Xeen tiʼ baʼax ku taasik

TEKSTOʼOB KU MAAS TSOʼOLOL

Romanos 10:13 | «Tuláakal le máax chʼaʼchiʼitik u kʼaabaʼ Yuumtsileʼ»

Romanos 10:13 | «Tuláakal le máax chʼaʼchiʼitik u kʼaabaʼ Yuumtsileʼ»

 «Tuláakal máax kun chʼaʼchiʼitik u kʼaabaʼ Jéeobaeʼ yaan u salvartaʼal» (Romanos 10:13, Túumben Luʼum).

 «Tuláakal le máax chʼaʼchiʼitik u kʼaabaʼ Yuumtsileʼ bíin toʼokok» (Romanos 10:13, Quiliʼich Biblia ich Maya; túumbenkuntaʼan u tsʼíibil).

Baʼax u kʼáat u yaʼal Romanos 10:13

 Dioseʼ maʼ tu pʼektik mix máak yoʼolal u raza, yoʼolal tuʼux u taal, tumen ayikʼal wa óotsil. Letiʼeʼ ku tsʼáaik u oportunidadil tiʼ tuláakal máak utiaʼal ka u salvartuba yéetel ka yanaktiʼ kuxtal minaʼan u xuul. Pero utiaʼal u béeytal leloʼ kʼaʼabéet k-chʼaʼchiʼitik u kʼaabaʼ le Maas Nojoch Diosoʼ, Jéeoba a (Salmo 83:18).

 Le máax ku «chʼaʼchiʼitik u kʼaabaʼ Jéeoba» jeʼex u yaʼalik le Bibliaoʼ, maʼ chéen u kʼáat u yaʼal u yojel bix u kʼaabaʼ Diosiʼ (Salmo 116:12-14). Baʼaxeʼ u kʼáat u yaʼaleʼ ku confiar tiʼ letiʼ yéetel ku kʼáatik u yáantaj (Salmo 20:7; 99:6).

 Utiaʼal Jesúseʼ u kʼaabaʼ Dioseʼ jach importante. Bey u yeʼesik le tʼaanoʼob meyajnajtiʼ le ka tu káajsaj u oraciónil le Padrenuestrooʼ, letiʼeʼ tu yaʼalaj: «K-Taata yanech teʼ kaʼanoʼ, santificartaʼak a kʼaabaʼ» wa respetartaʼak (Mateo 6:9). Jesús xaneʼ tu kaʼanseʼ wa k-kʼáat kuxtal utiaʼal mantatsʼeʼ kʼaʼabéet k-kʼaj óoltik Jéeoba, k-yaabiltik yéetel k-uʼuyik u tʼaan (Juan 17:3, 6, 26).

 ¿Baʼaxten k-aʼalikeʼ Jéeoba le «Yuumtsil» ku yaʼalaʼal teʼ Quiliʼich Biblia ich Mayaoʼ? Tumen le tʼaan «Yuumtsil» ku chíikpajal teʼ Romanos 10:13, chʼaʼabaʼan tiʼ Joel 2:32. Tsʼoʼoleʼ teʼ úuchben tsʼíiboʼob ich hebreooʼ, u tekstoil Joeleʼ tu lugar u yaʼalik Yuumtsileʼ ku chíikpajal jach u kʼaabaʼ Diosiʼ. b

U contekstoil Romanos 10:13

 Teʼ capítulo 10 tiʼ Romanosoʼ le Bibliaoʼ ku kaʼansikeʼ utiaʼal k-kʼaʼamal tumen Dioseʼ kʼaʼabéet u yantaltoʼon fe tiʼ Jesucristo (Romanos 10:9). Tsʼoʼoleʼ yaʼab tekstoʼob yaan teʼ Antiguo Testamentooʼ bey xan u yaʼalikoʼoboʼ. Le máax yaan u fejoʼ ku «chʼaʼchiʼitik» u kʼaabaʼ Jéeoba, lelaʼ maases ku beetik le kéen u tsikbalt u Reino Dios tiʼ le máaxoʼob maʼ u kʼaj óoloʼob Jéeobaoʼ. Le kéen u beet beyoʼ táan xan u tsʼáaik u oportunidadil tiʼ u maasil máakoʼob utiaʼal ka kuxlakoʼob minaʼan u xuul yoʼolal le fe ken u yeʼesoʼoboʼ (Romanos 10:10, 14, 15, 17).

Xok le capítulo 10 tiʼ Romanosoʼ, le notas ku taaskoʼ bey xan le uláakʼ tekstoʼob ku chʼaʼchiʼitaʼaloʼoboʼ.

a U kʼaabaʼ Dioseʼ ku chíikpajal óoliʼ 7,000 u téenel tu úuchben tsʼíibiloʼob le Bibliaoʼ. Ich hebreoeʼ le kʼaabaʼ Jéeobaoʼ ku taasik kanpʼéel letraʼob kʼaj óolaʼan bey Tetragrámatoneʼ. Ich mayaeʼ maases ku yalaʼal «Jéeoba», yéetel uláakʼoʼobeʼ ku yaʼalikoʼobtiʼ «Yahweh» wa «Yahvé».

b Yaan baʼaxoʼob eʼesikeʼ le máaxoʼob tsʼíibt le Nuevo Testamentooʼ meyajnajtiʼob u kʼaabaʼ Dios le ka tu citartoʼob baʼax ku yaʼalik le Antiguo Testamentooʼ. Junpʼéel libro ku tsolik u tʼaaniloʼob le Bibliaoʼ ku yaʼalik: «Yaan baʼaxoʼob eʼesikeʼ teʼ Nuevo Testamentooʼ ku chíikpajal kaʼach le Tetragrámaton suuk u meyaj utiaʼal u tsʼíibtaʼal u kʼaabaʼ Diosoʼ. Lelaʼ ku tsʼáaikoʼob kaʼach tiʼ jujunpʼéel tekstoʼob wa tiʼ tuláakal le tekstoʼob tuʼux ku citartaʼal le Antiguo Testamentooʼ» (The Anchor Bible Dictionary, volumen 6, página 392). Wa taak a wojéeltik u maasileʼ ilawil le xook «1E U kʼaabaʼ Dios teʼ Tsʼíiboʼob ich Griegooʼ», lelaʼ tiaʼan teʼ Biblia U Tʼaan Dios utiaʼal u Kajnáaliloʼob le Túumben Luʼumoʼ.