Dlulela kokumunyethweko

Dlulela erhelweni leenhloko

ISIHLOKO ESINGAPHANDLE | IBHAYIBHELI​—NOMLANDO WOKUSINDA KWALO

IBhayibheli Laphumelela

IBhayibheli Laphumelela

ISITJHIJILO: I-Papyrus nesikhumba bekuzizinto abatloli nabakopululi beBhayibheli abatlolela kizo. * (2 Thimothi 4:13) Izintwezo zayibeka njani iBhayibheli engozini yokonakala?

Idabuka msinyana-ke i-Papyrus, itjhentjha umbala, begodu iliphepha elingakaqini kangako. Kungebangelo izazi zeGibhide, uRichard Parkinson noStephen Quirke zathi: “Iphepheli lonakala msinyana beliphenduke ihlabathi. Nalibekiweko, kubulula ukuthi lingabola, likghore namkha lidliwe ziingogwana, khulukhulu abonombhenyani abamhlophe, naselibolile.” Ukuze babone ukuthi azokonakala ngemva kwesikhathi esingangani, amanye wamaphepha lawo bebathi nabawathola bawabeke emkhanyweni namkha endaweni enombethe.

Nakusikhumba sona-ke siqinile kune-papyrus, kodwana singonakala lula nasingatlhogonyelwa kuhle namkha nasibekwe ebujamweni obuhlukahlukeneko, njengendaweni enombethe namkha enomkhanyo. * Isikhumba naso sithandwa ziingogwana. Kungebangelo eminye yemitlolo yakade ingazange ihlale isikhathi eside. Nje-ke, nangabe iBhayibheli nalo lonakala ngendlela leyo, umlayezwalo nawo bewuzokonakala nalo.

INDLELA IBHAYIBHELI ELAPHUMELELA NGAYO: Ngokomthetho wamaJuda, enye nenye ikosi bekufanele ‘izitlolele isithunzi somthetho,’ okuziincwadi zokuthoma ezihlanu zeBhayibheli. (Duteronomi 17:18) Ngaphezu kwalokho, abakopululi abasezingeni eliphakemeko bakopulula iincwadi ezinengi ezazifumaneka ngeenkhathi zabapostoli, begodu imiTlolo leyo beyitholakala emasinagogini wakwa-Israyeli neendaweni ezikude njengeMakedoniya! (Lukasi 4:16, 17; IzEnzo 17:11) Kodwana yaphumelela njani imitlolo leyo bekube kunamhlanjesi?

Imitlolo yesandla eyaziwa nangemisongo yeLwandle Elifileko yahlala iminyaka eminengi, ingaphakathi kwemijeka yedaka ebulungwe erholweni elisendaweni eyomileko

Isazi seTestamende Elitjha uPhilip W. Comfort, sithi: “AmaJuda bekayibulunga ngaphakathi kwemijeka imiTlolo bona ihlale isikhathi eside.” NamaKrestu aragela phambili nekambiso leyo. Ngikho eminye imitlolo yakade yeBhayibheli yatholakala emijekeni yebumba, nemarholweni aseendaweni ezomileko.

UMPHUMELA: Kungebangelo eminengi yemitlolo leyo—eminye yayo eseyineminyaka engaphezu kweyi-2 000—isese khona nanamhlanjesi. Azikho ezinye iincwadi zakade ekhe zahlala isikhathi eside kangako.

^ isig. 3 I-Papyrus yiphepha lokutlola elenziwe ngesitjalo semanzini [umqobosi] esibizwa ngalo igamelo. Isikhumba, sikhumba sesilwana.

^ isig. 5 Ngokwesibonelo, umThetho Oqinisekisiweko we-United States bewutlolwe esikhumbeni. Ngemva kweminyaka eyi-250, isikhumbeso besesibhabhuke njengento engasathenjwa..