Ajawule pa ndandanda

Ajawule pa ndandanda wa yindu

Ayamicileje Mtuka Wawo wa Ufulu Wakusagula Yakutenda

Ayamicileje Mtuka Wawo wa Ufulu Wakusagula Yakutenda

“Kwakuli msimu wa Yehofa, kukusaŵasoni ufulu.”—2 AKOLI. 3:17.

NYIMBO: 31, 32

1, 2. (a) Ana ŵandu akwete nganisyo syakulekangana syapi pangani ja ufulu wakusagula yakutenda? (b) Ana Baibulo jikusasala yatuli panganiji, soni ana citutagulilane yiwusyo yapi?

JWAMKONGWE jwine paŵasakaga kusagula yakutenda, ŵamsalile mjakwe kuti, “Mkasimundendekasya kuti nganisye mnope, mgambe kusalila yangusosekwa kutenda. Yeleyo yili yangasawusya.” Jwamkongweju ŵasakaga kuti mjakwejo amsalile yakusosekwa kutenda m’malo mwakamulicisya masengo mtuka wakusagula jika yakutenda wakutyocela kwa Mkupanganya jwakwe. Nambi uli wawojo? Ana akusanonyela kusagula yakutenda jika kapena akusasaka kuti ŵane ŵasagulileje? Ana ngani ja ufulu wakusagula yakutenda akusajiwona uli?

2 Kwa yaka yejinji, ŵandu aŵele ali mkulekangana nganisyo pa ngani jeleji. Ŵandu ŵane aŵele ali mkuŵeceta kuti m’weji nganitukola ufulu wakusagula yakutenda ligongo Mlungu paŵatupanganyaga ŵatulembele cilepe yakutenda. Ŵane akusaŵeceta kuti ufulu wosope wakusagula yakutenda uli wakomboleka naga tukwete ufulu usyesyene. Nambope, kuti tupikanicisye cenene nganiji, tukusosekwa kumanyilila yagakusasala Maloŵe ga Mlungu, Baibulo. Ligongo cici? Ligongo jikusasala kuti Yehofa ŵatupanganyisye ni ufulu wakusagula yakutenda pakamulicisya masengo lunda lwetu. (Aŵalanje Yoswa 24:15.) Baibulo jikusajangasoni yiwusyo yine mpela ayi, Ana ufulu wetu wakusagula yakutenda mpaka tuwukamulicisye masengo catuli? Ana ukwete malile? Ana mwatukusawukamulicisya masengo, yikusalosya catuli kumnonyela kwetu Yehofa? Ana mpaka tulosye catuli kuti tukusacimbicisya yakusagula ya ŵane?

YATUKULIJIGANYA KUTYOCELA KWA YEHOFA SONI YESU

3. Ana Yehofa ŵapelece cisyasyo catuli pangani jakamulicisya masengo ufulu wakwe?

3 Yehofa jika ni jwakwete ufulu wosope, nambo mpaka tulijiganye yejinji pakulola mwakusawukamulicisya masengo ufulu wakwewo. Mwambone, jwalakwe ŵasagwile mtundu wa Ayisalayeli mpela ŵandu ŵakumanyika ni lila lyakwe, kuti aŵe “cipanje cakwe capajika.” (Deut. 7:6-8) Yeleyi nganagamba kuyitenda mwangaganicisya. Yehofa ŵasakaga kwanilisya cilanga caŵaliji ali atesile kala ni mjakwe Abulahamu. (Gen. 22:15-18) Konjecesya pelepa, ndaŵi syosope Yehofa akusakamulicisya masengo ufulu wakwe mwakamulana ni ndamo syakwe syekulungwa syasili cinonyelo soni cilungamo. Yeleyi yawonecele ni muŵatendelaga yindu ni Ayisalayeli ŵele mwakuwilisyawilisya nganampikanilaga. Jemanjaji paŵalosyaga kupitikuka mtima, Yehofa mwakusacilila ŵalosyaga cinonyelo soni canasa. Jwalakwe ŵasasile kuti, “Cinjimasya ungakulupicika wawo. Cinjanonyela mwakusaka kwangu.” (Hos. 14:4) Celecitu cili cisyasyo cambone cakamulicisya masengo ufulu pakwakamucisya ŵane.

4, 5. (a) Ana jwandanda kupocela mtuka wa Mlungu wa ufulu wakusagula yakutenda ali ŵani, soni ana jwakamulicisye masengo catuli mtukawu? (b) Ana jwalijose akusosekwa kuliwusya ciwusyo catuli?

4 Yehofa paŵatandite masengo gakwe gakupanganya, jwalakwe mwacinonyelo ŵasagwile kupeleka ufulu wakusagula yakutenda kwa yakupanganyikwa yakwe yalunda. Cakupanganyikwa candanda kupocela mtuka wa ufulu welewu caliji Mwanace jwakwe jwandanda kupagwa jwali, “ciwanicisyo ca Mlungu jwangawoneka.” (Akolo. 1:15) Atamose mkanayice pacilambopa, Yesu ŵasagwile kwendelecela kuŵa jwakulupicika kwa Atati ŵakwe mwangaŵa kumbali jakwimucila ja Satana. Kaneko, Yesu ali ayice pacilambopa, ŵakamulicisye masengo ufulu wakwe wakusagula yakutenda mwakana yakulingwa ya Satana. (Mat. 4:10) Mu lipopelo lyakwe lyakuŵenda lyaŵapopesile cilo cakuti caŵulajidwe malaŵi gakwe, Yesu ŵalosisye kuti ali jwakusimicisya mtima kutenda lisosa lya Mlungu. Jwalakwe ŵasasile kuti, ‘Atati, naga wawojo akusaka, andyocesye kapu aji. Ngaŵa mwakusaka kwangu, nambo mwakusaka kwawo.’ (Luk. 22:42) Kwende tumsyasyeje Yesu soni tukamulicisyeje masengo ufulu wetu wakusagula yakutenda pakumcimbicisya Yehofa soni kutenda lisosa lyakwe. Nambo, ana yeleyi yili yakomboleka?

5 Elo yili yakomboleka. Mpaka tujigalile cisyasyo ca Yesu, pakuŵa m’weji ŵatupanganyisyesoni mu ciwanicisyo ca Mlungu. (Gen. 1:26) Nambope, m’weji tukwete malile. Nganitukola ufulu wosope mpela mwakolele Yehofa. Maloŵe ga Mlungu gakusasala kuti ufulu wetu ukwete pakulecela soni tukusosekwa kutenda yindu mwakamulana ni malile gaŵatuŵicile Yehofa. Mwambone, mwiŵasa acakongwe akusasosekwa kwapikanila aciŵamkwawo soni ŵanace kwapikanila acinangolo ŵawo. (Aef. 5:22; 6:1) Ana malile gelega gakusakwaya catuli mwatukusakamulicisya masengo ufulu wetu wakusagula yakutenda? Kupata kwetu umi wangamala kukwegamila kwanga kwa ciwusyo celeci.

KAMULICISYA MASENGO UFULU MWAKUŴAJILWA SONI MWAKULEMWECEKA

6. Apelece cisyasyo cakulosya umbone wakola malile gakutendela yindu.

6 Ana kola malile gakutendela yindu mpaka uŵe ufulu usyesyene? Elo, mpaka uŵe. Ligongo cici tukusala m’yoyo? Ligongo, kola malile mpaka kututeteye. Mwambone, mpaka tusagule kwenda pa galimoto ulendo welewu kwawula ku msinda wine wakwe. Nambo agambe ganicisya kuti msewu wakwendawo wangali malamusi ga kajende ka pamsewu, mwati jwalijose akwamba kulisagulila mwampaka awutucisye galimoto soni kusagula mbali ja msewu jakusaka kwenda. Ana wawojo mpaka aŵe ŵakuteteyeka kwendesya galimoto mumsewu mpela welewu? Ata panandi. Malile gali gakusosekwa kuti wosope tusangalaleje ni majali ga ufulu usyesyene. Kwende tutagulilane yine mwa yisyasyo ya m’Baibulo yakutukamucisya kupikanicisya cenene lunda lwakamulicisya masengo ufulu wetu mwangapelenganya malile gatuŵicile Yehofa.

7. (a) Ana Adamu ŵalekanganaga catuli ni yakupanganyikwa yine? (b) Alondesye litala limo lyele Adamu ŵakamulicisye masengo ufulu wakwe.

7 Mlungu paŵampanganyisye mundu jwandanda, ŵampele mtuka wakulandana ni waŵapelece kwa malayika, wawuli ufulu wakusagula yakutenda. Yeleyi yamtendekasisye Adamu kuti alekanganeje ni yinyama ligongo nganayipa ufulu wakusagula yakutenda. Kwende tulole mwele Adamu ŵakamulicisye masengo mwakuŵajilwa ufulu wakwe wakusagula yakutenda. Yinyama ŵayipanganyisye mundu mkanampanganye. Nambope, Yehofa ŵampele mundu jwandandaju masengo gakupeleka mena kwa yinyama yosope. Mlungu “ŵatandite kwika nayo kwa mundujo kuti cilicose acipe lina.” Panyuma pakuti Adamu acilolecesye cinyama cilicose ni kucipa lina lyakuŵajilwa, Yehofa nganasisya. M’malo mwakwe, “lina lililyose lyaŵapelece mundujo kwa cakupanganyikwa cilicose, lyelelyo lyaŵele lina lyakwe.”—Gen. 2:19.

8. Ana Adamu ŵakamulicisye masengo catuli ufulu wakwe mwakulemweceka, soni ana papali yakuyicisya yatuli?

8 Nambo cakutesya canasa cili cakuti, Adamu nganajikutila ni masengo gaŵampele Mlungu gakusamalila paladaiso. Jwalakwe nganajikutila ni ufulu waŵampele wakuti, ‘M’ŵelekane, mtupe, mgumbale pacilambo capasi, soni mciloleleje. Mlolelesoni somba . . . , ni yaguluka . . . , soni caumi cilicose cakwaŵa pacilambo capasi.’ (Gen. 1:28) M’malo mwakwe, jwalakwe ŵasumbile malile gaŵampele Mlungu mwakulya cisogosi caŵamlekasisye. Ligongo lyakuti Adamu nganakamulicisya masengo cenene ufulu wakwe wakusagula yakutenda, ŵanace wosope ŵa Adamu aŵele ali mkusimana ni yipwetesi kwa yaka yejinji. (Alo. 5:12) Kumanyilila yakuyicisya yakusakala yayayice ligongo lya yakusagula ya Adamu, kututendekasyeje kuti tukamulicisyeje masengo ufulu wetu mwakuŵajilwa soni mwangapunda malile gatupele Yehofa.

9. Ana Yehofa ŵapele Ayisalayeli ufulu watuli, soni ana Ayisalayeliwo ŵatesile wuli?

9 Ŵanace ŵa Adamu ni Hawa ŵajigalile ungali umlama soni ciwa kutyocela kwa acinangolo ŵawo ŵangapikanila. Nambope, ŵanace ŵa Adamuwo ŵakwete upile wakamulicisya masengo ufulu wawo wakusagula yakutenda. Yeleyi yawonecele ni muŵatendelaga yindu Mlungu ni mtundu wa Ayisalayeli. Kupitila mwa jwakutumicila jwakwe Mose, Yehofa ŵapele ŵanduwo ufulu wakusagula kunda kapena kana upile wakuŵa cipanje cakwe capajika. (Eks. 19:3-6) Ana jemanjaji ŵatesile wuli? Mwakusacilila, ŵakundile kuti akolanjikweje ni lina lya Mlungu soni mwakamulana ŵasasile pelanga kuti, “Yosope yasasile Yehofa tuciyitenda.” (Eks. 19:8) Nambo pali papite ndaŵi, mtunduwu wakamulicisye masengo ufulu wawo wakusagula yakutenda mwakulemweceka mwati walepele kusunga yaŵamlagucisye Mlungu. Kuti tukaŵa mpela Ayisalayeli, kwende tujendelecele kamulicisya masengo cenene mtuka wa ufulu wakusagula yakutenda watupele, mwakuŵa paunasi ni Yehofa soni kupikanila yakusatusalila jwalakwe.—1 Akoli. 10:11.

10. Ana yisyasyo yapi yayikulosya kuti yili yakomboleka kwa ŵandu ŵangali umlama kukamulicisya masengo ufulu wawo m’litala lya kumcimbicisya Mlungu? (Alole ciwulili cacili kundanda kwa nganiji.)

10 Mu caputala 11 ca buku ja Ahebeli, tukusasimana mena 16 ga ŵakutumicila ŵa Mlungu, ŵaŵakamulicisye masengo cenene malile gaŵapele ga ufulu wakusagula yakutenda. Yakuyicisya yakwe, jemanjaji ŵapatile majali gejinji soni ŵakwete cembeceyo cambone ca msogolo. Mwambone, Nowa ŵalosisye kuti ŵakwete cikulupi cakulimba soni ŵasagwile kupikanila malamusi ga Mlungu gakutaŵa combo, cacakamucisye kuti akulupusye umi wa liŵasa lyakwe soni mbagwilo sya msogolo. (Ahe. 11:7) Mwakusacilila Abulahamu ni Sala ŵapikanile yaŵasasile Mlungu yakuti atyoce m’cilambo cawo kwawula m’cilambo cacilanga. Atamose kuti yaliji yakomboleka kuwujila ku cilambo ca Uli, ligongo lya yakusawusya yaŵasimanaga nayo paulendowu, jemanjaji ŵajendelecele kulola pa mbote ja msogolo ‘jaŵalagucisye [Mlungu].’ Baibulo jikusasala kuti jemanjaji ‘ŵasacililaga malo gambone mnope.’ (Ahe. 11:8, 13, 15, 16) Mose ŵakanile cipanje ca ku Iguputo ni ‘ŵasagwile kulaga pampepe ni ŵandu ŵa Mlungu, kulekangana ni kusangalala ni yindu ya ulemwa kwa ndaŵi japanandi.’ (Ahe. 11:24-26) Kwende tujigalile cisyasyo ca ŵakutumicila ŵakalaŵa, mwakuyamicila ufulu wetu wakusagula yakutenda soni kuwukamulicisyaga masengo pakutenda lisosa lya Mlungu

11. (a) Ana ufulu wakusagula yakutenda ukusatupa upile wekulungwa wapi? (b) Ana cici cacikusalimbikasya kamulicisya masengo ufulu wawo mwakuŵajilwa?

11 Atamose kuti mpaka liwonece kuŵa litala lyakata kumsalila mundu jwine kuti atusagulile yakutenda, nambo yeleyi mpaka yitusumule upile wekulungwa. Pa Deuteronomo 30:19, 20 pakusasala ya upile welewu. (Aŵalanje.) Ndime 19 jikusasala yaŵasasile Mlungu kuti Ayisalayeli asagule. Nambo ndime 20 jikusasala kuti Yehofa ŵapele Ayisalayeli upile wapajika wakumlosya jwalakwe yayaliji m’mitima jawo. M’wejisoni mpaka tusagule kumlambila Yehofa. Tukwetesoni upile wapajika wakamulicisya masengo mtuka wetu wa ufulu wakusagula yakutenda pakumcimbicisya Yehofa soni kumlosya kuti tukusamnonyela mnope.

AKAKAMULICISYAGA MASENGO UFULU WAWO MWAKULEMWECEKA

12. Ana tukusosekwa kuŵambala cici patukukamulicisya masengo mtuka wetu wa ufulu wakusagula yakutenda?

12 Tuwanicisye kuti wawojo ampele mjawo mtuka wapenani mnope. Ni panyuma pakwe akumanyilila kuti mjawojo ajasile mtukawo ku citutu, kapena awukamulicisye masengo pakum’wulasya mundu jwine. Ana wawojo mpaka apikane wuli? Mwangakayicila, mpaka yanyalaye mnope. Sambano, aganicisye mwakusapikanila Yehofa pakwawona ŵandu ŵajinji ali mkukamulicisya masengo mwangaŵajilwa ufulu wakusagula yakutenda waŵapele, atamosesoni kamulicisya masengo ufuluwo pakwawulasya ŵane. Yeleyitu yili yakamulana ni mujaŵecetele kala Baibulo kuti, “m’moŵa ga mbesi” ŵandu caciŵa “ŵangayamicila.” (2 Tim. 3:1, 2) Kwende tukamulicisyeje masengo mwakuŵajilwa mtuka wapenani wakutyocela kwa Yehofawu soni tuwuwoneje kuŵa wakusosekwa mnope. Ana mpaka tuŵambale catuli kamulicisya masengo mwangaŵajilwa mtuka wetu wa ufulu wakusagula yakutenda?

13. Ana litala limo lyampaka tuŵambalile kamulicisya masengo mwangaŵajilwa ufulu wetu waciklistu lili lyatuli?

13 Wosopewe tukwete ufulu wakusagula pangani ja ŵandu ŵakunguluka nawo, kawale ni kalisalalisye, soni yakusangalasya. Nambope, ufulu wetu mpaka uŵe ‘pakusisila yitendo yakusakala,’ naga tukusagula kuti tuŵe acikapolo ŵa yakumbila ya cilu cetu soni kujigalila yindu yakutesya mcesela yayikutendekwa m’cilambomu. (Aŵalanje 1 Petulo 2:16.) M’malo mwakamulicisya masengo ufulu wetu wakusagula yakutenda kuŵa “mpela upile wakutendela yakumbila ya cilu,” tukusosekwa kuŵa ŵakusimicisya mtima kusagula kutenda yindu yampaka yitukamucisye kupikanila camuko cakuti, “Mtendeje yosope kuti mumcimbicisye Mlungu.”—Aga. 5:13; 1 Akoli. 10:31.

14. Ligongo cici tukusosekwa kumjegamila Yehofa patukukamulicisya masengo ufulu wetu wakusagula yakutenda?

14 Litala line lyampaka litukamucisye kuteteya mtuka wetu wa ufulu wakusagula yakutenda lili kumjegamila Yehofa soni kukunda kuti jwalakwe atulongoleleje kuti tukapundanganya malile gatupele. Jwalakwe jikape ni ‘jwakusatujiganya kuti yindu yitujendeleje cenene soni kututendekasya kwenda m’litala lyatukusosekwa kwendamo.’ (Yes. 48:17) Mwakulinandiya tukusosekwa kwiticisya maloŵe gakuwona gakuti, “Mundu ngakombola kusamala matala gakwe. Mundu jikape ngakomboleka kulondesya kajende kakwe.” (Yer. 10:23) Kwende tukalinga kose kugwila m’citega cakulijegamila mpela muŵatendele Adamu soni Ayisalayeli ŵaŵajimucile ŵala. M’malo mwakwe, ‘tumkulupilileje Yehofa ni mtima wetu wosope.’—Miy. 3:5.

ACIMBICISYEJE UFULU WA ŴANE

15. Ana tukulijiganya cici kutyocela pa lilemba lya Agalatia 6:5?

15 Malile gane ga ufulu wetu gali kucimbicisya ufulu wakusagula wa ŵane. Ligongo cici? Ligongo lyakuti jwalijose akwete ufulu wakusagula yakutenda, soni nganiyiŵa yikombolece kuti Aklistu ŵaŵili asagule yindu mwakulandana. Yeleyi yili yisyene atamose pangani ja ndamo jetu kapena kulambila. Tukusosekwa kumbucila songa jajili pa Agalatia 6:5. (Aŵalanje.) Naga tukumanyilila kuti Mklistu jwalijose ‘tacitwicila katundu jwakwe,’ tucicimbicisya yakusasagula ŵane pakamulicisya masengo ufulu wawo.

Mpaka tutende yakusagula yetu mwangakanganicisya ŵane kuti asagulesoni yakulandana ni yatusagwileyo (Alole ndime 15)

16, 17. (a) Ana cici cacatendekasisye kuti ngani ja ufulu wakusagula yakutenda jikule ku Kolinto? (b) Ana Paulo ŵatesile yatuli pakumasya nganijo, soni ana yeleyi yikutujiganya cici pangani ja ufulu wa ŵane?

16 Kwende tutagulilane cisyasyo ca m’Baibulo cacikulosya ligongo lyakwe tukusosekwa kucimbicisya ufulu wakusagula wa abale pa yindu yakwayana ni cikumbumtima. Aklistu ŵa ku Kolinto ŵalekangene nganisyo pa ngani jakulya nyama jajapelecedwaga ku milungu jakupanganyidwa nambo kaneko ŵajisumisyaga pamsika. Ŵane ŵasalaga kuti, ‘Pakuŵa milungu jakupanganyidwa jili jangali mate, nyamajo mpaka ulye uli ukwete cikumbumtima cambone.’ Nambope ŵandu ŵane ŵaŵalambilaga milungu jakupanganyidwa kala ŵayiwonaga kuti kulya nyamaji kwaŵagasoni mpela kulambila. (1 Akoli. 8:4, 7) Jelejitu jaliji ngani jekulungwa, jajikatendekasisye kuti ŵandu mumpingo agaŵikangane. Ana Paulo ŵakamucisye catuli Aklistu wa ku Kolinto kuti ajiwoneje nganijo mpela muŵajiwonelaga Mlungu?

17 Candanda, Paulo ŵagakumbwisye makuga gaŵili gosopego kuti cakulya nganiciŵa catendekasisye kum’ŵandicila Mlungu. (1 Akoli. 8:8) Ni ŵakalamwisye ŵanduwo kuti akakundaga kuti ‘ufulu wawo wakusagula’ uŵe ‘wakwakuŵasya nawo ŵandu ŵakulopotoka.’ (1 Akoli. 8:9) Kaneko, ŵasalile wosope ŵaŵakwete cikumbumtima cakwanguya kutenguka kuti akajelusyaga ŵandu ŵane ŵaŵasagulaga kulya nyama mpela jelejo. (1 Akoli. 10:25, 29, 30) Pangani jakusosekwa mnope jakwayana ni kulambila jeleji, Mklistu jwalijose ŵasosekwaga kusagula yakutenda jika. M’yoyo, ana ngatukusosekwa kucimbicisyasoni ufulu wakwete abale wakusagula jika yakutenda atamose pangani syamwanamwana?—1 Akoli. 10:32, 33.

18. Ana cacilosya catuli kuti akusayamicila mtuka wawo wa ufulu wakusagula yakutenda?

18 Yehofa atupele mtuka wa ufulu wakusagula yakutenda, wawuli ufulu usyesyene. (2 Akoli. 3:17) Tukusayamicila mnope mtukawu ligongo ukusatukamucisya kusagula yindu yayikusalosya kuti tukusamnonyela mnope Yehofa. Kwende tujendelecele kulosya kuyamicila kwetu mtukawu mwakuwukamulicisya masengo m’litala lyampaka limcimbicisye Mlungu soni mwakucimbicisya yakuti ŵane pakamulicisya masengo ufuluwu pakusagula yakutenda.