«¿BAʼAXTEN tiʼ teen ku yúuchul lelaʼ? ¿Baʼaxten tu chaʼaj Dios u yúuchulten?» Letiʼe baʼaxoʼob tu yaʼalaj Sidnei, juntúul xiʼipal kajaʼan Brasil accidentarnaj le táan u báaxal tiʼ junpʼéel tobogán, ka pʼáat paraliticoil.

Yaʼab máakeʼ bey u yuʼubikuba ken accidentarnak, ken kʼojaʼanchajak, ken kíimik wa máax tiʼ, ken úuchuk nukuch loobiloʼob wa ken yanak baʼateltáambaloʼob. Bey úuchik tiʼ Job, juntúul máak tu meyajtaj Dios úuchjeakiloʼ. Le ka úuch yaʼab baʼaloʼob kʼaastak tiʼeʼ tu tuklaj tsʼoʼok u xúumpʼattaʼal tumen Dios, ka tu yaʼalaj: «Kin kʼáatik áantaj tiʼ teech, baʼaleʼ, maʼ ta núukik tiʼ teen, kin kʼáat óoltik tiʼ teech, baʼaleʼ maʼ ta wuʼuyik in tʼaan. Tsʼoʼok a tsʼuʼuykintkaba tiʼ teen, ka chʼaʼpachtiken tu jaajil a wóol» (Job 30:20, 21).

Jobeʼ maʼ u yojel kaʼach máax beetik loob tiʼiʼ mix u yojel baʼaxten táan u muʼyajiʼ. U maʼalobileʼ le Bibliaoʼ ku yeʼesiktoʼon baʼaxten ku yúuchul baʼaloʼob kʼaastak yéetel bix unaj k-ilkoʼob.

Le Bibliaoʼ ku yaʼalik: «[Jéeobaeʼ] letiʼ máax kanáantkoʼon, u meyajoʼobeʼ sen maʼalobtak, baʼaxoʼob ku beetkeʼ tojtak. Letiʼ u [Diosil] jaaj, tiʼ letiʼeʼ minaʼan baʼax maʼ tu beeliʼ» (Deuteronomio 32:4). Wa jaaj láaj «maʼalobtak» yéetel «tojtak» baʼax ku beetik Dioseʼ, ¿jeʼel wa u beetik k-muʼyaj utiaʼal u castigartikoʼon wa u tojkíintikoʼoneʼ?

Maʼ, maʼ beyiʼ. Le Bibliaoʼ ku yaʼalik: «Le ken túuntaʼak u yóol máakeʼ, maʼ unaj u yaʼalik: ‹Dios túuntik in wóol›. Tumen Dioseʼ maʼ tu páajtal u túuntaʼal u yóol yéetel baʼaloʼob kʼaastak, mix letiʼ ku túuntik u yóol máak» (Santiago 1:13). Desde ka beetaʼab le yáax wíinikoʼoboʼ Dioseʼ tu tsʼáajtiʼob junpʼéel kuxtal jach maʼalob: junpʼéel kiʼichkelem otoch, junpʼéel jatsʼuts meyaj yéetel tuláakal baʼax kʼaʼabéettiʼob utiaʼal ka kiʼimakchajak u yóoloʼob. Dioseʼ tu yaʼalajtiʼob: «Yaʼabchajak a paalaleʼex; chupeʼex le yóokʼol kaaboʼ, méekʼtáanteʼex xan». Jeʼex k-ilkoʼ Adán yéetel Evaeʼ minaʼan baʼax oʼolal u tuklikoʼob xúumpʼattaʼanoʼob tumen Dios (Génesis 1:28).

U jaajileʼ bejlaʼeʼ jach jelaʼan le kuxtal yaantoʼonoʼ. Tsʼoʼoleʼ jach yaj baʼax tsʼoʼok u yúuchul tiʼ tuláakal máak way Luʼumeʼ. Jaaj baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ: «Tuláakal le baʼaloʼob beetaʼanoʼoboʼ táan u múul áakamoʼob yéetel táan u múul muʼyajoʼob tak beoraaʼ» (Romailoʼob 8:22). ¿Baʼaxten ta tʼaan?

Utiaʼal k-naʼatik baʼaxten k-muʼyajeʼ, tuukulnakoʼon tiʼ u kʼiiniloʼob le yáax wíinikoʼoboʼ. Juntúul angeleʼ líikʼ tu contra Dios, ka suunaj Kʼaasilbaʼalil, wa Satanás. Tu beetaj xan u kʼastal Adán yéetel Eva, ka tu jaantoʼob «u yich u cheʼil u kʼaj óolalil uts yéetel kʼaas» kex u yaʼalmaj Dios maʼ unaj u jaantkoʼobiʼ. Úuchik u beetkoʼob beyaʼ tu yeʼesoʼob tu juunaloʼob u kʼáat u chʼaʼtukloʼob baʼax uts yéetel baʼax kʼaas. Satanaseʼ tu yaʼalajtiʼobeʼ chéen táan u tuʼusloʼob tumen Dios, tumen kex maʼ u yuʼubikoʼob u tʼaaneʼ maʼ tun kíimloʼob. Tu yaʼalaj xaneʼ Dioseʼ táan u luʼsik tiʼ wíinik u derechoil u chʼaʼtuklik tu juunal baʼax uts yéetel baʼax kʼaas (Génesis 2:17; 3:1-6). Le Kʼaasilbaʼaloʼ tu tsʼáaj naʼatbileʼ maas jeʼel u bintoʼon utsil wa maʼ t-uʼuyik u tʼaan Dioseʼ. Tuláakal lelaʼ tu beetaj u tuklaʼal: ¿Dios wa u maas maʼalobil utiaʼal u gobernarkoʼon?

Satanaseʼ yaan uláakʼ baʼax tu beetaj u tuklaʼal. Tu yaʼaleʼ wíinikeʼ chéen ku meyajtik Dios utiaʼal u jóoʼsik u yutsil. Le ka tsikbalnaj yéetel Dios yoʼolal Jobeʼ, tu yaʼalaj: «Techeʼ, maʼ ta chaʼik u beetaʼal mix baʼal tiʼ letiʼ, mix tiʼ u láakʼtsiloʼob, mix tiʼ le baʼaloʼob yaantiʼob; techeʼ, ka beetik u bin utsil tiʼ tu yéetel tuláakal baʼax ku beetik [...]. Baʼaleʼ, láaj luʼs baʼax yaan tiʼ ka a wilaʼa wa maʼ tu loolob kʼaakʼastʼantikech tu táan a wich» (Job 1:10, 11). Kex tiʼ Job ku tʼaaneʼ, Satanaseʼ tu tsʼáaj naʼatbileʼ tuláakal le máaxoʼob meyajtik Diosoʼ chéen u yutsil ku kaxtikoʼob.

¿Bix túun jeʼel u yilaʼal wa jaaj tuláakal le baʼax tu yaʼalaj Satanasoʼ? Dioseʼ tumen jach yaan u naʼateʼ, tu chʼaʼtuklaj u beetik junpʼéel baʼal yaan u taasiktoʼon utsil tu tsʼook (Romailoʼob 11:33). Tu chʼaʼtuklaj u pʼatik  tu kʼab le wíinikoʼob u gobernarkubaʼob tu juunaloʼob ichil junpʼíit tiempo. Le bix kun bintiʼoboʼ yaan u yeʼesik máax maas maʼalob u gobernar.

Le bix yanil le yóokʼol kaab bejlaʼaʼ ku yeʼesikeʼ maʼ maʼalob bix u gobernar wíinikiʼ. Maʼ chéen maʼ béeyak u taaskoʼob jeetsʼelil, maʼalob kuxtal yéetel kiʼimak óolaliʼ, baʼaxeʼ tsʼoʼok tak u sen kʼaskúuntikoʼob le Luʼumaʼ. Le oʼolal bakáan le Bibliaoʼ ku yaʼalik: «Teneʼ in wojleʼ xiibeʼ maʼ u yuumil u kuxtaliʼ» (Jeremías 10:23). Wa Dios ka u gobernart le Luʼumaʼ, chéen bey jeʼel u yantaltoʼon jeetsʼelil, kiʼimak óolal yéetel maʼalob kuxtaleʼ; letiʼe baʼax u kʼáat Dios t-oʼolaloʼ (Isaías 45:18).

¿Baʼax ken u beet Dios ken u gobernart le Luʼumaʼ? Kʼaʼajs le oración tu kaʼansaj Jesús tiʼ u disipuloʼoboʼ: «Taalak a Reino, beetaʼak baʼax a kʼáat teʼ kaʼanoʼ bey xan way Luʼumeʼ» (Mateo 6:10). Ken kʼuchuk u kʼiinileʼ Dioseʼ yaan u xuʼulsik yéetel u Reino tuláakal le baʼax beetik u muʼyaj wíinikoʼ (Daniel 2:44). Le óotsilil, le kʼojaʼanil yéetel le kíimiloʼ chéen kʼaʼajsbil kun beetbiloʼob. Dioseʼ ku yaʼalik: «Bíin [in] tok le óotsil ku kʼáat óolaloʼ» (Salmo 72:12-14). Le Bibliaoʼ ku yaʼalik xan: «Mix juntúul kajnáal bíin u yaʼal: Kʼojaʼanen» (Isaías 33:24). ¿Kux túun le máaxoʼob tsʼoʼok u kíimloʼoboʼ? ¿Baʼax kun úuchul yéeteloʼob? Jesuseʼ tu yaʼalaj: «Tuláakal le máaxoʼob yanoʼob ichil le muknaloʼoboʼ [...] yaan u jóokʼloʼob» (Juan 5:28, 29). ¡Bukaʼaj jatsʼutsil le baʼax ken u beet Diosoʼ!

Ka máan diecisiete años accidentarnakeʼ, Sidnei, le máax t-aʼalaj tu káajbal le xookaʼ, tu yaʼalaj: «Mix juntéen tin culpartaj Dios yoʼolal le baʼax úuchtenoʼ, baʼaleʼ u jaajileʼ tin tuklaj tsʼoʼok u xúumpʼattiken. Yaan horaeʼ jach tristeen yéetel kin wokʼol tumen in wojel maʼ tu páajtal in xíimbal. Pero le baʼax kin xokik teʼ Bibliaoʼ tsʼoʼok u yeʼesikteneʼ maʼ Dios castigarkeniʼ. Le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ ‹junsúutuk› u jáan úuchul wa baʼax, kex uts wa kʼaas. In orar tiʼ Jéeoba yéetel in xokik wa baʼax tekstoiloʼobeʼ ku tsʼáaikten muukʼ yéetel ku líiʼsik in wóol» (Eclesiastés 9:11; Salmo 145:18; 2 Corintoiloʼob 4:8, 9, 16).

Utiaʼal k-kaʼa confiar tiʼ Dioseʼ kʼaʼabéet k-kʼaʼajsik baʼaxten ku chaʼik Dios u muʼyaj wíinik yéetel baʼax ken u beet utiaʼal u xuʼulsik le muʼyajiloʼ. Maʼ u tuʼubultoʼoneʼ Jéeobaeʼ mantatsʼ «ku síik baʼaloʼob maʼalobtak tiʼ le máaxoʼob jach ku tsʼáaik u yóol u kaxtoʼoboʼ». Le máaxoʼob ku kʼubik u yóoloʼob tiʼ Jéeoba yéetel tiʼ Jesuseʼ mix bikʼin kun pʼatbiloʼob (Hebreoʼob 11:6; Romailoʼob 10:11).