Skip to content

Skip to table of contents

Hahetoho Negadiai Ba Manau Diba

Hahetoho Negadiai Ba Manau Diba

“Emu Dirava ida ba raka hebou mai manaumu ida.”MIKA 6:8.

ANE: 48, 19

1-3. Iuda amo ela peroveta tauna be dahaka se kara, bona dahaka e vara? (Rau 22 ai laulau ba itaia.)

KING Ieroboam e lohiava negana ai, Iehova ese Iuda amo peroveta tauna ta e siaia Israel ena aposteit king enai, hahemaoro hereva aukana baine heni. Una peroveta tauna na mai manauna ida Dirava ese e henia ḡaukarana e karaia, bona ena be Ieroboam na e badu dikadika to Iehova ese ena peroveta tauna na e gimaia.—1 Han. 13:1-10.

2 Una peroveta tauna na ena hanua e lou laova lalonai, Betele badina ai e nohova tau burukana ta ida e hedavari. Una tau burukana ese e hamaoroa ia danu Iehova ena peroveta tauna ta. Ia ese eregabe peroveta tauna na e koia dainai, una eregabe ese Iehova ena haheḡani na se badinaia. Haheḡanina bina: “Basio aniani, bona ranu basio inua [Israel] ai, bona oma dalana amo ma basio lou lao.” Iehova na se moale. Gabeai, una eregabe peroveta tauna na ena hanua e laova lalonai, leona ta ese dala ai e alaia mase.—1 Han. 13:11-24.

3 Dahaka dainai matamanai e manau peroveta tauna na e hekokoroku bona una tau burukana ida ela? Baibul ese badina na se gwauraia. To reana ia na e helaloboio ia na ‘Dirava ida baine raka hebou mai manauna ida’ na namo. (Mika 6:8 ba duahia.) Baibul lalonai, Iehova ida baita raka hebou anina na, Ia baita abidadama henia, ena lohia siahuna baita abia isi, bona ena hahekau dalana baita badinaia. Manau tauna na mai dibana hanaihanai Tamana lalokauna baine hereva henia na namo. Una peroveta tauna na Iehova ena heduru bema tahua diba, to Baibul ese na se hahedinaraia ia na unu e kara toma. Nega haida, ita danu abi hidi badadia baita karamu, bona reana abi hidi maorona ikarana na baita daradaralaiamu. To mai manauda ida Iehova ena heduru baita tahuamu karana ese be durudamu kerere badadia basita karamu.

4. Ina stadi ai dahaka baita herevalaiamu?

4 Stadi gunana ai ta diba, Kristen taudia ediai manau karana na mai anina bada, bona una kara bae hahedinaraia ena namo danu e herevalaia. To, ededia nega ai manau karana baita hahedinaraia na auka? Bona edena dalai hekwakwanai o hahetoho e varamu negadia ai manau karana baita hahedinaraia diba? Unu henanadai baita haerelaidia totona, manau karana bae tohoa diba ḡaudia toi baita herevalaimu, bona unu nega ta ta ai baita kara karadia danu baita herevalaimu.Her. 11:2.

EDA NOHO DALADIA E IDAUMU NEGANA AI

5, 6. Edena dala ai Barasilai na manau karana e hahedinaraia?

5 Eda noho daladia eiava eda asainmen be idaumu karana ese manau ihahedinaraina karana na be tohoa dibamu. David ese laḡanina 80 tauna, Barasilai, na e noia king ena ruma ai baine noho neganai, Barasilai na e moale bada. Bona e lalo bema David ena noinoi baine abia dae, ia na dounu king baine bamoa diba. To, Barasilai ese una noinoi na se abia dae. Dahaka dainai? Ia na buruka dainai, David e hamaoroa ia na se ura king baine hametaua. Una dainai Barasilai ese David e noia natuna Kimuhamu ese gabuna baine abia.2 Sam. 19:31-37.

6 Barasilai na e manau dainai abi hidi maorona e karaia. To basitato ia ese David ena noinoi se abia dae badina ia na dia heḡereḡere una maduna baine huaia, eiava e ura ena ḡaukara amo baine doko bena ena mauri baine moalelaia. Lasi. To ia ese una abi hidi e karaia badina e diba ia na vada buruka bona ena goada na dia heḡereḡere. Bona se ura maduna ma haida baine hua. (Galatia 6:4, 5 ba duahi.) Bema ita na dagi baita lalo badamu eiava ta uramu ladada baine bada o haida ese bae itada totona ḡau baita kara, ita na siboda baita helalomu, baita kara helulumu, bona gabeai baita lalohisihisimu. (Gal. 5:26) To, manau karana ese ita iboudai baine duruda Dirava baita hanamoa hebou bona ma haida baita durudia.1 Kor. 10:31.

7, 8. Edena dalai manau karana ese baine duruda siboda eda diba ai basita tabekau?

7 Bema emu dagi na bada emu maduna danu be badamu, bona una ese emu manau karana be tohoa dibamu. Nehemia na Ierusalem taudia edia hekwakwanai e kamonai neganai, Iehova e ḡuriḡuri henia loulouva. (Neh. 1:4, 11) Iehova ese Nehemia na e hanamoa dainai King Aratasasta ese gavana ai e halaoa. Ena be Nehemia ena dagi na bada bona ia na taḡa tauna, to sibona ena diba eiava goada ai se tabekau. Ia na Dirava e badinaia hanaihanaiva. Bona nega iboudiai Dirava ena Taravatu e duahiava, unu amo Iehova ena hahekau dalana e badinaia. (Neh. 8:1, 8, 9) Nehemia ese ma haida na se biagudia auka, to ena moni bona kohu e ḡaukaralai baine durudia totona.Neh. 5:14-19.

8 Nehemia ena haheitalai amo ta dibamu, eda asainmen e idaumu eiava maduna ma haida ta abimu neganai, namona na baita manau bona siboda eda diba ai basita tabekau. Bema elda ta na sibona ena diba ai be tabekaumu, kongrigeisen ḡaukaradia ikaradia ai Iehova ena heduru na basine tahuamu. Haida be reana abi hidi e kara gunamu, gabeai Iehova e noiamu edia abi hidi baine hanamoa. To, una be manau karana, a? Manau tauna na hanaihanai ena ḡaukara Dirava bona ena orea lalonai na e laloa badamu. Ena be eda diba na bada, to hekwakwanai ta davarimu neganai, namona na baita henahua toho bona siboda eda diba ai basita tabekau. (Hereva Lada-isidia 3:5, 6 ba duahi.) Ita na Dirava ena orea tauda dainai, ta uramu eda maduna ruma bese ai o kongrigeisen ai baita haḡuḡurudia, to dia namo dagi baita tahu.1 Tim. 3:15.

E HEVASEHALAIDAMU O E HANAMODAMU NEGANA AI

9, 10. Edena dalai manau karana ese baine duruda haida edia hevaseha baita haheaukalai?

9 Ta ese ita be hevasehalaidamu neganai eda hemami na be dikamu. Hana na nega momo e taiva badina Penina ese e hevasehalaiava. Hana na adavana ese e lalokau heniava, to ia na gabani. Gabeai, dubu helaḡa ai e ḡuriḡuriva neganai, Hahelaḡa Tauna Eli na e lalova ia na e kekero. Ena be unu e vara, to Hana na e manau bona mai hematauraina ida Eli e hereva henia. Ia ese e gwauraia ḡuriḡurina na Baibul lalonai mia. Una ḡuriḡuri ai ena abidadama, Dirava ihanamona herevadia, bona tenkiu herevadia e gwaurai.1 Sam. 1:5-7, 12-16; 2:1-10.

10 Danu, manau karana ese baine duruda diba ‘kara namo amo dika baita hadarerea.’ (Roma 12:21) Satana ena tanobada ai hekwakwanai na momo, bona kara dika taudia edia kara ese bae habaduda diba, to namona baita hekwarahi badu karana baita dadaraia. (Sal. 37:1) Tadikaka taihu padadiai hekwakwanai e varamu neganai, hisihisina na bada herea. Manau tauna na Iesu baine tohotohoa. Baibul na e gwaumu, haida ese Iesu “e ere dika henia, to se hedava. . . . A Hahemaoro Diravana maoromaorona e abidadama henia.” (1 Pet. 2:23) Iesu na mai dibana dava na Iehova sibona ese baine heni. (Roma 12:19) Una heḡereḡerena, Baibul ese Kristen taudia e haḡanidiamu bae manau bona kara dika basie hadava.1 Pet. 3:8, 9.

11, 12. (a) Haida ese e hanamodamu neganai edena dalai manau karana ese baine duruda? (b) Edena dalai eda dabua, heḡoeva dalana bona kara amo manau baita hahedinaraia?

11 Lalo veri herevadia o haida ese bae hanamoda karana ese eda manau karana bae tohoa diba. Eseta mani aita laloa. Ia na mai hairaina bona laḡani ta lalonai muramura namodia amo e dahuava bona aniani namodia e heniava. Ia na dina iboudiai Parasa Basileiana ai e nohova ulatodia ida e laova, king ese baine lalonamo henidia totona. To Eseta na e hemataurai bona ena hemami e biaguava. Danu King ese ena kwini ai e halaoa neganai, ia na se hekokoroku.Est. 2:9, 12, 15, 17.

Eda heḡoeva daladia ese e hahedinaraiamu ita be Iehova bona haida ta matauraidiamu, eiava ta hekokorokumu? (Paragraf 12 ba itaia)

12 Manau karana ese baine duruda eda dabua bona heḡoeva daladia amo hemataurai karana baita hahedinaraia bona kara namodia baita kara. Bema ita na ta uramu taunimanima ese bae ura henida, dia namo baita hekokoroku eiava lalodia baita veri ita bae laloda bada totona, to namona na “lalo-manau asi daḡedaḡena” baita hahedinaraia. (1 Petro 3:3, 4 ba duahi; Ier. 9:23, 24) Kudouda ai e miamu lalohadai kereredia na eda kara amo be hedinaraimu. Heḡereḡere, eda kara amo baita hahedinaraiamu ita na kongrigeisen lalonai maduna badadia ta huamu, hehuni sivaraidia haida mai dibada, eiava bamoda haida na maduna e huamu tadikakadia. Eiava ḡau haida baita hahedinarai namonamomu dainai ita mo bae hanamoda, ena be haida edia heduru amo una ta karaia. Iesu na haheitalai namona e hahedinaraia. Ia ese e gwaurai herevadia momo na Heberu Toretoredia amo e abi. Ia na mai manauna ida unu e kara toma, unu amo e kamonai henia taudia na e diba ia e gwaurai herevadia na Iehova ena amo, dia ia sibona ena aonega amo e gwaurai.Ioa. 8:28.

ABI HIDI TA KARAMU NEGADIA AI

13, 14. Edena dalai manau karana ese baine duruda diba abi hidi maorodia baita kara?

13 Ta karamu abi hidi idauidau ese eda manau karana baine tohoa diba. Aposetolo Paulo na Kaisarea ai e nohova ai, peroveta tauna Agabo ese e hamaoroa, bema ia na Ierusalem bainela, ia na bae ḡuia bona bae hamasea danu. Una hereva dainai tadikaka ese Paulo e noia Ierusalem na basinela. To, Paulo na lalona e hadaia bainela. Ia na sibona ena diba ai se tabekau eiava se gari. Ia na Iehova e abidadama henia momokani bona e heḡaeḡae Iehova ese baine siaia gabudia bainela. Tadikaka na una e diba neganai, idia na e manau bona Paulo na asie koua Ierusalem bainela.Kara 21:10-14.

14 Danu, manau karana ese baine duruda diba abi hidi maorodia baita kara, ena be asi dibada gabeai be dahaka bae vara. Heḡereḡere, bema ita na ful-taim hesiai ḡaukara ta baita karaiamu to gabeai baita goreremu neganai, dahaka be varamu? Bema tamada bona sinada burukadia e uramu baita durudia be ede bamona? Baita burukamu neganai, edena dalai siboda baita henarimu? Henanadai unu bamodia haeredia korikori na basita davarimu, ena be baita ḡuriḡurilaimu eiava hetahudia baita karamu. (Koh. 8:16, 17) To, Iehova iabidadama henina karana ese baine duruda, bena baita laloparara bona baita abia dae eda diba o goada na mai hetoadia. Eda hetahu karana baita karaia, haida edia heduru baita abi bona baita ḡuriḡuri murinai, Dirava ena lauma ena hahekau dalana baita badinaia na namo. (Kohelete 11:4-6 ba duahi.) Unu amo Iehova ese be hanamodamu, o dala maorona ai be hakaudamu.Her. 16:3, 9.

MANAU KARANA BAITA HAHEDINARAIA

15. Edena dalai Iehova ena kara baita lalodia dobu karana ese baine duruda baita manau totona?

15 Manau karana ena namo na momo dainai, edena dala ai una kara baita habadaia diba? Mani dala hani aita herevalaidia. Ginigunana na, Iehova ena kara badadia bona iena dagi baita lalodia dobu, unu amo baita manau bona Ia baita matauraia. (Isa. 8:13) Baita helalotao, ita na Siahu Idoinai Diravana ida ta rakamu, dia aneru o taunimanima ta ida. Una baita lalopararalaiamu karana ese be durudamu ‘Dirava imana siahuna henunai baita hahemanau’ totona.1 Pet. 5:6.

16. Dirava ena lalokau dalana baita laloa dobu karana ese edena dalai baine duruda manau karana baita hahedinaraia?

16 Iharuana na, Iehova ese e lalokau henidamu daladia baita lalodia dobu neganai, be durudamu manau karana baita hahedinaraia. Aposetolo Paulo na e gwa, Iehova ese tauani regedia asi hairaidia na e “matauraidia badamu.” (1 Kor. 12:23, 24) Una heḡereḡerena, Iehova ese ita ta ta na e laloda badamu, ena be eda diba o goada na mai hetoadia. Ia ese ita na ma haida ida se haheḡereḡeredamu eiava ta kereremu neganai, dounu e lalokau henidamu. Iehova ena lalokau dainai, ena be edeseniai Ia baita hesiai henia, to dounu be gimadamu.

17. Haida edia kara namodia baita lalodia ena namo be dahaka?

17 Ihatoina na, Iehova ena hesiai ḡaukara na baita moalelaiamu, bema Ia baita tohotohoa, ma haida edia kara namodia baita lalodia. Dia namo taunimanima ese bae heaḡilaida eiava haida edia ḡaukara baita biagu, to mai manauda ida haida edia heduru baita tahu bona edia lalohadai baita abi dae. (Her. 13:10) Idia ese hahenamo bae abi neganai idia ida baita moale hebou. Bona Iehova baita hanamoa, badina ia ese ‘varavarada tanobada heḡeḡe-madai ai’ e hanamodiamu.1 Pet. 5:9.

18. Edena dalai laloda mamina baita hadibaia diba?

18 Ihahanina na, Baibul ena hahekau herevadia amo laloda mamina baita hadibaia neganai, baita manaumu bona ma haida baita matauraidiamu. Iehova ena lalohadai heḡereḡerena ai ḡau baita lalomu neganai, baita lalo maoromaoromu. Hanaihanai baita stadimu, baita ḡuriḡurimu, bona ta dibamu ḡaudia baita badinamu neganai, laloda mamina na baita hagoadaia dibamu. (1 Tim. 1:5) Bona ma haida baita lalodia badamu. Bema unu baita kara tomamu, Iehova na e gwauhamata baine ‘hanamoda ḡuḡuru’ unu amo manau bona kara namodia ma haida baita hahedinarai.1 Pet. 5:10.

19. Dahaka ese baine duruda hanaihanai baita manau totona?

19 Iuda peroveta tauna na se manau dainai, ena mauri e haboioa bona ena hetura karana Dirava ida e hadikaia. Una dainai, hekwakwanai ta davarimu neganai, namona na dounu manau karana baita hahedinaraia. Idaunega abidadama taudia bona hari ina negai manau taudia ese una e hamomokaniamu. Bema hanaihanai Iehova ida baita raka heboumu, baita uramu manau karana baita hahedinaraia. (Her. 8:13) Herevana dahaka ḡaukara ta karamu, to Iehova ida baita raka hebou na hahenamo hereadaena. Namona na una hahenamo baita laloa bada, bona baita ḡaukara goada Iehova ida baita raka hebou mai manauda ida ela bona hanaihanai.