Inabat ni Delphine, nga gin-unabi kanina, nga an iya mga problema nag-aghat ha iya nga mag-ininom hin sobra. An Biblia diri nagdidiri ha kasadangan nga pag-inom, pero ito nasiring: “Ayaw tampo ha mga parahubug.” (Proberbios 23:20) An paghubog gintatagad nga nagriresulta ha grabe nga mga sakit, pagbulag ngan nadaot nga mga relasyon, ngan minilyon nga temprano nga kamatayon kada tuig. Malilikyan an kadam-an hini nga mga problema kon susundon an maaramon nga sagdon han Biblia.

Ito an ginbuhat ni Delphine. Hiya nakagsiring: “Nasantop ko nga diri nasusulbad han pag-ininom an akon mga problema. Gin-aplikar ko an sagdon han Filipos 4:6, 7: ‘Ayaw kamo kabaraka ha bisan ano, kondi ipahibaro niyo ha Dios an iyo mga hangyo.’ Ha mga gab-i nga nagkikinabaraka ako, nanginginyupo ako kan Jehova. Iginsusumat ko an akon inaabat, upod na an kasina, kasakit, ngan kasubo, ngan nakikimalooy ako nga buligan ako nga magin positibo. Pagkaaga, ginsisiguro ko nga waray na ako hito nga mga pagbati. Nakabulig ito ha akon nga magpokus ha kon ano an may-ada ako imbes ha kon ano an nawara ha akon. Nagdesisyon ako nga diri na uminom utro. Tungod kay presyoso gud an kamurayawan nga akon nabilngan, diri ko karuyag nga mawara ito.”

An imoralidad usa han nangunguna nga hinungdan han kasakit ngan kasub-anan. Pero an mga prinsipyo  ha Biblia makakabulig nga malikyan an sugad nga mga problema pinaagi ha pagsulbad han pipira han nangunguna nga hinungdan han imoralidad—an pagpikat ngan pornograpiya. “Masayon la magpikat,” siring han batan-on nga hi Samuel. “Bisan kon diri ako naruruyag ha usa nga babaye, pero kon inaabat ko nga naruruyag hiya ha akon, naaaghat ako ha pagpikat.” Naobserbaran ni Samuel nga pirme hiya gin-aakusaran ha pagpikat bisan kon diri niya ito intensyon, salit nagdesisyon hiya nga magpikat lugod. Pero nakonsensya hiya. “Nakadaot ito tungod kay nagin makikalugaringon ako,” siring niya.

Usa nga artikulo para ha mga batan-on an ginbasa ni Samuel ha website nga jw.org. Ngan nahunahuna niya an Proberbios 20:11, nga nasiring: “Bisan an bata nagpapakilala ha iya ngahaw pinaagi han iya mga binuhatan, kon an iya buhat uray ba, ngan kon ito maopay ba.” Paonan-o ito nakabulig ha iya? Nasantop niya nga an iya pagpikat diri “uray” ngan diri “maopay.” Hiya nasiring: “Hinbaroan ko liwat nga an batan-on nga nagpipikat nagkakaada mga pamatasan nga nagriresulta ha diri maopay nga pag-asawa. Nahunahuna ko liwat kon ano an aabaton han akon magigin asawa kon makita niya nga nagpipikat ako ha iba. Nakabulig ini ha akon nga makasantop nga nakakadaot gud an pagpikat. Diri tungod kay masayon ito buhaton, husto ito.” Salit nagbag-o hi Samuel. An paglikay ha pagpikat nakabulig liwat ha iya nga makalikay ha imoralidad.

Hi Antonio aada ha sitwasyon diin mas posible an pakabuhat hin imoralidad: Mahilig hiya ha pornograpiya. Bisan kon hinigugma gud niya an iya asawa, pauroutro nga nasusulay hiya han iya bisyo. Nasiring hiya nga an paghunahuna han 1 Pedro 5:8 nakabulig gud ha iya. Ito nasiring: “Tipigi an iyo maopay nga panhunahuna, ngan magin mabinantayon. An iyo kaaway nga amo an Yawa naglilinakat-lakat pariho hin nagngungurob nga leon, nga nagpipinamiling hin lalamyon.” Hi Antonio nagsiring: “Napapalibotan kita hin pornograpiko nga mga retrato, ngan mahimo ito magpabilin ha aton hunahuna. Ito nga teksto nakabulig gud ha akon nga hunahunaon an gintitikangan hito nga mga pagsulay. Kinahanglan ko mahibaro ha pagpahinumdom dayon ha akon kalugaringon nga iton maglaw-ay nga retrato tikang ha Yawa. Maaram na ako yana nga hi Jehova la an makakabulig ha akon ha ‘pagtipig hin maopay nga panhunahuna ngan magin mabinantayon’ basi maatohan ko ito nga mga pag-atake ha akon hunahuna, kasingkasing, ngan ha amon pag-asawa.” Nakarawat ni Antonio an bulig nga iya ginkinahanglan, ngan naundang niya an iya maraot nga hilig. Tungod hito, nabuligan hiya nga makalikay bisan ha mas dagku nga problema.

Matin-aw, an Biblia naghahatag hin praktikal nga sagdon nga makakabulig nga malikyan an seryoso nga mga problema. Pero ano man kon an problema nakagamot na ngan pabalik-balik? Kitaon naton kon paonan-o makakabulig an Pulong han Dios ha pagsulbad han sugad nga mga problema.