Eaha to roto?

Te haapapu ra anei te mau parau tohu no nia i te Mesia e o Iesu te Mesia?

Te haapapu ra anei te mau parau tohu no nia i te Mesia e o Iesu te Mesia?

Te pahonoraa a te Bibilia

 E. I to ˈna oraraa i nia i te fenua, ua faatupu Iesu e rave rahi parau tohu no nia i “te Mesia te Arii,” aore ra te Mesia te Aratai o te riro “ei faaora i to te ao nei.” (Daniela 9:25; Ioane 1, 4:14) Oia atoa i muri aˈe i to ˈna pohe, ua faatupu noa Iesu te mau parau tohu no nia i te Mesia.—Salamo 110:1; Ohipa 2:34-36.

 Eaha te auraa o te taˈo “Mesia”?

 Hoê auraa to te taˈo Hebera ra Masia (Mesia) e te taˈo Heleni ra Keriseto (Kirito) “tei Faatavaihia” te auraa. No reira, “Iesu Mesia” aore ra “Iesu Kirito” o “tei Faatavaihia” ïa te auraa.

 I te tau o te Bibilia, e faatavaihia na te hoê taata ma te faatahinu i to ˈna upoo a maitihia ˈtu ai oia no te hoê tiaraa mana taa maitai. (Levitiko 8:12; Samuela 1, 16:13) Ua faatavaihia Iesu e te Atua ei Mesia: te hoê tiaraa mana teitei. (Ohipa 2:36) Tera râ, aita Iesu i faatavaihia i te hinu, ua faatavai râ te Atua ia ˈna i te varua moˈa.—Mataio 3:16.

 E nehenehe anei e rave rahi taata e faatupu i te mau parau tohu no nia i te Mesia?

 Eita. Mai te reni o te manimani rima e faaite ra i te hoê noa taata, te faaite atoa ra te mau parau tohu no nia i te Bibilia e hoê noa Mesia. Tera râ, te faaara mai ra te Bibilia e “e tia mai hoi te mau Mesia haavare e te mau peropheta haavare e e faatupu ratou i te mau tapao rahi e te mau ohipa maere no te tamata i te haavare i te feia i maitihia.”—Mataio 24:24.

 E itehia anei te Mesia a muri aˈe?

 Eita. Ua tohu te Bibilia e no roto mai te Mesia i te arii o Iseraela o Davida. (Salamo 89:3, 4) Tera râ, i te haruraa to Roma ia Ierusalema i te matahiti 70 a ua moˈe pauroa ïa te mau pǎpǎraa tupuna o te ati Iuda, to te huaai o Davida atoa. Mai reira mai, aita e taata e nehenehe e haapapu e no roto mai oia i te opu huiarii o Davida. Area i te tau o Iesu ra, te vai noa ra ïa taua mau pǎpǎraa tupuna ra, e aita atoa to ˈna mau enemi i mârô e no roto mai oia ia Davida.—Mataio 22:41-46.

 Ehia parau tohu no nia i te Mesia i roto i te Bibilia?

 Eita e nehenehe e haapapu ehia parau tohu no nia i te Mesia i roto i te Bibilia, tei te huru ïa o te taioraa. Ei hiˈoraa, i roto i te Isaia 53:2-7 te faahitihia ra e rave rahi parau tohu no nia i te Mesia. Area no vetahi ra, hoê noa teie parau tohu no nia i te Mesia.

 Te tahi o te mau parau tohu no nia i te Mesia ta Iesu i faatupu

Parau tohu

Irava

Tupuraa

E huaai no Aberahama

Genese 22:17, 18

Mataio 1:1

E huaai no te tamaiti a Aberahama o Isaaka

Genese 17:19

Mataio 1:2

No roto mai i te opu o Iuda

Genese 49:10

Mataio 1:1, 3

No roto mai i te opu huiarii o Davida

Isaia 9:7

Mataio 1:1

Fanauhia i te hoê vahine aita i taoto aˈenei i te tane

Isaia 7:14

Mataio 1:18, 22, 23

Fanauhia i Betelehema

Mika 5:2

Mataio 2:1, 5, 6

Piihia Imanuela b

Isaia 7:14

Mataio 1:21-23

Fanauhia i roto i te hoê utuafare riirii

Isaia 53:2

Luka 2:7

Ua haapohehia te mau tamarii tamaroa i muri aˈe i to ˈna fanauraa

Ieremia 31:15

Mataio 2:16-18

Piihia mai Aiphiti mai

Hosea 11:1

Mataio 2:13-15

Parauhia no Nazareta c

Isaia 11:1

Mataio 2:23

E na mua ˈtu te hoê vea ia ˈna

Malaki 3:1

Mataio 11:7-10

Faatavaihia ei Mesia i 29 d

Daniela 9:25

Mataio 3:13-17

E faaite mai te Atua o ˈna ta ˈna Tamaiti

Salamo 2:7

Ohipa 13:33, 34

E itoito rahi to ˈna no te fare o te Atua

Salamo 69:9

Ioane 2:13-17

E taata poro i te parau apî oaoa

Isaia 61:1

Luka 4:16-21

Maramarama rahi ta to Galilea i ite maoti ta ˈna taviniraa

Isaia 9:1, 2

Mataio 4:13-16

E faatupu oia i te semeio mai ia Mose

Deuteronomi 18:15

Ohipa 2:22

Mai ia Mose, ua faaite oia i te manaˈo o te Atua

Deuteronomi 18:18, 19

Ioane 12:49

E faaora e rave rahi maˈi

Isaia 53:4

Mataio 8:16, 17

Aita oia i faateitei ia ˈna

Isaia 42:2

Mataio 12:17, 19

Ua aroha oia i tei paruparu

Isaia 42:3

Mataio 12:9-20; Mareko 6:34

Ua faatupu oia i te parau-tia a te Atua

Isaia 42:1, 4

Mataio 12:17-20

E taata aˈo faahiahia

Isaia 9:6, 7

Ioane 6:68

Ua faaite i te iˈoa o Iehova

Salamo 22:22

Ioane 17:6

Ua faahiti i te mau faahohoˈaraa

Salamo 78:2

Mataio 13:34, 35

E Aratai

Daniela 9:25

Mataio 23:10

E rave rahi tei ore i tiaturi ia ˈna

Isaia 53:1

Ioane 12:37, 38

E ofai turoriraa

Isaia 8:14, 15

Mataio 21:42-44

Patoihia e te taata

Salamo 118:22, 23

Ohipa 4:10, 11

Ua hae te taata ia ˈna aita e tumu

Salamo 69:4

Ioane 15:24, 25

Tomoraa hanahana i roto ia Ierusalema na nia i te hoê asini

Zekaria 9:9

Mataio 21:4-9

Aruehia e te tamarii

Salamo 8:2

Mataio 21:15, 16

Ua haere mai ma te iˈoa o Iehova

Salamo 118:26

Ioane 12:12, 13

Taivahia e te hoê taata piri

Salamo 41:9

Ioane 13:18

Taivahia no e 30 moni ario e

Zekaria 11:12, 13

Mataio 26:14-16; 27:3-10

Ua faarue to ˈna mau hoa ia ˈna

Zekaria 13:7

Mataio 26:31, 56

Ua pari haavarehia oia

Salamo 35:11

Mataio 26:59-61

Ua mamû noa oia i mua i te feia i pari ia ˈna

Isaia 53:7

Mataio 27:12-14

Ua tutuhahia oia

Isaia 50:6

Mataio 26:67; 27:27, 30

Ua tairihia to ˈna upoo

Mika 5:1

Mareko 15:19

Ua huihia

Isaia 50:6

Ioane 19:1

Ua vaiiho oia ia poara-noa-hia mai oia

Isaia 50:6

Ioane 18:22, 23

E opuaraa ino ta te mau tia mana ia ˈna

Salamo 2:2

Luka 23:10-12

Patitihia to ˈna rima e to ˈna avae i nia i te raau

Salamo 22:16

Mataio 27:35; Ioane 20:25

Ua tuu-kelero-hia to ˈna ahu

Salamo 22:18

Ioane 19:23, 24

Ua amuihia i te feia rave hara

Isaia 53:12

Mataio 27:38

Ua vahavahahia e tuhihia oia

Salamo 22:7, 8

Mataio 27:39-43

Ua mauiui no te feia hara

Isaia 53:5, 6

Petero 1, 2:23-25

E au ra e ua haamoˈe te Atua ia ˈna

Salamo 22:1

Mareko 15:34

Ua horoahia te vineta e te raau maramara ia inu oia

Salamo 69:21

Mataio 27:34

Ua poihâ oia hou a pohe ai

Salamo 22:15

Ioane 19:28, 29

Ua tuu oia i to ˈna ora i te Atua

Salamo 31:5

Luka 23:46

Ua pûpû oia i to ˈna ora

Isaia 53:12

Mareko 15:37

Ua pûpû oia i te hoo ei faaoreraa i te hara

Isaia 53:12

Mataio 20:28

Aita to ˈna ivi i ofatihia

Salamo 34:20

Ioane 19:31-33, 36

Patiahia oia

Zekaria 12:10

Ioane 19:33-35, 37

Hunahia e te feia taoˈa rahi

Isaia 53:9

Mataio 27:57-60

Ua faatiahia mai te pohe mai

Salamo 16:10

Ohipa 2:29-31

Ua monohia tei taiva ia ˈna

Salamo 109:8

Ohipa 1:15-20

Ua parahi i te pae atau o te Atua

Salamo 110:1

Ohipa 2:34-36

a Te na ô ra te hoê buka maimiraa: “Mea papu maitai e ua moˈe te mau pǎpǎraa tupuna o te mau opu e utuafare ati Iuda i te haamouraahia Ierusalema, eiaha ra na mua ˈˈe.”—McClintock e Strong Cyclopedia.

b “Tei ia tatou ra te Atua,” te auraa o te iˈoa Hebera ra Imanuela. Te faataa maitai ra teie iˈoa to ˈna i ta ˈna hopoia ei Mesia. Ua haapapu ta ˈna mau ohipa i te fenua nei, e te pihai iho te Atua i ta ˈna mau tavini.—Luka 2:27-32; 7:12-16.

c No roto mai te parau “no Nazareta” i te hoê taˈo Hebera netera, e “ohi” te auraa.

d No te taio i te mau faataaraa hau, e nafea te Bibilia e faaite ai tei te matahiti 29 e itehia ˈi te Mesia, a taio i te tuhaa hau “E nafea te parau tohu a Daniela e faaite atea ˈi i te taeraa mai o te Mesia?”

e Na te peropheta Zekaria i tohu i tera parau, tera râ, te parau ra o Mataio e “tupu atura tei parauhia na roto ia Ieremia te peropheta.” (Mataio 27:9) Pinepine o te buka Ieremia te matamua o te mau pueraa buka o te parauhia ra “te mau peropheta.” (Luka 24:44) E au ra e, ua faahiti o Mataio ia “Ieremia” no te taatoaraa o teie mau buka, tei roto atoa te buka a Zekaria.