Wakin kuteqa unay imasta tarikusqan Bibliapi parlasqan runas kasqankutapuni rikuchin. Chaykunapitaj chay runaspa chayri paykunawan kaj runaspa sutisninku rikhurin. Kay 2011 watapi unay imasta maskʼaj israelitas, iskay waranqa watasniyoj tullu waqaychanata tarikusqanta willarqanku. Chayqa rumimanta chʼeqosqa caja jina kasqa, chaypitaj aychasnin ismurapusqantawan uj warmej tullusnin waqaychasqa kashasqa.

Chaypeqa Miriam, Yeshuaj ususin kasqanta nin, Yeshuataj Caifaspa churin, Caifastaj Beth Imrimanta Maaziaspa sacerdoten. Caifasqa kuraj kaj sacerdote judío karqa, pichus Jesusta juzgarqa, wañuchinankutataj munarqa (Juan 11:48-50). Unay tiempomanta qhelqaj Flavio Josefo nisqanman jinataj, chay kuraj kaj sacerdoteqa “José karqa, Caifás sutiwantaj rejsisqa karqa”. Chayrayku chay tullu waqaychanaqa Caifaspa familianpata karqa. Aswan ñaupajta waj tullu waqaychanata tarikusqanpi, ajina qhelqasqa karqa: “José Caifaspa churin” (Yehosef bar Caiapha) nispa, chaytaj Caifaspata kasqanta yuyakorqa. * Chayrayku Miriamqa Caifaspa familianmanta karqa.

Israelpa ñaupa imasninta qhawaj autoridadqa chay tullu waqaychanata suwasmanta qhechukusqanta willarqa, pikunachus ñaupa sepulturamanta suwasqanku. Chay rumi cajata, chaypi qhelqasqata ima sumajta qhawarikusqanqa, Miriampatapuni kasqanta rikuchin.

Chay tullu waqaychanaqa ñaupa Israelpi sacerdotes, 24 qotuspi tʼaqasqa kasqankuta rikuchin, pikunachus Jerusalén templopi turnakuspa sirvej kanku. Qhepa kaj qotutaj Maaziaspata karqa (1 Cró. 24:7-18). Chay autoridad nisqanman jinaqa, chay rumipi qhelqasqa kasqan, “Caifaspa familian Maaziaspa tʼaqanmanta” kasqanta sutʼinchan.

Chay rumipeqa “Beth Imri” nisqa qhelqa rikhurillantaj. Israelpi chay autoridad nisqanman jinataj iskay imas niyta munanman. Ujqa ichapis kanman “sacerdotespa familianpa sutin, Immerpa [Imer] wawasnin (Esdras 2:36-37; Nehemías 7:39-42), paykunaj miraynintaj Maaziaspa tʼaqanmanta”. Iskay kajtaj, Miriam chayri tukuy familian maymantachus kasqankuta nishanman. Imayna kajtinpis chay tullu waqaychanaqa Biblia parlasqan runas, familiasninkupis kasqankutapuni rikuchin.