1, 2. (a) Ano ang iba’t ibang pananaw ng mga tao sa malayang kalooban? (b) Ano ang itinuturo ng Bibliya tungkol sa ating kalayaang magpasiya, at anong mga tanong ang tatalakayin natin?

ISANG babae ang kailangang gumawa ng desisyon. Sinabi niya sa kaibigan niya: “Ayokong mag-isip; sabihin mo na lang ang dapat kong gawin para hindi na ’ko mahirapan.” Mas gusto ng babae na sabihin na lang sa kaniya ang gagawin niya imbes na gamitin ang isang mahalagang regalo sa kaniya ng Maylikha—ang malayang kalooban. Kumusta ka naman? Gusto mo bang ikaw ang nagdedesisyon para sa sarili mo, o mas gusto mong iba ang magpasiya para sa iyo? Ano ang pananaw mo sa malayang kalooban?

² Matagal nang pinagdedebatihan ang paksang ito. Sinasabi ng ilan na wala naman talagang malayang kalooban ang mga tao dahil itinadhana na ng Diyos ang lahat ng gagawin natin. Ikinakatuwiran naman ng iba na para masabing may malayang kalooban tayo, dapat na mayroon tayong ganap na kalayaan. Pero para magkaroon tayo ng tamang pagkaunawa, dapat nating suriin ang Salita ng Diyos, ang Bibliya. Bakit? Sinasabi nito na nilikha tayo ni Jehova na may malayang kalooban—ang kakayahan at kalayaang gumawa ng matalinong pagpili. (Basahin ang Josue 24:15.) Sinasagot din ng Bibliya ang mga tanong na ito: Paano natin dapat gamitin ang ating kalayaang magpasiya? May limitasyon ba ito? Paano makikita ang lalim ng ating pag-ibig kay Jehova sa paggamit natin ng ating kalayaang magpasiya? Paano tayo makapagpapakita ng paggalang sa desisyon ng iba?

3. Anong halimbawa ang ipinakita ni Jehova sa paggamit niya ng kalayaan?

³ Si Jehova lang ang may ganap na kalayaan, pero matututo tayo sa paggamit niya nito. Halimbawa, pinili niya ang bansang Israel para maging bayang nagtataglay ng kaniyang pangalan, “isang pantanging pag-aari.” (Deut. 7:6-8) Pinili niya sila, hindi lang dahil sa gusto niya, kundi dahil tinutupad niya ang ipinangako niya sa kaibigan niyang si Abraham ilang siglo na ang nakararaan. (Gen. 22:15-18) Lagi ring ginagamit ni Jehova ang kaniyang kalayaan kaayon ng kaniyang pag-ibig at katarungan. Makikita ito sa pagdidisiplina niya sa mga Israelita, na paulit-ulit na sumuway sa kaniya. Kapag nagsisisi sila, pinagpapakitaan sila ni Jehova ng pag-ibig at awa, na sinasabi: “Pagagalingin ko ang kanilang kawalang-katapatan. Iibigin ko sila nang bukal sa aking kalooban.” (Os. 14:4) Napakaganda ngang halimbawa ni Jehova sa paggamit ng kaniyang kalayaan para tulungan ang iba!

4, 5. (a) Sino ang unang tumanggap ng bigay-Diyos na malayang kalooban, at paano niya ito ginamit? (b) Ano ang dapat nating itanong sa sarili?

⁴ Nang likhain ni Jehova ang kaniyang matatalinong nilalang, binigyan niya sila ng malayang kalooban. Ang una sa kanila ay ang kaniyang panganay na Anak, “ang larawan ng di-nakikitang Diyos.” (Col. 1:15) Bago pa man pumarito sa lupa, pinili ni Jesus na maging tapat sa kaniyang Ama sa halip na sumama sa paghihimagsik ni Satanas. Nang narito na siya sa lupa, ginamit ni Jesus ang kaniyang malayang kalooban para tanggihan ang mga tukso ng Kaaway ng Diyos. (Mat. 4:10) Habang nananalangin noong gabi bago siya mamatay, muling pinagtibay ni Jesus ang kaniyang determinasyon na gawin ang kalooban ng Diyos. Sinabi niya: “Ama, kung nais mo, alisin mo sa akin ang kopang ito. Gayunpaman, maganap nawa, hindi ang kalooban ko, kundi ang sa iyo.” (Luc. 22:42) Posible ba talagang matularan natin si Jesus at gamitin ang ating malayang kalooban para parangalan si Jehova at gawin ang kalooban niya?

⁵ Oo, matutularan natin si Jesus dahil nilikha rin tayo ayon sa larawan at wangis ng Diyos. (Gen. 1:26) Pero mayroon tayong mga limitasyon. Di-gaya ni Jehova, wala tayong ganap na kalayaan. Ipinaliliwanag ng Salita ng Diyos na may limitasyon ang ating kalayaan at dapat nating sundin ang mga limitasyong itinakda ni Jehova. Halimbawa, kailangang magpasakop ang mga asawang babae sa kani-kanilang asawang lalaki at gayundin ang mga anak sa mga magulang nila. (Efe. 5:22; 6:1) Paano makaaapekto ang mga limitasyong ito sa paggamit natin ng ating malayang kalooban? Nakasalalay diyan ang ating walang-hanggang kinabukasan.

6. Ilarawan kung bakit angkop na magkaroon ng limitasyon ang ating kalayaan.

⁶ Maituturing bang tunay na kalayaan ang pagkakaroon ng malayang kalooban kung may mga limitasyon ito? Oo! Bakit? Dahil ang mga limitasyon ay nagsisilbing proteksiyon. Halimbawa, may kalayaan tayong magmaneho papunta sa malayong lugar. Pero panatag ba tayong makapagmamaneho sa isang highway na walang batas-trapiko, kung saan ang lahat ay malayang magdesisyon kung gaano sila kabilis magpapatakbo o kung aling panig ng daan sila magmamaneho? Siyempre hindi. Kailangan ang mga limitasyon para makinabang ang lahat sa tunay na kalayaan. Tingnan natin ang ilang halimbawa sa Bibliya para makita natin kung bakit katalinuhang gamitin ang ating malayang kalooban ayon sa mga limitasyong itinakda ni Jehova.

7. (a) Dahil sa bigay-Diyos na malayang kalooban, paano napaiba si Adan sa ibang mga nilalang sa Eden? (b) Ilarawan kung paano ginamit ni Adan ang kaniyang malayang kalooban.

⁷ Nang likhain ng Diyos ang unang taong si Adan, binigyan din Niya siya ng regalong  ibinigay sa matatalinong nilalang na nasa langit—ang malayang kalooban. Dahil dito, napaiba si Adan sa mga hayop, na sumusunod lang sa kanilang instinct, o likas na ugali. Pansinin kung paano ginamit ni Adan nang tama ang kaniyang malayang kalooban. Naunang nilikha ang mga hayop bago ang tao. Pero ibinigay ni Jehova sa unang tao ang pribilehiyong pangalanan ang mga hayop. Dinala ng Diyos ang mga hayop kay Adan “upang tingnan kung ano ang itatawag niya sa bawat isa.” Matapos obserbahan ni Adan ang bawat hayop at bigyan ito ng angkop na pangalan, hindi nakialam si Jehova at binago ang desisyon ni Adan. Sa halip, “anuman ang itawag doon ng lalaki, sa bawat kaluluwang buháy, iyon ang naging pangalan niyaon.”—Gen. 2:19.

8. Paano ginamit ni Adan sa maling paraan ang kaniyang malayang kalooban, at ano ang naging resulta nito?

⁸ Pero hindi nakontento si Adan sa kaniyang bigay-Diyos na atas bilang tagapagsaka at tagapag-alaga ng paraiso. Hindi siya nasiyahan sa malawak na kalayaang ibinigay sa kaniya para maisagawa ang utos ng Diyos: “Magpalaanakin kayo at magpakarami at punuin ninyo ang lupa at supilin iyon, at magkaroon kayo ng kapamahalaan sa mga isda . . . , sa mga lumilipad na nilalang . . . , at sa bawat nilalang na buháy na gumagala sa ibabaw ng lupa.” (Gen. 1:28) Pinili niyang labagin ang limitasyong itinakda ng Diyos, at kinain niya ang ipinagbabawal na bunga. Ang tahasan at maling paggamit na ito ng malayang kalooban ay nagdulot ng pagdurusa at kirot sa mga inapo ni Adan sa loob ng libo-libong taon. (Roma 5:12) Dahil nakita natin ang masaklap na resulta ng desisyon ni Adan, dapat tayong mapakilos na gamitin nang tama ang ating kalayaan at sundin ang mga limitasyong itinakda ni Jehova.

9. Anong pagpili ang ibinigay ni Jehova sa kaniyang bayang Israel, at ano ang naging tugon nila?

⁹ Namana ng mga inapo nina Adan at Eva ang di-kasakdalan at kamatayan. Pero mayroon pa rin silang malayang kalooban. Makikita ito sa pakikitungo ng Diyos sa bansang Israel. Sa pamamagitan ng kaniyang lingkod na si Moises, pinapili ni Jehova ang bayan kung tatanggapin nila o hindi ang pribilehiyo na maging pantanging pag-aari Niya. (Ex. 19:3-6) Ano ang naging tugon nila? Pinili nilang tuparin ang mga kondisyon ng pagiging bayang nagtataglay ng pangalan ng Diyos at may-pagkakaisa nilang sinabi: “Ang lahat ng sinalita ni Jehova ay handa naming gawin.” (Ex. 19:8) Pero nang maglaon, hindi nila ginamit sa tamang paraan ang kanilang kalayaang magpasiya at sinira nila ang pangakong iyon. Matuto sana tayo sa babalang halimbawang ito. Lagi nating pahalagahan ang ating malayang kalooban, manatili tayong malapít kay Jehova, at sundin ang kaniyang matuwid na mga kahilingan.—1 Cor. 10:11.

10. Anong mga halimbawa ang nagpapakita na puwedeng gamitin ng di-sakdal na mga tao ang kanilang malayang kalooban para parangalan ang Diyos? (Tingnan ang larawan sa simula ng artikulo.)

¹⁰ Sa Hebreo kabanata 11, binanggit ang pangalan ng 16 na lingkod ng Diyos na gumamit ng kanilang malayang kalooban ayon sa limitasyong itinakda ni Jehova. Kaya naman pinagpala sila at may pag-asa sa hinaharap. Halimbawa, nagpakita si Noe ng malaking pananampalataya at sinunod ang mga tagubilin ng Diyos sa pagtatayo ng arka para sa kaligtasan ng kaniyang pamilya at ng darating na mga salinlahi. (Heb. 11:7) Kusang-loob na sumunod sina Abraham at Sara nang akayin sila ng Diyos patungo sa lupang pangako. Kahit nagsimula na silang maglakbay, mayroon pa rin silang “pagkakataong bumalik” sa mayamang lunsod ng Ur. Pero nanatili silang nakapokus sa “katuparan ng mga pangako” ng Diyos at “inaabot nila ang isang mas mabuting dako.” (Heb. 11:8, 13, 15, 16) Tinalikuran ni Moises ang mga kayamanan ng Ehipto, “na pinili pang mapagmalupitan kasama ng bayan ng Diyos kaysa sa magtamo ng pansamantalang kasiyahan sa kasalanan.” (Heb. 11:24-26) Tularan sana natin ang kanilang  pananampalataya at pahalagahan ang ating malayang kalooban, na ginagamit ito para gawin ang kalooban ng Diyos.

11. (a) Ano ang isa sa pinakamagagandang pagpapala ng malayang kalooban? (b) Ano ang magpapakilos sa iyo na gamitin ang malayang kalooban sa tamang paraan?

¹¹ Baka nga mas madali kung iba ang magdedesisyon para sa atin, pero hindi natin mararanasan ang isa sa pinakamagagandang pagpapala ng malayang kalooban. Makikita iyan sa Deuteronomio 30:19, 20. (Basahin.) Sinasabi sa talata 19 ang pagpili na iniharap ng Diyos sa mga Israelita. Sa talata 20, nalaman natin na binigyan sila ni Jehova ng pagkakataong ipakita kung ano ang nasa puso nila. Puwede rin nating piliin na sambahin si Jehova. Iyan ang pinakamagandang paraan ng paggamit sa ating bigay-Diyos na malayang kalooban—parangalan si Jehova at ipakita ang ating pag-ibig sa kaniya!

12. Ano ang hindi natin dapat gawin sa bigay-Diyos na malayang kalooban?

¹² Ipagpalagay na nagbigay ka ng mahalagang regalo sa isang kaibigan. Siguradong madidismaya ka kung malalaman mong itinapon niya ito o, mas malala pa, ginamit niya ito para makapanakit ng iba! Isipin naman kung ano ang nadarama ni Jehova habang nakikita niya na ginagamit ng maraming tao ang kanilang kalayaang magpasiya sa di-tamang paraan at para mapahamak pa nga ang iba. Inihula ng Bibliya na sa “mga huling araw,” ang mga tao ay magiging “walang utang-na-loob.” (2 Tim. 3:1, 2) Huwag sana nating gamitin ang mahalagang regalong ito ni Jehova sa di-tamang paraan o bale-walain pa nga ito. Pero paano natin maiiwasang gawin iyan?

13. Ano ang isang paraan para maiwasan natin ang di-tamang paggamit ng ating kalayaan bilang Kristiyano?

¹³ Lahat tayo ay may kalayaang pumili ng mga kaibigan, istilo ng pananamit at pag-aayos, at libangan. Pero baka ang kalayaan natin ay maging “panakip [o, dahilan] ukol sa kasamaan” kung pipiliin nating maging alipin ng ating makalamang pagnanasa o kung susundin natin ang kahiya-hiyang istilo at kausuhan ng sanlibutan. (Basahin ang 1 Pedro 2:16.) Sa halip na “gamitin ang kalayaang ito bilang pangganyak para sa [mga pagnanasa ng] laman,” determinado tayong gumawa ng mga pagpili para masunod ang payong ito: “Gawin ninyo ang lahat ng bagay sa ikaluluwalhati ng Diyos.”—Gal. 5:13; 1 Cor. 10:31.

14. Bakit kailangan tayong magtiwala kay Jehova sa paggamit natin ng ating malayang kalooban?

 ¹⁴ Ang isa pang paraan para maingatan ang ating malayang kalooban ay ang magtiwala kay Jehova at magpagabay sa kaniya ayon sa mga limitasyong itinakda niya para sa atin. Siya lang ‘ang Isa na nagtuturo sa atin upang makinabang tayo, ang Isa na pumapatnubay sa atin sa daan na dapat nating lakaran.’ (Isa. 48:17) Dapat nating kilalanin nang may kapakumbabaan ang kinasihang pananalitang ito: “Ang lakad ng makalupang tao ay hindi sa kaniyang sarili. Hindi sa taong lumalakad ang magtuwid man lamang ng kaniyang hakbang.” (Jer. 10:23) Huwag sana tayong mahulog sa bitag ng pananalig sa sariling pagkaunawa, gaya ni Adan at ng mapaghimagsik na mga Israelita. Sa halip, ‘magtiwala tayo kay Jehova nang ating buong puso.’—Kaw. 3:5.

15. Ano ang matututuhan natin sa simulaing nasa Galacia 6:5?

¹⁵ Ang isa sa mga limitasyon ng ating kalayaan ay na dapat nating igalang ang karapatan ng iba na gumawa ng sarili nilang mga desisyon. Bakit? Bagaman lahat tayo ay may bigay-Diyos na malayang kalooban, walang dalawang Kristiyano na laging magkakapareho ng desisyon. Totoo iyan kahit pagdating sa ating paggawi at pagsamba. Tandaan ang simulaing nasa Galacia 6:5. (Basahin.) Kapag kinikilala natin na ang bawat Kristiyano ay “magdadala ng kaniyang sariling pasan,” igagalang natin ang karapatan ng iba na gamitin ang kanilang bigay-Diyos na malayang kalooban.

16, 17. (a) Paano naging usapin sa Corinto ang kalayaang magpasiya? (b) Paano inayos ni Pablo ang usapin, at ano ang itinuturo nito sa atin tungkol sa karapatan ng iba?

¹⁶ Pansinin ang isang halimbawa sa Bibliya na nagpapakitang kailangan nating igalang ang kalayaan ng ating mga kapatid na magdesisyon ayon sa kanilang budhi. Iba-iba ang opinyon ng mga Kristiyano sa Corinto may kinalaman sa pagkain ng karne na posibleng inihandog sa mga idolo at pagkatapos ay ipinagbili sa pamilihan. Ikinakatuwiran ng ilan: ‘Wala namang kabuluhan ang mga idolo, kaya hindi naman masamang kainin ang karneng iyon.’ Pero para sa iba na mga dating sumasamba sa mga idolong iyon, ang pagkain sa karne ay katumbas ng gawang pagsamba. (1 Cor. 8:4, 7) Isa itong seryosong usapin, na magdudulot ng pagkakabaha-bahagi sa kongregasyon. Paano tinulungan ni Pablo ang mga Kristiyano sa Corinto na malaman ang pananaw ng Diyos sa usaping iyon?

¹⁷ Una, ipinaalaala ni Pablo sa magkabilang panig na ang pagkain ay hindi maglalapít sa kanila sa Diyos. (1 Cor. 8:8) Sumunod, binabalaan niya sila na huwag hayaang ang kanilang “awtoridad,” o karapatang pumili, ay “maging katitisuran doon sa mahihina.” (1 Cor. 8:9) Pagkatapos, tinagubilinan niya ang mga may sensitibong budhi na huwag hatulan ang mga nagpapasiyang kumain ng gayong karne. (1 Cor. 10:25, 29, 30) Pagdating sa mahalagang usaping ito na may kinalaman sa pagsamba, bawat Kristiyano ay kailangang gumawa ng pasiya salig sa kaniyang sariling budhi. Kung gayon, hindi ba dapat din nating igalang ang karapatan ng ating mga kapatid na gumawa ng personal na mga desisyon sa maliliit na bagay?—1 Cor. 10:32, 33.

18. Paano mo maipakikita na pinahahalagahan mo ang bigay-Diyos na malayang kalooban?

¹⁸ Binigyan tayo ni Jehova ng regalo ng malayang kalooban na may kasamang tunay na kalayaan. (2 Cor. 3:17) Dahil dito, nakagagawa tayo ng mga desisyong nagpapakita kung gaano natin kamahal si Jehova. Patuloy sana nating pahalagahan ang mahalagang regalong ito sa pamamagitan ng paggamit dito sa paraang nagpaparangal sa Diyos at nagpapakita ng paggalang sa karapatan ng iba na gamitin din ang kanilang malayang kalooban.