Elika: Ne ‵tau o na fakailoa atu ne au ki a koe me i a au e sē se tino lotu. Tela la, kāti e se uke a mea e mafai o fai‵pati tāua ki ei.

Peni: E fiafia au me ne fakailoa mai ne koe ki a au te mea tenā. Kae sea faina, toku igoa ko Peni. Kae ko koe?

Elika: Elika

Peni: Ko gali aka loa ke fetaui tāua, e Elika.

Elika: Ao e penā foki loa mo koe.

Peni: E isi fua saku fesili, e mata, ne tupu aka koe i se kāiga lotu?

Elika: Ao. Kae i te taimi ne tiaki ei ne au te fale ke fanatu o akoga i te kolisi, ne kamata o fakagata ne au toku fanatu sāle ki te lotu.

Peni: O io. Kae ne a au mataupu ne tauloto i te kolisi?

Elika: Ko te Social studies mo te history. Ne fiafia faeloa au ki te history—te olaga o tino i te lalolagi nei.

Peni: Ao, e mafai o gali ‵ki te mataupu ko te history. Kāti la e iloa ne koe, me i te Tusi Tapu se tusi o tala mua. Kai aofia aka eiloa ne koe te Tusi Tapu i te faiga o au sukesukega?

Elika: Ikai. E iloa ne au me i te Tusi Tapu se tusi gali, kae e seki mafaufau aka eiloa au me i te Tusi Tapu se tusi o tala mua.

Peni: E foliga mai i a koe se tino e loto malamalama. Kafai e ‵lei ki a koe, e fia fakaasi atu ne au ki a koe a nai tala ‵tonu i aso mua kolā e maua i loto i te Tusi Tapu.

Elika: Ao, e ‵lei. Kae e seai la saku Tusi Tapu.

Peni: E ‵lei fua. E mafai o fakaasi atu ne au mai i taku Tusi Tapu. A te mea muamua e maua i te 1 Nofoaiga Tupu, mataupu e 29, te fuaiupu e 26 mo te 27. E fai mai a fuaiupu konā: “A Tavita, te tama tagata a Iese ne pule i Isalaelu kātoa i tausaga e fasefulu. Ne tupu a ia i Hepelona i tausaga e fitu, kae e tolusefulu tolu tausaga i Ielusalema.”

Elika: E fai pefea te mea tenā mo fai se fakaakoakoga o se tala tonu i aso mua?

Peni: Ne ‵losi mai a tino kolā e taku faka‵se ne latou te Tusi Tapu me i a Tavita e sē se tino tonu.

Elika: Koe tonu? Kae kaia e fakafesili ei ne latou te mea tenā?

Peni: E isi ne nai fakamaoniga ne maua i tafa o te Tusi Tapu, me i a ia se tino tonu eiloa. Kae i te 1993, ne maua ne tino sukesuke ki mea mua se fatu e maua i ei a te pati telā e ‵fuli, ki te “Fale o Tavita.”

Elika: Fai koe.

Peni: A te suā tino telā ne mafau‵fau a tino me e sē se tino tonu, ko Ponitio Pilato, te kovana telā ne pule i taimi o Iesu. E sae mai tena igoa i te Luka mataupu e 3, te fuaiupu 1—mai i te fia o tino pule kolā ne pule atu i te taimi tenā.

Elika: Ao, tenei ko malamalama au. E fai mai i konei me i a “Ponitio Pilato ko te kovana o Iutaia, a Helota ko te pule o Kalilaia.”

Peni: E tonu. Ne fakalotolotolua a nisi tino ‵poto i te fia o tausaga me ko Ponitio Pilato se tino tonu io me ikai. Kae i se 50 tausaga mai tua ifo i ei, ne maua atu se fatu i te Middle East mo tena igoa ne ta i luga i ei.

 Elika: Taaa. E seki lagona aka eiloa muamua ne au a fakamatalaga konā.

Peni: Ko oko eiloa i toku fiafia ke fakaasi atu ne au ki a koe a mea konei.

Elika: Ke fai ‵tonu atu au, ne āva faeloa au ki te Tusi Tapu e pelā me se tusi telā e ‵fonu i tala, kae e seki mafaufau eiloa au me e isi sena aoga ki ‵tou aso nei. E mafai o maua i loto i ei a tala ‵tonu i aso mua, kae ailoga e isi se lotou tāua i aso nei.

Peni: E tokouke a tino e lotoma‵lie ki te fakamatalaga tenā. Kae e ‵kese a te mea e talitonu au ki ei. Tenei te pogai: E seki ma‵fuli eiloa a mea kolā e manakogina ne tatou ke tausi ei ‵tou ola mai te kamataga. E pelā mo te manakogina faeloa ne tatou ‵tou meakai, gatu mo se fale. E ma‵nako tatou ke fakatau fesokotaki atu faeloa tatou kae ke maua foki se kāiga fiafia. E mata, e talitonu koe me e fakatāua ne tatou a mea katoa konei?

Elika: Ao.

Peni: E mafai ne te Tusi Tapu o fesoasoani mai ki a tatou i feitu katoa konā.

Elika: Se a te mea e fakauiga koe ki ei?

Peni: Ke ‵fuli malie taku fakamatalaga: E aofia i te Tusi Tapu a akoakoga fakavae ‵tonu kolā koi aoga i ‵tou aso nei e pelā eiloa mo te taimi ne tusi ei i te fia o senitenali ko ‵teka atu.

Elika: E tonu. Kae ne a auala e aoga i ei?

Peni: E pelā mo te mauaga o se kilokiloga paleni ki tupe io me ko te fai mo fai se taugasoa ‵lei, e mafai eiloa o takitaki tatou ne akoakoga fakavae mai te Tusi Tapu. A te tusi tenei e fai pelā me se mape telā e takitaki atu ei tatou ki te olaga manuia. E a, e se lotomalie koe me ko oko eiloa i te faigata ke maua se avaga tagata io me se ulu o te kāiga ‵lei i aso nei?

Elika: Ao, e ‵tau o lotomalie au ki a koe i te mea tenā. Me ko oti nei ne avaga māua mō se tausaga tupu, kae e faigata ‵ki eiloa ke ‵pau ma kilokiloga.

Peni: Tonu ‵ki eiloa koe. Kae e maua eiloa a akoakoga fakavae faigofie i te Tusi Tapu kolā e aoga ‵ki. E pelā mo te Efeso mataupu e 5, e tuku mai i ei se fakaakoakoga gali. Ke fai‵tau tāua ki te fuaiupu e 22, 23, mo te 28. Kafai e ‵lei, e mafai ne koe o faitau mai a fuaiupu konā.

Elika: Ao e ‵lei. E fai mai: “Ke faka‵logo a fāfine ki olotou avaga, e pelā eiloa mo te otou faka‵logo ki te Aliki, me i te tagata ko te ulu o tena avaga e pelā eiloa mo Keliso ko te ulu o te fakapotopotoga, me i a ia ko te fakaola o te foitino tenei.” A ko te fuaiupu e 28, e fai mai: “I te auala tenei e ‵tau ei o a‵lofa a tāgata ki olotou avaga e pelā eiloa me ko olotou foitino ‵tonu.”

Peni: Fakafetai. Ko gali aka eiloa. E mata, e talitonu koe me kafai e taumafai a te tauavaga o fakagalue aka a te fakatakitakiga faigofie tenā, ka momea aka ei te ‵lei o te olaga faka-te-kāiga?

Elika: I taku faka‵tau e tonu. Kae e faigofie ‵ki te fai‵pati e uiga ki ei i lō te faiga.

Peni: E tonu; e seai se tino e ‵lei katoatoa. A te ‵tonuga loa, e isi se fuaiupu i te mataupu foki eiloa tenā i te Tusi Tapu, e fakamalosi mai ke mo a ma va‵lea tatou kae ke mafaufau faka‵lei. * I so se fesokotakiga, e manakogina ke paleni kae loto fiafia o talia a manakoga o te suā tino. Ne iloa aka ne māua mo taku avaga me e mafai o fesoasoani mai te Tusi Tapu ke paleni ‵lei i te feitu tenā.

Elika: Ao, e tonu ‵ki te manatu tenā.

Peni: E isi se Fakatuatusi i te Itaneti o Molimau a Ieova telā e mafai o maua i ei a fakamatalaga ‵gali e uiga ki taki tauavaga mo te olaga faka-te-kāiga ‵lei. Kafai koi lava tou taimi, e mafai o fakaasi atu ne au se mea e tasi ki a koe.

Elika: Ao e ‵lei ki a au.

Peni: Gali. A te fakatuatusi i te itaneti ko te www.mt711.com. Tenei te itulau kamata.

Elika: Ko oko loa te ‵gali o ata i ei.

Peni: Konā a ata o te galuega talai telā e fai ne matou i te lalolagi kātoa. Ia, tenei ko maua. E taku te vaega tenei ko te “Fesoasoani ki Tauavaga mo Mātua [Couples and Parents.]” Mai lalo i te ulutala tenā, e isi ne nai mataupu toe‵toe e uiga ki te auala ke fakafesagai atu ei ki tulaga kese‵kese. E mata, e isi se mea e tasi i konei e gali ki a koe?

Elika: Ao. “Faka‵leiga o Fakalavelave i te Olaga Avaga [Solving Problems in Your Marriage].”  I taku faka‵tau e aoga ki au te mea tenei!

Peni: I te mataupu tenei e fakaasi mai ei a auala e fa e mafai ei o faka‵lei aka a fakalavelave penā. Onoono ki te palakalafa tenei. E fiafia koe o faitau mai, Elika?

Elika: Ao. E fai mai: “Kafai a te fesokotakiga ko te malosi telā e fakaola ei a te fakaipoipoga, ko tena uiga e fai eiloa a te alofa mo te āva e pelā mo te fatu mo māmā i te faiga o fesokotakiga.” Aaa, e gali ki a au te auala ne fakamatala mai ei ne latou te mea tenā.

Peni: Fakafetai mo te faitauga. I ana tafa e isi se tusi faitau i ei. E mafai o fano koe ki ei mai i te fakapatele atu o tou lima ki ei.

Elika: Ao tenei ko lavea ne au. Efeso 5:33. E fai mai: “E tiga te feitu tenā, ke a‵lofa foki koutou taki tokotasi ki otou avaga e pelā eiloa mo koutou ki a koutou eiloa. I te suā feitu, e ‵tau o lasi te āva o te fafine ki tena avaga.”

Peni: E mata, e lavea ne koe i konei, me e faka‵mafa mai i ei a te tāua o te tuku atu o te mea telā e fakamoemoe te suā tino ke maua ne ia?

Elika: Au pelā me se maina i te mea e fakauiga koe ki ei.

Peni: Se mea tonu me e manako te tagata ke āva tena avaga ki a ia kae e penā foki te fafine, e mata, e manako a ia ke fakatalitonu atu me e alofa tonu tena avaga tagata ki a ia?

Elika: Ao. E lotomalie au ki te manatu tenā.

Peni: Kafai e onoono faeloa te tagata ki auala ke fakaasi atu ei tena alofa ki tena avaga, e mata, ka fai ke faigofie atu mō tena avaga ke fakaasi atu te āva ki tou tagata?

Elika: Ao e foliga mai me ka fai eiloa penā.

Peni: Tela la, a te tusi faitau tenei ne tusi i te Tusi Tapu, toeititi kae kātoa te 2,000 tausaga ko ‵teka, e taku mai i ei a mea e ‵tau o fai tokolua ne te tauavaga kae tuku mai foki i ei a fakatakitakiga fesoasoani kolā e mafai o aoga māfai e fakagalue aka ne te tauavaga, e pelā eiloa mo te fakatusaga telā ne fai‵tau ne tāua, ka tumau eiloa te malosi o te “fatu mo māmā” i te fakaipoipoga.

Elika: E ‵tau o talia ne au te manatu, me e uke ‵ki eiloa a mea i te Tusi Tapu i lō te mea ne mafaufau au ki ei.

Peni: Elika, ko se faka‵tau loa toku fiafia ke lagona atu au pati konā. E fiafia eiloa au ke toe fetaui taua i konei, ke sau‵tala ki ou manatu e uiga ki “Four Steps to Solving Problems” [Auala e Fa ke Faka‵lei Aka ei a Fakalavelave] kolā e maua foki i te mataupu tenei i te motou Fakatuatusi i te itaneti. *

Elika: Ko ‵lei la, ka onoono fakatasi eiloa māua mo taku avaga ki ei.