Skip to content

Skip to table of contents

Eye wa Tiamẽlele Kepata Lia Kayafa

Eye wa Tiamẽlele Kepata Lia Kayafa

Olonjanja vimue, vakuoloño woku lembulula ovina viosimbu, va siata oku sanga ovina vi eca uvangi wokuti, ulandu Wembimbiliya wocili. Kunyamo wo 2011, onoño yimue yo ko Isareli wa sandeka elivulu lieca uvangi waco. Pa pita ale 2.000 kanyamo tunde eci kua sangiwa ocikasia cimue mua solekiwa akepa omunu wa fa osimbu.

Kocikasia caco, kua sangiwa ocisonehua ca popia hati: “Miriam wa kala omõla ufeko wa Yeshua, kuenda Yeshua wa kala omõla wa Kayafa, ocitunda co ko Maasiya okuti wa tunda kepata lia Beth Imiri.” Ocitunda cimue cinene co ko Yudea o tukuiwa hati Kayafa, wa pangele onepa koku talisa ohali Yesu toke kolofa. (Yoa. 11:48-50) Ulume umue onoño o tukuiwa hati, Flávio Josefo, wa tukula “José, una wa kũlĩhĩwile londuko ya Kayafa.” Ulandu waco wa lekisa okuti, ocikasia caco, ca kala ca umue ukuepata liovitunda via lundila Yesu. Kilu liocikasia caco kua sonehiwa olondaka via popia hati, ca pangele onepa kocitunda cimue cinene o tukuiwa hati, “Yehosef bar Kayafa,” ale José, omõla wa Kayafa. * Citava okuti Miriam wa kala ukuepata lia Kayafa.

Ndomo ca lomboluiwa vulandu u sangiwa vonjo yimue yoku seleka ovina viosimbu yi tukuiwa hati, Israel Antiquities Authority (IAA), ulandu waco u lekisa okuti, ocikasia ca Miriam, ca nyaniwa lovimunu via yulula eyambo limue liosimbu. Olondaka via sonehiwa kocikasia caco vi eca uvangi wokuti, ulandu waco wocili.

Ocikasia ca Miriam ci sitululavo ulandu umue wokaliye u lekisa okuti, Maasiya eye wa sulako pokati keci ci soka 24 kovitunda via talavaya vonembele ko Yerusalãi. (1 Asa. 24:18) Ulandu u sangiwa vonjo yoku soleka ovina viosimbu u lekisavo okuti, “epata lia Kayafa li panga onepa kepata lia Maasiya.”

Olondaka via sonehiwa kocikasia caco, vi tukulavo Beth ʹImri. Uvangi waco wa tepiwa volonepa vivali ndomo ca lekisiwa vulandu u sangiwa vonjo yoku soleka ovina viosimbu u popia hati: “Onepa ya tete yi lekisa okuti, onduko Beth ʹImri, ya kala onduko yepata liovitunda vomãla va Immer. (Esera 2:36, 37; Neh. 7:39-42) Vocitumbulukila caco mua kongelele vakuepata lia Maasiya. Onepa yavali, yi lekisa okuti, [Beth Imri,] ocitumãlo cimue kua tunda epata liaye liosi.” Omo liaco, ocikasia ca Miriam ceca uvangi wokuti, Embimbiliya li tukula omanu va kala komuenyo okuti va kuata apata avo.

^ tini. 3 Oco o kuate elomboloko lia suapo liatiamẽla ku Kayafa, tanga ocipama losapi hati: “O sumo sacerdote que condenou Jesus,” Vutala Wondavululi 15 ya Susu, wo 2006, kamẽla 10-13.