Kal idhi e weche manie iye

Kal idhi kama ochanie weche mantie

SIGAND NGIMA

Wenge Jairo Konye Tiyo ne Nyasaye

Wenge Jairo Konye Tiyo ne Nyasaye

Par ane ni ok inyal chiko fuon moro amora e dendi mak mana wang’i kende. Mano e ngima owadwa monyuolwago ma nyinge Jairo. Kata obedo ni ngimane tek kamano, pod en gi kuwe. To kapok anyisou gimomiyo en gi kuwe, we apimnu ane sigande.

Jairo ne onyuol gi tuwo moro mar obwongo (cerebral palsy) miluongo ni spastic quadriplegia. * Omiyo, ok onyal tiyo gi thoth fuonde mag dende. Obwongone ok nyal chiko lechege, to mano miyo bedene gi tiendene gwecho agwecha kendgi. Nitie seche ma lwete Jairo kata tiendene nyalo fware kendgi mopo ka ohinyore owuon. Seche moko onyalo hinyo kata mana joma ni bute. Omiyo, mondo ogeng’ hinyruok kaka mago, kinde mang’eny chuno ni otwe tiendene kod lwetene e ndik rong’onde mojatiyogo.

PEK MA NE OKALOE KA NODONGO

Jairo nokalo e pek mang’eny ka ne odongo. Ka ne ojadweche adek, tuwo moro ma ne miyo dende gwecho matek kae to lalo pache nomake. Kinde mang’eny, minwa ne jamake motegno ka oringo kode e osiptal koparo ni wuode otho.

Nikech tuwone ma ne miyo lechene ridre ahinya, gikone nong’ol. Kane ochopo higni 16, nungone ne ojakore momiyo ne oyang’ bamne kod nungoneno. Pod anyalo paro kaka Jairo ne jaywak malit otieno kotieno kane adholano chango.

Nikech ong’ol, jomoko nyaka konye timo gik moko mochuno kaka pidhe chiemo, rwakone lewni, kod piele e otanda. Minwa gi Wuonwa e ma kinde mang’eny jakonyo Jairo gi wechego. Kata obedo ni Jairo en ng’ama nyaka kony kinde duto e timo gik moko, jonyuolwa paronega pile ni kik oket genone kuom dhano kende, to bende ogen Nyasaye.

NE WAFWENYO YO MAR WUOYO GI JAIRO

Jonyuolwa gin Joneno mag Jehova, kendo gisebedo ka gisomo ne Jairo sigendni mag Muma a e tinne. Ging’eyo ni bedo gi winjruok maber gi Nyasaye e ma konyo ng’ato dak e ngima mokuwe. Kata obedo ni dend Jairo ne osebedo manyap ahinya, pod ne onyalo bedo gi geno madier ni kinde mabiro, ngimane nobed maber. Jonyuolwa ne parore ka be Jairo ne dhi mako adiera mag Muma.

Chieng’ moro, kapod Jairo ne en nyathi matin, wuonwa nokwaye niya, “Jairo, wuo ane koda.” Kae to nomedo wacho kama: “Kihera adier, to wuo ane koda.” Ka ne wuonwa omedo kwaye ni owach kata wach moro achiel, pi wang’ Jairo nochako rengni. Kata obedo ni notemo wacho kaka owinjo e chunye, ne ok onyal, to ne ong’uro mana wach. Wuonwa nowinjo malit ahinya neno ka Jairo ywak nikech wach ma nokwayeno. Kata kamano, mano nonyiso ni Jairo nowinjo tiend gima wuonwa nokwayo. En mana ni Jairo ne ok nyal wuoyo.

Bang’ kinde machuok, jonyuolwa nofwenyo ni samoro wenge Jairo ne mbalore ahinya kotemo nyiso gima nie pache kata chunye. Chuny Jairo ne onyosore ahinya ka ne oneno ni onge ng’ama ne nyalo winjo gima notemo nyisogi. Kata kamano, ka ne jonyuolwa ofwenyo somo ranyisi mag wengene kendo miye gima ne odwaro, Jairo ne bedo mamor ahinya. Mano e kaka ne ogoyo erokamano.

Laktar moro ne ochiwo paro ni yo maber mar wuoyo gi Jairo sama wadwaro penje penjo ma dwokone en ee kata ooyo, to wating’ bedewa ariyo malo. Bat ma korachwich ne ochung’ ne ee, to ma koracham ne ochung’ ne ooyo. Omiyo, bat ma Jairo ne ng’iyo aming’a e ma ne konyo ng’eyo dwoko ma ne oyiero.

JAIRO KAWO OKANG’ MADUONG’ AHINYA E NGIMANE

Joneno mag Jehova bedoga gi chokruoge adek madongo e higa ka higa, kama ilero ne ji adiera mag Muma. Kinde duto Jairo nohero ahinya twak ma ne igolo ne jogo ma ne idhi batisi. Chieng’ moro ka Jairo ne jahigni 16, wuonwa nopenje ni, “Jairo, be diher mondo obatisi?” Gikanyono Jairo ne ong’iyo bad wuonwa ma korachwich, to mano nonyiso ni ne odwaro ni obatise. Kae to wuonwa nopenje kama: “Be isesingori ne Nyasaye e lamo ni idwaro tiyone nyaka chieng’?” Jairo ne ong’iyo kendo bad wuonwa ma korachwich. Mano ne onyiso maler ni Jairo ne osechiwore ne Jehova.

Bang’ puonjruok Muma kuom kinde mogwaro, Jairo ne onyiso maler ni ong’eyo gimomiyo odwaro ni obatise. Kuom mano, e higa mar 2004, Jairo bende ne odwoko penjo ma ipenjoga joma idhi batisi ni, “Be isechiwori ne Nyasaye mondo itim dwaro mare?” Jairo nodwoko penjono kuom ting’o wengene malo. Ne ochan ni kotimo kamano to nyiso ni oyie. Omiyo, ne obatis Jairo ka en jahigni 17, mobedo Janeno mar Jehova.

OTEGO WENGENE KUOM WECHE NYASAYE

E higa mar 2011, ne wayudo yo manyien mar wuoyo gi Jairo, ma en tiyo gi kompyuta. Kompyutano tiyo gi tong wang’ ng’ato, mana kaka ng’ato nyalo tiyo gi mouse mar kompyuta. Oket pichni moko kod weche e kompyutano mondo okony Jairo wuoyo gi jomoko. Sama odiemo wang’e e achiel kuom pichnigo kompyutano golo dwol mag weche mondik e pichano ma jomamoko nyalo winjo.

Kaka Jairo ne medo winjo tiend puonj mag Muma, e kaka ne omedo bedo gi gombo mar puonjo jomoko. Sama wapuonjore Muma kaka joot, ojang’iya kae to ong’iyo kompyutane. Otimoga kamano mondo oparna ni onego andikne paro ma obiro chiwo sama wan e chokruogewa mag Jokristo.

Sama wan e chokruogewa, Jairo ng’iyoga pichni manie kompyutaneno sama odwaro chiwo dwoko, kae to kompyutano golo dwol ma ji duto winjo. Obwonjoga ahinya sama oneno ka en bende ojiwo jomoko e kanyakla. Achiel kuom osiepene miluongo ni Alex wacho kama: “Awinjoga maber ahinya sama Jairo chiwo paro e wi wach moro e Muma.”

Jairo tiyoga gi kompyutaneni kochiwo paro e chokruok kod konyiso jomoko gik mopuonjore e Muma

Jairo bende tiyoga gi wengene e nyiso jomoko gik mosepuonjore e Muma. Yo achiel ma otimogo kamano en kuom diemo wang’e e picha ma nyiso puodho moro ma nigi le kod ji moa e ogendni mopogore opogore ma odak gi kuwe. Sama ong’iyo pichano, kompyutane golo dwol ma wacho kama: “Muma singo ni piny biro bedo Paradiso kendo tuoche gi tho ok nobedie kendo, Fweny 21:4.” Sama ng’at ma olosogo orwako wach, odiemo wang’e e picha machielo, kae to kompyutaneno wacho ni, “Be diher mondo wapuonjre Muma kodi?” Kwarwa en achiel kuom joma ne oyie puonjore kode Muma. Wamor ndi neno kaka Joneno mamoko konyore gi Jairo e puonjo kwarwa adiera mag Muma! Ne wamor ahinya kane kwarwa obatis e chokruok maduong’ mar ndalo adek ma ne otim e taon miluongo ni Madrid, e dwe mar Agost 2014.

Jopuonj e skul ma Jairo somoe bende oseneno kaka Jairo en ng’at mohero Nyasaye. Achiel kuom laktechene ma nyinge Rosario, nowacho kama: “Chieng’ ma abiro chako lemo e din moro, to nobed mar Joneno mag Jehova. Aseneno kaka yie ma Jairo nigo osemiye mor madier, kata obedo ni ngimane tek kamano.”

Jairo bedoga mamor sama asomone singo ma Muma chiwoni: “Ng’ato ma rang’ol nochikre ka ngau, mi duond jamomo nower.” (Isaiah 35:6) Kata obedo ni seche moko chunye nyosrega, kinde mang’eny to en-ga ng’at moil. Mano en nikech osiepene gin Nyasaye kod Jokristo wetene. Chuny mokuwe ma en-go kod yie mare motegno nyiso maler ni tiyo ne Jehova nyalo miyo kata mana ng’at manie ngima matek obed mamor gadier.

^ par. 5 Tuwo mar Cerebral palsy (CP) en tuwo mar obwongo ma miyo ng’ato ok nyal tiyo gi tiendeni kata lwetene. Tuwono bende nyalo miyo ng’ato ogore piny ma pache lal, bende onyalo miyo ng’ato kik chiem kata wuoyo maber. Spastic quadriplegia en tuwo marachie moloyo mar obwongo nikech onyalo miyo tiende ng’ato kod bedene omok, kendo bamo ng’ute.