Lutani apo pali nkhani

Lutani apo pali mitu ya nkhani

Kasi Mukumanya?

Kasi Mukumanya?

Kasi Ŵaroma ŵakatenge ŵazomerezgenge kuti munthu uyo ŵamukoma mwa kumupayika pa khuni, nga umo vikaŵira na Yesu, wasungike nga umo ŵakasungiranga ŵanthu wose?

ŴANANDI ŵakuyimanya makora nkhani yakuti Yesu wakapayikika pakati pa vigeŵenga viŵiri na kukomeka pa khuni. (Mat. 27:35-38) Kweni ŵanthu ŵanyake ŵakugomezga kuti Baibolo likulongosora makora yayi para likuyowoya kuti thupi la Yesu likanozgeka kuti likasungike ndipo pamanyuma ŵakaliŵika mu dindi.—Mrk. 15:42-46.

Ŵanthu ŵanyake awo ŵakususka nkhani izo zili kulembeka mu mabuku gha Makani Ghawemi, ŵakukayika kuti munthu uyo ŵakachita kumukomera pa khuni ŵangazomerezga yayi kuti ŵamusunge makora, nga nkhumusunga mu dindi. M’malo mwake ŵanthu ŵakususka aŵa, ŵakugomezga kuti ŵanthu awo ŵachita kukomeka nga ni vigeŵenga ŵakwenera kuti ŵakasungikanga munthowa yinyake. Mutolamakani munyake zina lake Ariel Sabar, pakulemba mu magazini ya Smithsonian, iyo wakalongosora chifukwa icho ŵanthu ŵanyake ŵakuwonera nthena. Iyo wakati: “Kukomeka mwa kupayikika pa khuni chikaŵa chilango icho chikapikanga ku ŵanthu ŵankhaza panji ŵaheni chomene mu chikaya, ndipo nkhwantha zinyake zikuyowoya kuti mbuchindere kughanaghana kuti Ŵaroma ŵangazomerezga kuti ŵanthu aŵa ŵasungike makora nga umo ŵanthu wose ŵakasungikiranga.” Ŵaroma ŵakakhumbanga kulongora kuti ŵakutinkhana na uchigeŵenga kweniso nkharo ziheni, ntheura ŵakakhumbanga chomene kukhozga soni thupi la ŵanthu aŵa, mwakuti mathupi gha ŵanthu nga ni aŵa kanandi ŵakaghalekanga pa khuni penepapo kuti gharyeke na vinyama vya muthondo. Ivyo vyakhalako pamanyuma pakuti vinyama vyaryako ŵakavitoranga na kukavitaya waka ku mawono bweka.”

Ndipouli, ŵanthu awo ŵakufukura vinthu vyapasi, ŵali kuvumbura vinthu vinyake vyakupambanako na ivyo ŵanji ŵakuyowoya, ŵali kusanga vinthu vinyake vyakukhwaskana na Ŵayuda ŵanyake awo ŵakakomeka. Mu 1968, ŵakasanga viwangwa vya munthu munyake uyo ŵakachita kumukoma mu nyengo ya Ŵakhristu ŵakwambilira. Viwangwa ivi vikasangika mu dindi lakuchita kujoba la Ŵayuda kufupi na Yerusalemu. Ndipo vikaŵa mu kabokosi kachoko ako ŵakasungirangamo viwangwa vya munthu uyo wafwa. Chiwangwa cha ku chitende chikaŵa chimoza mwa viwangwa ivyo ŵakasanga. Chikakhomeka kumoza na thabwa na muzumali, utali wake masentimita 11.5 (mainchezi 4.5). Yumoza mwa ŵanthu ŵakufura vyapasi zina lake Sabar wakuti: “Chiwangwa ichi chikaŵa cha munthu munyake wakuchemeka Yehochanan, ndipo chili kupeleka ukaboni wakuti nkhani iyo yili kulembeka mu mabuku gha Makani Ghawemi yakuti Yesu wakasungika mu mphanji yikwenera kuti njaunenesko.” Iyo wakutiso chakuzirwa chomene ntchakuti: “Chiwangwa cha chitende cha Yehochanan chikupeleka ukaboni kuti mu nyengo ya Yesu, Ŵaroma ŵakazomerezganga Ŵayuda kuti ŵasunge mu dindi munthu uyo wapayikika pa khuni.”

Kweni ŵanthu ŵakupambana maghanoghano pa nkhani ya umo Yesu wakakhomekera pa khuni kuyana na ivyo chiwangwa cha chitende cha Yehochanan chikulongora. Kweni fundo yakupulikikwa makora njakuti vigeŵenga vinyake ivyo ŵakavikomeranga pa khuni vikasungikanga makora m’malo mwakuvitaya waka ku mawono ghalighose. Apa ntchakuwonekerathu sono kuti ivyo Baibolo likuyowoya vyakukhwaskana na thupi la Yesu kuti likasungika makora mu dindi la mphanji njaunenesko. Ukaboni ukukhozgera ivyo Baibolo likuyowoya kuti thupi la Yesu likanozgeka kuti lisungike ndipo ŵakaliŵika mu dindi.

Chakuzirwa chomene ntchakuti Yehova wakayowoyerathu kuti Yesu wazamusungika mu dindi la munthu musambazi ndipo palije uyo wangatondeska mazgu gha Chiuta kufiskika.—Yes. 53:9; 55:11.