Skip to content

Skip to table of contents

Asa, Iehosafat, Hesekia, Iosia

Mai Kudoumu Idoinai ida Iehova Ba Hesiai Henia!

Mai Kudoumu Idoinai ida Iehova Ba Hesiai Henia!

“Iehova e, na noimumu ba laloa tao, lau na oi vairamu ai vada na raka mai heabidadamagu bona mai lalogu idoinai ida.”​—2 HAN. 20:3.

ANE: 52, 32

1-3. Mai “lalomu idoinai” ida Iehova isiaina ba lao heni anina be dahaka? Haheitalai ta a gwauraia.

ITA na dia ḡoevadae tauda dainai kerere ta karamu. To, ta moalemu badina Iehova na “eda kara dika heḡereḡeredia se kara henidamu,” bona Iesu ena mauri davana ihenina karana dainai baita helalo-kerehai bona mai eda abidadama bona manau ida Dirava baita ḡuriḡuri henia diba. (Sal. 103:10) To, David ese Solomon e hamaoroa heḡereḡerena, Iehova ese eda tomadiho karana baine abia dae totona, namona na ‘isiaina baita lao heni mai laloda idoinai’ ida. (1 Sis. 28:9) Edena dala ai ita na unu baita kara toma diba ena be ita na dia ḡoevadae?

2 Ita iduruda totona, mani Pavapava Asa bona Pavapava Amasia aita herevalaidia. Unu Iudea pavapavadia raruosi na Iehova vairanai kara maoromaoro e kara, to Asa na mai lalona idoinai ida unu e kara toma. (2 Sis. 15:16, 17; 25:1, 20; Her. 17:3) Idia raruosi na dia ḡoevadae bona kerere e karava. To, Asa na Dirava ena dala amo se raka oho, badina mai kudouna idoinai ida Dirava e badinaia. To, Amasia ese Iehova na se badinaia. Dirava e inai henia besedia e hadareredia murinai, edia dirava e abidia bona e tomadiho henidia.​—2 Sis. 25:11-16.

3 Mai “lalomu idoinai” ida Dirava isiaina ba lao heni, anina na Ia mo ba toma henia diho hanaihanai. Baibul ai, ina hereva “kudou” na nega momo ta lalona ai e miamu ḡaudia e herevalaimu. Heḡereḡere ta ena ura, lalohadai, kara, diba, bona baine haḡuḡuru ḡaudia. Una dainai ta na mai lalona o kudouna idoinai ida Iehova isiaina baine lao heni neganai, basine kara koikoi. Ia ese Iehova na basine tomadiho henia kava. Ita be ede bamoda? Ena be ita na dia ḡoevadae tauda, to bema mai momokanida ida Dirava baita tomadiho henia hanaihanai, ita na mai kudouda idoinai Dirava isiaina ta lao henimu.​—2 Sis. 19:9.

4. Hari dahaka baita herevalaimu?

4 Mai laloda idoinai ida Dirava ihesiai henina karana anina baita lalopararalaia totona, namona na Asa bona Iuda pavapavadia ma haida​—Iehosafat, Hesekia, bona Iosia​—aita herevalaidia. Idia haniosi na kerere e kara, to Iehova ese dounu e lalonamo henidia. Dahaka dainai Dirava ese e itadia idia na mai lalodia idoinai ida Ia e hesiai henia, bona edena dalai baita tohotohodia diba?

ASA NA MAI KUDOUNA IDOINAI IDA ‘IEHOVA E BADINAIA’

5. Asa be dahaka e kara?

5 Israel ena not kahana ena iduhu 10 basileiana e parara murinai, Asa na Iuda pavapavana ihatoina ai ela. Ia ese kaivakuku e kokidia bona gabu helaḡadia ai matabodaḡa karadia e karava tataudia e luludia. Bona ia ese tubuna hahinena Maaka ena “pavapava dagina e abia oho, badina ena hahedua dainai haida ese kaivakuku dikana ta e karaia.” (1 Han. 15:11-13) Danu, Asa ese ena taunimanima e haḡanidia “Iehova, . . . bae tahua, bona taravatu bona haheḡani bae badinadia.” Oibe, ia ese tomadiho momokanina e badinaia.​—2 Sis. 14:4.

6. Etiopia taudia na Iuda ituari henina ela neganai, Asa be dahaka e kara?

6 Asa ena lohia laḡani ginigunadia 10 lalodiai, Iehova ese Iuda hanuana e hanamoa dainai idia na maino ai e nohova. Bena Etiopia tauna, Sera na ena tuari taudia 1,000,000 bona ena kariota 300 ida Iuda ituari henina totona ela. (2 Sis. 14:1, 6, 9, 10) Asa be dahaka e kara? Ia ese Iehova e abidadama henia momokani. (2 Sisiga 14:11 ba duahia.) Dirava ese Asa e durua Etiopia tuari oreana e hadarerea, unu amo Asa ena ḡuriḡuri e haerelaia. (2 Sis. 14:12, 13) Ena be Iehova na nega haida king ese asie abidadama heniava, to ia ladana dainai idia na e durudiava inaidia ituari henidia ai bae kwalimu totona. (1 Han. 20:13, 26-30) To, Asa na Iehova enai e tabekau bona Ia ese ena ḡuriḡuri e haerelaia. Gabeai, Asa na kerere ta e karaia. Heḡereḡere, ia na Iehova ena heduru se tahua to Suria pavapavana ena heduru e tahua. (1 Han. 15:16-22) Ena be Asa na unu e kara toma, to Iehova na mai dibana Asa ese Ia na “e badinaia momokaniva, ena dina iboudiai lalodiai.” Edena dala ai Asa ena haheitalai namona baita tohotohoa diba?​—1 Han. 15:14.

7, 8. Iehova ihesiai henina ai, edena dalai Asa ba tohotohoa diba?

7 Namona na ita ta ta ese kudouda baita sekea, bema ita na Dirava ta badinaiamu eiava lasi. Sibomu ba henanadai, ‘Lau be Iehova na hamoaleamu, tomadiho momokani na duruamu, eiava Dirava ena taunimanima na durudiamu bae ḡoeva totona, a?’ Mani a laloa, Asa na mai lalo goadana ida tubuna hahinena, Maaka “ena pavapava dagina e abia oho”! Reana oi na mai dibamu ta na una hahine ena kara heḡereḡerena e karamu, bema unu bamona, Asa ena lalo goada karana ba tohotohoa diba. Heḡereḡere, bema emu ruma bese tauna ta, eiava turamu namona ta na e kara dika bona se helalo-kerehai dainai orea murimurinai bae atoa, oi be dahaka ba kara? Oi be lalomu bo hadaiamu ia basio bamoa totona, a? Kudoumu ese be dorimumu dahaka ba kara?

8 Asa heḡereḡerena, bema haida ese e daḡedaḡe henimumu bona o laloamu basio hahanaia dibamu, namona na ba hahedinaraia oi na mai kudoumu idoinai ida Dirava o abidadama heniamu. Oi na Iehova ena Witnes ta dainai sikuli ai be kirikirilaimumu. Eiava ḡaukara gabunai bamomu ese be hevasehalaimumu badina hesiai ḡaukara daidiai dina haida basio ḡaukaramu eiava ovataim basio karamu. Unu bamona negadia ai, Dirava ba ḡuriḡuri henia, Asa e kara heḡereḡerena. Mai goadamu ida Iehova enai ba tabekau, bona kara maoromaoro ba badinaia. Ba helalotao Dirava ese Asa na e hagoadaia bona e durua, bona oi danu baine hagoadamu.

9. Ta haroro neganai, edena dalai baita hahedinaraia ita na Iehova ta hamoaleamu?

9 Dirava ena hesiai taudia na sibodia asie helalomu. Asa ese haida e durudia tomadiho momokanina bae badinaia. Ita danu ma haida baita durudia ‘Iehova bae tahua.’ Iehova na e moalemu bema e itaiamu taunimanima vairadiai Ia ta herevalaiamu, unu ta kara tomamu badina Ia ta lalokau heniamu bona taunimanima edia namo ta lalomu!

IEHOSAFAT ESE IEHOVA E TAHUA

10, 11. Edena dalai Iehosafat ena kara ba tohotohoa diba?

10 Iehosafat na “tamana Asa ena dala ai e raka.” (2 Sis. 20:31, 32) Edena dalai? Iehosafat na tamana heḡereḡerena, taunimanima e hagoadadiava Iehova bae tahua. Una e karaia dalana bina: Ia ese tatau haida e siaidia bena idia na “Iehova ena taravatu bukana” amo taunimanima e hadibadiava. (2 Sis. 17:7-10) Bona ia na Israel ena not kahana basileiana bona Efraim ororodia kahadia ela, taunimanima baine durudia “Iehova” bae lou henia. (2 Sis. 19:4) King Iehosafat na “mai lalona idoinai ida Iehova e tahua.”​—2 Sis. 22:9.

11 Hari ina negai danu, ita ese Iehova e heni hahediba ḡaukara badana baita durua diba. Emu ura be hua ta ta ai Dirava ena Hereva na ma haida ba hadibalaidia, unu amo ba durudia Dirava isiaina bae lao heni, a? Bema bo ḡaukara goadamu, Dirava ese be hanamomumu, bona Baibul stadi ta bo hamatamaia dibamu. Una o ḡuriḡurilaiamu, a? Oi be o uramu ta ba stadi henia, ena be una na emu laḡa-ani negana, a? Iehosafat na Efraim tanona ela bona taunimanima e durudia tomadiho momokanina bae lou henia, ita danu manoka taudia baita durudia na namo. Danu, kongrigeisen elda taudia na dala bae kara orea murimurinai e atodia taudia bae vadivadidia bona bae durudia, bema idia na edia kara gunadia vada e rakatani.

12, 13. (a) Iehosafat na e gari neganai, dahaka e kara? (b) Dahaka dainai Iehosafat baita tohotohoa na namo?

12 Iuda ituari henina taudia hutuma ema neganai, Iehosafat na tamana Asa heḡereḡerena, Dirava e abidadama henia. (2 Sisiga 20:2-4 ba duahi.) Iehosafat na e gari! To, “lalona e hadaia Iehova baine tahua.” Ena ḡuriḡuri lalonai e hahedinaraia, ia bona ena taunimanima na ‘asi goadadia, una hutuma bada-hereana’ vairadiai, bona asi dibadia dahaka bae kara. Ia ese Iehova e abidadama henia momokani, eto: “Matamai na oi emu ai e kaumu.”​—2 Sis. 20:12.

13 Iehosafat heḡereḡerena, nega haida ita na asi dibada dahaka baita kara, bona baita garimu danu. (2 Kor. 4:8, 9) To ba helalotao, Iehosafat na taunimanima vairadiai ena ḡuriḡuri amo e hahedinaraia, ia bona ena taunimanima na asi goadadia. (2 Sis. 20:5) Ruma bese kwaradia ese Iehosafat bae tohotohoa diba, Iehova bae noia goada baine henidia e davarimu hekwakwanaidia bae haheaukalai totona. Basio hemarai, emu ruma bese ese emu ḡuriḡuri bae kamonai na namo. Unu amo bae diba oi na Iehova o abidadama heniamu. Dirava ese Iehosafat na e durua, bona Ia ese oi danu baine durumu.

HESEKIA NA KARA MAOROMAORO E BADINAIA

14, 15. Edena dala ai Hesekia na Dirava enai e tabekau?

14 Pavapava Hesekia danu “Iehova e badinaia tarika-tarika,” ena be ia tamana na kaivakuku e tomadiho henidiava. Hesekia ese “atai gabudia helaḡadia e abidia oho, bona au-tubua e hakwaidudia, bona kaivakuku e utudia. Gaigai laulauna, Mose ese auri labora-labora amo e karaia ḡauna, danu ia ese e hamakohia rohoroho,” badina haida ese kaivakuku ta bamona e tomadiho heniava. Ia na Dirava e badinaia momokani, bona “Iehova ese Mose e henia haheḡanidia ia ese e badinadia” hanaihanai.​—2 Han. 18:1-6.

15 Ena be Asuria​—una negai e lohiava basileia goadana​—na Iuda tanona e tuari henia bona e ura Ierusalem baine hadarerea, to Hesekia na mai kudouna idoinai ida Iehova enai e tabekau. Asuria Pavapavana Senakerib ese Iehova e kirikirilaia bona e ura Hesekia baine hagaria basine tuari. To, Hesekia na ena ḡuriḡuri amo e hahedinaraia ia ese Iehova ena hahemauri siahuna e abidadama henia vaitani. (Isaia 37:15-20 ba duahi.) Dirava ese ena ḡuriḡuri e haerelaia, bona aneru ta e siaia Asuria taudia 185,000 e hamasedia.​—Isa. 37:36, 37.

16, 17. Dirava ihesiai henina ai, Hesekia be ede ba tohotohoa toma?

16 Gabeai Hesekia na e gorerea bona kahirakahira e mase. Ia ese Iehova e noia, ia e badinaiava karadia baine lalotao bona baine durua. (2 Hanua Pavapavadia 20:1-3 ba duahi.) Baibul amo ta dibamu, hari ina negai Dirava ese hoa dalanai eda gorere na basine hanamoamu eiava eda mauri na basine hadaudauamu. To, Hesekia heḡereḡerena, ita ta ta ese Iehova baita ḡuriḡuri henia diba, baitato: “Lau na oi vairamu ai vada na raka mai heabidadamagu bona mai lalogu idoinai ida.” Oi o abia daemu emu gorere negadia ai Iehova ese baine hagoadamu diba, a?​—Sal. 41:3.

17 Hesekia ena haheitalai baita laloa dobumu neganai, una ese ita be durudamu eda hetura karana Dirava ida e hadikaiamu ḡauna eiava tomadiho momokani amo e hakauda sirimu ḡauna baita dadaraia. Momokani, asita uramu tanobada taudia baita tohotohodia, idia ese social media o intanet e ḡaukaralaiamu, taunimanima na vaitani dirava ai e halaodiamu. Vaia, reana Kristen taudia haida na intanet amo edia ruma bese eiava turadia ida e herevaherevamu. To, taunimanima momo na intanet e ḡaukaralaia momomu asi dibadia taudia e hetura henidiamu. Eiava nega bada e haoreamu unu taunimanima laulaudia e itamu eiava sivaraidia e duahimu. Ḡau asi anidia ai eda nega baita haoreamu na mai ena dika. Kristen tauna ta na be hekokoroku dibamu bema intanet ai e ato laulaudia o herevadia na momo ese be ura henimu, to basie ura henimu neganai be lalohisihisimu. Aposetolo Paulo eiava Akula bona Priskila mani aita lalodia, o laloamu idia be dina ta ta ai nega bada e ḡaukaralaiva laulau e siaiva eiava Dirava asie hesiai heniava taudia sivaraidia e duahiva, a? Baibul na e gwaumu, Paulo na “e haroro goadagoadava.” Bona Priskila bona Akula ese edia nega e ḡaukaralaia “Dirava ena dala” na haida ediai e hahedibalaia maoromaorova. (Kara 18:4, 5, 26) Siboda baita henanadai diba, ‘Lau be taunimanima imodaidia karadia na dadaraimu, a? Eiava ḡau asi anidia ai egu nega bada na haoreamu, a?’​—Efeso 5:15, 16 ba duahi.

IOSIA ESE IEHOVA ENA HAHEḠANI E BADINADIA

18, 19. Ededia dala ai Iosia ba tohotohoa diba?

18 Pavapava Iosia, Hesekia tubuna merona, na “mai lalona idoinai” ida Iehova ena haheḡani e badinadia. (2 Sis. 34:31) Ia na maraḡina ai “senena David ena Dirava e tahua matama,” bona laḡanina 20 neganai, ia ese Iuda ai kaivakuku iboudiai e hadikadia. (2 Sisiga 34:1-3 ba duahi.) Iosia ese Dirava ihamoalena karadia e karava, Iuda pavapavadia momo na unu asie kara toma. To, hahelaḡa taudia ese Mose ena Taravatu revarevadia ginigunadia e davari bona Iosia vairanai e duahi neganai, ia na e diba Dirava ena ura ikarana baine habadaia na namo. Ia ese haida e haḡanidia Iehova isiaina bae lao heni. Una dainai, Iosia ena mauri lalonai ena taunimanima na Iehova “ena dala amo asie raka siri.”​—2 Sis. 34:27, 33.

19 Iosia heḡereḡerena, memero kekeni na maraḡidia ai Iehova bae tahua matama na namo. E helalo-kerehai Pavapavana Manase ese Iosia na Dirava ena hebogahisi karana e hadibalaia. Memero kekeni e, emui ruma bese bona kongrigeisen ai abidadama taudia burukadia ba bamodia bona Iehova ese e durudia daladia ba diba. Danu, ba helalotao Iosia na Revareva Helaḡadia iduahina karana ese kudouna e hamarerea dainai kara haida e kara. Dirava ena Hereva ba duahia karana amo moale bo davariamu bona emu hetura karana Dirava ida be hagoadaiamu, unu amo haida bo durudiamu Dirava bae tahua totona. (2 Sisiga 34:18, 19 ba duahi.) Bona Baibul istadilaina karana ese be durumumu emu hesiai ḡaukara ihanamodia daladia bo dibamu. Ba ḡaukara goada unu ḡau ba badinadia, Iosia heḡereḡerena.

IEHOVA BA HESIAI HENIA MAI LALOMU IDOINAI IDA!

20, 21. (a) Tame herevalai pavapavadia haniosi edia amo dahaka tame diba? (b) Stadi gabena ai dahaka baita herevalaiamu?

20 Mai lalodia idoinai ida Iehova isiaina e lao heniva Iuda pavapavadia haniosi edia sivarai amo dahaka tame diba? Idia na Dirava ena ura e karaia goadagoada bona e haḡuḡurua. Bona inaidia vairadiai danu dounu Dirava ena ura e badinaiava. Mai anina bada ḡauna na, idia na Iehova e lalokau heniava dainai ia e hesiai heniava.

21 Stadi gabena ese be hahedinaraiamu, tame herevalai pavapavadia haniosi na nega haida kerere e karava. To, kudou itahuna Diravana ese idia kudoudia e haeroa neganai, e davaria idia na mai kudoudia idoinai ida Ia e hesiai heniava. Ita danu dia ḡoevadae. Iehova ese ita kudouda e haeroamu neganai, ita be mai kudouda idoinai ida Ia ta hesiai heniamu, a? Stadi gabena ai una baita herevalaiamu.