­tumik ataq­qineqalermat oqaaseq ADONAJ-imik imaluun­niit ELOHIM-imik taarserneqartalerpoq.”

c Paasis­sutis­sat amerlanerusut atuarumal­lugit takuuk Guutip oqaasianik misissueqqissaarut, im­mikkoortoq 1, “Guutip aqqa Allakkani Hebræerisuuni”.

d Takuuk Theological Lexicon of the Old Testament, atuagaq 2, qupp. 523-524.