မေ ၂၊ ၂၀၁၈
ရုရှား
ရုရှားမှာရှိတဲ့ ယေဟောဝါသက်သေတွေကို အကြမ်းဖက်ကင်ပိန်း စတင်
ရုရှားနိုင်ငံ၊ အနည်းဆုံး မြို့ခုနစ်မြို့မှာ ရဲတွေက ယေဟောဝါသက်သေတွေကို ရန်မူတိုက်ခိုက်ခဲ့ကြတယ်။ စီစဉ်ထားပုံရတဲ့ ကင်ပိန်းမှာ အထူးရဲတပ်ဖွဲ့ (OMON) ဟာ မျက်နှာဖုံးတွေ တပ်၊ စက်သေနတ်တွေ ကိုင်ဆောင်ပြီး ယေဟောဝါသက်သေတွေရဲ့ အိမ်တွေကို ဝင်ရောက်စီးနင်းကာ သေနတ်နဲ့ ချိန်ရွယ်၊ လူကြီးလူငယ်မရွေး စစ်ဆေးမေးမြန်းဖို့ ထိန်းသိမ်းထားကြတယ်။
လွန်ခဲ့တဲ့နှစ်အတွင်း အာဏာပိုင်တွေက ပြစ်မှုဆိုင်ရာ စုံစမ်းစစ်ဆေးမှု ၁၀ ကြိမ်ထက်မနည်း ပြုလုပ်ပြီး ယေဟောဝါသက်သေငါးယောက်ကို ထောင်ချလိုက်ကြတယ်။ အဲဒီထဲမှာ ၂၀၁၇၊ မေ ၂၅ ရက်နေ့ကတည်းက စစ်ဆေးမေးမြန်းခြင်း မရှိဘဲ ချုပ်နှောင်ခံရတဲ့ ဒဲနစ္စ ခရစ်တန်ဆန်လည်း ပါတယ်။ နောက်တစ်ယောက်ကတော့ အသက် ၆၉ နှစ်အရွယ် အာကဒီယာ အကိုပီယန် ဖြစ်ပြီး ကာဘာဒီနို ဘာလ်ကာရီယားဒေသမှာ အမှုရင်ဆိုင်နေရတယ်။ အားလုံးဟာ ဝတ်ပြုစည်းဝေးခြင်းကြောင့် ထောင်ဒဏ် နှစ်နှစ်ကနေ ဆယ်နှစ်အထိ ကျခံနိုင်ခြေ ရှိတယ်။
၂၀၁၇၊ ဧပြီ ၂၀ ရက်နေ့မှာ ရုရှားဖယ်ဒရေးရှင်း ဗဟိုတရားရုံးချုပ်က ယေဟောဝါသက်သေများရဲ့ ဗဟိုအုပ်ချုပ်ရေးရုံးနဲ့ ဒေသန္တရ ဘာသာရေးအဖွဲ့အစည်း ၃၉၅ ခုကို ပိတ်ပင်လိုက်တယ်။ တရားရုံးချုပ်မှာ ကြားနာနေချိန်အတွင်း ရုရှားအစိုးရက ယေဟောဝါသက်သေများရဲ့ ဒေသန္တရ ဘာသာရေး အဖွဲ့အစည်းတွေကို ပိတ်ပင်လိုက်ပေမဲ့ တစ်ယောက်စီဟာ ယုံကြည်ချက်ကို လွတ်လပ်စွာ ကျင့်သုံးခွင့်ရှိကြောင်း ဖော်ပြခဲ့တယ်။ ဒါပေမဲ့ အစိုးရရဲ့ အပြောနဲ့ လုပ်ရပ်ဟာ မကိုက်ညီဘူး။
အခု ရုရှားအာဏာပိုင်တွေက ယေဟောဝါသက်သေများရဲ့ တရားဝင်အဖွဲ့အစည်းတွေကို အောင်မြင်စွာ ဖျက်သိမ်းနိုင်ခဲ့ပြီး အိမ်မြေရာအဆောက်အအုံတွေကို စတင်သိမ်းယူနေတဲ့အပြင် အသင်းသားတွေနဲ့ ဝတ်ပြုရေးကိုပါ တိုက်ခိုက်နေကြတယ်။ ရုရှားမှာရှိတဲ့ ယေဟောဝါသက်သေ ၁၇၅,၀၀၀ ကျော်ဟာ ယုံကြည်ချက် ကျင့်သုံးတဲ့အတွက် ရာဇဝတ်ပြစ်မှု ဖြစ်တော့မယ်။
ဝင်ရောက်စီးနင်းမှု၊ စစ်ကြောမေးမြန်းမှု၊ ထိန်းသိမ်းမှုများ
၂၀၁၈၊ ဇန်နဝါရီလကစပြီး ဥပဒေဘက်တော်သားတွေက ယေဟောဝါသက်သေတွေကို အကြိမ်ကြိမ် ပြစ်မှတ်ထားခဲ့ကြတယ်။
ဧပြီ ၂၀၊ ၂၀၁၈၊ ရှူယာ၊ အီဗာနိုဗို ပြည်နယ်။ ဥပဒေဘက်တော်သားတွေက ယေဟောဝါသက်သေ လေးယောက်ရဲ့ အိမ်တွေကို ဝင်ရောက်ရှာဖွေခဲ့ကြတယ်။ ဒီမီထရီ မီခေးလော့ဗ်ကို ရဲစခန်း ခေါ်သွား၊ ချုပ်နှောင်ထားပြီး နောက်ပိုင်း ပြန်လွှတ်ပေးခဲ့တယ်။ ‘အစွန်းရောက် အဖွဲ့အစည်းလုပ်ငန်းမှာ ပါဝင်ခြင်း’ ပြစ်မှုဆိုင်ရာ ဥပဒေပုဒ်မ ၂၈၂.၂(၂) နဲ့ အာဏာပိုင်တွေ တရားစွဲဆိုထားတယ်။ နောက်ထပ် အကြောင်းမကြားမချင်း ရှူယာကနေ ဘယ်ကိုမှ သွားခွင့် မပြုဘူး။
ဧပြီ ၁၉၊ ၂၀၁၈၊ ဗလာဒီဗိုစတော့ခ်မြို့။ ရဲတွေနဲ့ ဖယ်ဒရယ် လုံခြုံရေးဌာန (FSB) က တိုက်ခန်းတစ်ခုကို ဝင်ရောက်စီးနင်းပြီး ဗယ်လင်တင်း အော်စက်ချုခ်နဲ့ သက်ကြီးရွယ်အို ညီအစ်မ သုံးယောက်ကို စစ်ကြောမေးမြန်းဖို့ ခေါ်သွားတယ်။ အာဏာပိုင်တွေက မစ္စတာ အော်စက်ချုခ်ကို ထောင်ဒဏ် နှစ်နှစ်ကနေ လေးနှစ် ပေးနိုင်တဲ့ ပြစ်မှုဆိုင်ရာ ဥပဒေပုဒ်မ ၂၈၂.၂(၂) နဲ့ တရားစွဲထားပြီး စစ်ဆေးမေးမြန်းခြင်း မရှိဘဲ ချုပ်နှောင်ထားတယ်။ ဧပြီ ၂၃ ရက်နေ့မှာ ဖရွန်ဇန်စကီ ခရိုင်တရားရုံးက မစ္စတာ အော်စက်ချုခ်ကို ၂၀၁၈၊ ဇွန် ၂၀ ရက်နေ့အထိ ဆက်ချုပ်ထားဖို့ အမိန့်ချတယ်။ အခုလောလောဆယ် ဗလာဒီဗိုစတော့ခ်မြို့ အမှတ် ၁ စုံစမ်းစစ်ဆေးရေးထောင်မှာ ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းထားပါတယ်။
ဧပြီ ၁၈၊ ၂၀၁၈၊ ပေါ်လီယာနီ မူမန် ပြည်နယ်။ မိုးချုပ်ခါနီးမှာ ရဲတွေနဲ့ မျက်နှာဖုံးတပ် OMON အရာရှိတွေက စက်သေနတ်တွေ ကိုင်ဆောင်ပြီး ရိုမန် မာကင်ရဲ့ အိမ်တံခါးကို ချိုးဖျက်ဝင်ရောက်ကြတယ်။ ရဲတွေက သူ့ကို သေနတ်နဲ့ ချိန်ပြီး မှောက်ခိုင်းတယ်။ ဆယ်ကျော်သက်သမီးက ရဲတွေကို တွေ့တာနဲ့ ချက်ချင်း ကြမ်းပြင်မှာ မှောက်ချပြီး လက်နှစ်ဖက်နဲ့ ခေါင်းကို အုပ်ထားလိုက်တယ်။ ရဲတွေက ခြံဝင်းတစ်ခုလုံးကို ရှာဖွေပြီးနောက် မစ္စတာ မာကင်ကို ရဲစခန်းဆီ ဖမ်းခေါ်သွားပြီး စစ်ဆေးမေးမြန်းခြင်း မရှိဘဲ ချုပ်ထားလိုက်တယ်။
အဲဒီညနေပိုင်းမှာပဲ ရဲတွေဟာ အဲဒီဒေသက ယေဟောဝါသက်သေ ၁၄ ယောက်ရဲ့ အိမ်တွေကို ဝင်ရှာပြီး ဖုန်းတွေ၊ တက်ဘလက်တွေနဲ့ တခြားပစ္စည်းတွေကို သိမ်းယူကြတယ်။ ပြီးနောက် ယေဟောဝါသက်သေတွေကို စစ်ကြောမေးမြန်းဖို့ ရဲစခန်းကို ခေါ်သွားကြတယ်။ ဒေသခံအာဏာပိုင်တွေက မစ္စတာ မာကင်နဲ့ နောက်ထပ် သက်သေခံတစ်ယောက် ဗစ်တာ ထရိုဖီမိုကို အမှုဖွင့်ခဲ့ကြတယ်။ နှစ်ယောက်စလုံးကို ‘အစွန်းရောက်အဖွဲ့အစည်းရဲ့ လုပ်ဆောင်မှုတွေကို စီစဉ်ဆောင်ရွက်မှု’ ပြစ်မှုဆိုင်ရာ ဥပဒေပုဒ်မ ၂၈၂.၂(၁) နဲ့ တရားစွဲထားတယ်။ အပြစ်ရှိတယ်လို့ စီရင်ဆုံးဖြတ်ရင် ထောင်ဒဏ် ခြောက်နှစ်ကနေ ဆယ်နှစ်အထိ ကျခံနိုင်တယ်။ နှစ်ယောက်စလုံးကို မူမန် အမှတ် ၁ အကျဉ်းထောင်မှာ ချုပ်နှောင်ထားကြတယ်။
ဧပြီ ၁၀၊ ၂၀၁၈၊ ဇာတွန် ပြည်နယ်၊ အူဖာ။
မနက် ခြောက်နာရီခွဲကနေ ခုနစ်နာရီကြားမှာ စစ်ကြောသူတွေနဲ့ OMON အရာရှိတွေဟာ ယေဟောဝါသက်သေတွေရဲ့ အိမ် အတော်များများကို ဝင်ရောက်စီးနင်း ရှာဖွေခဲ့ကြတယ်။ ရှာဖွေနေစဉ်အတွင်း ရဲတွေက ယေဟောဝါသက်သေတွေကို စစ်ဆေးမေးမြန်းကြတယ်။ တစ်နေရာမှာ အရာရှိတစ်ယောက်က “ယေဟောဝါသက်သေ အဖွဲ့အစည်းရဲ့ အသင်းသား မဟုတ်တော့ပါဘူးလို့ ပြောရင် လွှတ်မယ်” ကိုပြောတယ်။ နောက်တစ်နေရာမှာ “မင်းတို့ကို ကမ္ဘာပေါ်ကနေ ဖျောက်ပစ်မယ်” လို့ပြောခဲ့တယ်။ ယေဟောဝါသက်သေအားလုံးကို ရဲစခန်း ခေါ်သွားပြီး လက်ဗွေတွေ ယူ၊ စစ်ဆေးမေးမြန်းမှုတွေ လုပ်ခဲ့ကြတယ်။
မစ္စတာနဲ့ မစ္စ ကဖီဇော့ဖ်အိမ်ကို ဝင်စီးချိန်မှာ ရဲတွေက သူတို့ဇနီးမောင်နှံကို သေနတ်တွေနဲ့ ချိန်ပြီး ခြံဝင်းတစ်ခုလုံးကို ရှာဖွေကြတယ်။ ရှာဖွေပြီးနောက် ရဲသားတစ်ယောက်က မစ္စ ကဖီဇော့ဖ်ရဲ့ လက်မောင်းကို ဖမ်းဆွဲ၊ ရဲကားထဲ တွန်းထည့်လိုက်ပြီး စစ်ဆေးမေးမြန်းဖို့ ရဲစခန်းကို ခေါ်သွားတယ်။ မစ္စတာ ကဖီဇော့ဖ်က ယေဟောဝါသက်သေတစ်ယောက် မဟုတ်ဘူး။
ရဲတွေက အနာတိုလီ ဗီလစ်ကေဗစ်ရဲ့ အိမ်ကို ဝင်ရောက်စီနင်းပြီး သူ့ကို ဖမ်းသွားကြတယ်။ ရဲတွေက ဇနီးဖြစ်သူကို မင်းရဲ့ ယောက်ျားကို “အတော်ကြာတဲ့အထိ” တွေ့ရမှာ မဟုတ်ဘူးလို့ ပြောခဲ့ကြတယ်။ အာဏာပိုင်တွေက သူ့ကို ‘အစွန်းရောက် အဖွဲ့အစည်းရဲ့ လုပ်ဆောင်မှုတွေကို စီစဉ်ဆောင်ရွက်မှု’ ပြစ်မှုဆိုင်ရာ ဥပဒေပုဒ်မ ၂၈၂.၂(၁) နဲ့ တရားစွဲထားပြီး ၂၀၁၈၊ ဇွန် ၂ ရက်နေ့အထိ ချုပ်နှောင်လိုက်တယ်။ အပြစ်ရှိတယ်လို့ စီရင်ဆုံးဖြတ်ရင် ထောင်ဒဏ် ဆယ်နှစ် ကျခံနိုင်တယ်။
မတ် ၂၀၁၈၊ အိုရွိုလ်။ ဒဲနစ္စ ခရစ်တန်ဆန်ကို တရားစွဲဆိုထားတဲ့အပြင် အာဏာပိုင်တွေက ၂၀၁၇၊ မေလမှာ အိုရွိုလ်မြို့က ယေဟောဝါသက်သေ ခုနစ်အိမ်ကို ရှာဖွေစစ်ဆေးပြီး ယေဟောဝါသက်သေ ဆာဂေး စကရင်နီကော့ဖ်ကိုလည်း ဒုတိယအကြိမ် စုံစမ်းစစ်ဆေးနေပါတယ်။ မစ္စတာ စကရင်နီကော့ဖ်ကိုတော့ အခုအချိန်အထိ စွဲချက်မတင်သေးဘူး။ ‘အစွန်းရောက် အဖွဲ့အစည်းရဲ့ လုပ်ငန်းမှာ ပါဝင်ခြင်း’ ပြစ်မှုဆိုင်ရာ ဥပဒေပုဒ်မ ၂၈၂.၂(၂) နဲ့ စွပ်စွဲခံရတယ်။ အပြစ်ရှိတယ်လို့ စီရင်ဆုံးဖြတ်ရင် ထောင်ဒဏ် နှစ်နှစ်ကနေ လေးနှစ်အထိ ကျခံနိုင်တယ်။
ဖေဖော်ဝါရီ ၇၊ ၂၀၁၈၊ ဘဲလ်ဂိုရို။ ဥပဒေဘက်တော်သားအုပ်စုကြီးက ယေဟောဝါသက်သေ ဆယ်အိမ်ထက်မနည်း ဝင်စီးခဲ့ကြတယ်။ အိမ်ရှင်တွေကို ကြမ်းပြင်မှာ မှောက်ခိုင်းတယ်။ နံရံမှာ ကပ်ပြီး လက်မြှောက်ရပ်ခိုင်းတယ်။ ရဲတွေက အိမ်တွေထဲ ရှာဖွေပြီး အီလက်ထရောနစ်ကိရိယာတွေ၊ နိုင်ငံကူးလက်မှတ်တွေ၊ ဓာတ်ပုံတွေ၊ ငွေတွေကို သိမ်းယူခဲ့ကြတယ်။ ယေဟောဝါသက်သေအားလုံးကို ရဲစခန်း ခေါ်သွားပြီး စစ်ကြောမေးမြန်းတယ်။ အနာတိုလီ ရှာလီယာပင်နဲ့ ဆာဂေး ဗွေကော့ဖ်ကို ဖမ်းထားပြီး ကျန်တဲ့သူအားလုံးကို လွှတ်ပေးလိုက်တယ်။ သူတို့နှစ်ယောက်ကို ၄၈ နာရီကြာ ဖမ်းချုပ်ထားပြီးနောက် ပြန်လွှတ်ပေးလိုက်တယ်။ ဒါပေမဲ့ ဘဲလ်ဂိုရိုမြို့ပြင်ကို ထွက်ခွင့် မပြုဘူး။
ဇန်နဝါရီ ၂၃၊ ၂၀၁၈၊ ကေမေရိုဗို။ ယေဟောဝါသက်သေ ၁၂ အိမ်ကို ရဲတွေ ဝင်စီးပြီး အီလက်ထရောနစ်ကိရိယာတွေ၊ ဘာသာရေးစာပေတွေ၊ စာရွက်စာတမ်းတွေကို သိမ်းယူကြတယ်။ အဲဒီလို ဝင်ရောက်စီးနင်းခြင်း မပြုခင် အမျိုးသားတစ်ယောက်က ယေဟောဝါသက်သေ ဟန်ဆောင်ပြီး ယေဟောဝါသက်သေတွေရဲ့ အစည်းအဝေးတွေ တက်ရောက်၊ လျှို့ဝှက်မှတ်တမ်းတင်ပြီး ရဲတွေကို ပေးလိုက်တယ်။ အဲဒီမှတ်တမ်းတွေကို အခြေခံပြီး အာဏာပိုင်တွေက ပြစ်မှုဆိုင်ရာ စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုတွေ လုပ်တာဖြစ်တယ်။
တရားရုံးချုပ်ရဲ့ စီရင်ဆုံးဖြတ်ချက်က မိသားစုတွေကို ကွဲကွာစေနိုင်
ရဲတွေနဲ့ FSB ရဲ့ မတော်လျော်တဲ့ လုပ်ရပ်တွေအပြင် “ပတ်ဝန်းကျင်နဲ့ ပြန်လည်ဝင်ဆံ့စေရေး” အတွက် ယေဟောဝါသက်သေတွေရဲ့ ကလေးတွေကို နိုင်ငံတော်က ထိန်းသိမ်းနိုင်တယ်ဆိုပြီး ရုရှားအာဏာပိုင်တွေ အမိန့်ထုတ်ပြန်ခဲ့တယ်။ ၂၀၁၇၊ နိုဝင်ဘာ ၄ ရက်နေ့မှာ ရုရှားဖယ်ဒရေးရှင်း ပလေနမ် တရားရုံးချုပ်က အမိန့်အမှတ် ၄၄ ကို ထုတ်ပြန်တယ်။ “အစွန်းရောက်” အဖြစ် ပိတ်ပင်ထားတဲ့ ဘာသာရေးအဖွဲ့အစည်းမှာ ကလေးတွေကို ပါဝင်စေခဲ့ရင် “တရားရုံးက မိဘအုပ်ထိန်းမှုကို ရုပ်သိမ်းခွင့်” ရှိတယ်လို့ ပါရှိတယ်။
၂၀၁၇၊ နိုဝင်ဘာ ၂၃ ရက်နေ့မှာ ပညာရေးနဲ့ သိပ္ပံ ဝန်ကြီးဌာနက “အစွန်းရောက် ဘာသာရေး သဘောတရားတွေနဲ့” ထိတွေ့နေရတဲ့ ကလေးတွေကို တစ်နိုင်ငံလုံးအတိုင်းအတာနဲ့ “ပတ်ဝန်းကျင်နဲ့ ပြန်လည်ဝင်ဆံ့ရေး” အတွက် “ထောက်ခံချက်” ထုတ်ပြန်ခဲ့တယ်။ ဝန်ကြီးဌာနက အိုင်အက်စ်အဖွဲ့နဲ့ ယေဟောဝါသက်သေအဖွဲ့ နှစ်ဖွဲ့က ကလေးတွေကိုပဲ ထောက်ပြခဲ့တယ်။ ယေဟောဝါသက်သေမိဘတွေမှာ ကလေးတွေ၊ မြီးကောင်ပေါက်အရွယ်တွေ သောင်းချီ ရှိတယ်” လို့ဖော်ပြထားတယ်။ သက်သေခံ မဟုတ်တဲ့ မိဘတွေရဲ့ ကလေးတွေကိုတော့ မိဘနဲ့ ခွဲဖို့ မလိုဘူး။
အကြမ်းဖက်ကင်ပိန်း အဆုံးတိုင်ပါဦးမလား
ဘာသာရေးလုပ်ငန်းကို အေးဆေးစွာ လုပ်နေတဲ့ လူနည်းစုကို ဥရောပကောင်စီအဖွဲ့ဝင် ဘယ်နိုင်ငံမှာမှ ဒီလိုပြင်းပြင်းထန်ထန် တိုက်ခိုက်တာမျိုး မရှိဘူး။ ရုရှားမှာရှိတဲ့ ယေဟောဝါသက်သေတွေ ဝတ်ပြုစည်းဝေးခွင့်၊ ကျမ်းစာဖတ်ရှု၊ လေ့လာခွင့် ရကြပါဦးမလား။ အဖမ်းမခံရအောင်၊ တရားစွဲဆိုမခံရအောင် ယခင် ဆိုဗီယက်ခေတ်တုန်းကလိုပဲ လျှို့ဝှက် ဝတ်ပြုကြရတော့မယ်။
အစိုးရကမကထပြုတဲ့ ဒီကင်ပိန်းက ရုရှားနိုင်ငံရှိ ယုံကြည်သူချင်းတွေရဲ့ စိတ်ပိုင်း၊ ဝတ်ပြုရေးပိုင်း၊ ကာယပိုင်းကို ထိခိုက်စေတဲ့အတွက် ကမ္ဘာတစ်ဝန်းက ယေဟောဝါသက်သေတွေ အလွန်စိုးရိမ်နေကြပါတယ်။ ယေဟောဝါသက်သေတွေရဲ့ အကြံပေးရှေ့နေ ဖိလစ် ဘရွမ်လေ ဒီလိုပြောပါတယ်– “ရုရှားအစိုးရအနေနဲ့ ဒီလိုမတရားမှုတွေကို ရပ်သင့်ပါတယ်။ လူ့အခွင့်အရေးနဲ့ ဘာသာရေး လွတ်လပ်ခွင့် လေးစားမယ်ဆိုတဲ့ နိုင်ငံတကာ သဘောတူညီချက်ကို လိုက်နာသင့်တယ်။ အာဏာပိုင်တွေဟာ အသင်းအဖွဲ့ကို တိုက်ခိုက်နေရာက တစ်ယောက်ချင်းစီကို ဦးတည်တိုက်ခိုက်လာလို့ ရုရှားမှာရှိတဲ့ ယေဟောဝါသက်သေတွေ ဘာတွေ ထပ်ကြုံရဦးမလဲ။”