Eaha to roto?

A PEE I TO RATOU FAAROO | IOBA

Ua faaore Iehova i to ˈna mauiui

Ua faaore Iehova i to ˈna mauiui

 Ua faaea o Ioba ma i te paraparau, peneiaˈe o te vava noa o te mataˈi o te medebara te faaroohia ra. Aita o Ioba i taa faahou eaha te parau, ua rohirohi roa oia i muri aˈe i teie aimârôraa. Ua riri atoa râ a hiˈo noa ˈi ia Eliphaza, Biladada e Zophara mai te mea ra e te tiai ra o ˈna eaha ˈtu â ta ratou e parau mai. Aita râ ratou i hiˈo noa ˈtu ia ˈna, ua puroro paha ratou i to ratou mata i raro no ta ratou hoi mau parau haavare, “faufaa ore” e ta ratou mau pariraa e faahaparaa mauiui mau. (Ioba 16:3) Tera râ, ua faaoti atu â Ioba i te tapea i to ˈna hapa ore.

 Ua ere o Ioba i ta ˈna mau faufaa, ta ˈna mau tamarii atoa, te faatura e te turu a to ˈna mau hoa e feia tapiri, e tae noa ˈtu i to ˈna ea maitai. Ua ereerehia to ˈna iri, ua î i te tutuˈa e ua poˈi roa to ˈna tino i te toˈe. Ua haafaufau-atoa-hia te hauˈa o to ˈna vaha. (Ioba 7:5; 19:17; 30:30) Noa ˈtu râ, te mea faufaa roa ˈˈe no Ioba, eiaha ïa oia e taiva i te Atua. Ua faatupu te mau parau a teie na taata e toru i te riri rahi i roto ia Ioba. Ua hinaaro mau oia e haapapu mea hape ta ratou i parau no nia ia ˈna, e ere oia i te taata o tei rave omoˈe i te hara. E rave rahi parau mauiui ta ratou i faahiti, ua haamamû mau râ te mau parau hopea a Ioba ia ratou. I teie nei, aita e rea parau faahou ta ratou. O Ioba râ, te mauiui noa ra ïa e ua hinaaro atoa hoi i te tauturu!

 No ta Ioba i faaruru, ua faatupu oia i te manaˈo tano ore. Ua hinaaro oia i te aratairaa e te aˈoraa, oia atoa râ i te tamahanahanaraa mau. E ere râ tera ta teie na taata e toru i rave no ˈna. Ua hinaaro aˈenei oe i te aratairaa e te tamahanahanaraa? Ua haamauiuihia aˈenei oe e te tahi taata ta oe i manaˈo na e hoa? E itoitohia oe ia ite mea nafea Iehova i te tautururaa i ta ˈna tavini ra ia Ioba e eaha te huru o Ioba i mua i te reira.

Ua aˈo oia ma te paari e te hamani maitai

 E ohipa manaˈo-ore-hia tei tupu i muri aˈe. Te faatiahia ra te vai ra te hoê taata apî o Elihu te iˈoa tei faaroo noa i te aimârôraa e te mau parau a Ioba ma. Aita roa ˈtu oia i oaoa i ta ˈna i faaroo.

 Ua riri Elihu ia Ioba. Ua vaiiho oia i te faahaparaa a teie na taata e toru ia turai ia ˈna ia haapapu ua tano o ˈna, eiaha râ te Atua. Tera râ, ua aroha atoa Elihu ia Ioba, ua ite o ˈna i to ˈna mauiui, to ˈna haavare ore e to ˈna hinaaro rahi i te aˈoraa papu e te tamahanahanaraa! No reira Elihu i riri atoa ˈi ia Eliphaza, Biladada e Zophara. Ua faaino ratou ia Ioba, ua haaparuparu i to ˈna faaroo, ua haafaufaa ore ia ˈna e ua faahapa i to ˈna hapa ore. Te mea ino roa ˈtu, ua taviri ratou i te mau parau ia manaˈohia e Atua ino o Iehova. No te mau mea atoa ta ˈna i faaroo, eita e haere faahou ia Elihu ia faaea mû noa, ua titauhia ia paraparau o ˈna!—Ioba 32:2-4, 18.

 Ua parau Elihu: “Mea apî au e mea paari outou. No reira vau i mamû ai ma te faatura, e ua taiâ vau i te parau ia outou i ta ˈu i ite.” Eita râ ta ˈna e nehenehe e faaea mû noa. No reira oia i na ô ai: “E ere noa i te matahiti rahi e noaa ˈi te paari, e ere atoa te feia paari anaˈe te taa eaha te mea tano.” (Ioba 32:6, 9) Ua paraparau maoro Elihu e ua haapapu ta ˈna mau parau, e taata paari oia o te faaite i te parau mau. Aita o ˈna i paraparau ia Ioba mai ia Eliphaza, Biladada e Zophara. Ua parau hoi Elihu ia Ioba, eita o ˈna e faatoaruaru aore ra e faateimaha ia ˈna. Ua faatura atoa o ˈna ia Ioba ma te faahiti i to ˈna iˈoa e ma te haapapu atoa ua ite o ˈna i ta te taata faaoooraa ia Ioba. a Ma te faatura, ua parau Elihu: “I teie nei râ Ioba, a faaroo na i ta ˈu mau parau.”—Ioba 33:1, 7; 34:7.

Ua paraparau Elihu ia Ioba ma te faahiti i to ˈna iˈoa, ua hamani maitai e ua faatura atoa ia ˈna

 Ua horoa o Elihu i te tahi mau aˈoraa papu ia Ioba. Ua na ô oia: “Ua parau râ oe i mua ia ˈu . . . ‘Mea viivii ore au, aita ta ˈu e hapa. Mea mâ vau, aita ta ˈu e hape. Te ite nei râ te Atua i te tahi mau tumu no te patoi ia ˈu.’” Ua faaite tia o Elihu eaha te fifi o Ioba a ani ai oia: “Ua papu maitai anei ia oe e ua tano oe i parau ai oe: ‘Mea tia aˈe au i te Atua’?” Eita Elihu e nehenehe e vaiiho ia Ioba ia tamau i te manaˈo mai teie. No reira teie taata apî i parau ai: “Aita râ oe i tano i te na reiraraa i te parau.” (Ioba 33:8-12; 35:2) Ua ite Elihu, ua riri roa Ioba no te mau mea atoa ta ˈna i ere e no te huru o Eliphaza, Biladada e Zophara. Teie ïa te faaararaa ta Elihu i horoa ia Ioba: “A ara râ eiaha ta oe ei opuaraa ino no te rahi o te riri.”—Ioba 36:18.

Ua haapapu Elihu e Atua hamani maitai o Iehova

 Ua faataa Elihu e rave noa Iehova i te mea tia. Ma te mau parau ohie e te papu râ, ua faaite oia i te tahi parau mau faufaa roa: “E ore roa e tia i te Atua mau ia haa ma te ino, i te Manahope ia rave i te ino! . . . Eita te Manahope e faahuru ê i te parau-tia.” (Ioba 34:10, 12) Ua tauturu Elihu ia Ioba ia ite i te aroha hamani maitai e te parau-tia o Iehova. Aita hoi Iehova i faautua ia Ioba no ta ˈna mau parau feruri-ore-hia e te faatura ore. (Ioba 35:13-15) Aita atoa Elihu i parau ua ite o ˈna i te mau mea atoa no nia i te Atua. Ma te haehaa râ, ua na ô oia: “Eita tatou e nehenehe e taa i te rahi o te mana o te Atua.”—Ioba 36:26.

 Ua horoa Elihu i te aˈoraa papu, ua faaite noa râ oia i te hamani maitai. Ua faahiti oia i te hoê parau faahiahia: Ia tae i te hoê mahana, e faaore Iehova i to Ioba maˈi. E parau te Atua no ta ˈna tavini taiva ore ra o Ioba: “Ia apî aˈe to ˈna tino i to ˈna apîraa. Ia hoˈi oia i te mau mahana o te itoito o to ˈna apîraa.” Tera râ, aita Elihu i paraparau noa ia Ioba ma te hamani maitai, ua titau atoa râ oia ia ˈna ia paraparau e ia pahono mai. Ua na ô oia: “A paraparau, e hinaaro hoi au e haapapu ua tano oe.” (Ioba 33:25, 32) Aita râ Ioba i pahono, no te mea paha ua taa ia Ioba e aˈoraa maitai e te faaitoito mau ta Elihu. Peneiaˈe, ua taˈi oia i to ˈna taaraa ua haapeapea mau Elihu no ˈna.

 E haapiiraa faufaa roa ta tatou e huti mai i te hiˈoraa o teie na tavini taiva ore a Iehova. Na roto i te hiˈoraa o Elihu, e haapii mai tatou e nafea ia horoa i te aˈoraa e ia tamahanahana ia vetahi ê. Ia ite te hoê hoa mau te hape ra oe aore ra tei nia oe i te tahi eˈa atâta, e faaara mai iho â oia ia oe, e ere anei? (Maseli 27:6) E hinaaro tatou e riro ei hoa mau ma te faaite noa i te hamani maitai e ma te faaitoito ia vetahi ê noa ˈtu e faahiti ratou i te tahi mau parau feruri-ore-hia. Area te hiˈoraa o Ioba, te haamanaˈo mai ra ïa i te faufaaraa ia faaroo ma te haehaa i te aˈoraa. Eiaha tatou ia haafaufaa ore aore ra ia patoi i te reira! Ia tae i te hoê taime, e hinaaro pauroa tatou ia aˈohia mai tatou. E nehenehe tatou e ora ia farii tatou i te reira.—Maseli 4:13.

“Mai roto mai i te mataˈi vero”

 I roto i te paraparauraa a Elihu, pinepine oia i te faahiti i te mataˈi, te ata, te patiri e te uira. A manaˈo ai ia Iehova, ua parau oia ia Ioba: “A faaroo maitai i te haruru o to ˈna reo e te patiri no roto mai i to ˈna vaha.” Tau taime rii i muri aˈe, ua faahiti Elihu i te hoê mataˈi vero. (Ioba 37:2, 9) A paraparau noa ˈi Elihu, ua haamata te mataˈi i te farara mai e puai roa ˈtura te reira. E tupu atura te tahi mea maere mau, ua paraparau mai Iehova!—Ioba 38:1.

E ere anei i te haamaitairaa ia faaroo i te Atua poiete ia paraparau mai no nia i teie mau animara?

 A taio ai i te buka a Ioba, mea mahanahana mau ia taio i te mau pene i reira Iehova e paraparau ai ia Ioba. Mai te tahi farii pehu o te pee i te hoê mataˈi puai, ua pee atoa te mau parau faufaa ore a Eliphaza, Biladada e Zophara a paraparau ai Iehova ia Ioba. I muri aˈe roa Iehova i te paraparauraa i teie na taata e toru. Ta ˈna haapeapearaa i tera taime, o Ioba ïa. Mai te hoê metua o te aˈo ra i ta ˈna tamaiti, ua na reira atoa Iehova i nia i ta ˈna tavini herehia.

 Ua ite Iehova i te mauiui o Ioba, ua aroha roa oia i ta ˈna tavini. Tera iho â to ˈna huru ia ite oia i te taata ia mauiui. (Isaia 63:9; Zekaria 2:8) Ua ite atoa râ oia ua paraparau Ioba ma te ite ore, ua tiatonu noa hoi oia i nia i to ˈna mau fifi. No reira Iehova i haaferuri ai ia Ioba na roto e rave rahi uiraa. Ua haamata oia i te ani ia ˈna: “Teihea roa oe ia ˈu i haamau i te fenua? A parau mai, mai te peu e maramarama to oe.” I te haamataraa Iehova i te poiete, ua umere “te mau fetia poipoi,” oia hoi te mau melahi a te Atua, a ite ai i te mau mea faahiahia ta Iehova i poiete. (Ioba 38:2, 4, 7) Papu, aita Ioba i nehenehe e pahono, aita hoi oia i tera taime.

Ua paraparau Iehova mai roto mai te mataˈi vero no te faatitiaifaro ma te here i to Ioba manaˈo

 I muri iho, ua paraparau â Iehova no nia i te mau mea ta ˈna i poiete. Mai te huru ra e ua faahiti poto oia i te mau tuhaa e rave rau ta te mau aivanaa e hiˈopoa e e maimi noa nei â i teie mahana. Hau atu â, ua faahiti Iehova e rave rau animara e itehia i te tuhaa fenua i reira Ioba e ora ˈi mai te liona, te oreba, te puaaniho o te mouˈa, te asini oviri, te puaatoro oviri, te ione, te puaarehenua, te nesa, te aeto, te Behemota (eita e ore o te puaa pape) e te pae hopea i te Leviatana (e au ra e o te moo taehae ïa). E ere anei i te haamaitairaa ia faaroo i te Atua poiete ia paraparau mai no nia i teie mau animara? b

Haapiihia ia faaite i te haehaa e te here

 No te aha Iehova i faahiti ai i teie mau mea atoa? No te haaferuri ïa ia Ioba ia faatupu i te haehaa. Ma te manaˈo o Iehova te tumu o to ˈna mau ati, te faaatea ê ra Ioba ia ˈna i to ˈna Metua î i te here e e mauiui roa ˈtu â ïa oia. No reira Iehova i uiui ai teihea roa Ioba i te taime a hamanihia ˈi teie mau ohipa faahiahia e e tia anei ia Ioba ia faatamaa, ia faatere e ia haavî i teie mau animara. Mai te peu eita e tia ia Ioba ia haavî i te mau mea ta Iehova i poiete, e tia anei ïa ia ˈna ia haava i te Atua poiete? E ere anei mea hau ê te mau manaˈo e te mau ohipa a Iehova i te manaˈo o Ioba?

Aita o ˈna i mârô e aita atoa i imi i te otoheraa

 E itehia te here o Iehova ia Ioba i roto i te mau parau atoa ta ˈna i faahiti. Mai te mea ra te haaferuri ra o ˈna ia Ioba mai teie: “Ta ˈu tamaiti, mai te peu e nehenehe ta ˈu e hamani e e aupuru i teie mau mea atoa, eita anei e tia ia ˈu ia aupuru ia oe? A feruri mau na, e faarue anei au ia oe, e rave anei au i te ora o ta oe mau tamarii, i ta oe mau faufaa e i to oe ea maitai? E ere anei o vau anaˈe te nehenehe e faahoˈi atu i teie mau mea atoa e e faaora i to oe maˈi mauiui mau?”

 A haaferuri ai Iehova ia Ioba na roto i ta ˈna mau uiraa, e piti anaˈe taime Ioba i te pahonoraa. Aita o ˈna i mârô e aita atoa i imi i te otoheraa. Ua farii râ ma te haehaa mea haihai oia, e ua tatarahapa o ˈna i te mau parau feruri ore ta ˈna i faahiti. (Ioba 40:4, 5; 42:1-6) Te ite ra anei tatou i te faaroo o Ioba? Noa ˈtu te mau mea atoa ta ˈna i faaruru, aita to ˈna faaroo ia Iehova i paruparu. Ua farii oia i ta Iehova aˈo e ua faatitiaifaro i to ˈna mau manaˈo. Mea tano ia ui atoa ia tatou iho: “Ia aˈohia mai au, e farii anei au ma te haehaa?” I te hoê taime, e hinaaro tatou pauroa ia aˈohia mai tatou. Mai te peu e farii tatou, te pee ra ïa tatou i te faaroo o Ioba.

“Aita hoi outou i parau i te parau mau no nia ia ˈu”

 I teie nei, ua haa Iehova no te tamahanahana ia Ioba. Teie ta ˈna i parau ia Eliphaza, te mea paari roa ˈˈe i rotopu i na taata e toru: “Ua riri roa vau ia oe e to oe na hoa e piti, aita hoi outou i parau i te parau mau no nia ia ˈu mai ta ˈu tavini Ioba.” (Ioba 42:7) Te parau ra anei Iehova mea hape te mau parau atoa ta ratou i faahiti e mea tano te mau parau atoa ta Ioba i parau? E ere roa ˈtu! c Ua haapapu râ Iehova mea taa ê Ioba ia ratou. Ua hepohepo roa Ioba no te mau mea atoa ta ˈna i faaruru e ua toaruaru atoa no ta ratou mau faahaparaa. E ere ïa i te mea maere ua paraparau Ioba ma te feruri ore i te tahi taime. Area o Eliphaza, Biladada e Zophara, aita ïa i roto i te mau tupuraa fifi mai to Ioba. Ua opua ratou i te haamauiui ia ˈna no to ratou teoteo e to ratou faaroo paruparu. E ere noa te hoê taata hapa ore ta ratou i faaino, o Iehova atoa râ, ua faahiti hoi ratou i te mau parau ia manaˈohia e Atua ino e te etaeta o Iehova!

 E ere ïa i te mea maere ua titau Iehova i te tusia rahi ia ratou. Ua ani oia ia pûpû ratou e hitu puaatoro oni e e hitu mamoe oni. E faito rahi roa teie ia faaauhia i te tusia ta Iehova i ani i muri aˈe i raro aˈe i te ture a Mose. Ia faatae hoi te tahuˈa rahi i te hara i nia i te nunaa taatoa, hoê anaˈe puaatoro oni ta Iehova e titau ei tusia. (Levitiko 4:3) Hau atu â, ua parau Iehova e farii oia i ta ratou mau tusia mai te peu noa e pure na mua o Ioba no ratou. d (Ioba 42:8) Auê Ioba i te mahanahana a ite ai ua paturu Iehova ia ˈna e ua faatitiaifaro atoa ia ratou!

“E pure ta ˈu tavini o Ioba no outou.”—Ioba 42:8

 Ua tiaturi Iehova e rave iho â Ioba mai ta ˈna i ani, oia hoi ia faaore i te hara a teie mau taata o tei haamauiui mau ia ˈna. E tera iho â ta Ioba i rave. (Ioba 42:9) Ua haapapu te mau ohipa a Ioba, mai to ˈna auraro i te Atua, e taata hapa ore iho â o ˈna. E ua haamaitai rahi Iehova ia ˈna no te reira.

“E Atua here rahi Iehova”

 E Atua “here rahi e te aroha hamani maitai” Iehova i nia ia Ioba. (Iakobo 5:11) No te aha tatou e parau ai mai tera? No te mea ua faaore Iehova i te maˈi o Ioba. A feruri na i to Ioba huru a ite ai ua tupu ta Elihu i tohu, ua “apî aˈe to ˈna tino i to ˈna apîraa.” Hau atu â, ua turu faahou mai to ˈna utuafare e to ˈna mau hoa ia ˈna. Ua tataipiti Iehova i ta ˈna mau faufaa e ua roaa atoa ia Ioba e ta ˈna vahine i te tahi tamahanahanaraa a fanau faahou mai ai raua ahuru â tamarii! Taa ê atu i te reira, ua faaroa atoa Iehova i te pue mahana o Ioba, ua ora faahou oia 140 matahiti. Ua ite oia e maha uˈi o to ˈna huaai. I muri aˈe, “pohe ihora Ioba, ei ruhiruhia tei fanaˈo i te hoê oraraa maitai.” (Ioba 42:10-17) E i roto i te paradaiso, e farerei faahou raua ta ˈna vahine i na ahuru tamarii ta Satani i haapohe!—Ioane 5:28, 29.

 No te aha Iehova i haamaitai rahi ai ia Ioba? Te pahono ra te Bibilia: “Ua faaroo outou i te faaoromai tamau o Ioba.” (Iakobo 5:11) Mea rahi aˈe te ati e te fifi ta Ioba i faaruru ia faaauhia i ta tatou. Aita râ Ioba i faaruru noa i teie mau ati, ua “faaoromai tamau” atoa oia ma te tapea i te hoê faaroo e te hoê here puai ia Iehova! Aita o ˈna i inoino e aita atoa i huri tua i te Atua. Ua ineine atoa o ˈna i te faaore i te hara a te feia i opua e haamauiui mau ia ˈna. Hau atu â, ua tapea noa Ioba i to ˈna hapa ore.—Ioba 27:5.

 Papu maitai, e imi Satani i te mau ravea atoa no te haaparuparu ia tatou mai ta ˈna i rave i nia ia Ioba. Mea titauhia ïa ia faaoromai tamau. E nafea? Ma te faaite noa i te faaroo puai e te haehaa, ma te faaore i ta vetahi ê hara e ma te tapea noa i to tatou hapa ore. A na reira ˈi, e fanaˈo tatou i te hoê oraraa faahiahia mau i mua nei! (Hebera 10:36) E e haamanaˈo anaˈe: Ia pee tatou i te faaroo o Ioba, e hae o Satani, area o Iehova, e oaoa roa ïa!

a Mea rahi roa te parau ta Eliphaza, Biladada e Zophara i faahiti ia Ioba, ua navai roa no te faaî e iva aˈe pene o te Bibilia. Aita râ ratou i faahiti noa ˈˈe i te hoê taime i te iˈoa o Ioba.

b I te tahi taime, ua faataa Iehova i te huru mau o tera e tera animara. Area i te tahi atu taime, ua faaohipa oia i te mau faahohoˈaraa. (Ei hiˈoraa, a hiˈo i te Ioba 41:1, 7, 8, 19-21.) Ua faaohipa Iehova na ravea e piti ma te aravihi no te tauturu ia Ioba ia faatura mau i te Atua poiete.

c I muri aˈe, ua faahiti te aposetolo Paulo i te tahi parau tano ta Eliphaza i parau. (Ioba 5:13; Korinetia 1, 3:19) Mea tano ta Eliphaza i parau, ua faaohipa hape râ o ˈna i te reira i nia ia Ioba.

d Aita te aamu e faaite ra ua titauhia ia pûpû Ioba i te hoê â tusia no ta ˈna vahine.