Barua Mowuok Congo (Kinshasa)

Lendo e Tie Got mar Mach

PILE e dala mar Goma, ka wang’ chieng’ wuok, polo kiewore marakwar gi ratong’. Got miluongo ni Nyiragongo, ma en achiel kuom volkano ma igi chwakore ahinya, nenore majaber nyowuoyo. Nitie iro masiko wuok e bur maduong’ mokunyore e wi godno. Gotieno, chuodho maliet ha [lava] manie burno miyo irono nenore marakwar.

E dho Kiswahili, iluongo godno ni Mulima ya Moto—Got mar Mach. Muoch maduong’ ma ne otimore achien mogik e Got Nyiragongo ne otimore e higa mar 2002. Jirendewa koda osiepewa mang’eny modak e dala mar Goma nolalo gigegi duto. E alwora moko ma wajolendoe gi chwora, wajowuotho e wi lava motuwo matek ka lwanda kendo mochanyore; lavago nenore magala gala mapok idwaro ineno! Ji modak kae to opogore chuth gi lava matektago. Gin jomoil, ma nigi chuny mayom kendo mogonyore, marwako wach maber mwalando. Mano miyo tij lendo mitimo e tie Got mar Mach bedo tich makelo mor sidang’.

Ngesoni, achiew ka an gi siso ahinya. An, chwora, kaachiel gi osiepe koda jomisonari wetewa mobiro limowa, wabiro dhi lendo e kambi mar joma oringo mantie Mugunga, yo yimbo mar dala Goma. Ji mang’eny kae oringo gwengegi nikech jo mahundu ne monjo miechgi.

Waketo ei lori buge mang’eny malero Muma mogo e dho Faransa, Kiswahili, koda Kinyarwanda. Kae to wachako wuodhwa. Sama lochwa yukore kadonjo Route Sake, wachako winjo koko mag dalano. Yawuoyi ma rowere osechako dhiro chukudus (mkokoteni) mekgi mogangore mapek. Mon motweyo kitenge mabeyo beyo nyono wuoth mos e bath ndara ka giting’o osike madongo dongo e wigi. Mtokni mating’o jowuoth tero ji e tich koda e chiro. Dalano nigi udi mongelore ongelore moger gi bao, mobuk gi rangi ma rabuor mabiro rateng’ koda rangi ma rambulu.

Wachopo e Od Romo mar kanyakla mantie Ndosho mondo warom gi Joneno wetewa mabiro dhi lendo kaachiel kodwa e kambi. En gima mulo chunya ahinya neno nyithindo, mond liete, kiye, koda jogo mong’ol e yore moko kadhi kanyachiel kodwa. Ji mang’eny kuomgi osekalo e chandruoge malit ahinya, kata kamano, gisebero ngimagi e okang’ moro nikech giyiero luwo puonj mag Muma. Geno mawuok e Muma liel e chunygi, kendo gin gi siso mar wuoyo gi jomoko kuom genono. Bang’ timo chokruok machuok ma imiyowae ndiko moko mag Muma manyalo jiwo jogo  ma wadhi romogo, wan ji 130, wadonjo e besni ma nyidunde abich koda lori achiel materowa e kambi.

Bang’ dakika 30 kama, wachopo e kambino. Ochuog hembe miche marochere e pap mar lava motuwo. E dier kambi, oried maber choche kaachiel gi kuonde lwoko lewni ma ji duto tiyogo. Nitie ji kamoro amora—malwoko, matedo, mapoko oganda, koda mayweyo dho hembe.

Waromo gi dichwo miluongo ni Papa Jacques, mochung’ ne kamoro ei kambi. Pidho nyithinde e kinde matekgi chando chunye. Ne omor ahinya kane waweyone buk miluongo ni Maswali Ambayo Vijana Huuliza—Majibu Yafanyayo Kazi kendo nowacho ni doher some owuon kae to ochok ji e grube matindo tindo mondo owuo kodgi kuom weche mopuonjore.

Machiegni gi kanyo, waromo gi miyo moro miluongo ni Mama Beatrice. Openjowa gimomiyo Nyasaye oweyo chandruok mondo obedie. Oparo ni nyaka bed ni Nyasaye kume. Ne oneg chwore e lweny, nyathine ma nyako nyagore gi pidho nyathi matin e kambi ka en janyuol achiel, kendo wuode nokaw gi thuon dweche mang’eny mosekalo. Pok owinjo wachne kendo.

Ywak mag Mama Beatrice parona lit ma nyaka bed ni Ayub nowinjo kane okelne ripot mag masiche ma ne oyude. Wanyise gimomiyo dhano chandore kendo wanyise ni chandruoge mokaloe ok gin kum mowuok kuom Nyasaye. (Ayub 34:10-12; Jakobo 1:14, 15) Bende wanyise lokruok ma Nyasaye chiegni kelo e piny kokalo kuom Pinyruodhe. Kaka wamedo wuoyo kode, ochako bwonjo kendo owacho ni odwaro dhi nyime puonjore Muma kendo lemo mondo Nyasaye okonye.

Ji duto e grubwani omor ahinya gi lendo ma kawuono, kendo waduto waneno ni Jehova okonyowa gadier mondo wajiw kendo wami joma waromogo geno. Sama wawuok e kambino, ji mang’eny modak kanyo fwayonwa trakt, gasede, koda buge ka gigoyonwa oriti.

Wuodhwa mar dok miyowa kinde mar paro gigo ma ne otimore. Aduoko erokamano maduong’ nikech odiechieng’ makendeni. Aparo mor ma Papa Jacques nonyiso, kaka kuyo mar Mama Beatrice ne odok chien, kaka dayo moro nomosa gi mijing’o kobwonjo abwonja koda nikech ne okiya dhok ma awacho. Aparo rowere ma ne penjo penjo mariek kendo ma ne onyiso ni pachgi otegno moloyo hikgi. Amor ahinya gi chuny motegno ma ne aneno kuom joma nyalo bwonjo kendo nyiero kata obedo ni gikalo e chandruoge malit mokalo awacha.

Kama wadakieni, waneno kinda ma jomamoko timo gi chuny maler ka gitemo konyo joma chandore. Kawuono wasebedo gi thuolo makende mar tiyo gi Muma e nyiso ji kaka ibiro tiek chandruoge maggi chuth. Amor ahinya bedo achiel kuom jogo manie riwruok machiwo kony e yor wach Nyasaye e okang’ maduong’ maok nochak otimego nyaka chieng’.