A bollan huuphiyappe tohuwa gakkanaashin bisxxiya masunttay kiyiis, I saˈan uttiis. Ane hagaa qoppa: I zilssi giidi hokki uttiis, ba bolli uttiya udunxxiya laagganawukka awu akati baa, qassi A matan ooninne deˈenna. I keehi kayyottidi bidinttan uttiis, masunxxida ba bollaa konˈˈan qaacees. Ayyo deˈiya darobay xayiis, asay A bonchchiyogaa aggiis. A laggeti, shoorotinne dabboti A aggibayidosona. Asay, ubba qassi naatikka A qilliiccidosona. A Xoossay Yihooway A eqettiyabadan qoppiis, shin hegee bala.—Iyyooba 2:8; 19:18, 22.

 Ha bitanee Iyyooba. Xoossay abaa, “sa7aa bollan a milatiya . . . asi mulekka baawa” yaagiis. (Iyyooba 1:8) Daro xeetu layttaappe guyyiyankka, Yihooway Iyyoobi xillo asatuppe issuwa gidiyogaa yootiis.—Hizqqeela 14:14, 20.

 Nena metoynne tuggay gakkiiddi deˈii? Yaatikko, Iyyooba taarikee nena keehi minttettana danddayees. Hegee, Xoossawu ammanettida ashkkaratu ubbawu koshshiya eeshshaa, hegeekka suuretettaabaa loytta akeekanaadan nena maaddana. Issi uri wolqqaama metoy gakkishinkka Xoossawu ammanettidi ubbatoo A sheniya poliyogan, suure asa gidiyogaa bessees. Ane he eeshshaabaa Iyyoobappe loyttidi tamaaroos.

 Iyyoobi hayqqin amarida wodiyappe simmin, ammanettida bitanee Muusee A taarikiya xaafido gaasoy dees. Muusee Xoossaa ayyaanay kaalettin, Iyyoobakka qohida ha saˈan hanidaba xallaa gidennan, saluwan hanida issi issibaakka qonccissiis.

 Taarikiya doomettay Iyyoobi ufayssiya loˈˈo deˈuwa deˈiyogaa yootees. I keehi dure, erettidanne bonchchettida asa gididi Uuxa biittan deˈees; hegee huuphessa Araba gidennan aggenna. I hiyyeesatuyyo daro kehanne miyyee baynnaageeta maaddiya asa. Iyyoobinne A machchiya tammu naata yelidosona. Hegaa bollikka, Iyyoobi Xoossawu aqida asa. A dabbo gidida Abrahaami, Yisaaqi, Yaaqoobinne Yooseefi oottidoogaadan, Yihoowa ufayssanawu keehi koyiis. Iyyoobi ba naatu gishshaa ubbatoo yarshshuwa yarshshiyogan, he mayzza aawatuugaadan ba soo asawu kahine gididi oottiis.—Iyyooba 1:1-5; 31:16-22.

 Gidoppe attin, Iyyooba taarikee sohuwara laamettiis. He taarikee saluwan hanidabaa qonccissees; hegaa Iyyoobi erana danddayenna. Yihoowawu ammanettida kiitanchchati Xoossaa sinttan shiiqidosona, qassi makkalanchcha kiitanchchay Seexaanay he sohuwa yiis. Seexaanay xillo asa gidida Iyyooba ixxiyogaa Yihooway erees, yaatiyo gishshawu, Xoossay Iyyooba mala suure asi baynnaagaa Seexaanawu yootiis. Seexaanay xalatettan, “Tumu Iyyoobi neeyyo coo yayyii? Anne a so asaanne ayyo de7iyaabaa ubbaa neeni dirada naagabeikkii?” yaagiis. Seexaanay suure asaa ixxees. Eti kumetta wozanaappe Xoossaa Yihoowawu aqidoogaa bessiyo wode, Seexaanay oonanne siiqenna kaddidaagaa gidiyogaa qonccissoosona. Yaaniyo gishshawu, Seexaanay Iyyoobi ba goˈˈaa gishsha xalaalawu Xoossawu oottees yaagiis. Seexaanay Iyyoobawu deˈiyabay ubbay xayikko, I Yihoowa cayanaagaa yootiis!—Iyyooba 1:6-11.

 Iyyoobi hegaa eribeenna, shin, Seexaanay worddanchcha gidiyogaa bessiyo gita maataa Yihooway ayyo immiis. Seexaanay Iyyoobawu deˈiya ubbabaa xayssanaadan Xoossay paqqadiis. Shin I Iyyooba qohanaadan Xoossay paqqadibeenna. Seexaanay sohuwara Iyyoobawu deˈiyabaa xayssiyogaa doommiis. Issi gallassan, wolqqaama metoti Iyyooba bolli gakkidosona. A mehee ubbay, koyro miizzatinne hareti, kaallidi dorssati, qassi kaallidi gaameelati issi kutti xayidoogaa siyiis. Eta heemmiya ashkkaratikka hayqqidosona. Issoy Iyyoobakko yiidi, “Xoossaa tamai saluwaappe wodhdhidi” dorssatanne eta heemmiyageeta woriis giidoy wolqqanttaa gidennan aggenna. Iyyoobi he ubba asay hayqqidoogaanne A aqo ubbay xayidoogaa siyidi wurssennan, hegaappekka iitabay haniis. A tammu naati bantta bayra ishaa son deˈishin, wolqqaama gotee denddidi keettaa laaliisinne eta ubbaa woriis!—Iyyooba 1:12-19.

 Iyyoobawu siyettidabay akeekanawukka metiyaba. I ba maayuwa pooshshiis, ba huuphiya meedettiisinne wozanay bayin saˈan kunddi aggiis. Iyyoobi Xoossay immiis, qassi Xoossay zaaridi ekkiis yaagiis. Seexaanay Xoossay he boshata yeddidaba milatissidoogee qoncce. Gidikkonne, Seexaanay giidoogaadan Iyyoobi ba Xoossaa cayibeenna. Ubba I, “[Yihoowa] sunttai galatetto” yaagiis.—Iyyooba 1:20-22.

 Hegan yiillotida Seexaanay aggiigana koyibeenna. Kiitanchchati Yihoowa sinttan shiiqiyo wode, zaarettidi ikka yiis. Seexaanay he ubba metuwa gattikkonne, Iyyoobi ammanettida asa gidido gishshawu haˈˈikka Yihooway A nashshiis. Seexaanay yiillotidi hagaadan giis: “‘Hegee ta mashuwaa ekko!’ yaagiyoogaadan, asi ba shemppuwaa gishshau, bau de7iyaabaa ubbaa immana. SHin neeni ne kushiyaa yeddada, a bolla ubbaa ane shoca. Yaatiyaakko i nena tumu ne sinttan qanggana.” Seexaanay Iyyoobi sahettikko Xoossaa qanggana giidi qoppiis. Yihooway Iyyoobi ba suuretettaa naaganaagaa keehippe ammanettidi, Seexaanay Iyyooba harggiyan qohanaadan paqqadiis; shin woranaadan paqqadibeenna.—Iyyooba 2:1-6.

 Sohuwara, doomettan beˈido hanotay Iyyooba bolli gakkiis. Azzanttiya Iyyooba machcheebaa qoppa. I tammu naati hayqqidoogan keehippe kayyottaydda deˈawusu, qassi haˈˈi I keettaaway hanttaara harggiyan waayettiyagaa aynne maaddana danddayukku! A keehi unˈˈettada ba cenggurssaa xuqqu oottada, “Ha77i gakkanaassikka neeni ne suuretettan minna uttadii? Xoossaa qanggada haiqqaaga” yaagaasu. Iyyoobi siiqiyo A machchiya mule hegaa malabaa ga erukku. A ba wozanan seelettada hegaadan giidoogaa Iyyoobi akeekiis. Gidikkokka, I ba Xoossaa qanggibeenna. I balabaa haasayibeenna.—Iyyooba 2:7-10.

 Azzanttiya Iyyooba taarikee nenakka gujjiyaba gidiyogaa eray? Seexaanaa iita mootoy Iyyooba xallaara gidennan, asa ubbaara gayttidaba gidiyogaa akeeka. I,“Asi ba shemppuwaa gishshau, bau de7iyaabaa ubbaa immana” yaagiis. Hara ogiyan qonccissanawu, Seexaanay ay asinne Yihoowayyo ammanettana danddayenna giidi qoppees. Neeni Xoossaa siiqennaagaa, qassi metuwappe attanawu sohuwara A agga bayanaagaa yootees. Hegee Seexaanay neenikka aagaadan ne xalaalaa siiqaasa giyogaa mala! I worddanchcha gidiyogaa bessanawu koyay? Nu ubbaykka hegaadan oottana danddayoos. (Leemiso 27:11) Hegaappe simmin Iyyooba gakkida metoy aybakko ane beˈoos.

 Geeshsha Maxaafay Iyyooba laggeta giyo, A eriya heezzu asati, Iyyooba gakkida metuwa siyidi A minttettanawu haaho biittaappe yiidosona. Eti haahuwan A beˈido wode eribookkona. I keehippe sakettees, A gogay yiillattiis, yaatiyo gishshawu kase bana milatenna. He heezzu asati, Elifaazi, Bilddaadinne Xoofaari keehi azzanidi yeekkidosona, buhiya bantta huuphiyan qolidosona. Yaatidi Iyyooba matan saˈan uttidi aybanne haasayibookkona. Issi saamintta kumettaa, gallassinne qammi aybanne haasayennan saˈan uttidi takkidosona. Eti Iyyooba oychchidi aybanne siyibeenna gishshawu, coˈˈu giidoy A minttettanaassa gidenna; Iyyoobi keehi sahettees, eti eriyobay ayfiyan beˈidoba xalla.—Iyyooba 2:11-13; 30:30.

 Wurssettan, Iyyoobi haasayiyogaa doommiis. Ba yelettido gallassaa qanggiyogan, I ay keena sahettiyakko qonccissiis. Ba waayiyawu gaasoy aybakko yootiis. I waayettanaadan oottiday Xoossaa giidi qoppiis! (Iyyooba 3:1, 2, 23) Iyyoobi Xoossaa ammaniyogaa aggibeenna, shin ayyo minttettoy keehi koshshees. Gidikkonne, he A laggeti haasayiyogaa doommido wode, eti haasayiyogaappe coˈˈu giidoogee keehiyogaa Iyyoobi akeekiis.—Iyyooba 13:5.

 Iyyoobappe keehi bayratiya Elifaazi haasayiyogaa doommiis; I haratuppekka bayratennan aggenna. Guyyeppe hankko naˈˈatikka haasayidosona. Gidikkokka, etikka Elifaazaagaadan minttettennabaa haasayidosona. Eti zaaretti zaarettidi Xoossay ubbaappe xoqqa, iitata qaxxayiyagaa qassi loˈˈota anjjiyagaa giidoogee daro asay giyoba gidiyo gishshawu, eta haasayan issi issibay qohennaba milatana danddayees. Gidikkokka, eti koyroppe doommidi Iyyoobawu qarettennaagee qoncce. Elifaazi Xoossay loˈˈo gidiyogaanne iitata qaxxayiyogaa yootidobay ammanttiyaba milatikkonne, Iyyooba Xoossay qaxxayiiddi deˈees giis, shin hegee tumee? Yaatikko, Iyyoobi keehi iitabaa oottiis giyogaa.—Iyyooba 4:1, 7, 8; 5:3-6.

 Iyyoobi I giidobaa maayibeennaagee garamissenna. I he qofaa keehi eqettiis. (Iyyooba 6:25) Shin he heezzu asati Iyyoobi nagaraa oottidi hegaa genttanawu maliiddi deˈiyabadan, qassi A gakkiiddi deˈiya iitaba ubbay awu bessiyabadan qoppidosona. Elifaazi Iyyoobi iitanne Xoossaa yayyenna, qassi odobaa siyenna asa giis. (Iyyooba 15:4, 7-9, 20-24; 22:6-11) Xoofaari Iyyoobi nagaraa oottiyogaanne hegan ufayttiyogaa agganaadan yootiis. (Iyyooba 11:2, 3, 14; 20:5, 12, 13) Qassi Bilddaadi giidobay keehi iitaba. I Iyyooba naati nagaraa oottido gishshawu, eta hayqoy bessiyaba gidiyogaa yootiis!—Iyyooba 8:4, 13.

 He bala qofay deˈiyo asati aybippenne iitabaa oottidosona. Eti Iyyoobi suure asa gidenna giyogaa bolli, Xoossawu ammanettida asa gidiyogee aynne maaddenna giidosona! Elifaazi koyro haasayaa doommido wode, issi ayyaanay A haasayissidoogaa yootiis. Elifaazi daydanttaa qofaa siyidi giidobay keehi qohiyaba: “Xoossai ba ashkkaratun ammanettenna; ba kiitanchchatunkka mooruwaa demmees” yaagiis. Hegaadan giyogee asi Xoossaa ufayssana danddayenna giyogaa! Guyyeppe, Bilddaadi Iyyoobi suure asa gidiyogee Xoossaa aynne goˈˈennaagaa, hegee guxuniya suuretetta mala gidiyogaa yootiis!—Iyyooba 4:12-18; 15:15; 22:2, 3; 25:4-6.

 Keehippe sahettiya ura minttettanawu mala eray? Hegee deexxiyaba. Shin, darotoo ay gaana bessennaakko, Iyyooba zoroos giya bala asatuppe darobaa tamaarana danddayoos. He asati eratettanne ammanttiyaba milatiya darobaa haasayikkonne, issitoonne Iyyooba A sunttan xeesibookkona! Iyyooba wozanaa seelay eta aynne qofissibeenna, qassi A minttettiya liiqo qaalan haasayana koshshiyogaa qoppibookkona. a Neeni eriyo uri azzanidaba gidikko, ayyo qarettiyogaa, qoppiyogaanne kehiyogaa bessa. He ura ammanuwa minttiyabaa ootta qassi A minttetta; Xoossan, A gita kehatettan, maarotaaninne suure pirddan ammanettanaadan maadda. Metoy gakkidoy Iyyooba laggeta gidiyakko, I etawu hegaadan oottana shin. (Iyyooba 16:4, 5) Shin I Xoossawu ammanettida asa gidiyogaa eti balan xeellikkokka I ay oottidee?

 Qohettida Iyyoobi, A laggeti aara palamettiyogaa doommido wode unˈˈetti uttiis. Koyroppekka doommidi, issi issitoo I ‘xala qaalaanne’ ‘hidootaa qanxxidi haasayiyogaa’ yootiis. (Iyyooba 6:3, 26) I hegaadan haasayidoy aybissakko akeekanawu metenna. A haasayay I ay keena unˈˈettidaakko qonccissees. A bollinne A so asaa bolli gakkidabay qoppennan issi kutti hanidaba, qassi asa wolqqappe bolla gidiyo gishshawu, Iyyoobi hegaa ehiiday Yihoowa giidi qoppiis. Haniiddi deˈiya gitabaa Iyyoobi erenna gishshawu, bessennabaa haasayiis.

 Gidikkokka, Iyyoobi mino ammanoy deˈiyo asa. A ammanoy I ba laggetuura haasayido adussa haasayan qoncciis; hegee tumanne loˈˈo gididaba, qassi ha wodiyan deˈiya nuna minttettiyaba. I malaalissiya meretaabaa haasayido wode, Xoossay qonccissana xayikko ay asinne erana danddayennabata yootiyogan Xoossaa sabbiis. Leemisuwawu, I Yihooway ‘saˈaa aybakko baynnasan kaqqidoogaa’ yootiis; hegee saynisiyan asay daro xeetu layttay aadhdhi simmin eridoba. b (Iyyooba 26:7) Yihoowawu ammanettida hara asatuugaadan, Iyyoobi sinttappe bayyo ammanttiya hidootay deˈiyogaa yootiis. Iyyoobi hayqqiyaba gidikko, Xoossay A hassayanaagaa, laamotanaagaanne zaarettidi hayquwappe denttanaagaa ammaniis.—Iyyooba 14:13-15; Ibraawe 11:17-19, 35.

 Asi Xoossawu ammanettenna giidobay shin? Elifaazinne A naaˈˈu laggeti asi Xoossawu ammanettiyogee aynne goˈˈennaba giidosona. Iyyoobi he iita qofaa maayi ekkidee? Mulekka! Iyyoobi ammanettida asa gidiyogee Xoossa ufayssiyogaa yootiis. I aynne sirennan, Yihooway “taani xillo gidiyoogaa ero” yaagiis. (Iyyooba 31:6) Hegaa bollikka, minttettiyaba milatiya A worddo laggeti giidobay, A suuretettaa bala ogiyan xeellidoogaa bessiyaba gidiyogaa loyttidi akeekiis. Hegaappe denddidaagan, Iyyoobi adussa saatiyawu haasayiis; hegee he heezzu asati zaariyoba xayanaadan oottiis.

 Iyyoobi suure asa gidiyogee ubba galla deˈuwara gayttidaba gidiyogaa akeekiis. Yaaniyo gishshawu, ubba wode I oottido ubbaban suure asa gididi deˈidoogaa qonccissiis. Leemisuwawu, ubba qommo eeqaa goynuwappe haakkiis; harata kehatettaaninne bonchchuwan oyqqiis; ba aqo deˈuwa xoqqu ootti xeellidi, ubbatoo kandduwaban geeshsha gididi deˈiis; qassi ubbaappe aaruwan, tumu Xoossaa Yihoowa xallawu ubbatoo ammanettidi deˈiis. Hegaa gishshawu, Iyyoobi kumetta wozanaappe hagaadan giis: “Haiqqana gakkanaassikka taani tana suure giyoogaa aggikke.”—Iyyooba 27:5; 31:1, 2, 9-11, 16-18, 26-28.

 Iyyoobaagaadan intte Xoossawu ammanettida asa gidanawu koyeetii? Ammanettida asa gidiyogaa haasaya xallan gidennan, oosuwan bessana koshshiyogaa Iyyoobi akeekiis. Nuna metoy gakkiyo wodekka, Xoossawu azazettiyogaaninne A sinttan suure gididabaa oottiyogan nu kumetta wozanaappe Xoossawu aqiyogaa bessoos. Nuuni hegaadan deˈikko, daro layttaappe kase Iyyoobi oottidoogaadan Yihoowa ufayssoos, qassi A morkkiya Seexaanaa yiilloyoos. Nuuni Iyyoobaagaadan ammaniyogaa bessiyo keehi loˈˈo ogee hagaa.

 Iyyooba taarikee hagan wurenna. I keehi koshshiyabaa dogiis; Xoossaa sunttawu exatiyogaa aggidi, ba xillotettaa qonccissanawu baaxetiis. Ayyo seeraynne hanotaa Xoossaa ogiyan xeellanaadan maadoy koshshiis. I bana gakkidaban seelettiiddinne kayyottiiddi deˈiyo gishshawu, awu tumu minttettoy koshshiis. Ammanettidanne suure gidida ha bitaniyawu Yihooway ay oottanee? Kaalli kaalli kiyiya hara huuphe yohuwan ha oyshatu zaaruwa beˈana.