Dagiti Mangiladawan a Sasao iti Biblia​—Maawatam Kadi?

ADU a sasao ti mabalin a katupag ti maysa a ladawan, ngem no dadduma, makapanunotka iti maysa a ladawan babaen laeng iti maysa wenno dua a sao. Aduan ti Biblia iti mangiladawan a sasao, wenno termino, a manggutugot iti agbasbasa a mangiladawan iti panunotna ti basbasaenna. * Kas pagarigan, sigun iti maysa a panangusig, nagusar ni Jesus iti nasurok a 50 a nagduduma a mangiladawan a sasao iti maysa la a sermonna​—ti Sermon iti Bantay.

Apay a nasken a paginteresam dagitoy a mangiladawan a sasao? Ti maysa a makagapu ket agbalin nga ad-adda a makaay-ayo ti panagbasam iti Biblia no maawatam dagita, ken ad-adda a maapresiarmo ti Sao ti Dios. Kasta met a no mailasinmo a silalawag dagiti mangiladawan a sasao iti basbasaem, siuumiso a matarusam ti kaipapananna ken nalawlawag ti pannakaawatmo iti mensahe ti Biblia. Kinapudnona, no saanmo a mailasin ti mangiladawan a sao iti Biblia, mabalin a saanka la a mariro no di ket saan pay nga umiso dagiti mabukelmo a kapanunotan.

Panangtarus Kadagiti Mangiladawan a Sasao

Ti mangiladawan a sao pagdiligenna ti dua nga ideya. Topiko ti pangawag iti ideya a maidildilig, ken ladawan ti pangawag iti ideya a pakaidildiliganna. Ti pagaspingan ti dua nga ideya ket isu ti pagpadaanda. Tapno ngarud maapresiarmo ti pudno a kaipapanan ti mangiladawan a sao, nasken a mailasinmo ken maawatam ti tunggal maysa kadagitoy tallo nga elemento.

No dadduma, mabalin a nalaka nga ilasin ti topiko ken ti ladawan. Ngem mabalin nga adda nagduduma a posible a pagpadaanda. Ania ti makatulong kenka a mangilasin a siuumiso iti pagpadaanda? Masansan a masarakan dayta iti konteksto, wenno dagiti teksto sakbay ken kalpasan dayta. *

Kas pagarigan, kinuna ni Jesus iti kongregasion idiay Sardis: “Pudno unay malaksid no agriingka, umayak a kas maysa a mannanakaw.” Iyas-asping ditoy ni Jesus ti iyaayna (ti topiko) iti iyaay ti maysa a mannanakaw (ti ladawan). Ngem ania ti pagpadaanda? Makatulong kadatayo ti konteksto. Intuloy a kinuna ni Jesus: “Saanmonto a pulos maammuan no iti ania nga oras nga umayak kenka.” (Apocalipsis 3:3)  Ngarud, saan a ti panggep ti iyaayna ti pagaspinganda. Saan nga ipaspasimudaag ni Jesus nga isu ket umay agtakaw. Imbes ketdi, ti pagpadaanda ket ti di mapakpakadaan wenno di masinunuo nga oras ti iyaayna.

Ngem no maminsan, ti mangiladawan a sao nga adda iti maysa a paset ti Biblia ket makatulong tapno maawatam ti umasping a mangiladawan a sao iti sabali a paset. Kas pagarigan, nagusar ni apostol Pablo iti isu met laeng a mangiladawan a sao nga inusar ni Jesus idi insuratna: “Dakayo pagaammoyo unay a ti aldaw ni Jehova umay nga apagpag-isu a kas iti mannanakaw iti rabii.” (1 Tesalonica 5:2) Ti pagpadaanda ket saan a nabatad iti konteksto ti imbaga ni Pablo. Nupay kasta, ti panangidilig iti daytoy a mangiladawan a sao iti inusar ni Jesus iti Apocalipsis 3:3 ket makatulong kenka a mangtarus iti pagpadaanda. Nagbileg ketdin a palagip daytoy a mangiladawan a sao tapno agtalinaed a siririing iti naespirituan ti amin a pudno a Kristiano!

Mangiladawan a Sasao a Mangisuro Kadatayo Maipapan iti Dios

Awan ti tao a naan-anay a makatarus iti personalidad ken bileg ti Mannakabalin-amin. Idi un-unana, insurat ni Ari David a ‘ti kinanaindaklan ni Jehova di masukimat.’ (Salmo 145:3) Kalpasan ti panangutobna iti dadduma kadagiti pinarsua ti Dios, kinuna ni Job: “Adtoy! Dagitoy ti pingir ti daldalanna, ket anian nga arasaas ti maysa a banag ti nangngegan kenkuana! Ngem iti mannakabalin a gurruodna siasino ti makaipakita iti pannakaawat?”​—Job 26:14.

Nupay kasta, nagaramat ti Biblia iti mangiladawan a sasao a tumulong tapno matarusam, iti limitado a wagas, dagiti nagsasayaat a galad ti nailangitan a Diostayo. Nailadawan ni Jehova kas Ari, Manangted-paglintegan, Ukom, ken Mannakigubat​—maysa a persona a nabatad a rumbeng a raemem. Nailadawan pay kas Pastor, Mamalbalakad, Mannursuro, Ama, Manangpaimbag, ken Manangisalakan​—a maikari nga ayatem. (Salmo 16:7; 23:1; 32:8; 71:17; 89:26; 103:3; 106:21; Isaias 33:22; 42:13; Juan 6:45) Tunggal maysa kadagita a simple a panangiladawan pagpanunotennaka iti adu a makaay-ayo a ladawan nga addaan iti sumagmamano a pagpapadaan. Ad-adu ti maipaawat dagita a mangiladawan a sasao ngem iti panangusar iti nagadu a sasao.

Ti Biblia inyaspingna met ni Jehova kadagiti awan biagna a banag. Isu ket nadeskribir kas “ti Bato ti Israel,” kas ‘napasdok a bato,’ ken kas ‘salindeg.’ (2 Samuel 23:3; Salmo 18:2; Deuteronomio 32:4) Ania ti pagpadaanda? No kasano a nakapirmi ken saan a magaraw ti nagdakkel a bato, kanayon met a mainanamam ni Jehova a Dios kas Gubuayan ti kinatalged.

Ti libro a Salmo ket aduan iti mangiladawan a sasao a mangdeskribir iti nadumaduma nga aspeto ti personalidad ni Jehova. Kas pagarigan, kuna ti Salmo 84:11 a ni Jehova ket “maysa nga init ken maysa a kalasag” agsipud ta isu ti Gubuayan ti lawag, biag, bileg, ken proteksion. Iti sabali a bangir, kuna ti Salmo 121:5 a “ni Jehova ti linongmo iti makannawanmo.” No kasano a ti maysa a paglinongan masalaknibannaka manipud iti nabara nga init, masalakniban met ni Jehova dagidiay agserserbi kenkuana manipud iti nakaro a kalamidad, ta ipaayanna ida iti arig linong a salaknib babaen ti ‘imana’ wenno iti sirok ‘dagiti payakna.’​—Isaias 51:16; Salmo 17:8; 36:7.

Mangiladawan a Sasao a Mangdeskribir ken Jesus

Namin-adu a tinukoy ti Biblia ni Jesus kas ti “Anak ti Dios.” (Juan 1:34; 3:16-18) Marigatan ti  dadduma a saan a Kristiano a mangtarus iti dayta, yantangay ti Dios ket saan a tao ken awanan iti literal nga asawa. Siempre, saan a kas iti pannakaputot ti tao ti itataud ti anak ti Dios. Maysa ngarud a mangiladawan a sao dayta a termino. Panggep dayta a tulongan ti agbasbasa a mangtarus a kas iti tao nga agama ti relasion ni Jesus iti Dios. Dayta a mangiladawan a sao ipaganetgetna met a ni Jehova ti nangparsua ken nangted iti biag ni Jesus. Umasping iti dayta, naawagan met ti immuna a tao a ni Adan kas ti “anak ti Dios.”​—Lucas 3:38.

Nagusar ni Jesus iti mangiladawan a sasao a mangdeskribir iti nadumaduma nga akemna iti pannakaitungpal ti panggep ti Dios. Kas pagarigan, kinunana: “Siak ti pudno a puon ti ubas, ket ni Amak ti agtaltalon.” Kalpasanna, inyasping ni Jesus dagiti adalanna kadagiti sanga ti ubas. (Juan 15:1, 4) Ania nga agkakapateg a punto ti isuro dayta a mangiladawan a sao? Tapno agtalinaed a sibibiag ken nabunga dagiti sanga ti literal nga ubas, masapul a saanda a pulos maisina iti puon. Masapul met nga agtalinaed dagiti adalan ni Kristo a naikaykaysa kenkuana. “No naisinakayo kaniak awan a pulos ti maaramidanyo,” kinuna ni Jesus. (Juan 15:5) Ket no kasano a namnamaen ti agtaltalon nga agbunga ti ubasna, namnamaen met ni Jehova a dagidiay naikaykaysa ken Kristo ket mangpataud kadagiti naespirituan a bunga.​—Juan 15:8.

Siertuem ti Pagpadaanda

No basta basaentayo ti mangiladawan a sao a ditay man la ammuen ti pagpadaanda, mabalin a di umiso ti pannakatarustayo iti dayta. Alaentay a pagarigan ti sasao a mabasa iti Roma 12:20: “No ti kabusormo mabisin, pakanem; no mawaw, ikkam iti mainum; ta iti panangaramidmo itoy mangibuntonkanto kadagiti umap-apuy a beggang iti rabaw ti ulona.” Panagibales kadi ti kaipapanan ti panangibunton kadagiti umap-apuy a beggang iti ulo ti maysa a tao? Saan, no la ket ta matarusantayo ti pagpadaanda. Dayta a mangiladawan a sao ket naibasar iti nagkauna a proseso ti panaglunag. Iparabawda idi ti naba iti beggang tapno malunag, ken parabawanda pay dayta iti sumagmamano a beggang. Babaen iti dayta a proseso, malunag ti naba ken maisina ti puro a metal iti aniaman a rugit. No ipakpakitatayo met ti asi iti maysa a tao, masansan a matignay dayta a mangbalbaliw iti kababalinna ken mangiparangarang kadagiti agkakaimbag a galadna.

Ti umiso a pannakatarus iti mangiladawan a sasao saanna laeng a lawlawagan ti panunottayo no di ket tignayenna pay ti pusotayo. Mariknatayo ti kinadagsen ti basol no mayasping dayta iti utang. (Lucas 11:4) Ngem no pakawanennatayo ni Jehova ken dinan singiren ti utang a bayadantayo koma, sigurado a mabang-arantayo! No maibaga kadatayo nga ‘abbonganna’ ken ‘punasenna’ dagiti basoltayo​—a kas iti panangbora ti maysa iti naisurat iti pisara​—mainanamatayo a dinanton isidir kadatayo dagita a basoltayo. (Salmo 32:1, 2; Aramid 3:19) Anian a makaliwliwa a maammuan a dagiti basoltayo a kas iti kinalabaga ti eskarlata wenno carmesi ket kabaelan ni Jehova a papudawen a kas iti niebe!​—Isaias 1:18.

Dagita ket sumagmamano laeng iti ginasut a mangiladawan a sasao a masarakan iti Biblia a Sao ti Dios. Isu a no basaem ti Biblia, siputam dagiti mangiladawan a sasao. Siertuem no ania dagiti pagpadaanda ken utobem dagita. Iti kasta, umuneg ti pannakaawat ken panangapresiarmo iti Biblia.

[Footnotes]

[Kahon iti panid 13]

No Kasano a Makatulong Dagiti Mangiladawan a Sasao

Dagiti mangiladawan a sasao tulongandatayo iti sumagmamano a wagas. Ti narigat a punto ket mabalin nga idilig iti maysa a banag a nalaka a maawatan. Saan laeng a maysa a mangiladawan a sao ti mabalin nga usaren tapno mailawlawag ti nadumaduma nga aspeto ti maysa a partikular a suheto. Babaen iti mangiladawan a sasao, dagiti napateg a konsepto ket mabalin nga ipaganetget wenno mapagbalin nga ad-adda a makaay-ayo.

[Kahon iti panid 14]

Ammuem ti Nadumaduma nga Elemento

MANGILADAWAN A SASAO: “Dakayo ti asin ti daga.” (Mateo 5:13)

TOPIKO: Dakayo (dagiti adalan ni Jesus)

LADAWAN: Asin

TI PAGPADAANDA ITI DAYTOY A KONTEKSTO: Preserbatibo

LEKSION: Adda mensahe dagiti adalan a mangpreserba wenno mangsalbar iti biag ti adu a tattao

[Blurb iti panid 15]

“Ni Jehova ti Pastorko. Saanakto nga agkurang iti aniaman.”​—SALMO 23:1