Enda ku bidi'mo

Madia Mujike—Le Bible Unena Bika Pādi?

Madia Mujike—Le Bible Unena Bika Pādi?

 Bilondolola Bible

 Bible unena’mba Madia, inandya Yesu, wāikele na dyese dikatampe dya kumubutula aye papo ukidi mujike. Bible wālaile kino kingelengele mu mukanda wa Isaya, kupwa bālombola kufikidila kwabyo mu Evanjile ya Mateo ne Luka.

 Mu bupolofeto bwisambila pa kubutulwa kwa Meshiasa, Isaya wālaile’mo amba: “Tala! Nsongwakaji ukemita dīmi ne kubutula mwana mwana-mulume.” (Isaya 7:14) Kupityila ku bukomo bwa mushipiditu, Mateo mulembi wa Evanjile wāingidija bupolofeto bwa Isaya pa kwimitwa kwa Yesu na Madia. Pa kupwa kunena’mba Madia ukemita mu kingelengele, Mateo wābwejeje’ko amba: “Bino byonso na bubine byalongekele mwanda wa kufikidija byobya byānenene Yehova kupityila kudi mupolofeto wandi amba: ‘Tala! Mujike a ukemita dīmi ne kubutula mwana mwana-mulume, bakamwinika bu Emanyuele,’ kushintulula ko kunena’mba, ‘Leza Udi Netu.’”​—Mateo 1:22, 23.

 Luka mulembi wa Evanjile nandi wēsambīle pa dīmi dya mu kingelengele dya Madia. Wālembele amba Leza wātumine mwikeulu Ngabudyele “kudi mujike umo wadi mukwatyilwe na mwana-mulume witwa bu Yosefa wa mu njibo ya Davida, kadi dijina dya mujike’wa i Madia.” (Luka 1:26, 27) Madia aye mwine wānenene amba wādi mujike. Pa kwivwana’mba usa kwikala inandya Yesu, Meshiasa, Madia wāipangwile amba: “Le bino bikekala namani, nami byonkyasambakene pamo na mwana-mulume?”—Luka 1:34.

 Le mujike wābwenye kubutula namani?

 Madia wāimite kupityila ku mushipiditu ujila, bukomo bwa Leza bwingila. (Luka 1:34) Bāsapwidile Madia amba: “Mushipiditu ujila ukāya podi, kadi bukomo bwa Mwine wa Peulu Mwine bukakupūta mwemba. O mwanda ne mwine ubutulwa uketwa bu ujila, Mwanā Leza.” b (Luka 1:35) Leza wātundulwidile mu kingelengele būmi bwa wandi Mwana mu dīfu dya Madia, ebiya wāimita mwana.

 Le mujike wābutwile na kitungo’ka?

 Leza wāingidije mujike abutule Yesu na umbidi bwa bu muntu mubwaninine mwanda wa Yesu apandije muzo wa muntu ku bubi ne lufu. (Yoano 3:16; Bahebelu 10:5) Leza wātundulwidile būmi bwa Yesu mu dīfu dya Madia. Kupwa mushipiditu wa Leza wakinga kabale kadi kavunguluka munda kutyina kakapyana kubulwa kubwaninina.​—Luka 1:35.

 Mu uno muswelo, Yesu wābutulwa bu muntu mubwaninine na mwādi mwikadile Adama kumeso kwa aye kulonga bubi. Bible unena pa mwanda wa Yesu amba: “Kalongelepo bubi.” (1 Petelo 2:22) Yesu byaādi muntu mubwaninine, wābwenye kufuta kinkūlwa kya kukūla bantu ku bubi ne lufu.—1 Bene Kodinda 15:21, 22; 1 Temote 2:5, 6.

 Le Madia wāshele’nka mujike?

 Bible kafundijangapo amba Madia wāshele nyeke mujike mu būmi bwandi bonso. Ino unena’mba Madia wābutwile bana bakwabo.​—Mateo 12:46; Mako 6:3; Luka 2:7; Yoano 7:5.

Bible ufundija’mba Yesu wādi na banababo bavule

 Le mujike wābutwile Yesu “kādipo na Dikeme”?

 No. Kukwatañana na dibuku dimo (the New Catholic Encyclopedia), kubulwa Kwikala na Dikeme “i kukulupila amba Madia Mujike kāpyenepo BUBI BUBAJINJIBAJINJI ku ngalwilo’tu kwa būmi bwandi, ko kunena’mba tamba kwimitwa kwandi. Ino bantu bakwabo bonso bapyananga kipangila kya bantu kya bubi . . . Inoko aye Madia wādi na DYESE dya pa bula, wālaminwe kutyina wakapya bubi bubajinjibajinji.” c

 Inoko, Bible kafundijangapo nansha pantu pamo amba Madia kādipo na bubi. (Ñimbo ya Mitōto 51:5; Bene Loma 5:12) Na bubine, Madia mwine wālombwele patōkelela’mba wādi muntu wa bubi paālambwile kitapwa kya kupūta bubi kyādi kilombelwe bainabana mu Bijila bya Mosesa. (Bene Levi 12:2-8; Luka 2:21-24) Dibuku dimo (The New Catholic Encyclopedia) dinena’mba: “Kubulwa Dikeme kekufundijibwepo patōkelela mu Bisonekwa . . . I bufundiji bwa kipwilo.”

 Le tufwaninwe kumona Madia namani?

 Madia wāshile kimfwa kiyampe kya lwitabijo, kikōkeji, kwityepeja, ne kuswa Leza bininge. Ubadilwa mu bantu ba kikōkeji botufwaninwe kwiula.​—Bahebelu 6:12.

 Inoko, nansha byadi inandya Yesu, Bible kafundijangapo amba tufwaninwe kutōta Madia nansha kulombela kwadi. Yesu mwine kātumbijepo inandi, kadi kāsapwidilepo balondi bandi bamutumbije. Na bubine, Madia i mutelwe mu Maevanjile ne musunsa umo mu mukanda wa Bilongwa, ino katelelwepo mu mikanda mikwabo 22 ya Kipwanino Kipya.​—Bilongwa 1:14.

 Bible kaletelepo bukamoni nansha bumo bulombola’mba bene Kidishitu ba mu myaka katwa kabajinji bādi balēmekele Madia mu muswelo wa pa bula, nansha ke kumutōta kwine. Ino aye Bible ufundija bene Kidishitu batōte’nka Leza kete.​—Mateo 4:10.

a Kishima kya Kihebelu kyalamwinwe bu “nsongwakaji” mu bupolofeto bwa Isaya i almah, kibwanya kufunkila pa mwana-mukaji mujike nansha wa kubulwa kwikala mujike. Inoko, Mateo wāingidije ku bukomo bwa mushipiditu kishima kya Kingidiki parthenos, kishintulula’mba “mujike.”

b Bantu bamo bapelanga kwingidija kishima “Mwanā Leza,” mwanda abo bakulupile amba kishintulula’mba Leza wālēle na mwana-mukaji. Inoko Bible kafundijangapo ino milangwe. Aye Bible utelanga Yesu bu “Mwanā Leza” ne bu “umbedi wa bipangwa byonso,” mwanda i aye umo kete wāpangilwe na Leza bunka bwandi. (Bene Kolose 1:13-15) Kadi Bible utelanga Adama muntu mubajinji bu “mwanā Leza.” (Luka 3:38) Utelanga Adama uno muswelo mwanda wāpangilwe na Leza.

c Dibuku dya Bubidi, Volime 7, paje 331.