Napagwile mu msinda wa Mulhouse, m’cilambo ca France. Msindawu waliji uli ugambile kutanda kwene kusicila soni ŵandu ŵa mumsindawu ŵanonyelaga kutenda yaciwawa. Ngusakumbucila kuti ndili mwanace, maŵasa gejinji gatamilaga kangana soni kumenyana. Ŵacinasi ŵangu nganiŵacimbicisyaga acakongwe mwati ndaŵi syejinji acalume ŵagambaga kusagula jika yakutenda ngawusya kaje aciŵamkwawo. Ŵandu ŵajinji ŵasalilaga kuti masengo ga acakongwe gali kuteleka, kwasamalila aciŵamkwawo soni ŵanace.

Panakulaga nasimanaga ni yakusawusya yejinji. Mwambone, ndili ngwete yaka 10, baba ŵangu ŵawile ligongo lyakumwa ukana mnope. Pali papite yaka msano, m’cimwene jwangu ŵalitaŵilile ni kuwa. Caka cicoco, nalolele ciwa ca jwamwiŵasa mwetu jwaŵawulajidwe pa ukangani wa m’liŵasa lyetu. Yeleyi yanjogoyisye mnope. Ŵamwiŵasa mwangu ŵanjiganyisye kamulicisya masengo yipula soni wuti pakumenyana ni jwalijose jwandandite. Yeleyi yasokonasisye mnope mwati natandite kulilembalemba pacilu soni kumwa ukana.

Ndili ni yaka 16, namwaga mabotolo gakwana 10 kapena 15 lisiku lililyose. Kaneko natandite kamulicisya masengo mitela jakusokonasya mtwe. Kuti mbateje mbiya, nasumisyaga yisyano yemale masengo soni natandite kwiŵa. Panayikaga yaka 17, naliji ndili ndaŵidwe katatu ligongo lya kwiŵa soni kutenda yindu yakusokonasya. Nambo maulendo 15 gane ŵalamwile kuti ngatyokaga mumkuli wanatamaga.

Panakwanisye yaka 20, ndamo syangu syasakele mnope. Natandite kwenda camba. Nakwembaga ndudu 20 sya camba palisiku soni namwaga mitela jakusokonasya mtwe jamacili mnope. Ndaŵi syejinji, nasigalaga panandi kuwa ligongo lyakutupa kwa mitela jimweleje. Natandite gwasya soni kusumisyaga mitela jakusokonasya mtwe, m’yoyo najendaga ni yipula soni wuti. Lisiku line namgombele mundu nambo cipolopolo cagambile kuputa cisyano ca lamba jwaŵawete ni gwila pasi. Mama ŵangu ŵawile ndili ngwete yaka 24. Yeleyi yatendekasisye kuti njendelecele kuŵa jwaukali mnope. Ŵandu ŵajinji ŵakwenda pasi pagambile kumbona ŵajogopaga mnope. Ligongo lyakuti natendaga ya ndewu mnope, ndaŵi syejinji naŵaga ndili kupolisi. Ndaŵi sine naŵaga ndili ku cipatala ligongo lya maŵanga ganakolaga.

Nalombele ndili ngwete yaka 28. Nambo nalepelaga kwacimbicisya ŵamkwangu. Naŵecetelaga yamwano soni nagambaga kwaputa. Nganitutendaga yindu yalumo mpela liŵasa. Naganisyaga yakuti kwamba kwakusulila yindu yejinji yanajiŵaga kwaliji kwakwanila. Nambo lisiku line catendekwe cindu canganitucijembeceyaga. Ŵamkwangu ŵatandite kulijiganya  Baibulo ni Mboni sya Yehofa. Paŵagambile kumalisya kulijiganya lisiku lyandandalyo, ŵalesile kwemba sona. Ŵatandite kana kupocela mbiya syanajiŵaga soni ŵambucisye yindu yanapele mpela ndolo ni yibangili. Yeleyi yandumbilikasisye mnope, mwati natandite kumlekasya kulijiganya Baibulo. Napepelelaga lyosi lya sona ku ngope jawo. Nambosoni natandite kutenda yindu yakwatesya sooni kwa ŵandu ŵakuŵandikana nawo nyumba.

Cilo cine, mwangosi ndili mwele mnope ukana najocile nyumba jetu. Nambo ŵamkwangu ŵangulupwisye une soni mwanace jwetu jwamkongwe. Ukana pawamalile mumtwe, naliweni kuti ndili jwakusakala mnope. Naliwonaga kuti Mlungu ngaŵa mkungululucila ligongo naliji ndili mbikene kuti ŵandu ŵakusakala akusajawula kumoto. Atamosesoni dokotala jwakulola ya ulwele wa mu ututu ŵasalile kuti, “Yakulemwa yenu yitupile! Mlungu ngaŵa kumkululucila.”

Nyumba jetu jili jipile, twatandite kutama ni acinangolo ŵa ŵamkwangu. Paŵayice Ŵamboni sya Yehofa kukwajiganya ŵamkwangu, nawusisye kuti, “Ana yili yakomboleka Mlungu kungululucila yakulemwa yangu?” Ŵamboniwo ŵaŵalasile lilemba lya 1 Akolinto 6:9-11. Lilembalyo lyasasile yindu yakusakala yakusayiŵenga Mlungu, nambosoni likusasala kuti: ‘Ŵane mwa jemanja mwaliji m’yoyo.’ Maloŵe gelega gangamucisye kumanyilila kuti yaliji yakomboleka kucenga ndamo syangu. Kaneko ŵaŵalasilesoni lilemba lya 1 Yohane 4:8 ni ŵasalile kuti Mlungu akusanonyela mnope. Yeleyi yalimbikasisye, mwati namsalile Jwambonijo kuti anjiganyeje Baibulo kaŵili pa cijuma. Kaneko natandite kwawula ku misongano jawo soni napopelaga kwa Yehofa ndaŵi syosope.

Pali pagambile kupita mwesi umo, nalesile kamulicisya masengo mitela jakusokonasya mtwe soni kumwa ukana. Nambo kaneko natandite kusimana ni yakusawusya mcilu mwangu. Mwambone, nasagamilaga yakogoya mnope, mtwe wambwetekaga soni yakusawusya yine. Nambo namanyililaga kuti Yehofa angamwile ni mkono wakwe kuti alimbikasye. Nalipikanaga mpela mwaŵapikanilaga ndumetume Paulo. Pakwamba ya cikamucisyo cele Mlungu ŵampele, jwalakwe ŵalembile kuti: “Ngusakombola kutenda yosope yene kupitila mwa jwalakwe jwakusamba macili.” (Afilipi 4:13) Pali papite ndaŵi, nalesile kwemba sona.—2 Akolinto 7:1.

Baibulo jikamucisyesoni liŵasa lyetu. Jangamucisye kuti nawoneje mwakuŵajilwa ŵamkwangu soni natandite kwacimbicisya mnope pakuŵeceta kuti “conde” soni “sikomo.” Natanditesoni kumnonyela mwanangu jwamkongwe. Pali papite caka cimo nabatiswe. Nambo ŵamkwangu ni ŵaŵabatiswe kandanda.

Ngukulupilila kuti Baibulo jingamucisye kucenga umi wangu. Ŵacinasi ŵangu ŵanganaŵa Ŵamboni ŵayikene pakuŵeceta kuti ngawile ligongo lyakamulicisya masengo mitela jakusokonasya mtwe soni mwine ngawulajidwe ligongo lyakuputidwa.

Baibulo jingamucisye mnope kuti mbe jwamlume jwambone ligongo jikusasala ukumu wakwete jwamlume jwali peŵasa. (Aefeso 5:25; 6:4) Twatandite kutendela pampepe yindu mpela liŵasa. M’malo mwakwawona ŵamkwangu mpela ŵakamula masengo gakuteleka basi, apano ngusasangalala kwakamucisya pamasengo gawo gakulalicila kwa maawala 70 pa mwesi. Soni ŵalakwe akusaŵa ŵakusangalala pakungamucisya pa ukumu wangu mpela jwamkulungwa jwa mumpingo.

Cinonyelo soni canasa ca Yehofa cingamucisye mnope. Ndili jwakusimicisya kuŵeceta ya ndamo syambone sya Yehofa kwa ŵandu ŵakuliwona mpela ŵangali masengo, ligongo ni mwaŵawonelagasoni ŵandu uneji. Ngumanyilila kuti Baibulo mpaka jimkamucisye jwalijose kola cikumbumtima cambone soni umi wambone. Ngaŵa kuti Baibulo jigambile kungamucisya kuti nacimbicisyeje acalume soni acakongwe, nambo jingamucisyesoni kuti nalicimbicisyeje.