Ges-y sẽn be pʋgẽ wã

Bõe la Biiblã yet no-loeerã wɛɛngẽ?

Bõe la Biiblã yet no-loeerã wɛɛngẽ?

Biiblã sẽn yete

Pĩnd wẽndẽ, ned sã n da loe noore, tɩ yaa ne yam-sõngo, tata Wẽnnaam yam. La sã n da pa ne yam-sõngo, pa noom Wẽnnaam ye. La rũndã-rũndã, Biiblã pa gɩdg no-loeere, a pa kõ noor me n yeel tɩ d loe noor ye.

Sã n yaa ne Biiblã, bõe n da kɩt tɩ neb kẽer loet noore?

  • B sã n da baood Wẽnnaam sõngre la a sor-wilgri. Neb nins sẽn da yi Babilon n debd Zerizalɛmmã loee noore, sẽn na yɩl n wilg tɩ b sẽn kos Wẽnnaam sõngrã yaa ne b sũur fãa. (Ɛsdraas 8:21-23) A Poll ne a Barnabaas sã n da rat n yãk saam-biis tɩ b lebg tiging kãsem-dãmba, b mi n loee noore.​—Tʋʋma 14:23.

  • B sã n da rat n tʋm Wẽnnaam tʋʋmde. A Zeezi sẽn deeg koom lisg poore, a loee noor rasem 40 sẽn na yɩl n segl a meng tʋʋmd ning a sẽn da na n tʋm Wẽnnaam raabã pidsg pʋgẽ wã yĩnga.​—Luk 4:1, 2.

  • B sã n da rat n wilg tɩ b teka yam n kos sugri, b yel-wẽnã yĩnga. Wẽnnaam ra kɩtame tɩ no-rɛɛs a Zowɛll yeel Israyɛll nebã sẽn da lebg wẽn-kɩɩsdbã yaa: “Lebg-y n wa-y mam nengẽ ne y sũyã fãa, wa-y ne no-loeere, ne yãbr la wiisgu!”​—Zowɛll 2:12-15.

  • Paasg daarã raare. Wẽnnaam sẽn kõ Israyɛll nebã tõogã, a yeel-b lame tɩ paasg daarã, b tog n loee noore. a (Maan-kʋʋre 16:29-31) No-loeerã ra zemsame, bala daar-n-kãng ra tẽegda Israyɛll nebã tɩ b yaa yel-wẽn-maandba, la tɩ b rata Wẽnnaam sugri.

Manesem kẽer sẽn pa zems no-loeerã wɛɛngẽ la bʋse?

  • Sẽn na yɩl bal tɩ nebã yã. A Zeezi wilgame tɩ no-loeerã tog n yɩɩ ned ning sẽn loet noorã ne Wẽnnaam sʋka, tɩ ned a to ra bãng ye.​—Matiye 6:16-18.

  • Sẽn na yɩl n wilg tɩ d yaa tɩrse. No-loeerã pa kɩtd tɩ ned yɩ nin-sõng bɩ n tar tẽeb n yɩɩd a taabã ye.​—Luk 18:9-14.

  • Sẽn na yɩl n yẽes yel-wẽn a sẽn maan ne pʋ-toogo. Ned sã n dat t’a no-loeer ta Wẽnnaam yam, a tog n yɩɩ sakda, la a tek yam n kos sugr ne a sũur fãa, a yel-wẽnã yĩnga.​—Ezayi 58:3, 4.

  • Sẽn yaa tũudum yellã yĩng bala. Ned sẽn maand woto sãamda Wẽnnaam sũuri. Yaa wa biig sẽn na n yeel a roagd t’a nong-a lame, tɩ yaool n pa yit a sũurẽ ye. Yaa b sẽn modg-a t’a togse.​—Ezayi 58:5-7.

Yaa tɩlɛ tɩ kiris-nebã loe noor bɩ?

Ayo. Wẽnnaam ra ratame tɩ Israyɛll nebã loe noor paasg daarã. La a Zeezi sẽn ki tɩ yɩ maoong wakat fãa yĩng neb nins sẽn na n tek yam n kos sugrã yĩnga, no-loeerã pa le yaa tɩlɛ ye. (Ebre-rãmbã 9:24-26; 1 Pɩyɛɛr 3:18) Kiris-nebã sẽn pa tũud a Moyiiz tõogã, b pa maand paasg daar ye. (Rom dãmbã 10:4; Kolos rãmbã 2:13, 14) Dẽnd yaa kiris-ned fãa n yãkd a sã n na n loee noore.​—Rom dãmbã 14:1-4.

Kiris-nebã miime tɩ pa no-loeerã n tar yõod n yɩɩd Wẽnnaam tũubã pʋgẽ ye. Biiblã zɩ n yeel tɩ no-loeerã wata ne sũ-noog ye. La kiris-neb hakɩɩkã tara sũ-noogo, bala b rɩkda a Zeova sẽn yaa “Wẽnnaam sẽn yaa sũ-noog soabã” togs-n-taare.​—1 Tɩmote 1:11; Koɛɛg soaba 3:12, 13; Galat rãmbã 5:22.

Tagsg sẽn pa zems no-loeerã wɛɛngẽ

Tagsg sẽn pa zemse: Kiris-nebã tog n loee noore, n tẽeg a Zeezi sẽn loe noor rasem 40, a sẽn wa n be rasempʋɩɩgẽ wã.

Biiblã sẽn yete: A Zeezi zɩ n yeel tɩ b loee noor n tẽeg rẽ, Biiblã zĩig baa a ye me pa wilgd tɩ pipi kiris-nebã loee noor rẽ wɛɛngẽ ye. b

Tagsg sẽn pa zemse: Kiris-nebã tog n loee noor a Zeezi kũumã tẽegr sasa.

Biiblã sẽn yete: A Zeezi pa yeel a karen-biisã tɩ b loe noor a kũumã tẽegr sasa ye. (Luk 22:14-18) A Zeezi sẽn yeel a karen-biisã tɩ yẽ sã n wa ki bɩ b loe noorã, pa noor a sẽn kõ-b tɩ b tũ ye. A ra rat n wilga bũmb nins sẽn da na n maanã bala. (Matiye 9:15) Biiblã sagenda kiris-nebã meng tɩ nand tɩ b wa a Zeezi kũumã tẽegre, kom sã n tar-ba, bɩ b rɩ yir n yaool n wa.​—1 Korẽnt rãmbã 11:33, 34.

a Wẽnnaam ra yeela Israyɛll nebã yaa: “Yãmb tog n namsa y mense,” bɩ “n nams y sɩɩsã,” paasg daarã sasa. (Maan-kʋʋre 16:29, 31; Bible du roi Jacques) Vɛrse-kãensã ra gomda no-loeerã yelle. (Ezayi 58:3) Biiblã a to (Contemporary English Version) lebga gom-kãensã tɩ: “Yãmb pa tog n dɩ, sẽn na yɩl n wilg tɩ y sũur sãama y yel-wẽnã yĩnga.”

b A Zeezi sẽn loe noor rasem 40 wɛɛngẽ, sebr a yembr (Nouvelle Encyclopédie catholique, ãngl.) yeelame: “Yʋʋm kobs-tã wã sẽn pʋgl a Zeezi rogmã, ray nins nebã sẽn da loet noor pakã seglg yĩngã ra pa yɩɩgd rasem a yopoe ye. Naoor wʋsgo, ra yaa daar-n-yɛng bɩ rasem a yiib bala. Yaa sebr sẽn gomd tigsg b sẽn maan ne tũudmã taoor dãmb Nise tẽngã pʋgẽ (yʋʋmd 325), la b gom rasem 40 yell pipi. La kʋdemdã yɛl-mitb kẽer wẽe no-koɛɛm n na n bãng sã n yaa a Zeezi no-loeerã yell la b gomd sebrã pʋgẽ.​—Second Edition, Volume 8, seb-neng 468.