Enda ku bidi'mo

Le Bibalwa Bishintulula Bika mu Bible? Le Bwifundi bwa Bibalwa Bukwatañene na Bible?

Le Bibalwa Bishintulula Bika mu Bible? Le Bwifundi bwa Bibalwa Bukwatañene na Bible?

Bilondolola Bible

 Divule dine bibalwa bya mu Bible bibwanya kumonwa’ka mobilembelwe, inoko kyaba kimo i bingidijibwe bu byelekejo. Kadi divule myanda īsambilwepo ilombolanga shi kibalwa kampanda i kingidijibwe mu muswelo wa kyelekejo. Tala nshintulwilo imoimo ya kyelekejo ya bibalwa bya mu Bible:

  •   1 Bumo. Kimfwa, Yesu wālombele kudi Leza amba balondi bandi “bonso bekale umo, enka moikadile abe, Tata, udi nami umbumo kadi ami nami ngidi nobe umbumo.”​—Yoano 17:21; Mateo 19:6.

  •   2 Mu myanda ya bijila, bilomba batumoni babidi ba kuleta bukamoni bwa mwanda. (Kupituluka mu Bijila 17:6) Mu muswelo umo onka, kupituluka mu kimonwa nansha mu binenwa kulombola’mba mwanda i wa bine. Kimfwa, Yosefa paādi ushintulula kilotwa kyālotele Felo mulopwe wa Edipito, wānenene amba: “Kilotwa kyapelwe Felo dibidi ke-pantu uno mwanda i muningijibwe pototo na Leza wa bine.” (Ngalwilo 41:32) Mu bupolofeto, “masengo abidi” abwanya kwelekeja bulopwe bumo pabidi, monka mobasapwidile’kyo mupolofeto Danyele pangala pa Umbikalo wa Mede-Peleshia.​—Danyele 8:20, 21; Kusokwelwa 13:11.

  •   3 Monka mwādi mulombwela batumoni basatu bubine bwa mwanda, kupituluka mu mwanda disatu nako i kwiukomeneja.​—Ezekyele 21:27; Bilongwa 10:9-16; Kusokwelwa 4:8; 8:13.

  •   4 Kino kibalwa kyelekeja kintu kibwane nansha kingila, kimfwa bishima “mafinko aná a ntanda.”​—Kusokwelwa 7:1; 21:16; Isaya 11:12.

  •   6 I isamba-ibidi kutalula’mo lumo, divule dine kino kibalwa kyelekeja kintu kipatuke, isamba ibwanya kwelekeja kintu kyampikwa kubwana, kyampikwa kubwaninina nansha kintu kikwatañene na balwana na Leza.​—1 Bilongwa bya Mafuku 20:6; Danyele 3:1; Kusokwelwa 13:18.

  •   7 Kino kibalwa kingidijibwanga divule mwanda wa kwelekeja kintu kituntulu. Kimfwa, bene Isalela bebasoñenye kudi Leza bajokoloke kibundi kya Yediko mafuku asamba-abidi malondakane ne kwikijokoloka misunsa isamba-ibidi mu difuku dya busamba-bubidi. (Yoshua 6:15) Mu Bible mudi bimfwa bivule bya uno muswelo mobengidije kibwalwa isamba-ibidi. (Bene Levi 4:6; 25:8; 26:18; Ñimbo ya Mitōto 119:164; Kusokwelwa 1:20; 13:1; 17:10) Yesu paālombwele Petelo amba ufwaninwe kulekela mwanabo “ke enkapo kufika ne pa misunsa isamba-ibidi kete, aa, ino i kufika ne pa misunsa 77,” wādi ukimba kunena’mba “pampikwa kuleka’byo.”​—Mateo 18:21, 22.

  •   10 Kino kibalwa kibwanya kuleta mulangwe wa kintu kikunkane, kyonso.​—Divilu 34:28; Luka 19:13; Kusokwelwa 2:10.

  •   12 Bimweka’mba kino kifunkila pa mpango ya Leza, mwanda wa kulombola’mba i mibwane, Kimfwa mu kimonwa kya mūlu kyobāpele mutumibwa Yoano, wāmwene’mo kibundi kyādi na “mabwe a kyalwilo 12, kadi padi majina 12 a batumibwa 12.” (Kusokwelwa 21:14; Ngalwilo 49:28) Kibalwa 12 pabidi nakyo kibwanya kwikala na nshintulwilo imo yonka.​—Kusokwelwa 4:4; 7:4-8.

  •   40 Bitatyi bivule bya butyibi nansha mfuto bēbikwatañenye na kibalwa 40.​—Ngalwilo 7:4; Ezekyele 29:11, 12.

Bwifundi bwa bibalwa

 Ino nshintulwilo ya kyelekejo ya bibalwa bya mu Bible i mishile na bwifundi bwa bibalwa, bulomba kukimba buluji bwa bya majende bufyeme mu kibalwa, kwibisobakanya ne kwibityanga. Kimfwa, bashayuka Bayuda ba kusokola bintu bifyampe babandawile Bisonekwa bya Kingidiki, baingidija manwa obadi beta bu bwifundi bwa bibalwa na kitungo kya kusokola kode ifyeme mu bibalwa kidingakene na masomo. Bwifundi bwa bibalwa i muswelo umo wa kubuka lubuko, kwine kupeleje Leza.​—Kupituluka mu Bijila 18:10-12.