ဖဲ ၁၉၇၀ န့ၣ်​ပှၤ​ဃု​သ့ၣ်ညါ​တၢ်ဖိ​တဖၣ်​ ထံၣ်န့ၢ်ဝဲ လံာ်ထူ​တ​ထူ လၢ​မ့ၣ်အူ​အီၣ်​ဃာ်​အီၤ ဖဲ​အဲ(န်) ဂဲ​ဒံၤ လၢ​အ​အိၣ်ဘူး​ဒီး ကီၢ်​အံၣ်စရ့ အ​ပီၣ်လဲၣ်​အံသၣ်​ အ​မုၢ်နုာ်​တ​ကပၤ​န့ၣ်​လီၤ. လီၤဂာ်​လၢ ဖဲ ခ.န ၅၀၀ ဒီး ၅၅၀ အတီၢ်ပူၤ​န့ၣ်​ သဝီ​တဖျၢၣ်​အံၤ ဘၣ်​တၢ်မၤ​ဟးဂီၤ​အီၤ​အဃိ မ့ၣ်အူ​အီၣ်​ လံာ်ထူ​အံၤ​လီၤ. ပှၤ​ထံၣ်န့ၢ်ဝဲ လံာ်ထူ​အံၤ ဖဲ​ပှၤ​ခူၣ်ထီၣ်​ဝဲ ဘူၣ်ဘျီၣ်​အခါ​လီၤ. ဒီး​မ့ၢ်​လၢ မ့ၣ်အူ​အီၣ်​ဃာ်​အီၤ​အဃိ ပှၤ​အိးထီၣ်​အီၤ​မး​တ​သ့​ဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ်​ပှၤ “အိးထီၣ်​ကွၢ်” အီၤ​လၢ 3-D စဲးဖီကဟၣ်​ အကျိၤ​အကျဲ​န့ၢ်ဝဲ​အဃိ မ့ၢ်​တၢ်​လၢ အ​လီၤ​သးခု​ဒိၣ်မး​လီၤ. ဒီး​ခီဖျိ​လၢ ဒံၤကၠံၤ​တၢၤ အဲ​မ့ၣ်​ကၠံ စီၣ်​ဝဲ (digital imaging software) အဃိ ပှၤ​အိးထီၣ်​ကွၢ် လံာ်ထူ​အံၤ​သ့ဝဲ​လီၤ.

လၢ​လံာ်ထူ​အံၤ​အ​ပူၤ​န့ၣ်​ ပှၤ​ထံၣ်ဘၣ်​ တၢ်မနုၤ​တဖၣ်​လဲၣ်. ပှၤ​ထံၣ်ဘၣ်​ လံာ်စီဆှံ အ​တၢ်ကတိၤ​တဖၣ်​လီၤ. ပှၤ​ထံၣ်ဘၣ်​ လံာ်စီဆှံ​အဆၢဖိ​တနီၤ​လၢ အ​အိၣ်​ဖဲ ၃ မိၤၡ့ အ​ခီၣ်ထံး​န့ၣ်​လီၤ. လံာ်စီဆှံ​အဆၢဖိ​တဖၣ်​အံၤ ပၣ်ဃုာ်ဒီး ကစၢ်​ယွၤ​အ​မံၤ​လၢ ဧ့ၤဘြံၤ​ကျိာ် လၢ​အမ့ၢ် တထြၢ်ကြၢ်မတၣ်​လီၤ. ဒီး​အဝဲသ့ၣ်​ တဲဝဲ​လၢ ဘၣ်​သ့ၣ်​သ့ၣ်​ လံာ်ထူ​အံၤ က​ဘၣ်​တၢ်ကွဲး​အီၤ​ဖဲ ခ.န ၅၀ ဒီး ခ.န ၄၀၀ အ​ဘၢၣ်စၢၤ​န့ၣ်​လီၤ. ဧ့ၤဘြံၤ​လံာ်စီဆှံ​အထူ လၢ​ပှၤ​ဃုထံၣ်န့ၢ်​အီၤ​တဖၣ်​အကျါ ခူၤရီ လံာ်​လၢ​ဘၣ်​တၢ်ကွဲး​အီၤ​လၢ​စု (Qumran manuscripts) မ့ၢ်ဝံၤ​န့ၣ်​ လံာ်ထူ​အံၤ မ့ၢ်​လံာ်ထူ​လၢ အ​နံၣ်​ယံာ်​ကတၢၢ်​လီၤ. လၢ​လံာ်​တၢ်ကစီၣ်​အ​ပူၤ ကၠ့လ် စိ​ဟၤ ကွဲးဝဲ​လၢ “တချုး​လၢ ပှၤ​ထံၣ်န့ၢ် အဲ(န်) ဂဲ​ဒံၤ အ​လံာ်ထူ​ဒံး​ဘၣ်​န့ၣ်​ ပီၣ်လဲၣ်​အံသၣ်​ အ​လံာ်ထူ​လၢ အသး​ပှၢ်​ကတၢၢ် (ဘၣ်​တၢ်ကွဲး​အီၤ​ဖဲ ချ.ခ.န ၁၀၀ ဃၣ်ဃၣ်) ဒီး​အ​လဲး​ပိး ခိၣ်​ဒဲး (Aleppo Codex) လံာ်​ကွဲးကူ (ဘၣ်​တၢ်ကွဲး​အီၤ​ဖဲ ခ.န ၉၃၀ ဃၣ်ဃၣ်) န့ၣ်​ပှၤ​ကွဲး​အီၤ အ​ဘၢၣ်စၢၤ ယံာ်ဝဲ​အ​နံၣ်​တ​ကထိ​ဃၣ်ဃၣ်​ညါ​လီၤ.” လံာ်ထူ​အံၤ ပာ်ဖျါ​ထီၣ်ဝဲ​လၢ ပှၤ​မဲး​စိၣ်​ရၢး​ထံး​ဖိ​တဖၣ်​ အ​လံာ်​ကွဲးကူ​လၢ​အမ့ၢ် ထိ​ရၤန့ၣ်​ “ဘၣ်​တၢ်ကွဲး​ကူ​အီၤ လီၤတံၢ်​လီၤဆဲး ဒီး​လၢ​အ​နံၣ်​လၢ အ​ကထိ​အတီၢ်ပူၤ တၢ်​ဆီတလဲ​တအိၣ်​ဘၣ်.”