Mafuiʻe . . . afā . . . faiga faatupu faalavelave . . . fasiotiga tagata i aʻoga. O nei faaupuga e masani ona vaaia i tala tomua o se tala fou. O le mea moni, e ese le faitau e faatatau i se mala, ese le aafia totino ai lava. O ā mea e mafai ona e faia a o leʻi tupu, a o tupu ma pe a uma foʻi se mala, ina ia fesoasoani ai iā te oe e sao mai ai?

E LEAI se tasi e sao mai i mala. O le sauniuni o le vala sili lea ona tāua i le faasaoina o oe. Ae o ā mea e aofia ai?

• Ia sauniunia lou mafaufau. Ia faatalitalia e tutupu mala, ma e mafai ona aafia ai oe ma ē e pele iā te oe. E leai se mea e mafai ona toe fai pe a uma se mala.

• Ia iloa mala e mafai ona tutupu i lou vaipanoa. Ia iloa vaega o loo iai nofoaga e sulufaʻi i ai. Iloilo po o saogalemu le fausaga o lou fale faapea le vaipanoa o loo iai. Ia aveese mea e faigofie ona tupu ai se mū. O se faataʻitaʻiga, o tulinamu, sikareti, molīgaʻo, afitusi, karasini e faaaogā i molī po o ogaumu. Aua foʻi le tuua le umukuka a o faatiʻetiʻe se meaʻai.

• Ia sauniuni mea e manaʻomia mo faalavelave faafuaseʻi. E mafai ona motusia le eletise, telefoni, pepē paipa, ma leai ni auala mo femalagaaʻiga mo le lautele. Pe afai e iai sau taavale, taumafai e utu faaʻafa le penisini i taimi uma, ma ia iai pea i taimi uma i lou fale meaʻai, vai, ma se ato e iai mea e manaʻomia mo faalavelave faafuaseʻi (emergency kit).​—Tagaʻi i le pusa “ Po ua Iai Mea E te Manaʻomia?”

• Ia iai iā te oe numera o telefoni a au uō, o ē latalata ane ma ē e nonofo i vaipanoa mamao.

• Ia iai ma faataʻitaʻi se auala e sosola ese ai pe a tupu se mala. Ia e iloa vaega o le fale e vave ona e alu ai i fafo, faapea fuafuaga ua uma ona iai a aʻoga a lau fanau pe a tulaʻi mai se faalavelave faafuaseʻi. Ia faamautū ni nofoaga e feiloaʻi ai le aiga, e pei o se faleaʻoga po o se faletusi lea e lata ane, ma se nofoaga i fafo atu o le vaipanoa o loo outou nonofo ai. E fautuaina e nisi o faalapotopotoga ina ia faataʻitaʻi ona outou savavali ma lou aiga i na nofoaga.

• Ia fuafua e fesoasoani i isi, e aofia ai tagata matutua ma ē e iai aafiaga tumau o le mafaufau ma manaʻoga tumau o le tino.

Na faamatala e Joshua lea na taʻua i le amataga, “Ina ua tupu le mū, e leʻi popole le toʻatele ae na latou faatuatuai. O isi na tapē a latou komepiuta pe utu a latou faguvai. Na fai mai se tamāloa, ʻAtonu e tatau ona tatou faatali.’” E ui i le faatalatū o isi ae na valaau leotele atu Joshua: “Ua tatau loa ona tatou ō ese ma i!” O le taimi lava lenā na tuu ai loa gaoioiga a isi tagata o loo fai ae mulimuli atu iā Joshua i le  fasitepu. Na ia valaau atu pea, “Pe afai e paʻū se tasi, faatū i luga ma faaauau pea ona ō i fafo. E tatou te sao uma lava!”

• Pe a tupu se mū. Ia tolotolo ma ia saʻili se auala vave e alu ai i fafo mai i le fale. O le asu e faigatā ai ona e iloa atu se mea, ma o le toʻatele e maliliu ona o le mānavaina o le asu. Aua le popole i au meatotino. E faalagolago le ola i le auala e faaaogā lelei ai le taimi.

• Pe a lūlū se mafuiʻe. Ia lafi i lalo o meafale malolosi pe lafi i se tulimanu i totonu o le fale. Ia faatalitalia lūlūga lāiti mulimuli ane, ma ia vave alu ese mai i le fale i le vave e mafai ai. Atonu e faatoʻā taunuu atu ē e fesoasoani i itula mulimuli ane, o lea ia taumafai e fesoasoani i le toʻatele e mafai ai.

• Pe a tupu se galulolo. Pe afai e faafuaseʻi ona alu uma i tai le suāsami, ia vave ona ō atu i nofoaga maualuluga. Ia faatalitalia o le a iai isi galu ma o le a sili atu ona tetelē.

• Pe a tupu se asiosio po o se afā. Ia vave ona e alu atu i se nofoaga e malu ai.

• Pe a oo i taimi o lologa. ʻAlofia fale ua lolovaia. ʻAlofia le aau po o le taumafai e ave le taavale i vaipanoa ua lolovaia. O nei vai e mafai ona iai otaotavale ma isi mea e lamatia ai, e aofia ai toega o fale ua faaleagaina, pū na eliina, ma laina eletise ua motusia.

• E te silafia? E mafai ona tafea se taavale i se vai o loo tatafe e lua futu [0.6 mita] le loloto. E toʻatele e maliliu i lologa ona e latou te taumafai e ave pea le taavale a o tatafe malosi le vai.

• Pe a sau loa le faasilasilaga mai i le malo e ō ese, o le taimi lava lenā e tatau ai loa ona ō ese. Ia taʻu atu i au uō le mea o loo e iai, ina neʻi lamatia o latou ola i le tau saʻilia o oe.

• E te silafia? Atonu e sili atu ona lelei le lafo o se feʻau tusitusia nai lo o le vili o le telefoni.

• Pe a faatonuina e le malo ia nonofo i totonu o le fale po o nofoaga o sulufaʻiga, e tatau ona faia faapea. Pe a tupu se osofaʻiga e faaaogā ai kasa oona, po o se faalavelave faaniukilia, ia nofo pea i totonu o le fale, tapē vaega ia e sao atu ai le ʻea i totonu, ma faamautinoa e leai se ʻea e sao mai i faitotoʻa ma faamalama. Faalogologo i tala fou i luga o le televise po o le leitiō. Ia nonofo pea i totonu o le fale, seʻia oo i le taimi e sau ai le faasilasilaga ua saogalemu e ō i fafo.

Ina ia ʻalofia faamaʻi ma tulaga e lamatia ai, iloilo fautuaga o loo mulimuli mai:

• Pe afai e mafai, ia nonofo faatasi ma au uō, nai lo o le nofo i se nofoaga o sulufaʻiga.

• Ia faatumauina pea le mamā o le nofoaga o loo e iai.

• Ia faaaogā meafaigaluega e puipuia ai oe pe a aveese toega o mea na faaleagaina. Pe afai e mafai, ia fai ni totinilima, seevae lelei, se pulou malō, ma se mask e pupuni ai ou fofoga. Ia faaeteete i laina eletise ma malala ola.

• Ia taumafai i le mea e gata ai lou mafai ina ia faia pea le faasologa masani a le aiga. E manaʻomia ona vaai atu lau fanau o loo e toʻafilemu ma iai se vaaiga mautinoa. Ia fai meaaʻoga ma lau fanau, taaalo, ma fai faatasi le tapuaʻiga o se aiga. ʻAlofia le mafaufau pea i tala e faatatau i le mala, ma aua le faaalia atu i ou tauaiga lou popole tele. Ia talia le fesoasoani, ma fesoasoani atu i isi.

• Ia faatalitalia e tele mea o le a faaleagaina pe a tupu se mala. E taulaʻi atu le malo ma isi galuega laveaʻi i le avatuina o le fesoasoani i tagata ina ia maua mea e manaʻomia e ola ai pea, nai lo o le toe suia o mea uma na faaleagaina. Ina ia maua pea le ola, e tatou te manaʻomia vai mamā, meaʻai, lavalava, ma se mea e malu ai.​—1 Timoteo 6:7, 8.

• Ia faatalitalia o le a aafia ou faalogona ma ia saʻili atu mo se fesoasoani. E masani ona aliaʻe mai lenei tulaga pe a teʻa atu le popole lea sa iai i le taimi muamua. O āuga e aofia ai le popolevale, lotomafatia, ma le fesuisuiaʻi o uiga, faapea le lē sagatonu o le mafaufau, faigatā ona fai ni galuega, ma lē maua se moe lelei. Ia talanoa atu i uō e alolofa moni iā te oe.

E ui lava na sao mai Joshua i le mū lea na faatamaʻia ai le fale na faigaluega ai, ae o le toʻatele o ē na latou faigaluega faatasi na maliliu. Na ia maua le fesoasoani mai i toeaina Kerisiano ma fomaʻi i faafitauli tau i le mafaufau. Ua ia faapea mai, “Na latou faamautinoa mai iā te aʻu, o loʻu faanoanoa o se vaega lea o faalogona masani a o taumafai e faagalo le mea sa tupu, ma e iai le taimi o le a teʻa ai. Ina ua mavae le ono masina, na faaitiitia aʻu miti e faatatau i le mea na tupu. Ae o loo tumau pea isi āuga.”

Pe a tutupu mala, e tatou te ono fesiligia ai pe tonu mea o loo tutupu. E iai nisi tagata ua latou tuuaʻia sesē le Atua. E pei o Joshua, o le toʻatele ua oo iā i latou “faalogona nofosala” ona ua latou sao mai i se mala ae maliliu isi. Ua faapea mai Joshua, “Ou te tomānatu pea pe faamata na mafai ona ou laveaʻia nisi tagata e toʻatele. Ua faamāfanafanaina aʻu i le manatu e lē o toe umi ona aumaia lea e le Atua o le faamasinogatonu atoatoa i le lalolagi, ma toe faaleleia mea uma. Ae mo le taimi nei, ou te matuā faatāua aso taʻitasi o loʻu ola ma faia taumafaiga uma e puipuia ai.”​—Faaaliga 21:4, 5. *