Ndi Mme Prọfesi Oro Aban̄ade Messiah Owụt ke Jesus Ekedi Messiah?
Se Bible ọdọhọde
Bible ọdọhọ, Ih. Ini Jesus okodude ke isọn̄, enye ama osu mme prọfesi oro aban̄ade “Messiah Adausụn̄” ye “Andinyan̄a ererimbot.” (Daniel 9:25; 1 John 4:14) Idem ke Jesus ama akakpa onyụn̄ eset, mme prọfesi oro aban̄ade Messiah ama aka iso osu enye ke idem.—Psalm 110:1; Utom 2:34-36.
“Messiah” ọwọrọ didie?
Ikọ Hebrew emi Ma·shiʹach (Messiah) ye ikọ Greek emi Khri·stos (Christ) ọwọrọ “Enye Emi Ẹyetde Aran.” Emi owụt ke enyịn̄ oro “Jesus Christ” ọwọrọ “Jesus Emi Ẹyetde Aran,” m̀mê “Jesus Emi Edide Messiah.”
Ke Bible, ẹtịn̄ ke ẹma ẹsiwak ndida aran nyet, m̀mê ntọhọ, owo ke ibuot ẹma ẹyom ndinọ owo akamba itie m̀mê ata akpan utom anam. (Leviticus 8:12; 1 Samuel 16:13) Abasi ekemek Jesus Messiah—ata akamba itie ke Abasi ọkọnọ enye oro. (Utom 2:36) Edi Abasi ikadaha aran itọhọ Jesus ke ibuot ini emekde enye, edi akanam edisana spirit edidoro enye ke idem.—Matthew 3:16.
Ndi mme prọfesi oro aban̄ade Messiah ekeme ndisu nsio nsio owo ke idem?
Ihih, ikemeke. Ofụri prọfesi oro aban̄ade Messiah, m̀mê Christ, etie nte n̄wed nnuenubọk, owo iba ikemeke ndinyene ukem. Kpa ye oro, Bible ama ọdọhọ ke “mme Christ nsu ye mme prọfet nsu ẹyedaha ẹda ẹnyụn̄ ẹnam ikpọ idiọn̄ọ ye mme utịben̄kpọ man, ke ẹkemede, ẹkpeda ndimek ikọt Abasi ẹtụn usụn̄.”—Matthew 24:24.
Ndi Messiah edidi ke ini iso?
Ihih. Bible ama etetịn̄ ke Messiah edito ubon Edidem David ke Israel. (Psalm 89:3, 4) Edi n̄wed emi ẹkesin̄wamde mme Jew ẹdiọn̄ọ mbon emi ẹtode ubon David ama osop; etie nte n̄wed oro ekesịne ke otu n̄kpọ emi mbon Rome ẹkefọpde ini mmọ ẹkesobode Jerusalem ke ọyọhọ isua 70 eyo mme apostle. a Tọn̄ọ ini oro, owo ndomokiet inyeneke n̄kpọ aba se ada owụt ke imọ ito ubon David. N̄wed oro ama odu ke eyo Jesus, edi owo ndomokiet, esịnede mme asua Jesus, ikọdọhọke ke Jesus itoho ubon David.—Matthew 22:41-46.
Prọfesi ifan̄ ke ẹketịn̄ ẹban̄a Messiah ke Bible?
Owo ndomokiet ikemeke ndidiọn̄ọ ata nnennen ibat prọfesi oro aban̄ade Messiah. Ke uwụtn̄kpọ, idem ke mme itie Bible emi ediwak owo ẹdiọn̄ọde ke aban̄a Messiah, mme owo ẹsibat se ẹtịn̄de ke itie oro ke nsio nsio usụn̄. Ke uwụtn̄kpọ, Isaiah 53:2-7 etịn̄ nsio nsio n̄kpọ aban̄a Messiah. Ndusụk owo ẹdọhọ ke ofụri se ẹtịn̄de do edi prọfesi kiet, mbon en̄wen ẹte ke edi nsio nsio prọfesi.
Uwụtn̄kpọ mme prọfesi oro aban̄ade Messiah emi okosude Jesus ke idem
Prọfesi |
Odu ke |
Nte okosude |
---|---|---|
Edito ubon Abraham |
||
Edito ubon Isaac eyen Abraham |
||
Edito essien Judah ke Israel |
||
Edito ubon Edidem David |
||
Eyenan̄wan emi mîfiọkke erenowo ediman enye |
||
Edimana ke Bethlehem |
||
Ẹdikot enye Immanuel b |
||
Enye edimana ke ufọk ubuene |
||
Ẹyewot nseknditọ ini enye amanade |
||
Ẹyemen enye ẹto Egypt ẹdi |
||
Ẹdikot enye eyen Nazareth c |
||
Isụn̄utom eyebem enye iso edi |
||
Ẹdimek enye Messiah ke 29 C.E. d |
||
Abasi ọyọdọhọ ke enye edi Eyen imọ |
||
Ifịk ufọk Abasi ayadia enye idem |
||
Enye ọyọkwọrọ eti mbụk |
||
Ukwọrọikọ esie ke Galilee ayatat mme owo enyịn |
||
Enye ayanam utịben̄kpọ nte Moses |
||
Ukem nte Moses, enye editịn̄ se Abasi ọdọhọde |
||
Ọyọkọk mme owo udọn̄ọ |
||
Idinamke n̄kpọ iyom itoro owo |
||
Ayatua mme ikpîkpu owo mbọm |
||
Ayanam ẹkụt ke Abasi inamke asari |
||
Edidi Utịbe Ọnọitem |
||
Ayanam ẹdiọn̄ọ enyịn̄ Abasi, Jehovah |
||
Eyesima ndinọ uwụtn̄kpọ |
||
Edidi Adausụn̄ |
||
Ediwak owo ẹdibat enye nte owo abian̄a |
||
Enye editie nte n̄kpọ iduọ inọ ediwak owo |
||
Mme owo ẹyesịn enye |
||
Ẹyesua enye ke unana ntak |
||
Enye ayawat ass odụk Jerusalem |
||
Nditọwọn̄ ẹyetoro enye |
||
Enye edidi ke enyịn̄ Jehovah |
||
Owo idemesie edida enye inọ mme asua |
||
Ẹyenyam enye ke mbak silver 30 e |
||
Mme ufan esie ẹyefehe ẹkpọn̄ enye |
||
Mme ntiense nsu ẹyesu nsu ẹdori enye |
||
Enye iditịn̄ke ikọ inyan̄a idem |
||
Ẹyefiari enye etap |
||
Ẹyeyịbi enye ibuot |
||
Ẹyemia enye |
||
Enye idin̄wanake ye mbon oro ẹyịbide enye |
||
Ikpọ owo ukara ẹyedụk odu ẹban̄a enye |
||
Ẹyekọn̄ enye ubọk ye ukot ke eto |
||
Mme owo ẹyesịn afia ke ntak ọfọn̄ esie |
||
Ẹyebat enye ẹsịn ke otu mme abiatibet |
||
Ẹyesak enye ẹnyụn̄ ẹnọ enye inua |
||
Enye ọyọbọ ufen ibuot mme idiọkowo |
||
Eyetie nte ke Abasi ọkpọn̄ enye |
||
Ẹyenọ enye vinegar ye wine emi ẹbuakde n̄kpọ |
||
Itọn̄ ayasat enye mbemiso enye akpade |
||
Enye ayayak spirit esie ọnọ Abasi |
||
Enye eyenyịme ndikpa |
||
Enye ayafak mme owo osio ke idiọkn̄kpọ |
||
Owo idibụn̄ke ọkpọ esie |
||
Ẹyekịm enye ke eduak |
||
Ẹdibụk enye ke udi imọ owo |
||
Ẹyenam enye eset |
||
Owo ayada itie owo emi edidade enye inọ |
||
Enye eyetie ke ubọk nnasia Abasi |
a N̄wed emi ẹkotde McClintock and Strong’s Cyclopedia ọdọhọ ete: “Ọsọsọn̄ ndikụt owo emi mînyịmeke ke n̄wed oro ẹkesidade ẹdiọn̄ọ ubon emi Jew kiet kiet otode okosop ke ẹma ẹkesobo Jerusalem, idịghe mbemiso ẹkesobode.”
b Immanuel edi enyịn̄ Hebrew; enye ọwọrọ “Abasi Odu ye Nnyịn,” onyụn̄ owụt se Jesus edinamde nte Messiah. Se Jesus akanamde ini odude ke isọn̄ ama owụt ke Abasi odu ye ikọt esie.—Luke 2:27-32; 7:12-16.
c Enyịn̄ oro “Nazareth” asan̄a n̄kpọ ye ikọ Hebrew emi neʹtser, emi ọwọrọde “nsehe.”
d Okpoyom ndikụt nte Bible akanamde ẹdiọn̄ọ ke 29 C.E. ke Messiah edidi, se ibuotikọ emi “Nte Ntịn̄nnịm Ikọ Daniel Ebemde Iso Etịn̄ Aban̄a Edidi Messiah.”
e Prọfesi emi esịne ke n̄wed Zechariah, edi Matthew ọdọhọ ke prọfesi oro edi “se ẹkedade prọfet Jeremiah ẹtịn̄.” (Matthew 27:9) Etie nte n̄wed Jeremiah ekedi akpa ke otu mme n̄wed emi ẹkesikotde “mme Prophet.” (Luke 24:44) Imenịm ke ofụri n̄wed oro ke Matthew okokot “Jeremiah,” sia Zechariah esịne ke otu mmọ.