Aver yem sha atineakaa

Aver yem sha mver u atineakaa

ITYOUGH PUE KAR ATARATAR

A Tese Kwaghfan man Ishimataver, shi Tange Iyol Ga

A Tese Kwaghfan man Ishimataver, shi Tange Iyol Ga

1-3. (a) Yange lu Eseter nena shighe u lu zan hen ikyônough ki torough ki nom na laa? (b) Tor yange nenge a Eseter nahan, a er nena?

ESETER kar teghelee gba zan hen ikyônough ki torough ki Ahasueru, kpa ishima lu nôngon u tôndon un. Hen ase er Eseter lu mgbôghom hen ijiir i tor teman ken ya u tor hen Shushan la ve hide huan her ving yô, alaghga huan je, Eseter lu ungwan acin a zende na kua iov i ikyondo na i torkwase i haa iyol la er i lu uvan yô. Lu kwagh u una de ér mdoom ma hen ijiir la, er mtôm ma doonashe ma i maa la kua silin u sha sedar u i yam ken Lebanon ica je la ve dan un ga. Yange ver ishima na sha or u tema sha ikyônough ki torough, u uma na lu sha ikyev na la.

2 Tor lu kenger sha Eseter zulee er lu mgbôghom a na la, maa a naregh tôgh nagh ku zenaria la sha a na. Kwagh u tor er ne lu kwagh u cuku, kpa kwagh ne gema war uma u Eseter, gadia er tor naregh tôgh kura sha a na je, tese ér a paa un sha kwaghbo u er sha u van hen tor a u tor yilan un shio la. Eseter karen u zan hen ikyônough ki tor yô, a naregh uwegh a bende sha ityough ki tôgh ku tor dugh sha a na la sha icivir.—Eseter 5:1, 2.

Eseter yange er kwagh sha icivir sha u tesen iwuese sha kwagh u nom na er la

3 Hanma kwagh u Tor Ahasueru cii tese er yange lu yôughyôugh shi lu a tahav kpishi yô. Mbagenev kaa ér akondo a utor mba ken tartor u Pershia haan iyol sha ayange la, taver ishe je kuma naira umiliôn uderi imôngo. Eseter yange kenger mlu u ishigh nav je, kav er un ker nom na ken ishe yô. Tor pine un ér: “Ka nyi i sar uwe, pendatyou Esetere? Ka nyi u sene? Shin a lu vegher u tartor je kpaa, á na u.”—Eseter 5:3.

4. Lu kwagh u vesen u nyi shi her u Eseter una ere?

4 Eseter vande tesen jighjigh man ishimataver sha gbenda u vesen; a va hen tor sha una kura ior nav sha kwagh u i we ishima ér a tim ve eleghee la. Er tor ngohol un nahan kpa, kwagh u vesen ugen shi her u i gbe u una er yô. Gba u una pase tor u nengen ér un ngu tor u utor la er orwasen un mhen u a hembe nan un jighjigh la a lu iferor, shi a bum tor ér a na zwa i tim ior mba Eseter la, a kuma un. Una lam a tor nena ve a kuma toro, man jighjigh na la tese se nyi?

A ‘Lam sha Shighe’ Vough

5, 6. (a) Eseter yange dondo kwaghwan u ken Orpasenkwagh 3:1,7 la nena? (b) Eseter yange er kwagh sha kwaghfan shighe u lu lamen a nom na la nena?

5 Eseter yange ma pase tor zayol na sha ato a ior mba ve lu her la ciilii? Yange una er nahan yô, alaghga ma hee un shi Haman kpa ma zua a ian i ôron kwagh. Nahan Eseter er nena? Anyom a karen uderi imôngo ken ijime la, jijingi mgbegha Solomon, Tor u fankwagh nger ér: “Hanma kwagh ngu a ayange na; . . . shighe u huan ving, man shighe u lamen.” (Orpa. 3:1, 7) Se fa tsô ser Mordekai, or u civir Yehova sha mimi, u lu er ka ter u Eseter la, yange una tese wankwase ne akaawan angan shighe u lu vesen a vese sha ikyev na la. Eseter kpa fa er i lu a inja kpishi u ‘lamen sha shighe’ vough yô.

6 Eseter kaa ér: “Aluer tor una nenge a doo yô, tor kua Haman ve̱ va nyian hen iwer i m yer un ne.” (Eseter 5:4) Nahan tor lumun shi tindi i kaa Haman kpaa. U nenge er Eseter yange lam sha kwaghfan kpa? Yange na nom na icivir shi ker ian man ijiir i dedoo i una lam a na, a pase un zayol na yô.—Ôr Anzaakaa 10:19.

7, 8. Iniongo i Eseter er hiihii la lu nena, man er nan ve lam a tor sha iyange la ga?

7 Eseter yange una er iniongo sha inja je ka u nyiman ga. Una nenge ér i er hanma kwagh sha gbenda u nom na a soon la. Wain kpa lu hen iniongo ne sha u nan tor msaanyol. (Ps. 104:15) Iwer ne doo Ahasueru kpishi, tsô shi a pine Eseter kwagh u a soo ér i er un la. Nahan lu shighe u dedoo u Eseter una pine tor kwagh nee?

8 Eseter nenge ér ka a kuma u lamen ve ga. Kpa gema lôhô tor man Haman iwer igen hen sev mbu kpernan mbura. (Eseter 5:7, 8) Er nan ve Eseter lu timbir? Umbur wer ior mba Eseter cii, gba u a wua ve; sha ci u Haman za nôngo tor na un ian i wan tindi ér i wua Mbayuda cii. Nahan lu u Eseter una lam sha shighe vough ga yô, ku a huma. Sha nahan yô, a tamber, a ker ian igen i dedoo i una seer eren nom na icivir yô.

9. Ishimawan ngi a inja nan je, man se fatyô u dondon Eseter sha kwagh u ishimawan nena?

9 Ishimawan ka ieren i injaa i ior kpishi ve ban a mi yô. Er ishima za Eseter iyol shi soo u ôron tor kwagh u sôôn eren la fese nahan kpa, Eseter wa ishima er kwagh ne sha shighe u vough. Se fatyô u henen kwagh ken ikyav i Eseter la, gadia se cii se mba nengen a akaa a i er shami ga, a i gbe u ma i ser yô sha ashighe ashighe. Aluer se soo ser se pase ma or u nan lu sha ian i sôron zayol shon kwagh sha mi er a kuma nan yô, gba u se dondo ikyav i Eseter la shi se lu a ishimawan. Anzaakaa 25:15 kaa ér: “Ka sha ishima i wan ngegh i hembe ortaregh ye; nombor u legh legh kpaa ka u sombo kuhe.” Aluer se wa ishima se kegh shighe u vough shi se lam kundu kundu er Eseter nahan yô, or u nana hendan a vese kpoghuloo je kpa, se fatyô u ôron nan kwagh a kuma nan. Yehova, Aôndo u Eseter la, yange ver ishimawan man ieren na i sha kwaghfan la dedoo kpa?

Ishimawan Va a Ijirôron i Mimi

10, 11. Haman yange mough hen iniongo i Eseter saan saan kpa er nan ve ishima va hii u vihin unu, man kwase na kua akar a na yange ve kaa a na ér a er nyi?

10 Ishimawan i Eseter la gema bugh ian i akaa a vesen agen aa er yô. Haman mough hen iniongo i hiihii la sar sar, “a iember, lu saan saan,” lu henen je ér tor kua pendatyou hemba soon un a ior mbagenev cii. Nahan kpa, er Haman lu karen hen hunda u tor yô, a nenge a Mordekai, oryuda la shi venda u ngurum sughun un. Er se vande henen ken ityough ki ken ijime kira nahan, Mordekai yange ngurum sughun Haman ga lu sha ci u a soo u nan un civir ga ze, kpa lu sha ci u imoshima na man mlu na vea Yehova Aôndo. Nahan ‘ishima nyoon Haman’ kpishi.—Eseter 5:9.

11 Zum u Haman za ôr kwase na man akar a na kwagh u Mordekai ne yô, ve kaa a na ér a tim kon, ityaven i u i lu aseva 50, nahan a pine ian hen tor i sende Mordekai sha mi. Mhen ve ne doo Haman, maa a na zwa fese ér i er tom la ave ave je.—Eseter 5:12-14.

12. Tor yange kaa ér i va a ruamabera u umbur akaa i va ôr sha ishigh nagh sha ci u nyi, man yange mase kaven nyi zum u i ôr ruamabera shon laa?

12 Bibilo kaa ér, hen tugh mbura tor nyôr “fatyô u yaven ga.” Nahan tor kaa i va a ruamabera u umbur akaa, i va ôr un sha ishigh nagh. Ngeren la lu a ibaver i kwagh u mba ve nôngo u wuan tor Ahasueru yô. Tsô tor umbur kwagh shon, er i wua ior mba ve wa shima u wuan un la yô. Kpa gema Mordekai, or u pon ior mba ve zua zwa u wuan tor la di ye? Fese je tor kende pine ér, i na Mordekai injar sha kwagh shon nena? Mbatomov mba tor na un mlumun ér: I er un ma kwagh ga.—Ôr Eseter 6:1-3.

13, 14. (a) Akaa yange hii u zan kpe a Haman nena? (b) Kwase u Haman man akar a na ôr a na ér nyi?

13 Er ishima za tor iyol kpishi yô, a gba keren mbatomov nav mba vea wase un u sôron kwagh ne yô. Lu Haman je hii nyôron pepe sha iyange la ye. Ikyav tese ér lu sha ci u soo u zuan a ian hen tor i wuan Mordekai. Kpa cii man Haman a pine kwagh u soo la hen tor yô, tor pine un kwagh u i doo u a er a or u i sar tor pe eren nan icivir yô. Haman maa hen ken ishima na ér a lu un. Nahan Haman ôr er i doo u a er nan icivir yôugh yôugh yô, ér: I haa nan ikyav mbi torough iyol, i ver nan nana tema sha nyinya i tor, môm ken atiator a tor a hemban la nana ningir a nan ken gar u Shushan, i yôôn icivir i nan la ior cii ve ungwa. Hen ase er yange ishigh ki Haman kia lu sha mi shighe u mase kaven ér ka Mordekai i gbe u a er un icivir nahan yô! Man lu an tor kaa ér nana yôôn Mordekai sha hemene? Lu Haman!—Eseter 6:4-10.

14 Er doo Haman ga nahan kpa, kar zunguluu za ityom i i vihi un ishima kpishi ne, ken masejime yô, a mase yemen ken ya na a ijungwen tsung. Kwase na man akar a na kaa ér kwagh u a er la ka bi; una gba sha ishigh ki Mordekai, oryuda la kpee je, una fatyô u hemban un ga.—Eseter 6:12, 13.

15. (a) Ka kwagh u dedoo u nyi yange due ken ishimawan i Eseter laa? (b) Er nan ve i doo u se lu a ieren i ‘keghen’ kwagh laa?

15 Er Eseter lu wan ishima keghen ér kpernan tsô una va ôr tor kwagh u a gbe un la yô, Haman di va gema tese er un lu pe-pe-pe or yô. Kpa lu nyi i na ve tor fatyô u yaven hen tugh mbura ga? A shi nan kpa lu Yehova na ve kwagh lu nahan ye. (Anz. 21:1) Ka nahan ve Bibilo i taver se ishima ér se lu a ieren i ‘keghen’ kwagh la ye. (Ôr Mika 7:7.) Ka sea na Yehova jighjigh shi sea kegh un yô, se mase kaven ser gbenda u a sôr mbamzeyol asev la hemba doon a nyityô kwagh i ma se er u sôron ve iyol yase la cii.

Yange Ôr Kwagh Sha Ishimataver

16, 17. (a) Ka hanma “shighe,” Eseter nenge ér doo u una ‘lamaa’? (b) Eseter yange lu kposo a Vaseti, kwase u tor u tse la nena?

16 Eseter kera za hemen u haren tor ishima sha ga, a ôr un hanma kwagh hen iniongo i i er sha iyange i sha uhar la vindi vindi. Kpa er kwagh ne hanma shighe? Er vande lun sha iyange i hiihii la nahan, lu tor na un ian ye, gadia tor shi kimbir pinen un kwagh u a sar un yô. (Eseter 7:2) Eseter maa nenge ér ka “shighe u lamen” je la.

17 Se fatyô u kaan ser, alaghga Eseter yange er msen hen Aôndo na shin ishima cii ve mase bughun zwa ôron mkaanem man ye; a kaa ér: “Aluer doo u a mo yô, tor, man aluer a doo tor nahan kpaa yô, i̱ nam uma wam sha zamber wam, kua uma u nongo wam kpaa sha msen wam.” (Eseter 7:3) Aluer u nenge yô, Eseter tese ér un lumun a kwagh u tor a kur, a nenge ér ka u vough la. Nenge imba er Eseter lu kposo a Vaseti, kwase u tor u tse, u yange hee nom na sha apera la sha wono! (Eseter 1:10-12) Shi Eseter yange puu tor ér a na Haman jighjigh sha lan yum ga. Kpa a zamber a tor ér a kura un sha kwagh u a lu anger uma na la.

18. Eseter yange pase tor zayol la nena?

18 A̱ shi nan kpa, kwagh u Eseter sôn ne bende a tor shi kpiligh un iyol kpaa. Ka an je nana cihi a anger torkwase naa? Eseter kaa ér: “I tee se, mo a nongo wam er, i̱ sar se, i̱ wua se, i̱ tim se kera. Kpa aluer á tee se sha u sé gba lun ikpan i nomso man i ukase tsô yô, ma m huan, gadia ican yase la ma i kom u á za tor iyol sha i ga.” (Eseter 7:4) U nenge yô, Eseter pon zayol ne jighilii, nahan kpa a kaa ér luun er ka u vea lu ikpan tseegh yô, ma un ongo ato. Kpa mtim u i gbe u a tim Mbayuda cii ne, tor je kpa kwagh ne una bende a na, nahan gba u una gba ungwan ato ving ga.

19. Ka nyi se hen hen Eseter sha gbaa u lamen a or er a kôr nan ken ishima?

19 Ikyav i Eseter la tese se er i gbe u se fa u ôron kwagh a or er a kôr nan ken ishima yô. Aluer se tese ishimawan shi se er kwagh sha icivir man sha mimi zum u se lu lamen a ma or wase shin or u nan lu sha ian i sôron ma kwagh u a ze se iyol tsung yô, a wase se kpishi je.—Anz. 16:21, 23.

20, 21. (a) Eseter yange pon awashima u Haman la nena, man kwagh ne na tor er nena? (b) Zum u i pon Haman er a lu iferor la, a er nena?

20 Ahasueru pine Eseter ér: “Or shon ka ana, man nan ngu hana, u nan we ishima u eren kwagh nee?” Tôô ase ken ishima you wer Eseter hôn uwegh ngu kaan ér: “Orhendan man orihom ka Haman iferor ne.” Kwagh ne huan iyol. Cier Haman iyol. Hen ase er ishigh ki tor Ahasueru kia lu er ishima hii u vihin un zum u mase kaven er or wan un kwagh u ishima ishima la a bum un, un we uwegh shin tindi u ma a uve a kwase na u doo un ishima la yô! Nahan tor mough fese yem ken sule u hen ya u tor sha er una tile a ishima shimi yô.—Eseter 7:5-7.

Eseter pon ifer i Haman la sha ishimataver

21 Yange mba ponon Haman er a lu iferor je yô, a mough a za yav pendatyou hen angahar gba zamber. Tor za hidi ken iyou, va nengen a Haman sha gambe u Eseter tema la, er lu zamber pendatyou yô, ishima vihi un tsung, a kaa ér Haman soo u yaven a pendatyou sha igyosough hen ya na. Kwagh la tese ér Haman kuma ku. Yange i va kôr Haman i cir un ishigh, maa i due a na kera. Orgen ken mbatomov mba tor maa ôr tor kwagh u kon u taven u Haman wa ishima u senden Mordekai sha mi la. Nahan Ahaseuru na zwa her fese je ér i za sende Haman sha u.—Eseter 7:8-10.

22. Ikyav i Eseter la tese se er i doo u mayange se yina ishima shin se lu a akperan shin se ban a jighjigh u nan ga nena?

22 Ken tar u ifer i dumbur ne, ka ican ga u or henen ér a de u nzughul a ior sha won ga. I lu nahan u hen kwagh imba la vee? Eseter yange yina ishima shin lu a akperan shin kera na Yehova jighjigh ga ze. Yange ka va kom sha shighe vough yô, a er kwagh u vough sha ishimataver shi na jighjigh ér Yehova una er nyityo kwagh igen i i lu hange hange cii. Se kpa se er nen nahan! Hii shighe u Eseter la zan zan nyian, Yehova ngu a gema ga. Nyian kpa, Yehova una fatyô u kôron aferaior a wan ayom la, aa hide aa gba ken kwar u ve hôn yô, er Haman nahan.—Ôr Pasalmi 7:11-16.

Yange Tange Iyol sha ci u Yehova man Ior mba Yehova Ga

23. (a) Tor yange er Mordekai man Eseter icivir nena? (b) Kwaghôron u profeti u Yakob ôr sha Benyamin shighe u zulum u una kpe la, va kure sha mi nena? (Nenge ngeren u kiriki u a lu a itinekwagh ér “ Kwaghôron u Profeti Ugen Kure sha Mi” la.)

23 Ken masejime yô, tor va mase fan Mordekai tsembelee; lu or u war un sha ikyev i mba ve wa ishima u wuan un la tseegh ga, kpa lu or u yange yese Eseter yô. Nahan Ahasueru ver Mordekai sha ian i Haman la, hingir Muetor. Shi tor gema ya u Haman man akaa a a lu a mi cii na Eseter, Eseter di gema a wa Mordekai sha ikyev.—Eseter 8:1, 2.

24, 25. (a) Er nan ve Eseter yange kera hunde ishima haa iyol inya shighe u pon ifer i Haman la ga? (b) Eseter shi yange kimbir wan uma na ikyo ga nena?

24 Kpa zum u kwagh u anger Eseter man Mordekai kera lu ga la, pendatyou hunde ishima kera? Mayange ga cii, saa yange una lu kwase u wan iyol na ikyo tseegh ve ma er nahan ye. Hen shighe la i lu zenden samber a tindi u Haman wa ér i tim Mbayuda la ken a vegher a tartor la cii. Haman tsenda agbende, shin haa Pur, kwagh u ikyav tese wang ér lu akombo a civir la; sha er una fa shighe u a hembe doon u a er ifer i vihin tsung ne yô. (Eseter 9:24-26) Er iyange la shi her kuma iwer imôngo nahan kpa, shighe lu yemen leva leva. Kpa lu u a fatyô u yangen kwaghbo la je he?

25 Eseter shi kera wa uma na ikyo ga, a za hen tor, man hen kwa ne kpa tor yila un ga. Kwa ne yô, Eseter vaa sha ci u ior nav, a zamber a nom na ér a wua tindi la. Kpa yange a wa tindi ken iti i tor u tartor u Pershia yô, kwagh u geman sha mi a kera lu ga. (Dan. 6:12, 15) Sha nahan yô, tor na Eseter man Mordekai ian ve wa tindi u he. Maa i yôô tindi ugen, u na Mbayuda ian i nôngon kwagh sha ci u uma ve yô. Nahan mbatomov due ve henda anyinya, ve yôô tindi ne sha avegher a tartor la cii, ve za Mbayuda a loho u dedoo. Mbayuda hide lu a ishimaveren. (Eseter 8:3-16) Hen ase er Mbayuda mba ken zege tartor la cii lu wan iyol u va nôngon ityav mbi yange a we tindi u he la ga yô, ma ve cihi ga la. Kpa kwagh u vesen yô, Yehova, “Ter u akum a Sha” la una lu a ior nav kpa?—1 Sam.17:45.

Eseter man Mordekai na kwaghyôôn hen Mbayuda mba ken Tartor u Pershia cii

26, 27. (a) Mhembe u Yehova na ior nav hemba mbaihyomov vev la, yange lu u vesen man u gburu gburu nena? (b) Ka kwaghôron u profeti u nyi yange kure sha mtim u i tim ônov mba Haman laa?

26 Ka va kom sha iyange la yô, ior mba Aôndo wa iyol lu keghen a kegh. Atiator agen ken tartor u Pershia kpishi ta ikyaa a Mbayuda, zum u ve ungwa kwagh u Mordekai, Oryuda u hingir Muetor la yô. Yehova na ior nav mhembe u vesen. Yange wase ior nav ve hemba mbaihyomov vev gburu gburu, nahan ve kera lu a kwagh u eren ior nav ga. *—Eseter 9:1-6.

27 Heela tseegh ga, Mordekai ma fatyô u nengen sha ya u Haman la a zayol shio er a afer a uôn a Haman a pue lu uma la ga. Nahan ve kpa i wua ve. (Eseter 9:7-10) Sha nahan yô, kwagh ne kure kwaghôron u Profeti u Bibilo; gadia Aôndo yange tsengaôron ér a tim Mbaamaleki, mba ve kôr ior nav ihyom tsung la vindi vindi. (Dut. 25:17-19) A̱ shi nan kpa, ônov mba Haman mban kpa lu ken Mbaamaleki mba i mase timin mbara.

28, 29. (a) Hii nan ve lu ishima i Yehova u Eseter man Mbayuda ve nôngo ityava? (b) Ikyav i Eseter la ngi a inja hen a vese nyian kpishi sha ci nyi?

28 Er Eseter lu wanyekwase nahan kpa, lu a ityom i vesen kpishi i eren, er u wan tindi sha kwagh u uitya shi nan zwa ér i̱ wua ior nahan. Yange a lu un zange u eren akaa ne ga. Kpa Yehova soo ér i kura ior nav ve de timin ga; sha ci lu u a va mar Mesiya u ityendezwa, u una yima uumace sha won cii la, ken ikyurior i Iserael ne. (Gen. 22:18) Nyian ne, doo mbacivir Aôndo cii u fan er shighe u Yesu, u a lu Mesiya la va shin tar la, a tese mbadondon un cii er i gbe u vea kera nôngo ityav mbi sha iyol ga yô.—Mat. 26:52.

29 Nahan cii kpa, Mbakristu mba nôngon ityav mbi ken jijingi. Satan ngu hemban nôngon sha afatyô na cii ér una vihi jighjigh u se ne Yehova la. (Ôr 2 Mbakorinte 10:3, 4.) Ikyav i Eseter la ia fatyô u lun se a inja kpishi. Yô, se dondo nen ikyav na la sha u ôron kwagh a or sha inja, man sha gbenda u a kôr nan ken ishima yô, shi lun a ishimawan man ishimataver shi keghen iyol u eren nyityô kwagh cii sha ci u ior mba Aôndo.

^ par. 26 Tor yange na Mbayuda ian i masen been a mbaihyomov vev sha iyange i sha uhar la. (Eseter 9:12-14) Sha ayange ne kpa, Mbayuda mba umbur iyange i mhembe ne ken uwer u Adar, u ú lu mbee u uwer u Febewari man mhii u uwer u Maaci la, sha hanma inyom. Mba yer iniongo la ér Purim; sha iti i agbende a Haman tsenda shighe u lu nôngon ér una tim Iserael la.