Yachachikuypa kasqanman rinapaq

Yachachikuyman rinapaq

TAPUSQANKUMANTA | PAOLA CHIOZZI

Yachaysapa warmim iñiyninmanta willakun

Yachaysapa warmim iñiyninmanta willakun

Yaqa 20 wata masninmi Paola Chiozzi doctoraqa, Italia nacionpi Ferrara sutiyoq universidadpi llamkarqa, runapa cuerponpi mana rikuy atisqanchik kaqkuna imayna kasqankumanta yachachispan. Chaymanta estudiaspa tukuy imakuna yachasqanmanta hinaspa iñiyninmantam ¡Rikchariy! qellqapaq tapurqaku.

Tumpata willariwayku imayna uywasqa kasqaykimanta.

Taytayqa zapaterom karqa mamayñataqmi chakrapi llamkaq, ñoqam ichaqa estudiaspa ancha yachaysapa kayta munarqani. Ichaqa sumaq waytakunata, pichiruchakunata hinaspa huk uruchakunata qawasqaymi anchata gustawaq. Piensarqanim chaykunaqa runamantapas aswan yachayniyoqpa unanchasqan kasqanta.

¿Warmacha kasqaykimantachu creerqanki Unanchaqninchik kasqanpi?

Manam. Diosmanta iskayrayaytaqa qallaykurqani warmacha kachkaspallayraqmi. Taytaymi qonqayllamanta wañukurqa, hinaptinmi tapukurqani: “¿Imanasqataq tukuy imata sumaqllataña Unanchaqqa saqen ñakariywan wañuy kananta?”, nispay.

Ancha yachayniyoq kanaykipaq estudiasqaykiqa, ¿yanapasurqankichu tapukuynikimanta yachanaykipaq?

Qallariypiqa manam. Runapa cuerponpi mana rikuy atisqanchik kaqkuna imayna kasqankumanta estudiasqayta tukuruspaqa, estudiaytam qallaykurqani tiempon chayamuptin kikillanmanta wañuq celulakunamanta (kayqa cuerponchikta rikurichiq mana rikuy atina kaqmi), ichaqa manam qonqaymanta imawanpas wañuq celulakunamantachu. Chayna qonqaymanta wañusqanqa tukuy rikchaq onqoykunatam rikurichinman. Pasaq watakunakamam yachaysapa runakunaqa mana kaqpaqpas hapirqakuchu tiempon chayamuptin wañuq celulakunamantaqa, chaymanta yachay allinninchikpaq kaptinpas.

¿Imaynanpitaq tiempon chayamuptin celulapa wañusqanqa ancha allin?

Cuerponchikpiqa kachkanmi millo-millonnintin mana rikuy atina celulakuna. Chay celulakunaqa llapanmi wañunan hinaspam hukña rantinpi rikurimunan. Manam chaynallachu hayka tiempo kawsasqankuqa, wakinkum kawsanku semanakunallata wakinkuñataqmi watakunata. Cuerponchikpi celulakunapa haykapi wañunanqa hinaspa rikurimunanqa allin controlasqam kanan.

¿Imataq pasan celulakunapa wañuynin mana allin controlasqa kaptinqa?

Wakin chayta estudiaqkunam ninku tiempollanpi celulakuna mana wañuptinqa, artritis reumatoide otaq cancer onqoy runata hapirunanmanta. Chaynataq manaraq tiemponpi wañuptinqa, tiempopa risqanman hinam runaqa manaña kuyuriyta atinmanñachu otaq qonqaysonqollaña rikurirunman. Estudiarqanim kayna onqoyniyoqkunata imayna yanapanaypaq.

¿Imaynam tarikurqanki celulakunapa wañusqanmanta yacharuspaykiqa?

Pantaypi hinam tarikurqani. Celulakunapa imayna kasqanmi qawachin allin kananchikta munaqpa unanchasqan kasqanmanta. Ichaqa kay tapukuyniymi karqaraq: “¿Imanasqataq runakunaqa ñakarinchik hinaspa wañunchik?”. Kay tapukuypa kutichiynintaqa manam tarirqanichu.

Chaynaqa, ¿iskayrayarqankichu tiempon chayamuptin celulakunapa wañusqan chayna kananpaq unanchasqa kasqanmanta?

Manam. Tiempollanpi celulakunapa wañusqanqa sasa entiendeymi hinaspapas qawachinmi yachayniyoqpa ruwasqan kasqanta. Ñoqaqa piensanim chaynata Dios yachayninman hina ruwasqanta. Chay celulakunapa imayna wañusqankutaqa estudiani mana rikuy atina kaqkunata qawanapaq aparatowanmi. Wakinpiqa qonqaymantam imapas pasakunman celulakuna wañuchisqa kanankupaq, chayqa kanmanmi manapas unaypi. Chaymantapas celulakunaqa yanapakunmi tiemponpi wañuchisqa kanankupaq. Chayna kasqankuqa admirakuypaqmi allin ruwasqa kachkan.

Qampaqa tapukuynikim karqa Diosmanta hinaspa ñakariymanta. ¿Imaynatam chaykunamanta yacharqanki?

Jehova Diospa iskay testigonkunam wasiyman hamurqaku 1991 watapi, hinaptinmi tapurqani imanasqa wañusqanchikmanta. Paykunañataqmi Bibliawan niwarqaku: “Huk runallawan kay pachapi huchallikuy qallariruptinmi chayrayku wañuypas rikurirurqa”, nispa (Romanos 5:12). Niwarqakutaqmi punta kaq tayta-mamanchik Diosta kasukuspankuqa wiñaypaq kawsanankumanta. Chayllam musyarurqani chayna niwasqankuqa estudiasqaywan tupasqanta. Arí, Diosqa manam munanchu runakuna wañunankuta. Chaymi qawachin celulanchikkuna wañuptin imanasqa hukkuna rantinpi rikurimusqanta. Chaynaqa manam iskayrayachwanchu wiñay kawsay kananmantaqa.

¿Imanasqam creerqanki Bibliaqa Diospa Palabran kasqanmanta?

Salmo 139:16 nisqanwanmi, chaypim nin: “Sulluchallaraq kachkaptiymi rikuwarqankiña ñoqataqa. Ruranaykunaqa librollaykipi qellqasqañam karqa”, nispa. Lliw kawsaqkunapa ukun imayna kasqanmanta estudiasqayraykum, yacharqani imayna kananchikmanta celulanchik ukupi ‘qellqasqaña’ kasqanta. ¿Imaynataq Salmo qellqaqqa chaykunata yacharqa? Bibliamanta astawan yachaspayqa, astawanmi creerqani Diospa yanapakuyninwan qellqasqa kasqanmanta.

¿Pitaq yanapasurqanki Bibliamanta astawan yachanaykipaq?

Jehova Diospa testigonmi Bibliamanta yachachiwananpaq niwarqa. Chaymi yacharurqani imanasqa ñakariyta Dios saqesqanmanta. Yacharqanitaqmi wañuyta ‘Dios wiñaypaq chinkachinanmantapas’ (Isaias 25:8). Diospaqqa manam sasachu cuerponchikpi celulakuna kaqmanta allintapuni llamkananpaq ruwayqa, chaymi ichaqa wiñaypaq kawsayta atisunchik.

¿Bibliamanta yachasqaykita servichikurqankichu hukkunata yanapanaykipaq?

Arí, 1995 watapim Jehova Diospa testigonña karqani, chaymantapacham kallpanchakurqani hukkunaman Bibliamanta yachachinaypaq. Huk kutipim llamkaqmasiy llumpay llakisqa tarikurqa turin kikinmanta wañurachikuptin. Iglesianpiñataqmi yachachiqku kikillanku wañuchikuqkunata Dios mana pampachasqanmanta. Ñoqam ichaqa Bibliawan qawachirqani wañuqkuna kawsarimunanmanta (Juan 5:28, 29). Payqa kallpanchasqam tarikurqa runakunamanta Dios interesakusqanta yachaspan. Bibliamanta hukkunata yachachispaymi astawan kusisqa tarikuni yachayniyoq kanaypaq imapas estudiasqaymantaqa.