Sigui pa e contenido

Sigui pa e index

TOPICO PRINCIPAL

Teenager cu Depresionا—Dicon? Y Kico Por Yuda Nan?

Teenager cu Depresionا—Dicon? Y Kico Por Yuda Nan?

“ORA mi ta deprimi”, Anna * a bisa, “mi no tin gana di haci nada at all, ni e cosnan cu mi gusta haci. E unico cos cu mi kier haci ta drumi. Hopi bes mi ta sinti cu ta imposibel pa hende stima mi. Mi ta sinti tambe cu mi no ta sirbi pa nada y cu mi ta un carga pa otro hende.”

“Mi tabata pensa riba suicidio” Julia a splica. “Mi no kier a muri si. Ta djis mi kier a stop di sinti asina. Normalmente mi ta preocupa pa hende, pero ora mi ta deprimi, mi no ta worry cu nada ni cu hende.”

Anna tabatin mas o menos 13 aña y Julia tabatin mas o menos 14 aña ora nan a cuminsa sinti depresion. Tin teenager cu tin biaha sa sinti nan down, pero Anna y Julia tabata deprimi pa simannan of lunanan largo. Anna a bisa: “Ta manera bo ta den un buraco hundo y scur, sin salida. Bo ta sinti manera ta loco bo ta bay bira y cu bo no ta bo mes mas.”

Loke Anna y Julia a splica ta hopi comun. Ta parce cu e cantidad di hoben diagnostica cu depresion ta aumentando na un manera alarmante, y segun e Organisacion Mundial di Salud (OMS), depresion ta “e causa principal di maleza y limitacion fisico y mental entre hobennan di 10 pa 19 aña.”

E sintomanan di depresion por surgi durante adolescencia y esaki por inclui cambio den apetit, peso y habito di drumimento. Tambe nan por sinti nan desespera, sin speransa, tristo y sin balor. Otro sintoma ta cu nan ta cuminsa aleha di hende, nan tin problema pa concentra y corda cos, nan ta pensa riba suicidio of ta purba di comete suicidio y nan tin varios keho cu dokter no por splica. Ora profesionalnan riba tereno di salud mental ta sospecha cu un persona tin depresion, generalmente nan ta check si e sintomanan principal y secundario ta persisti pa varios siman y si nan ta stroba e persona di hiba un bida normal.

KICO POR DUNA UN TEENAGER DEPRESION?

Segun OMS, “un combinacion di varios factor por causa depresion. Esaki por ta entre otro e manera cu otro hende ta trata e persona, stress mental y otro factornan fisico.” Laga nos trata algun di nan.

Factornan fisico. Mescos cu den e caso di Julia, hopi bes depresion ta algo den famia, locual ta nifica cu genetica por hunga un rol y kisas causa un desbalansa kimico den e celebro. Otro factornan di riesgo ta maleza di curason, cambio den nivel hormonal y abuso di alcohol y droga. Si un hende abusa pa hopi tempo di e substancianan aki, esaki por causa depresion of hasta haci e depresion pio. *

Stress. Maske un tiki stress por ta saludabel, demasiado stress, por causa daño na bo salud fisico y mental. Y tin biaha demasiado stress por pone teenagernan cay den depresion como cu nan ta experenciando hopi cambio hormonal. Sinembargo, ainda profesionalnan no tin sigur kico precies ta causa depresion y, manera nos a menciona caba, kisas depresion ta envolve un combinacion di diferente factor.

Divorcio of separacion di mayornan, morto di un ser keri, abuso fisico of sexual, un accidente serio, maleza of dificultad pa siña—vooral ora e mucha sinti cu hende ta rechas’e pasobra e no por siña bon—ta factornan cu por causa depresion. Un otro factor cu por causa depresion ta por ehempel ora mayornan ta exigi demasiado di nan yiu den asuntonan di scol. Otro factornan por ta bullying, insiguridad tocante futuro, un mayor depresivo cu ta distancia su mes di e famia y mayornan impredecibel. Si pa motibo di e factornan ey un teenager haya depresion, kico e por haci?

CUIDA BO CURPA Y SALUD MENTAL

En general, profesionalnan di salud mental ta trata depresion modera y severo cu remedi y guia. * Hesucristo a bisa: “Hende fuerte no tin mester di dokter, ma hende malo si.” (Marco 2:17) Maleza por afecta cualkier parti di nos curpa, hasta nos mente. Cambio den nos estilo di bida tambe ta consehabel pasobra nos mente y curpa tin efecto riba otro.

Si bo ta sufri di depresion, tuma medidanan rasonabel pa cuida bo salud fisico y mental. Por ehempel, come cuminda nutritivo, drumi suficiente y haci ehercicio regularmente. Ora bo ta haci ehercicio, bo curpa ta produci kimico cu por drecha bo beis, aumenta energia y mehora drumimento. Si ta posibel, purba saca afo kico ta pone bo haya depresion y reconoce e prome señalnan ora bo bira deprimi y traha un plan di accion. Desahoga bo mes cu un hende di confianza. Ademas, miembronan di bo famia y amigonan por apoya bo y yuda bo deal mihor cu bo depresion; esey kisas hasta lo por reduci bo sintomanan di depresion. Skirbi loke bo ta pensa y sinti den un dagboek. Esey a yuda Julia kende nos a menciona na principio. Y loke ta mas importante ta pa bo traha riba bo relacion cu Dios. Esaki por mehora e manera cu bo ta mira bida masha hopi mes. Hesucristo a bisa: “Feliz ta esnan cu ta consciente di nan necesidad spiritual.”—Mateo 5:3.

Come bon, keda activo y drumi suficiente

Traha riba bo relacion cu Dios y lo bo haya consuelo

Tanto Anna como Julia a reconoce cu loke Hesus a bisa ta berdad. Anna a bisa: “Actividadnan spiritual ta yuda mi focus riba otro hende, no riba mi mes problemanan so. Esey no ta facil semper, pero e resultado ta cu mi ta hopi mas feliz.” Kico ta yuda Julia haya consuelo? Oracion y lesamento di Bijbel. El a bisa: “Ora mi habri mi curason pa Jehova den oracion, esey ta calma mi. Y Bijbel ta yuda mi mira cu mi tin balor den bista di Dios y cu e ta realmente interesa den mi. Lesamento di Bijbel tambe ta yuda mi mira futuro cu un actitud positivo.”

Como Esun cu a crea nos, Jehova Dios ta compronde bon bon con e manera cu nos a wordo lanta, nos experencianan den bida y nos genenan ta influencia nos actitud y emocionnan. Ta pesey, Jehova por duna nos e sosten y consuelo cu nos tin mester, kisas mediante hende compasivo y cu ta compronde nos. Ademas, e tempo lo yega pa Dios cura nos di tur nos malezanan, sea ta fisico of mental. Isaias 33:24 ta bisa: “Ningun habitante lo no bisa: ‘Mi ta malo.’”

Si, Bijbel a priminti cu Dios “lo seca tur lagrima for di [nos] wowo, y lo no tin morto mas; ni tristeza ni sclamacion ni dolor lo no tin mas.” (Revelacion 21:4) Esta bunita palabranan di consuelo! Si bo ta desea di siña mas tocante Dios su proposito pa humanidad y Tera, bo por bishita nos na jw.org. Riba e website ey bo ta haya un excelente Bijbel y tambe otro articulonan tocante diferente topico, incluso depresion.

^ par. 3 A cambia e nombernan.

^ par. 10 Tin cientos di maleza, remedi y droga ilegal cu por afecta beis di hende, locual ta mustra con importante ta pa bay cerca un dokter pa e duna su diagnostico.

^ par. 14 Spierta! no ta recomenda ningun tratamento of terapia specifico.