1. Kasi ni zina wuli ilo ndakuzirwa comene pakusopa kwithu?

KASI muli kuwonapo zina lakuti Yehova lalembeka pa nyumba panji pa cinthu cinyake ku nyumba yakusungirako vinthu vyakale? Para ni nthena, mukwenera kuti mukanweka navyo comene. Kwa ise Taŵakaboni ŵa Yehova, zina la Ciuta ndakuzirwa comene pakusopa. Pa caru cose capasi, palije gulu linyake la ŵanthu ilo likumanyikwa na zina la Ciuta nga umo tiliri ise. Ndipouli, pakuti tikumanyikwa na zina la Ciuta tili na udindo wakuti tifiske.

2. Pakuti tili ŵanthu awo ŵakumanyikwa na zina la Ciuta, kasi tikwenera kucita vici?

² Kuti Yehova watitemwe, tikwenera kucita vinandi padera pa kuzunura zina lake. Tikwenera kucita vinthu mwakukolerana na fundo zake. Lekani Baibolo likuti ŵanthu ŵa Yehova ŵakwenera ‘kufumako ku uheni.’ (Sal. 34:14) Mpositole Paulosi wakayowoya fundo iyi mwakupulikikwa makora comene apo wakalemba kuti: “Waliyose uyo wakucema zina la Yehova waleke ubendezi.” (Ŵazgani 2 Timote 2:19.) Pakuŵa Ŵakaboni ŵake, tikumanyikwa kuti tikucema zina la Yehova. Kweni kasi tingaleka wuli ubendezi?

3, 4. Kasi ni mazgu wuli agho kwa nyengo yitali ghazizika awo ŵakusanda vya Baibolo? Cifukwa wuli?

³ Wonani fundo za mu Malemba izo Paulosi wakaghanaghaniranga apo wakalembanga mazgu agho ghali pa 2 Timote 2:19. Lemba ili likuyowoya vya “lufura lwakukhora lwa Ciuta,” kufuma apo, likuzunura mauthenga ghaŵiri agho ghalembeka pa lufura ulu. Uthenga wakwamba ngwakuti, “Yehova wakuŵamanya awo mbake,” ndipo ukuwoneka kuti ngwakufuma pa lemba la Maŵazgo 16:5. (Wonani nkhani iyo yajumpha.) Uthenga waciŵiri wakuti, “Waliyose uyo wakucema zina la Yehova waleke ubendezi,” kwa nyengo yitali wazizika awo ŵakusanda vya Baibolo. Cifukwa wuli?

⁴ Umo Paulosi wakalembera mazgu agha, vikulongora kuti ghakalembekapo kale. Kweni mu Malemba gha Cihebere palije apo pali mazgu ghakuyana na gha Paulosi agha. Ntheura, kasi mpositole Paulosi wakayowoyanga nkhani wuli apo wakati: “Waliyose uyo wakucema zina la Yehova waleke ubendezi”? Pambere wandayowoye mazgu agha, Paulosi wakayowoya nkhani yakukhwaskana na kugaluka kwa Kora iyo yili mu buku la Maŵazgo cipaturo 16. Kasi vingaŵa kuti uthenga waciŵiri nawo ukukolerana na nkhani yakukhwaskana na ucigaluka uwu?

5-7. Kasi ni vyakucitika wuli vya mu nyengo ya Mozesi ivyo Paulosi wakaghanaghaniranga apo wakalembanga mazgu gha pa 2 Timote 2:19? (Wonani cithuzithuzi cakwamba.)

⁵ Baibolo likuti Datani na Abiramu, ŵana ŵa Eliyabu, pamoza na Kora ŵakalongozga ŵanthu pakugalukira Mozesi na Aroni. (Maŵa. 16:1-5) Ŵakayuyura Mozesi pakweru ndipo ŵakakana kumupulikira nangauli wakimikika na Ciuta. Ŵanthu ŵakugaluka aŵa ŵakalutilira kukhala pakati pa ŵanthu ŵa Yehova, ndipo umoyo wauzimu wa ŵanthu ŵakugomezgeka ukaŵa pangozi. Zuŵa likati lafika lakuti Yehova wapambaniske pakati pa awo ŵakaŵa ŵakugomezgeka na awo ŵakaŵa ŵakugaluka, iyo wakapeleka ulongozgi wakupulikwika makora.

⁶ Nkhani iyi yikuti: “Ndipo Yehova wakayowoya na Mozesi, kuti, ‘Yowoya na wumba, kuti, Fumaniko ku mahema gha Kora, Datani na Abiramu zingilizge!’ Ndipo Mozesi wakawuka na kuluta kwa Datani na Abiramu; ŵalara ŵa Israyeli ŵakamulondezga. Wakayowoya ku wumba, ‘Fumaniko, nkhumuŵeyani, ku mahema gha ŵanthu aŵa ŵaheni, mungakhwaskanga kanthu kawo mzire mumare mu mauheni ghawo.’ Ntheura ŵakawukako ku mahema gha Kora, Datani, na Abiramu, kosekose.” (Maŵa. 16:23-27) Kufuma apo, Yehova wakakoma ŵakugaluka wose. Kweni awo ŵakamusopanga mwakugomezgeka ŵakaponoskeka. Iwo ŵakaleka ubendezi mwa kufumako ku ŵakugaluka.

⁷ Yehova wakumanya ivyo vili mu mtima. Wakumanya umo awo mbake ŵaliri ŵakugomezgeka. Ndipouli, ŵanthu ŵakugomezgeka ŵakacitapo kanthu mwaluŵiro. Ŵakajipatura ku awo ŵakacitanga ubendezi. Ntheura, apo Paulosi wakalembanga kuti: “Waliyose uyo wakucema zina la Yehova waleke ubendezi,” wangaŵa kuti wakayowoyanga za nkhani ya pa Maŵazgo 16:5, 23-27. Vili nthena cifukwa cakuti vikukolerana na mazgu gha Paulosi ghakuti: “Yehova wakuŵamanya awo mbake.”— 2 Tim. 2:19.

8. Cifukwa wuli tikwenera kucita vinandi padera pa kucema zina la Yehova panji kuŵa mu mpingo waunenesko?

⁸ Pakuyowoya ivyo vikacitika mu nyengo ya Mozesi, Paulosi wakakumbuskanga Timote kuti wakeneranga kucitapo kanthu mwaluŵiro kuti wavikilire ubwezi wake na Yehova. Ŵanthu ŵa Ciuta mu nyengo ya Mozesi,  ŵakeneranga kucita vinandi padera pa kucema zina la Yehova. Ntheura, Ŵakhristu ŵakeneranga kucita vinandi padera pa kuŵa mu mpingo. Awo ŵakusopa mwakugomezgeka ŵakwenera kuleka ubendezi mwaluŵiro. Kasi Timote wakeneranga kucita vici kuti wapulikire ulongozgi uwu? Ndipo kasi ŵanthu ŵa Yehova mazuŵa ghano, ŵakusambirapo vici pa ulongozgi uwo Paulosi wakalemba?

9. Kasi nchivici ico cikacitika mu mpingo Wacikhristu wakwambilira cifukwa ca “mafumbo ghaucindere na ghaulemwa”?

⁹ Mazgu gha Ciuta ghakutipa ulongozgi wakudunjika pa nkhani ya maubendezi ghakupambanapambana agho tikwenera kuleka panji kukana. Mwaciyelezgero, pamanyuma pakuti Paulosi walemba mazgu gha pa 2 Timote 2:19, wakaphalira Timote kuti wakane “kupindana pa mazgu” kweniso kuti wakane “mazgu ghawakawaka.” (Ŵazgani 2 Timote 2:14, 16, 23.) Ŵanthu ŵanyake mu mpingo ŵakasambizganga visambizgo vyautesi. Kweniso vikulongora kuti ŵanyake ŵakayowoyanga fundo zakuwuska mphindano. Nangauli Malemba ghakakanizganga mwakudunjika yayi fundo zakuwuska mphindano izi, kweni zikaŵa zakwambiska kugaŵikana. Ntheura mu mpingo mukaŵa kukwesana na kupindana pa mazgu, ico cikapangiska kuti muŵavye mtende. Lekani Paulosi wakati ŵakane “mafumbo ghaucindere na ghaulemwa.”

10. Kasi tikwenera kucita wuli para takumana na ŵakugaluka?

¹⁰ Mazuŵa ghano, ni viŵi yayi kuti mu mpingo wa ŵanthu ŵa Yehova muŵe ŵakugaluka. Ndipouli, para tapulika visambizgo vyambura kufuma mu Malemba, tikwenera kuvikana mwaluŵiro. Nchiwemi yayi kuti tikwesanenge na ŵakugaluka, kwali tacita kukumana nawo, kwali mpha intaneti, kwali nthowa yinyake yiliyose. Nanga ni para cilato cithu cingaŵa cakuti timovwire, kweni para tingayowoya na wakugaluka ndikuti tikukana ulongozgi wa mu Malemba uwo tasambira apa. M’malo mwake, pakuŵa ŵanthu ŵa Yehova, tikugega panji kukana ŵakugaluka.

11. Kasi nchivici ico cingapangiska kuti pawuke “mafumbo ghaucindere”? Kasi ŵalara ŵangaŵa wuli ciyelezgero ciwemi?

¹¹ Padera pa ŵakugaluka, paliso vinthu vinyake ivyo vingatimbanizga mtende mu mpingo. Mwaciyelezgero, cifukwa ca kupambana maghanoghano pa nkhani ya vyakusanguluska, pangawuka “mafumbo ghaucindere na ghaulemwa.” Kweni para Mkhristu wakutemwa vyakusanguluska ivyo Yehova wakukana, ŵalara ŵangamulekelera yayi na cilato cakuti ŵagege waka mphindano. (Sal. 11:5; Efe. 5:3-5) Ndipouli, ŵalara ŵakuwoneseska kuti ŵakwendera maghanoghano ghawo yayi. Iwo ŵakupulikira ulongozgi wa mu Malemba ku ŵalaŵiliri Ŵacikhristu, wakuti: “Liskani mskambo wa Ciuta uwo mukupwelelera, . . . kucita ufumu [cara] pa awo nchiharo ca Ciuta, kweni muŵenge vyakuwonerapo ku mskambo.”—1 Pet. 5:2, 3; ŵazgani 2 Ŵakorinte 1:24.

12, 13. (a) Kasi Ŵakaboni ŵa Yehova ŵakutipo wuli pa nkhani ya vyakusanguluska? Kasi ni fundo wuli za mu Baibolo izo zikovwira pa nkhani iyi? (b) Kasi fundo za mu ndime 12 tingazilondezga wuli pa nkhani zakupambanapambana?

¹² Pa nkhani ya vyakusanguluska, gulu likusanda yayi mavidiyo, mabuku panji sumu na cilato cakuti litiphalire ivyo tikwenera kugega. Cifukwa wuli? Baibolo likuciska munthu waliyose kuti wazgoŵezge ‘nkhongono zake zakamanyiro kupambaniska pakati pa cakwenelera na cakubudika.’ (Heb. 5:14) Mu Malemba muli fundo izo zingawovwira Mkhristu pakusankha vyakusanguluska. Para tikusankha cakucita pa nkhani zakupambanapambana, cilato cithu cikwenera kuŵa cakuti tilutilire “kusanda ico nchakuzomerezgeka kwa Fumu.” (Efe. 5:10) Baibolo likusambizga kuti mitu ya mbumba yili na mazaza, ntheura  yingasankha kuti vyakusanguluska vinyake vileke kuŵamo mu nyumba zawo. *—1 Kor. 11:3; Efe. 6:1-4.

¹³ Fundo za mu Baibolo izo talongosora apa, zikukhwaska ivyo tikusankha pa nkhani ya vyakusanguluska pera yayi. Nkhani zakukhwaskana na kavwaliro na kujitozga, vyakurya, kweniso nkhani zinyake, nazo zingawuska mphindano. Ntheura, para palije fundo ya mu Malemba iyo yikusweka, ŵanthu ŵa Yehova ŵakugega kukwesana pa nkhani izi, pakuti “muzga wa Fumu wakwenera kucita mbembe cara, kweni wakwenera kuŵa wakuzika ku wose.”—2 Tim. 2:24.

14. Kasi Paulosi wakayowoya ciyelezgero wuli kuti walongosore kuti nchakuzirwa kugega mendezgano ghaheni?

¹⁴ Kasi ni nthowa wuli yinyake iyo yingawovwira kuti awo ‘ŵakucema zina la Yehova ŵaleke ubendezi’? Nthowa iyi, nkhugega kwendezgana na ŵanthu awo ŵakucita ubendezi. Apo Paulosi wakayowoyanga vya ciyelezgero ca “lufura lwakukhora lwa Ciuta,” wakayowoyaso ciyelezgero cinyake. Iyo wakalemba vya “nyumba yikuru” iyo mukuŵa “viŵiya vya golide na siliva pera cara, kweniso vya khuni na dongo, ndipo vinyake vya mulimo wakuzirwa, kweni vinyake vya mulimo wambura kuzirwa.” (2 Tim. 2:20, 21) Kufuma apo, wakaciska Ŵakhristu kuti ‘ŵapatukeko’ ku viŵiya vya mulimo “wambura kuzirwa.”

15, 16. Kasi tikusambirapo vici pa ciyelezgero ca “nyumba yikuru”?

¹⁵ Kasi ciyelezgero ici cikung’anamuraci? Paulosi wakayaniska mpingo Wacikhristu na “nyumba yikuru.” Ŵanthu ŵa mu mpingo wakaŵayaniska na “viŵiya,” panji katundu wa mu nyumba. Mu nyumba, katundu munyake wangabinkha. Mweneko wa nyumba wangaŵika yayi katundu wanthena pamoza na katundu muwemi, nga ngwakuphikira.

¹⁶ Mwakuyana waka, ŵanthu ŵa Yehova  awo ŵakufwilirapo kuti ŵalutilire kuŵa ŵakutowa, ŵakwenera kugega kwendezgana na ŵanji mu mpingo awo ŵakusulako fundo za Yehova. (Ŵazgani 1 Ŵakorinte 15:33.) Usange tikwenera kucita nthena na ŵanji awo ŵali mu mpingo, ipo tikwenera ‘kupatukako’ comene ku awo ŵali kuwaro kwa mpingo, ŵeneawo ŵanandi ‘mbakutemwa ndalama, mbambura kupulikira ŵapapi, mbambura kugomezgeka, mbakusesa, mbakofya, mbambura kutemwa uwemi, ŵakwendera mphiska, ŵakutemwa vyakusanguluska m’malo mwa kutemwa Ciuta.’—2 Tim. 3:1-5.

17. Kasi Ŵaisrayeli ŵakugomezgeka ŵakacita wuli pakukana ubendezi?

¹⁷ Baibolo likulongosora makora umo Ŵaisrayeli ŵakacitirapo kanthu mwaluŵiro apo ŵakaphalirika kuti ‘ŵafumeko ku mahema gha Kora, Datani, na Abiramu.’ Nkhani iyi yikuti ‘nyengo yeneyiyo, ŵanthu ŵakafumako.’ (Maŵa. 16:24, 27; NW) Ŵakacedwa yayi nesi kuziwulika. Lemba ili likuyowoyaso umo ŵakacitira pakupulikira. Likuti: “Ŵakawukako . . . kosekose.” Ŵanthu ŵakugomezgeka ŵakeneranga kucitapo kanthu mwaluŵiro. Iwo ŵakapulikira na mtima wose. Ŵakasankha kuŵa ku cigaŵa ca Yehova na kukana ubendezi. Kasi tikusambirapo vici?

18. Kasi Paulosi wakaghanaghananga fundo wuli apo wakaciskanga Timote kuti wacimbireko “ku makhumbiro agho ghakwiza na uwukirano”?

¹⁸ Pa nkhani ya kuvikilira ubwezi withu na Yehova, tikwenera kucitapo kanthu mwaluŵiro comene. Paulosi wakaghanaghananga fundo iyi apo wakaciskanga Timote kuti: “Cimbirako ku makhumbiro agho ghakwiza na uwukirano.” (2 Tim. 2:22) Pa nyengo iyi, Timote wakaŵa kuti ni mulara kale, panji wa vyaka vyakujumpha 30. Ndipouli, “makhumbiro agho ghakwiza na uwukirano,” gheneagho ghakuŵa ghauzeleza, ghakwiza na ku ŵalara wuwo. Para makhumbiro agha ghamwizira, Timote wakeneranga ‘kughacimbira.’ Panji tiyowoye kuti Timote wakeneranga ‘kuleka ubendezi.’ Yesu wakapeleka uthenga wakuyanako na uwu apo wakati: “Usange jiso lako likukukhuŵazga, ulikozombole na kulitaya.” (Mat. 18:9) Mazuŵa ghano, Ŵakhristu awo ŵakulondezga ulongozgi uwu, ŵakucitapo kanthu mwaluŵiro para umoyo wawo wauzimu uli pa ngozi.

19. Kasi mazuŵa ghano ŵanji ŵacita wuli kuti ŵajivikilire ku vinthu ivyo vingaŵananga mwauzimu?

¹⁹ Ŵanji awo ŵakaŵa ŵaloŵevu pambere ŵandaŵe Ŵakaboni, ŵasankha kuti ŵalekerethu waka kumwa phere. Ŵanji ŵakugega vyakusanguluska vinyake ivyo ni viwemi waka, vyeneivyo ŵakuwona kuti vingaŵaciska kuŵa na nkharo ziheni. (Sal. 101:3) Mwaciyelezgero, pambere mubali munyake wandaŵe Kaboni, wakatemwanga kuluta ku viphikiro uko ŵakavinanga mwambura kwenelera. Kweni wati wasambira unenesko, wali kuleka kuvina nanga mpha viphikiro vya Ŵakaboni ŵanyake, kuti waleke kuwuska makhumbiro ghaheni agho wakaŵa nagho kale. Ndipouli, Ŵakhristu ŵakukanizgika yayi kumwa phere, kuvina, panji kucita vinthu vinyake ivyo ni viheni yayi pavyekha. Kweni tose tikwenera kucitapo kanthu mwaluŵiro kuti tijivikilire ku vinthu vyose ivyo vingatinanga mwauzimu.

20. Nangauli nyengo zinyake cikuŵa cakusuzga ‘kuleka ubendezi,’ kweni kasi cakukhozga nchakuti wuli?

²⁰ Cifukwa cakuti tikumanyikwa na zina la Ciuta tili na udindo wakuti tifiske. Tikwenera ‘kuleka ubendezi’ na ‘kufumako ku uheni.’ (Sal. 34:14) Mbunenesko kuti ni nyengo zose yayi apo nchipusu kucita nthena. Kweni cakukhozga nchakuti nyengo zose Yehova wakutemwa “awo mbake,” ŵeneawo ŵakudemelera ku nthowa zake zaurunji.—2 Tim. 2:19; ŵazgani 2 Midauko 16:9a.