Lutani apo pali nkhani

Lutani apo pali mitu ya nkhani

KASI VIKAŴAKO VYEKHA?

Mabakiteriya Agho Ghakurya Mafuta

Mabakiteriya Agho Ghakurya Mafuta

MU 2010, chipayipi chakupopera mafuta kufuma pasi pa maji chikaphumuka, ndipo mafuta malita pafupifupi 800 miliyoni ghakathikira mu maji ku Gulf of Mexico. Kweni mu myezi yichoko waka, mafuta ghanandi ghakazgeŵelekera. Kasi chikachitika ntchivichi?

Wonani fundo iyi: Ŵasayansi ŵabowozga kuti mu nyanja muli tumabakiteriya uto tukurya carbon uyo wakuŵa mu mafuta. Professor Terry Hazen wakalongosora kuti twamoyo utu tuli na njara ya mafuta. Vikuwoneka kuti twamoyo utu ndito tukawovwira kuti mafuta agho ghakathikira mu maji ghamare ku Gulf of Mexico.

Ŵa BBC ŵakati: “Ntchakuzizika yayi kuti mu nyanja muli twamoyo uto tukurya mafuta.” Nakuti kwa vyaka vinandi chomene “mafuta ghakumphwemphwa kale pasi pa nyanja.”

Nthowa izo ŵanthu ŵakufumiskirako mafuta ku mu maji ni zakovwira. Kweni kanandi nthowa izi zikuŵa ziwemi viŵi yayi. Dazi na mphepo za ozoni vikovwira kuwuskamo mafuta mu nyanja, kweni minkhwala iyo ŵakuthira mu maji yikutimbanizga vinthu ivi kuti vigwire makora ntchito yake. Padera pa ivi, minkhwala iyi njiheni ndipo yikunanga vinthu. Kweni nkhongono yachilengiwa na mabakiteriya vikovwira kuti nyanja yijitozgenge yekha kwambura kunanga vinthu. *

Kasi mukuti wuli? Kasi mabakiteriya agho ghakurya mafuta ghakaŵako ghekha? Panji ghakachita kulengeka?

^ ndime. 6 Pasono tingamanya makora yayi kuti vyamoyo vyamumaji visuzgikenge kwa utali wuli chifukwa cha ngozi ya mafuta iyo yikaŵa ku Gulf of Mexico.