Eaha to roto?

Tapura tumu parau

Ua horoa ratou ia ratou iho—i Afirika Tooa o te râ

Ua horoa ratou ia ratou iho—i Afirika Tooa o te râ

UA PAARI Pascal i te hoê vahi i Côte d’Ivoire e mea veve te taata. I hinaaro na iho â ïa o ˈna e fanaˈo i te oraraa maitai aˈe. Mea au na ˈna i te ohipa moto. Ua manaˈo atura ïa e riro ei taata tuiroo i te pae tuaro a rahi atu ai ta ˈna moni. I feruri na râ oia, ‘I teihea fenua e manuïa ˈi au?’ Ua hau atu i te 20 matahiti to ˈna i faaoti ai oia e haere i Europa. Aita râ ta ˈna e parau faatia tere, ua ofati ïa i te ture no te tae i reira.

I 1998, e 27 matahiti to Pascal a haamata ˈi oia i to ˈna tere. Ua haere ïa mai Côte d’Ivoire i Ghana, i muri iho i Togo, i Bénin a tapae atu ai i te oire Birni Nkonni i Niger. Mai reira ˈtu e atâta roa ˈi to ˈna tere. No te tae i Europa, ua opua oia e paiuma i nia i te tahi pereoo no te tere atu na roto i te medebara Sahara. I muri aˈe, no te fano i te tahi atu pae o te miti Mediteranea, e rave ïa oia i te tahi poti. Tera ta ˈna i manaˈo e rave, e piti râ ohipa tei tupu i faaea ˈi oia i Niger.

A tahi, ua pau ta ˈna moni. Te piti, ua farerei oia ia Noé, te tahi pionie, e ua haapii i te Bibilia e o ˈna. Ua putapû roa oia i ta ˈna i ite i taui roa ˈi oia i to ˈna oraraa. Ua monohia ïa ta ˈna tapiraa ia rahi te moni e te mau ohipa Kerisetiano. I Titema 1999, ua bapetizohia Pascal. No to ˈna mauruuru rahi ia Iehova, i 2001, ua riro oia ei pionie i Niger, i te oire i ite ai oia i te parau mau. Eaha to ˈna manaˈo i ta ˈna taviniraa? Te na ô ra o ˈna: “No ˈu, tera te oraraa maitai aˈe!”

UA OAOA ATU Â I TE FENUA AFIRIKA

Anne-Rakel

Mai ia Pascal, e rave rahi tei ite i te oaoa a tapi ai ratou i te mau ohipa Kerisetiano. Ua faarue vetahi ia Europa no te poro i te mau tuhaa fenua i Afirika e mea hinaaro-rahi-hia te taata poro. Tau 65 Ite no Iehova ïa, mai te 17 e tae atu i te 70 matahiti, tei reva i Afirika Tooa o te râ mai te Bénin, Burkina Faso, Niger e Togo. * E pinepine ratou i te parauhia, te “feia hinaaro-rahi-hia.” No te aha ratou e haere ai i te fenua ê? Eaha te mau maitai ta ratou i fanaˈo?

Te faatia ra Anne-Rakel no Danemata: “E mitionare to ˈu na metua i Sénégal. Ma ta raua mau parau, e itehia to raua oaoa i ta raua taviniraa. Ua hinaaro atoa vau i tera oraraa.” Fatata 15 matahiti aˈenei, ua reva Anne-Rakel i Togo no te turu i te hoê amuiraa reo aparaa rima. I tera taime, e 20 tiahapa ïa matahiti to ˈna. Ua nafea vetahi a na reira ˈi o ˈna? Te na ô ra oia: “I muri aˈe, ua haere atoa mai to ˈu tuahine iti e taeae i Togo.”

Albert-Fayette e Aurele

Te na ô ra Aurele, te tahi taeae faaipoipo no Farani e 70 matahiti: “Ua faatuhaahia vau a pae matahiti aˈenei. I tera taime, e piti faaotiraa i mua ia ˈu: E oaoa i te oraraa i Farani a tiai noa ˈi i te paradaiso aore ra e rave i te tauiraa no te poro atu â.” Ua maiti oia i te piti o te faaotiraa. Fatata e toru matahiti Aurele e ta ˈna vahine, Albert-Fayette, i te fenua Bénin. Te na ô ra te taeae: “O te haereraa mai e tavini ia Iehova i ǒ nei te faaotiraa maitai roa ˈˈe ta mâua i rave aˈenei.” Ma te ata, ua parau â oia: “E ia hiˈo vau i te tahi mau vahi o ta mâua tuhaa fenua, e au e tei te paradaiso ê na mâua.”

E 16 matahiti i teie nei to Clodomir e ta ˈna vahine, Lysiane, faarueraa ia Farani no te fenua Bénin. I te haamataraa, e mihi noa raua i te fetii e hoa i Farani. Ua feaa atoa no te manaˈo e eita paha raua e oaoa i tera oraraa apî. Ua hape roa râ! Te parau ra Clodomir: “I te roaraa o na 16 matahiti, ua oaoa roa mâua i te tauturu fatata hoê taata i te matahiti ia farii i te parau mau.”

Lysiane, Clodomir e vetahi taata ta ˈna i tauturu ia ite i te parau mau

Johanna e Sébastien

No Farani na hoa faaipoipo o Sébastien e Johanna. I 2010, ua reva raua i Bénin. Te na ô ra te taeae: “No te rahi o te ohipa i roto i te amuiraa, e noaa oioi mai iho â te aravihi!” Eaha te huru o te taata i roto i te pororaa? Te pahono ra Johanna: “E hinaaro rahi to te taata i te ite i te parau mau. Noa ˈtu e aita mâua e poro ra, e tapea mai te taata no te ui i te uiraa Bibilia e no te ani i ta tatou mau papai.” Mai te aha te taairaa o na hoa faaipoipo i teie nei? Te na ô ra Sébastien: “Ua piri atu â mâua. Mea au roa na ˈu e poro i te mau mahana atoa e ta ˈu vahine.”

I te apatoerau o Bénin, e ere te taata i te mea rahi roa. E pionie râ Eric e ta ˈna vahine, Katy, i reira. A ahuru matahiti aˈenei i Farani, ua taio raua i te mau papai e faaitoito ra ia haere i te fenua e hinaaro-rahi-hia ra te taata poro. E tauaparau atoa na raua e te mau Kerisetiano e tavini ra ma te taime taatoa. Ua hinaaro atura raua e haere i te fenua ê. Ta raua iho â ïa i rave i 2005. Mea faahiahia mau te tupu i muri aˈe! Te na ô ra Eric: “A piti matahiti aˈenei, e 9 taata poro i roto i ta matou pǔpǔ i te oire Tanguiéta. I teie nei, e 30 ïa! I te mau Tapati, fatata 50 aore ra 80 taata i te putuputuraa. Auê te oaoa i te ite i tera maraaraa!”

Katy e Eric

A FERURI I TE MAU FIFI E A FAARURU I TE REIRA

Benjamin

Eaha te mau fifi ta vetahi “feia hinaaro-rahi-hia” e faaruru? E 33 matahiti to Benjamin, te taeae o Anne-Rakel. I Danemata i 2000, ua farerei oia i te tahi mitionare no Togo. Te faatia ra Benjamin: “Ua faaite atu vau ia ˈna i to ˈu hinaaro e riro ei pionie. Ua parau mai oia: ‘E nehenehe atoa oe e riro ei pionie i Togo!’” Ua feruri Benjamin i te reira e ua na ô: “I tera taime, aitâ to ˈu e 20 matahiti. I te mea e te tavini ra to ˈu na tuahine i Togo, mea ohie iho â ïa no ˈu ia haere i ǒ.” Tera iho â ta ˈna i rave, te vai ra râ te tahi fifi. Te faataa ra Benjamin: “Aita vau i ite i te tahi noa ˈˈe parau na roto i te reo Farani. E ere ïa na ono avaˈe matamua i te mea ohie.” Aita râ te reira i haaparuparu ia ˈna. I teie nei, tei roto Benjamin i te tuhaa o te faautaraa i te mau papai e te haapao atoa ra i te mau matini roro uira i te Betela i Bénin.

Marie-Agnès e Michel

Hou a reva ˈi i Bénin, i poro na Eric e Katy i faahitihia ˈtu na i te taata e paraparau i te reo ê i Farani. No te aha râ e mea taa ê ai i Afirika Tooa o te râ? Te na ô ra Katy: “E ere i te mea ohie ia noaa i te tahi nohoraa au. I ora na mâua tau avaˈe i roto i te tahi fare aore e uira e e pape.” Te parau ra Eric: “E mea puai atoa te upaupa i te maororaa po. E mea tia ïa ia faaoromai.” Te na ô ra râ raua: “Te vai ra iho â te fifi, mea rahi aˈe râ te oaoa ia tavini i te vahi a tahi ra a porohia ˈi.”

Fatata e pae matahiti i teie nei, ua reva na hoa faaipoipo no Farani, Michel e Marie-Agnès fatata e 60 matahiti, i Bénin. Ua haapeapea raua i te haamataraa. Te na ô ra Michel e no vetahi, e mea atâta roa to mâua tere. Ua parau â oia: “E taiâ iho â oe aita anaˈe oe i ite e o Iehova te tauturu maira. Ua reva ïa mâua no te tavini ia Iehova e ma ta ˈna turu.”

A FAAINEINE NA MUA IA OE

E parau mai iho â to te “feia hinaaro-rahi-hia,” e mea faufaa ia faaineine ma teie mau manaˈo: Eiaha e ru. A haapii i te faaoromai. A haaputu i te moni e a tiaturi ia Iehova.—Luka 14:28-30.

Te faatia ra Sébastien, tei faahitihia ˈtu na: “Hou a reva ˈi, ua faaherehere mâua Johanna i te moni e piti matahiti. Eita ïa mâua e haamâuˈa i te moni no te mau faaanaanataeraa aore ra no te hoo mai i te mea faufaa ore.” Ua aha na hoa faaipoipo no te tamau i te tavini i te fenua ê? I te mau matahiti atoa, e rave raua i te ohipa tau avaˈe i Europa a nehenehe atu ai e riro ei pionie i Bénin i te toea o te matahiti.

Marie-Thérèse

Tei rotopu atoa Marie-Thérèse i na 20 tuahine faaea taa noa o te “feia hinaaro-rahi-hia” tei haere e tavini i Afirika Tooa o te râ. I Farani, e faahoro pereoo mataeinaa ta ˈna ohipa. I 2006, ua rave oia i te hoê matahiti faaearaa ohipa no te haere e poro i Niger. Ua taa oioi ia ˈna e tera te oraraa ta ˈna e hinaaro. Te na ô ra Marie-Thérèse: “I to ˈu hoˈiraa i Farani, ua faaite au i te paoti ohipa i to ˈu hinaaro e taui i ta ˈu mau hora ohipa e ua farii oia. I teie nei, mai te avaˈe Me e tae atu Atete, e taata faahoro pereoo mataeinaa vau i Farani. Mai Tetepa e tae atu Eperera, e pionie ïa i Niger.”

Saphira

E nehenehe iho â te feia “e mata . . . i te imi i te basileia o te Atua” e tiaturi e na Iehova e horoa ˈtu i te mau mea atoa e hinaarohia. (Mat. 6:33) Tera iho â tei tupu no Saphira fatata e 30 matahiti. E tuahine taa noa oia no Farani e te tavini ra ei pionie i Bénin. I 2011, ua hoˈi o ˈna i Farani no te rave i te ohipa ia navai ta ˈna moni no te tavini faahou hoê matahiti (o te onoraa ïa o te matahiti) i Afirika. Te faatia ra Saphira: “E mahana pae te mahana hopea o ta ˈu ohipa. Ia navai râ ta ˈu moni no te matahiti e piri maira, e mea tia ia rave au i te ohipa e ahuru â mahana. E toe noa e piti hebedoma i Farani hou vau a reva ˈi. Ua pure au ia Iehova e ua faataa ˈtu i to ˈu tupuraa. Aita i maoro, ua taniuniu mai te tahi taiete no te ani e e nehenehe anei ta ˈu e mono i te tahi rave ohipa e piti hebedoma.” I te Monire, ua haere Saphira i te vahi faataahia ia faaite atu te taata e monohia i te ohipa. Te na ô ra oia: “Auê au i te oaoa i te iteraa e e tuahine oia e i hinaaro na o ˈna e ahuru mahana faaearaa ohipa no te haere i te Haapiiraa no te mau pionie! Eita roa to ˈna paoti e faatia i te reira ia ore o ˈna e monohia. Mai ia ˈu, ua taparu atoa ïa te tuahine ia Iehova ia ohipa!”

E OAOA MAU OE!

Ua tavini vetahi taeae e tuahine i Afirika Tooa o te râ e rave rahi matahiti a noho roa ˈtu ai i reira. No te tahi atu, ua na reira tau matahiti noa e ua hoˈi i to ratou fenua. E faufaa-noa-hia râ tei riro ê na ei “feia hinaaro-rahi-hia” i te mau matahiti taviniraa i te fenua ê. Ua taa ia ratou e e oaoa mau tatou ia tavini ia Iehova!

^ E paraparauhia te reo Farani i na fenua e maha, na te amaa i Bénin e tiaau i te ohipa atoa i reira.