Guruka oze aha biriho

Eby’omwoyo Niki? Nimbaasa Kuba Ow’eby’omwoyo Ntaine Diini?

Eby’omwoyo Niki? Nimbaasa Kuba Ow’eby’omwoyo Ntaine Diini?

Eki Baibuli erikugarukamu

 Ekigambo eby’omwoyo nikibaasa kushoboororwa nk’ekyetengo ky’amaani eky’okuba oyeteekateekire kushemeza Ruhanga, n’okugira emiteekateekyere nk’eye. Omuntu ow’eby’omwoyo naateeraho kutwaza omu muringo ogurikuhikaana n’emisingye ya Ruhanga, kandi arikwebemberwa omwoyo gurikwera. aAbarooma 8:5; Abaefeso 5:1.

 Baibuli neeshoboorora omuntu ow’eby’omwoyo kurugiirira aha bi arikukora. Nk’eky’okureeberaho, omuntu otari w’eby’omwoyo, ‘tarikwikiriza by’omwoyo gwa Ruhanga,’ nari enyegyesa za Ruhanga. (1 Abakorinso 2:14-16) Okutaana n’abantu ab’eby’omwoyo, abatari b’eby’omwoyo nibakira kugira “eihari n’empaka” omu mwanya gw’okuba efura kandi ab’obusingye. (1 Abakorinso 3:1-3) Kandi abarikugambuura abandi bakataanisa n’abanywani nibagambwaho nk’abarikutwaza bundi nyamaishwa abataine by’omwoyo.—Yuda 19; Enfumu 16:28. b

Omu kicweka eki

 Eby’omwoyo nibikomooka nkahi?

 Nitubaasa kuba abantu b’eby’omwoyo ahakuba tuhangirwe omu kishushani kya Ruhanga. (Okutandika 1:27) N’ahabw’ekyo, tikirikutangaaza kureeba ngu abantu baingi nibaba nibenda kumanya ebintu ebitarikureebwa n’amaisho.

 Omu buhangwa nitubaasa kugira emitwarize nk’eya Yehova c Ruhanga, nk’obusingye, embabazi, n’okutashoroora. (Yakobo 3:17) Kandi, Ruhanga naahamya eby’omwoyo by’abantu abarikuteeraho kworobera ebiragiro bye.—Ebyakozirwe 5:32.

 Ahabw’enki eby’omwoyo biri bikuru?

 Eby’omwoyo nibireeta ‘amagara n’obusingye.’ (Abarooma 8:6) Ebiconco ebi kuruga ahari Ruhanga n’eby’omuhendo munonga.

  •   Amagara: Ruhanga naaraganisa kuha abantu ab’eby’omwoyo amagara agatahwaho.—Yohaana 17:3; Abagalatia 6:8.

  •   Obusingye: Obu n’obusingye na Ruhanga. Abarikuta omutima aha byetengo byabo by’omubiri n’abazigu ba Ruhanga. (Abarooma 8:7) Kandi, Ruhanga naashumbuusha abantu ab’eby’omwoyo arikubaha “obusingye bwa Ruhanga oburengire okwetegyereza kw’omuntu weena.” (Abafilipi 4:6, 7) Obusingye bw’omu mutima obu nibubahwera kugira okushemererwa.—Matayo 5:3.

 Nimbaasa kuba nta ow’eby’omwoyo?

  •   Manya ebiragiro bya Ruhanga kandi obyorobere. Eki noobaasa kukikora orikushoma Baibuli, erimu ebiteekateeko bya Ruhanga, ebyahandiikirwe abantu abaabaire ‘nibakoresibwa omwoyo gurikwera.’ (2 Petero 1:21) Ebi oraayegye nibiija kukuhwera kuramya Ruhanga ‘omu omwoyo n’amazima,’ orikuhaburwa omwoyo gurikwera, kandi kuhikaana n’ebi Ruhanga arikukunda.—Yohaana 4:24.

  •   Shaba obuhwezi bwa Ruhanga. (Luka 11:13) Ruhanga naija kukuhwera kworeka emitwarize ei omuntu ow’eby’omwoyo ashemereire kuba aine. (Abagalatia 5:22, 23) Eki nikiija n’okukuhwera kugira obwengye bw’okusingura embeera zigumire.—Yakobo 1:5.

  •   Shashaanuka n’abantu ab’eby’omwoyo. Nibaija kukuhiga kweyombeka omu by’omwoyo. (Abarooma 1:11, 12) Okutaana n’ekyo, okushashaanuka n’abantu abaine emiteekateekyere erikutaana n’eya Ruhanga nikibaasa kushiisha eby’omwoyo byawe.—Yakobo 4:4.

 Okuba ow’eby’omwoyo nyine kugira ediini shi?

 Omuntu okuba omu diini tikirikumuhindura ow’eby’omwoyo. Baibuli neegira eti: “Omuntu weena ku ayeeteekateekaho kuba omunyadiini, ataarinda rurimi rwe, yaayebeiha omu mutima gwe, ediini y’omuntu ogwo n’eya busha.”—Yakobo 1:26.

 Kwonka, Baibuli neeyoreka ngu ab’eby’omwoyo nibaramya Ruhanga omu muringo ogu arikusiima. Nibamanya ngu hariho omwoyo gumwe, nigwo omwoyo gwa Ruhanga. Omwoyo ogwo nigubahiga kuramya Ruhanga bari ‘nk’omubiri gumwe,’ ekibiina ekitebeekanisiibwe gye ekirikurinda ‘obumwe bw’omwoyo, kiteerainwe omurunga gw’obusingye.’—Abaefeso 4:1-4.

 Okuhabisibwa aha by’omwoyo

 Okuhabisibwa: Eby’omwoyo nikimanyisa omuhanda gwona ogurikuhitsya omuntu aha kumarwa n’okuhika aha kubaasa kwe omu bwijwire

 Ekihikire: Baibuli neegamba aha by’omwoyo nk’entwaza erikwebemberwa ebiteekateeko bya Ruhanga. Eby’omwoyo tibirikumanyisa okutunga okumarwa oyetaaniise ahari Ruhanga. Abantu ab’eby’omwoyo nibatunga okumarwa barikumanya ngu Yehova niwe Muhangi waabo, kandi nibatwaza omu muringo ogurikuhikaana n’ekigyendererwa kye.—Zaaburi 100:3.

 Okuhabisibwa: Omutu naabaasa kuba ow’eby’omwoyo arikweyangisa ebintu ebimwe nari arikwereetera obusaasi.

 Ekihikire: Okwesaasa omubiri ni kimwe aha ‘migyenzo y’ediini ei [abantu] baayeegunziire’ kandi n’emiteekateekyere y’omubiri. (Abakolosai 2:18, 23) Baibuli neeyoreka ngu okuba ow’eby’omwoyo nikireeta okushemererwa butari busaasi.—Enfumu 10:22.

 Okuhabisibwa: Byona ebiine akakwate n’emyoyo, otwariiremu obufumu nari okukoragana na baadaimoni nikireetera omuntu kuba ow’eby’omwoyo.

 Ekihikire: Okugira ngu abahuriire nibabaasa kuhurizana n’abafu, n’omuringo gumwe gw’obufumu. Ahakuba Baibuli neeyegyesa ngu abafu tihaine eki barikumanya. (Omubuurizi 9:5) Omuntu orikuteekateeka ngu naaba naagamba n’abafu, buzima naaba naahurizana n’ebihangirwe by’omwoyo ebirikuhakanisa Ruhanga. Okukoragana n’ebihangirwe by’omwoyo ebi nikigwisa kubi Ruhanga kandi nikiremesa omuntu kuba ow’eby’omwoyo.—Abaleevi 20:6; Eky’ebiragiro 18:11, 12.

 Okuhabisibwa: Ebyahangirwe byona bikahangwa biine eby’omwoyo.

 Ekihikire: Buri kintu eki Ruhanga yaahangire nikimuhaisa ekitiinisa. (Zaaburi 145:10; Abarooma 1:20) Kwonka, ebihangirwe bya Ruhanga ebiine obwengye byonka nibyo birikubaasa gira ekyetengo ky’eby’omwoyo. Enyamaishwa zo nizikorera aha buhangwa bwazo, kandi tizirikubaasa kugira omukago na Ruhanga. Ebi zirikukora nizibikora kurugiirira aha byetengo by’emibiri yaazo. (2 Petero 2:12) N’ahabw’ekyo, Baibuli neeyoreka ngu okuba ow’eby’omwoyo nikutaana aha kutwaza bundi nyamaishwa.—Yakobo 3:15; Yuda 19.

a Ekigambo omwoyo omu rurimi rw’okubanza oru kyarugiremu, kiine amakuru ‘g’omwitsyo.’ Nikibaasa n’okumanyisa ekintu ekitarikureebwa kwonka ekiine amaani kandi ekirikukora. Baibuli neegira ngu Ruhanga n’Omwoyo Ogurikukirirayo kimwe. Omuntu ow’eby’omwoyo naagyendera aha bi Ruhanga arikukunda, kandi naayebemberwa omwoyo gurikwera.

b Omu Baibuli ebigambo “ow’omubiri” hamwe “n’eby’omubiri” byakoresibwa aha bantu nibiba nibimanyisa abantu abarikuteekateeka kurugiirira aha byetengo by’emibiri yaabo, kandi bakaba nibyo baakora, batarikufayo aha mitindo ya Ruhanga.

c Yehova n’eiziina rya Ruhanga eriri omu Baibuli.—Zaaburi 83:18.