Lutani apo pali nkhani

Lutani apo pali mitu ya nkhani

Umoyo Wambura Kulaŵiska

Umoyo Wambura Kulaŵiska

“Nkhati nababika waka, ŵakaniŵika munkhwala wakuŵaŵa mu maso, ndipo ukanikoma maso. Nkhati nafika paumwali, nkhalekerathu kuwona ndipo nkhamba kusuzgika chomene maghanoghano.”—Paqui, mama uyo mfumu wake nayo ngwachibulumutira.

MUNTHU wangaŵa wachibulumutira panji wangaŵa na suzgo la kulaŵiska pa vifukwa vinandi. Wangapwetekeka panji wangakoleka na matenda. Ivi vingananga maso, misipa ya maso, panji wongo. Ŵanthu awo maso ghali kufwirathu panji ghali kufwa pachoko waka kanandi ŵanyawo ŵakuŵagega, ŵakuŵa ŵachitima kweniso ŵawofi. Kweni ŵanandi ŵakuzizipizga ndipo ŵakukhala mwakukondwa.

Maso ndigho ghakutovwira chomene kuti timanye vinthu. Ntheura para maso ghafwa, munthu wakugomezga chomene kupulika, kupungizga (kunuska), kukhwaska, na kucheta (kulaŵa).

Magazini yinyake yikalongosora kuti ukaboni ukulongora kuti wongo ‘ukusintha kuyana na ivyo vyachitika.’ Yikatiso: ‘Ukaboni ukulongora kuti para wongo ukupokera yayi uthenga kufuma ku chiŵaro chinyake, ukunozga nthowa kuti uwovwire kweniso kusazgirako nkhongono ku viŵaro vinyake.’ Wonani ivyo vikuchitika.

Kupulika: Munthu wangaŵa na chithuzithuzi mu maghanoghano pakupulika waka mazgu panji bundi (mdidi). Fernando, uyo ngwachibulumutira, wakati: “Nasambira kukumbuka na kumanya ŵanthu para napulika waka mazgu ghawo panji msyetusyetu wa malundi ghawo.” Juan nayo ngwachibulumutira, ndipo wakati: “Taŵachibulumutira, munthu tikumumanyira waka mazgu.” Nga umo tose tikuchitira, ŵanthu ŵachibulumutira ŵakukhazga chomene umo mazgu gha munthu ghakupulikikwira. Ntheura ŵakumanya usange munthu wakondwa, wakwiya, panji wali na chitima.

Ivyo wachibulumutira wakupulika vikumovwiraso kumanya makora malo agho wali. Wangamanya uko galimoto panji vinthu vinyake vikufumira, ukuru wa chipinda, kweniso apo pali vinthu vyakuti wangakhuŵaramo.

Kupungizga (kunuska): Mphuno yikovwiraso chomene munthu kuti wamanye vinthu. Chiyelezgero, para wachibulumutira wakwenda mu nthowa, wangapulika sungu ilo lingamovwira kuti wamanye apo pali resitiranti, msika, na vinthu vinyake. Kweni ivyo wakupulika navyo vikumovwira kuŵa na chithuzithuzi chakukwana cha malo agho, nga umo wakumanyira vinthu para wavikhwaska waka.

Kukhwaska: Francisco wakuti: “Mawoko ndigho ni maso ghane.” Nyengo zinyake ‘maso’ agha ghakukhumbikwira ndodo. Manasés wakababika wachibulumutira ndipo wakasambira kwendera ndodo kwamba apo wakaŵa mwana. Iyo wakati: “Nkhuthemba viŵaro vyane vinyake, nga makutu, mphuno, na thupi. Para nkhwenda nkhumanya makora uko nkhuya chifukwa cha kukumbuka kweniso chifukwa cha ndodo iyo yikunovwira kumanya tuvimanyikwiro twamumphepete mwa nthowa.”

Wakuŵazga Gongwe la Mulinda mu vilembo vya Braille

Ŵachibulumutira ŵanandi ŵakumanya kuŵazga mabuku gha vilembo vya Braille agho ŵakuchita kupapaskapo waka. Nakuti mazuŵa ghano pali vinthu vinandi vyakovwira ŵachibulumutira. Padera pa mabuku gha vilembo vya Braille, ŵakupulikizga vinthu vyakujumbulika pa CD kweniso mapulogiramu ghanyake gha pa kompyuta. Vinthu ivi vikovwira ŵachibulumutira kuti ŵaŵazgenge Baibolo na mabuku ghakulongosora Baibolo. *

Baibolo na mabuku ghakulongosora Baibolo vyawovwira chomene Paqui na mfumu wake, awo ŵazunulika kukwambilira kwa nkhani iyi. Kweniso ŵakukondwa kuŵa pamoza na ŵabali na ŵadumbu mu mpingo wa Ŵakaboni ŵa Yehova. Paqui wakuti: “Sono tikukhala makora waka ndipo tikuchitaso vinthu patekha.”

Nadi, uchibulumutira uli na masuzgo ghake. Kweni tawona ukaboni wakuti para munthu wazgoŵera kweniso wakuzizipizga wakutonda masuzgo agha na kuŵa wakukondwa.

^ ndime 10 Ŵakaboni ŵa Yehova ŵakupanga mabuku ghakulongosora Baibolo mu vilembo vya Braille mu viyowoyero vyakujumpha 25.