Skip to content

BANATI-TUIR SIRA-NIA FIAR | JONATAN

“La iha buat ida mak bele hanetik Jeová”

“La iha buat ida mak bele hanetik Jeová”

 Imajina toʼok tropa Filístia sira hamriik iha fatin neʼebé aas no hateke tun ba fatin fuik neʼebé nakonu ho fatuk. Derrepente deʼit sira haree tropa Izraél naʼin-rua hamriik hela iha fatin neʼebé dook. Tropa Filístia sira hamnasa deʼit tanba ida-neʼe laʼós ameasa ba sira. Ba tinan barak ona ema Filístia mak domina ema Izraél. Ema Izraél la iha armas funu nian no sira presiza husu ema Filístia nia ajuda atu kadi sira-nia ekipamentu neʼebé uza atu halo toʼos. Liután neʼe tropa Filístia sira haree mane Izraél naʼin-rua deʼit! Maski karik sira naʼin-rua iha armas funu nian, sira bele halo saida? Tropa Filístia goza sira hodi hakilar: “Saʼe mai kontra ami, no ami sei hanorin imi!”​—1 Samuel 13:19-23; 14:11, 12.

 Tropa Filístia sira-neʼe la hatene katak sira sei hasoru problema. Mane naʼin-rua neʼe halai tun husi foho lolon, sira hakat liu rai naruk, no komesa saʼe atu hakbesik ba tropa Filístia nia postu. Tanba fatin neʼe mak fatuk-lolon neʼebé naruk, sira presiza uza liman no ain atu saʼe ba leten, maibé sira brani atu hakbesik ba tropa Filístia sira. (1 Samuel 14:13) Tropa Filístia sira haree mane ida ho hatais funu nian hamutuk ho ninia atan neʼebé lori armas. Mane neʼe atu ataka duni tropa Filístia ka? Nia bulak ona karik!

 Nia la bulak ida. Mane neʼe mak fiar-naʼin ida naran Jonatan. Nia hatudu ezemplu kapás ba ema Kristaun ohin loron. Maski ita la halo funu, maibé ita bele aprende buat barak husi Jonatan kona-ba hahalok brani, domin neʼebé laran-metin, no la hanoin an deʼit. Hahalok sira hanesan neʼe ajuda ita atu hametin ita-nia fiar.​—Isaias 2:4; Mateus 26:51, 52.

Oan-mane neʼebé laran-metin no soldadu neʼebé brani

 Tanbasá mak Jonatan bá ataka tropa Filístia? Atu hetan resposta, ita presiza hatene situasaun iha tempu neʼebá. Jonatan mak Saul nia oan-mane primeiru. Bainhira Saul sai Izraél nia liurai primeiru, Jonatan maizumenus tinan 20 ona. Parese nia iha relasaun besik ho ninia aman, no dala barak Saul fó sai buat segredu ba Jonatan. Ba Jonatan, ninia aman laʼós deʼit nuʼudar mane neʼebé ain-aas, bonitu, no asuwaʼin neʼebé brani, maibé Jonatan respeitu ninia aman nuʼudar ema neʼebé iha fiar metin no haraik an. Jonatan komprende katak tan razaun neʼe mak Jeová hili ninia aman nuʼudar liurai. Profeta Samuel mós hatete katak la iha ema ida hanesan Saul iha Izraél.​—1 Samuel 9:1, 2, 21; 10:20-24; 20:2.

 Ita bele fiar katak Jonatan sente orgullu tanba bele hola parte iha ninia aman nia tropa iha funu. Funu neʼebé nasaun Izraél halo iha tempu neʼebá, la hanesan ho funu ohin loron. Jeová hili nasaun Izraél antigu atu reprezenta nia, no nasaun neʼe sempre hetan ataka husi nasaun seluk neʼebé adora maromak falsu. Ema Filístia neʼebé adora maromak falsu oioin hanesan maromak Dagon, sira koko beibeik atu domina ka halakon Jeová nia povu.

 Ba mane Izraél sira, tuir funu mak dalan ida atu hatudu laran-metin bá Maromak Jeová. Jeová haraik bensaun ba Jonatan nia hakaʼas an. Lakleur depois Saul sai liurai, nia hili Jonatan nuʼudar xefe ba tropa naʼin-1.000, no Jonatan dirije tropa sira hodi funu hasoru tropa Filístia iha Geba. Tropa Izraél la iha ekipamentu funu nian neʼebé diʼak, maibé sira manán funu tanba Jeová nia ajuda. Ema Filístia la rende an, sira halibur sira-nia tropa barak tebetebes. Neʼe halo Saul nia tropa barak sai taʼuk, balu halai subar, no iha mós ema neʼebé sai parte ba tropa Filístia. Maibé, Jonatan la lakon aten-brani.​—1 Samuel 13:2-7; 14:21.

 Iha situasaun neʼebé temi iha parágrafu primeiru, Jonatan deside atu ba nonook deʼit ho ninia atan ida neʼebé lori ninia armas. Kuandu sira besik ona iha tropa Filístia nia postu iha Mikmas, Jonatan fó-hatene ninia planu ba ninia atan. Planu mak sira sei hamriik iha fatin neʼebé tropa Filístia sei haree-hetan sira. Se tropa Filístia mak sadik sira atu halo funu, neʼe mak sinál katak Jeová sei ajuda Jonatan no ninia atan. Atan neʼe konkorda, karik tanba Jonatan nia liafuan tuirmai mak anima nia: “Se Jeová hakarak halo ita manán, la iha buat ida mak bele hanetik nia, maski ita mak ema barak ka uitoan.”​—1 Samuel 14:6-10.

 Jonatan koñese didiʼak ninia Maromak Jeová. Nia hatene katak uluk Jeová ajuda ninia povu atu manán inimigu neʼebé barak liu fali sira. Dala ruma Jeová uza ema ida deʼit atu manán inimigu hotu. (Juís 3:31; 4:1-23; 16:23-30) Jonatan hatene katak buat neʼebé importante liu mak fiar ba Maromak, laʼós iha tropa barak ka iha armas neʼebé diʼak. Tan neʼe ho fiar metin Jonatan husik Jeová atu deside se diʼak atu sira naʼin-rua ataka tropa Filístia ka lae. No kuandu hetan sinál husi Jeová, Jonatan hatudu aten-brani hodi bá no ataka tropa Filístia.

 Mai ita haree toʼok pontu rua kona-ba Jonatan nia fiar. Primeiru, Jonatan rekoñese no hamtaʼuk Maromak Jeová nia kbiit. Nia hatene katak Maromak neʼebé Kbiit Boot Liu Hotu la presiza ema nia ajuda atu kumpre ninia hakarak, maibé Jeová kontente atu fó bensaun ba ema neʼebé serbí nia ho laran-metin. (2 Krónikas 16:9) Segundu, Jonatan buka Jeová nia matadalan antes halo buat ruma. Ohin loron ita la buka sinál ka milagre ruma atu simu Jeová nia matadalan, maibé ita bele uza Maromak nia liafuan Bíblia atu buka-hatene Maromak nia hakarak. (2 Timóteo 3:16, 17) Ita estuda didiʼak Bíblia ka lae atu buka-hatene Maromak nia hakarak antes atu foti desizaun importante ruma? Se ita halo nuneʼe hanesan Jonatan, ita hatudu katak ita tau uluk Maromak nia hakarak duké ita rasik nia hakarak.

 Jonatan ho ninia atan saʼe lalais fatuk-lolon no hakbesik ba postu tropa Filístia nian. Bainhira tropa Filístia hatene katak ema naʼin-rua neʼe mai daudaun atu ataka sira, sira haruka tropa balu atu funu hasoru sira naʼin-rua. Tropa Filístia mak barak no mós sira iha fatin aas, tan neʼe loloos fasil deʼit ba sira atu oho Jonatan no ninia atan. Maibé Jonatan manán sira tuituir malu no ninia atan neʼebé laʼo tuir nia oho sira. Iha tempu badak nia laran, sira oho maizumenus tropa naʼin-20. Jeová mós ajuda sira. Bíblia dehan: “Tan neʼe, ema hotu iha tropa nia hela-fatin iha rai-luan no mós tropa sira neʼebé hein postu sai taʼuk. No grupu tropa sira neʼebé baibain ataka uluk mós sai taʼuk. Rai komesa nakdoko, no Maromak hamosu taʼuk.”​—1 Samuel 14:15.

Jonatan lori deʼit ninia atan ida hodi ataka tropa Filístia

 Husi dook, Saul no ninia tropa sira haree katak tropa Filístia sai pániku no komesa ataka malu! (1 Samuel 14:16, 20) Neʼe halo ema Izraél sai brani no bá hodi ataka sira. Karik sira foti armas husi tropa Filístia neʼebé mate ona. Jeová halo ema Izraél manán iha funu neʼe. Jeová nia hahalok la troka toʼo ohin loron. Se ita hatudu fiar ba Jeová hanesan Jonatan no ninia atan, ita sei nunka arrepende ita-nia desizaun.​—Malaquias 3:6; Roma 10:11.

“Ho Maromak nia ajuda mak nia halo ida-neʼe”

 Jonatan hetan susesu iha funu neʼe, maibé Saul lae. Saul halo sala balu neʼebé sériu. Nia la halo tuir profeta Samuel neʼebé Jeová hili. Tuir loloos profeta Samuel husi suku Levi mak tenke hasaʼe sakrifísiu ba Jeová, maibé Saul la hein toʼo nia mai no nia rasik mak hasaʼe sakrifísiu. Bainhira Samuel mai, nia fó-hatene katak Saul nia ukun sei la dura tanba la halo tuir Maromak. No mós, Saul halo juramentu la diʼak bainhira nia haruka tropa sira bá funu hodi dehan: “Malisan ba ema neʼebé han ai-han ruma antes kalan no antes haʼu selu fali ba haʼu-nia inimigu sira!”​—1 Samuel 13:10-14; 14:24.

 Saul nia liafuan neʼe hatudu katak ninia hahalok troka sai aat. Uluk nia haraik an no hadomi Maromak, maibé agora nia sai ona ema egoísta ho ambisaun makaʼas. Jeová la haruka Saul atu halo juramentu hanesan neʼe ba tropa sira neʼebé halo sira-nia knaar ho brani no badinas. Saul dehan “antes haʼu selu fali ba haʼu-nia inimigu sira”. Saul hanoin katak neʼe mak ninia funu karik. Nia haluha tiha katak neʼe mak funu atu apoia Jeová nia justisa, laʼós atu selu aat, simu glória, ka manán inimigu sira.

 Jonatan la hatene kona-ba ninia aman nia juramentu neʼe. Bainhira nia fila fali husi funu, nia hatama ninia ai-tonka ba bani-been no hemu, neʼe halo nia forsa fali. Maibé soldadu ida fó-hatene ba nia kona-ba ninia aman Saul nia juramentu neʼe. Jonatan dehan: “Haʼu-nia aman lori ona susar boot ba rai neʼe. Haree toʼok, haʼu-nia matan sai nabilan tanba haʼu koko bani-been uitoan neʼe. Diʼak liu ohin tropa sira-neʼe han buat neʼebé sira foti husi sira-nia inimigu. Se nuneʼe karik ita sei oho ema Filístia barak liután.” (1 Samuel 14:25-30) Jonatan koʼalia loos. Maski nia mak oan neʼebé laran-metin ba ninia aman, maibé nia la konkorda buat hotu neʼebé ninia aman halo ka koʼalia. Neʼe halo ema hotu respeitu tebes Jonatan.

 Bainhira Saul hatene Jonatan kontra ninia juramentu neʼe, Saul la hanoin ninia juramentu mak la diʼak, maibé nia hanoin katak ninia oan Jonatan tenke mate! Jonatan la haksesuk malu ho ninia aman no nia mós la husu ninia aman nia laran-sadiʼa hodi bele salva nia an. Ho brani Jonatan hatán: “Haʼu mak neʼe! Haʼu prontu ona atu mate!” Maibé soldadu sira dehan: “Jonatan tenke mate ka? Nia mak halo Izraél manán boot. Labele halo ida-neʼe ba nia! Ami jura hodi Jeová, Maromak neʼebé moris, katak Jonatan nia fuuk-lahan ida mós labele monu ba rai, tanba ho Maromak nia ajuda mak nia halo ida-neʼe ohin.” Rezultadu mak saida? Saul rona ba sira. Bíblia dehan: “Ho ida-neʼe, sira salva Jonatan no nia la mate.”​—1 Samuel 14:43-45.

“Haʼu mak neʼe! Haʼu prontu ona atu mate!”

 Tanba Jonatan aten-brani, badinas, no la hanoin an deʼit, ema seluk hatudu respeitu ba nia no nia iha reputasaun neʼebé diʼak. Ida-neʼe ajuda nia bainhira nia iha perigu laran. Diʼak mós ba ita atu hanoin didiʼak kona-ba reputasaun saida mak ita hetan liuhusi dalan neʼebé ita halaʼo moris loroloron. Bíblia dehan katak naran diʼak ka reputasaun diʼak mak folin-boot tebes. (Eclesiastes 7:1) Se ita hakaʼas an atu hetan naran diʼak iha Jeová nia oin, neʼe sei sai hanesan ita-nia rikusoin folin-boot.

Situasaun sai aat

 Maski Saul kontinua halo sala oioin, Jonatan nafatin laran-metin ba ninia aman hodi halo funu hamutuk ba tinan barak. Ita bele imajina katak Jonatan sente triste bainhira nia haree ninia aman sai foti an liután no la halo tuir Maromak. Jonatan labele hapara ninia aman nia hahalok aat neʼe.

 Situasaun sai aat liután bainhira Jeová haruka Saul atu halo funu hasoru ema Amalec. Ema Amalec hatudu hahalok aat tebes, tan neʼe Jeová fó-hatene nanis iha Moisés nia tempu katak nia sei halakon sira. (Éxodo 17:14) Jeová haruka Saul atu oho sira-nia animál-hakiak hotu, no mós oho liurai Agag. Saul manán iha funu neʼe, no Jonatan mós ho brani halo funu hamutuk ho ninia aman. Maibé Saul ho ulun-toos la halo tuir Jeová. Nia la oho liurai Agag no animál-hakiak balu. Tan neʼe, profeta Samuel hatoʼo Jeová nia tesi-lia ba Saul hodi dehan: “Jeová la simu ona ó nuʼudar liurai tanba ó lakohi rona ba ninia liafuan.”​—1 Samuel 15:2, 3, 9, 10, 23.

 Tempu balu liutiha, Jeová hasai ninia espíritu santu husi Saul no la ajuda tan nia. Neʼe halo Saul nia emosaun la estavel, nervozu lalais, sai taʼuk no laran-taridu. (1 Samuel 16:14; 18:10-12) Ita bele fiar katak Jonatan sente laran-susar kuandu haree ninia aman la hatudu tan hahalok diʼak hanesan uluk! Maski nuneʼe, Jonatan kontinua serbí Jeová ho laran-metin. Nia halo buat neʼebé nia bele atu apoia ninia aman, dala ruma nia koʼalia nakloke atu korrije ninia aman nia hanoin. Maibé buat neʼebé importante liu ba Jonatan mak kontinua laran-metin ba ninia Aman neʼebé boot liu iha lalehan, Maromak Jeová.​—1 Samuel 19:4, 5.

 Ita mós hasoru ona situasaun hanesan Jonatan ka lae? Karik Ita-nia família ka belun ida la hatudu tan hahalok neʼebé diʼak. Neʼe halo Ita triste tebes. Jonatan nia ezemplu fó-hanoin mai ita liafuan neʼebé hakerek iha livru Salmo: “Maski karik haʼu-nia inan-aman rasik husik tiha haʼu, maibé Jeová sei tau matan ba haʼu.” (Salmo 27:10) Jeová sempre laran-metin. Nia sei sai Ita-nia aman neʼebé diʼak liu maski karik ema sala-naʼin halo Ita laran-kraik ka triste.

 Karik Jonatan hatene katak Jeová sei hasai Saul nia pozisaun nuʼudar liurai. Oinsá ho Jonatan nia reasaun? Nia hanoin ka lae kona-ba posibilidade atu sai liurai neʼebé diʼak liu? Ka nia hanoin katak nia bele hadiʼa ninia aman nia sala, no sai ezemplu neʼebé diʼak ba povu? Ita la hatene saida mak iha ninia hanoin. Buat neʼebé ita hatene mak neʼe la akontese. Neʼe katak Jeová la kontente ho Jonatan? Lae, Jeová tau Jonatan nia istória iha Bíblia nuʼudar ezemplu diʼak tebes kona-ba relasaun nuʼudar belun! Ita sei aprende kona-ba ida-neʼe iha informasaun tuirmai.