Lutani apo pali nkhani

Lutani apo pali mitu ya nkhani

Wovwiri ku Awo Ŵakukumana na Nkhaza mu Banja

Wovwiri ku Awo Ŵakukumana na Nkhaza mu Banja

 Wupu wa vya umoyo wa World Health Organization ukuti: “Kuchitira nkhaza ŵanakazi ni suzgo likuru chomene pa charu chose lakuyana na muliri, ndipo pakukhumbikwa kuchitapo kanthu luŵiro kuti vilekeke.” Wupu uwu ukusachizga kuti 30 peresenti “ya ŵanakazi wose awo ŵali kutengwa panji ŵali kuŵapo pa chibwezi ŵali kutimbikapo panji kugoneka mwankhaza” na mfumu wawo. Ndipo lipoti la wupu wa UN likusachizga kuti mu chaka chinyake chasonosono apa, pa charu chose chapasi ŵanakazi 137 ŵakakomekanga zuŵa lililose na mfumu wawo, panji na wachibali wawo. a

 Ukaboni ungalongora nadi kuti suzgo lakuchitirana nkhaza mu banja ndikuru chomene, kweni ungalongosora yayi chitima na vyakuŵinya ivyo munthu waliyose uyo wachitirika nkhaza wakuŵa navyo.

 Kasi imwe mukukumana na nkhaza mu banja? Panji kasi mukumanyapo waliyose uyo ivi vikumuchitikira? Usange ni nthena, wonani fundo zakulondezgapo zakufuma mu Baibolo izo zingawovwira.

  Usange mukuchitirika nkhaza suzgo ndimwe yayi

  Wovwiri ulipo

  Muli mwekha yayi

  Nkhaza mu banja zizamumara

  Umo mungawovwilira uyo ŵamuchitira nkhaza

 Usange mukuchitirika nkhaza suzgo ndimwe yayi

 Baibolo likuti: “Chiuta wazamweruzga waliyose wa ise kuyana na ntchito zake.”—Ŵaroma 14:12.

 Kumbukani ichi: Uyo wakumuchitirani nkhaza ndiyo wali na mulandu.

 Usange mfumu winu wakuti vyose vikuchitika nthena chifukwa cha imwe, wakuteta. Ŵanakazi ŵakwenera kutemweka, kuchitirika nkhaza yayi.—Ŵakolose 3:19.

 Nyengo zinyake, munthu wangachita nkhaza chifukwa chakuti mutu ukwenda makora yayi, chifukwa cha banja ilo wali kukulira, panji chifukwa cha kumwa chomene moŵa. Nanga vingaŵa nthena, kweni wazamuzgora kwa Chiuta pa ivyo wakumuchitirani. Nakuti ndiyo wakwenera kuchitapo kanthu kuti wasinthe nkharo yake.

 Wovwiri ulipo

 Baibolo likuti: “Vinthu vikwenda makora para pali ŵakupeleka fundo ŵanandi.”—Zintharika 15:22.

 Kumbukani ichi: Usange mukuwona kuti umoyo winu uli pangozi panji mukumanya yayi chakuchita, ŵanji ŵangawovwirapo.

 Chifukwa wuli mungakhumbikwira wovwiri ku ŵanji? Nkhani yakuchitirana nkhaza mu banja njakusuzga chomene. Pakughanaghanira umo mungachitira nayo, panji vingamusuzgani kusankha chinthu chakukhumbikwa chomene kuti muchite pa vinthu vyakulondezgapo ivi:

  •   Kuvikilira umoyo winu

  •   Kughanaghanira ŵana ŵinu

  •   Umo mwamusangira ndalama

  •   Kutemwa mfumu winu

  •   Kukhumba kuponoska nthengwa usange vingachitika kuti mfumu winu wasinthe vyakuchita vyake

 Ntchakawiro kuti mungasoŵa chakuchita kweniso kuwona kuti suzgo linu ndikuru chomene. Kasi mungapempha wovwiri kwa njani?

 Mubwezi panji wamubanja mwinu uyo mukumugomezga wangamovwirani kweniso kumupembuzgani. Para mungaphalirako waka munyinu uyo wakumupulikiskani vingawovwira chomene.

 Mawupu agho ghakovwira awo ŵakukumana na nkhaza mu banja nagho ghangamovwirani mwaluŵiro. Awo ŵakugwira ntchito mu mawupu agha ŵangamuphalirani ivyo mungachita kuti mujivikilire. Usange mfumu winu wakuzomera kuti wali nadi na suzgo ndipo wakukhumbisiska kusintha, mawupu agha ghangamuphalira ivyo wangachita kuti wasinthe nadi.

 Magulu ghanyake ghakovwira pa vyamabuchi ghangamovwirani para mukukhumbikwira wovwiri nyengo yeneyiyo. Magulu agha ghangaŵa madokotala, manesi, panji ŵanyake awo ŵali kusambizgika pa nkhani zanthena.

 Muli mwekha yayi

 Baibolo likuti: “Yehova b wali pafupi na ŵakusweka mu mtima. Wakuponoska awo mzimu wawo wateketeka.”—Salimo 34:18.

 Kumbukani ichi: Chiuta wakulayizga kuti wamovwiraninge.

 Yehova wakumughanaghanirani chomene. (1 Petrosi 5:7) Wakumanya ivyo mukughanaghana kweniso umo mukujipulikira mu mtima. Wangamupembuzgani kwizira mu Mazgu ghake, Baibolo. Nakuti wakukhumba kuti imwe mulombenge kwa iyo. Para mukulomba, mungamupempha kuti wamupani vinjeru na nkhongono kuti mulimbane na suzgo linu.—Yesaya 41:10.

 Nkhaza mu banja zizamumara

 Baibolo likuti: “Waliyose wazamukhala musi mwa khuni lake la mpheska na musi mwa khuni lake la mkuyu, ndipo palije na yumoza uyo wazamuŵawofya.”—Mika 4:4.

 Kumbukani ichi: Baibolo likuti yikwiza nyengo sonosono apa, iyo waliyose wazamukhala mwamtende panyumba.

 Yehova Chiuta yekha ndiyo wali na nthowa yenecho yakumazgira masuzgo ghithu ghose. Baibolo likulayizga kuti: “Wazamufyura masozi ghose ku maso ghawo, ndipo nyifwa yizamuŵakoso yayi. Kuzamuŵavya kutengera panji kulira, kutampha nesi vyakuŵinya.” (Chivumbuzi 21:4) Pa nyengo iyo, tizamukumbukaso vinthu viheni yayi ndipo tizamukumbukanga viwemi pera. (Yesaya 65:17) Uwu ndiwo ni mtende uwo Baibolo likuti muzamuŵa nawo kunthazi.

a Mu nkhani iyi mwanakazi ndiyo wakuyowoyeka kuti wakuchitirika nkhaza, kweni fundo zinandi izo zikulongosoreka zingawovwiraso ŵanalume awo ŵakuchitirika nkhaza.

b Baibolo likuti Chiuta zina lake ni Yehova.