Milimo 17:1-34

  • Paulo a Sila bali ku Tesalonika (1-9)

  • Paulo a Sila bali ku Bereya (10-15)

  • Paulo uli ku Atene (16-22a)

  • Makani ngaakaamba Paulo ku Areopagi (22b-34)

17  Lino bakainda mumunzi wa Amfipoli a Apoloniya akusika ku Tesalonika,+ ooko ikwakali cikombelo caba Juda.  Aboobo kweelana acilengwa ca Paulo+ wakanjila mukati mobakabede, alimwi kwamasabata otatwe wakali kubasalazyila Magwalo,+  kapandulula akutondezya kwiinda muzilembedwe kuti cakaleelede kuti Kristo apenge+ akubuka kubafwu,+ wakati: “Ooyu ngo Kristo, ooyu Jesu ngondaambilizya kulindinywe.”  Akaambo kaceeci, bamwi akati kabo bakaba basyomi alimwi bakasangana Paulo a Sila,+ alimwi ba Giriki banji ibakali kukomba Leza, antoomwe abamakaintu banji balemekwa abalo bakacita oobo.  Pele ba Juda bakaba amunyono,+ eelyo bakabunganya baalumi bamwi babyaabi ibakali kwiingaila amusika eelyo bakapanga nkamu akutalika kunyonganya munzi. Bakanjila muŋanda ya Jasoni kabayandaula Paulo a Sila kutegwa babalete kunkamu yabantu.  Nobatakabajana, bakakwelaanya Jasoni abakwesu bamwi kubatola kubeendelezi bamumunzi, kaboompolola kuti: “Bantu aaba ibanyonganya* nyika nkobali akokuno,+  eelyo Jasoni wabatambula kuti babe beenzu bakwe. Bantu aaba boonse tabaitobeli milawo ya Kaisara, baamba kuti kuli mwami uumbi uutegwa Jesu.”+  Nobakamvwa zintu eezyi, bantu boonse munkamu alimwi abeendelezi bamumunzi bakalibilika;  alimwi nobakamana kubweza mali aacisyomezyo* aakkwene kuzwa kuli Jasoni akuli bamwi, bakabaleka. 10  Ndilyona masiku bakwesu bakatuma Paulo a Sila ku Bereya. Mbobakasikila buyo aaba bakanjila mucikombelo caba Juda. 11  Lino ba Juda baku Bereya bakali amizeezo mibotu kwiinda baku Tesalonika, nkaambo bakaliyandide kapati mumyoyo kutambula jwi, kabavwuntauzya cakulomya mu Magwalo abuzuba kutegwa babone naa zintu eezyi mbozibede ncobeni. 12  Aboobo bunji bwabo bakaba basyomi, kubikkilizya abamakaintu abaalumi banji ba Giriki ibalemekwa. 13  Pele ba Juda baku Tesalonika nobakazyiba kuti Paulo wakali kwaambilizya jwi lya Leza aku Bereya, bakaunka ooko kutegwa bakayunge akukopanya makamu aabantu.+ 14  Mpoonya cakufwambaana bakwesu bakatuma Paulo kulwizi,+ pele Sila a Timoteyo bakasyaala nkukonya ooko. 15  Pele aabo ibakali kumusindikila Paulo bakaakumusisya ku Atene, mpoonya bakapiluka nobakamana kulaililwa kuti Sila a Timoteyo+ beelede kuunka kuli Paulo cakufwambaana. 16  Lino Paulo naakali kubalindila ku Atene, wakabijilwa kapati mumoyo naakabona kuti munzi wakazwide mituni. 17  Aboobo mucikombelo wakatalika kubapandulwida cakusalazya ba Juda alimwi abantu bamwi ibakali kukomba Leza, alimwi buzuba abuzuba kumusika wakali kubandika abaabo ibakali kujanika. 18  Pele basyaabusongo bamwi iba Epikureya aba Stoiki bakatalika kumukazya, alimwi bakali kwaamba kuti: “Ino ncinzi simalabali ooyu ncasola kwaamba?” Bamwi bakali kwaamba kuti: “Uboneka kuti ngusikwaambilizya baleza bamasi.” Bakali kwaamba boobo nkaambo wakali kwaambilizya makani mabotu aa Jesu alimwi abubuke.+ 19  Aboobo bakamujata akumutola ku Areopagi,* kabaamba kuti: “Sena inga watusalazyila ncoyaamba njiisyo eeyi impya njoyiisya? 20  Nkaambo utwaambila zintu zimwi zyeenzu mumatwi eesu, aboobo tuyanda kuzyiba ncozyaamba zintu eezyi.” 21  Mubwini, bana Atene boonse abazwamasi ibakali kukkala-kkala* kooko bakali kumanina ciindi cabo cakulyookezya kababandika naa kuswiilila buyo makani mapya. 22  Lino Paulo wakaima akati kankuta ya Areopagi+ akwaamba kuti: “Nobaalumi bamu Atene, ndabona kuti muzintu zyoonse nywebo mulibonya kuti mulabayoowa kapati baleza* kwiinda bamwi.+ 23  Mucikozyanyo, nindakali kwiinda akulangisisya zintu nzyomulemeka kapati,* ndakajana acipaililo cilembedwe kuti ‘Kuli Leza Uutazyibidwe.’ Aboobo ooyo ngomukomba cakutazyiba, ooyu ngonguwe ngondaambilizya kulindinywe. 24  Leza iwakalenga nyika azintu zyoonse zili mumo, mbwaanga ngo Mwami wakujulu aanyika,+ takkali mumatempele aakayakwa amaanza;+ 25  alimwi tabelekelwi amaanza aabantu mbuli kuti kuli nabula cintu,+ nkaambo walo mwini nguupa bantu boonse buumi, muya+ alimwi azintu zyoonse. 26  Alimwi kuzwa kumuntu+ omwe wakalenga bantu ibali muzisi zyoonse kuti bakkale munyika yoonse,+ alimwi wakacita kuti kube ziindi zibikkidwe aminyinza yamasena nkobeelede kukkala bantu,+ 27  kutegwa bamuyandaule Leza, nokuba kwaampaampa buya akumujana ncobeni+ nokuba kuti mubwini tali kulamfwu kuli umwi aumwi wesu. 28  Nkaambo walo nguutupa buumi, kweenda akupona mbubonya basikweema banu bamwi mbobaamba kuti, ‘Nkaambo andiswe tuli bana bakwe.’ 29  “Aboobo mbwaanga tuli bana ba Leza,+ tatweelede kuyeeya kuti Leza uli mbuli ngolida, nsiliva naa bbwe, mbuli cintu cibezedwe eeco basyaazibwene ncobakaide kuyeeyela buyo akupanga.+ 30  Masimpe, Leza wazileka buyo ziindi zyakutazyiba kuli boobu;+ pele lino waambila bantu boonse bali kumasena oonse kuti beelede kweempwa. 31  Nkaambo wabikka buzuba mbwayoobeteka nyika+ mubululami kwiinda mumuntu ngwasalide, alimwi wapa cisinizyo kubantu boonse kwiinda mukumubusya kubafwu.”+ 32  Lino nobakamvwa zyakubuka kwabafwu, bamwi bakatalika kumuseka,+ pele bamwi bakati: “Tuyookumvwa alimwi kujatikizya makani aaya.” 33  Aboobo Paulo wakabasiya, 34  pele baalumi bamwi bakamusangana alimwi bakaba basyomi. Akati kabaaba kwakali Dionisiyo, imubetesi munkuta ya Areopagi, amukaintu uutegwa Damarisi alimwi abambi kunze lyabaaba.

Bupanduluzi buyungizyidwe

Naa “ibaleta manyongwe mu.”
Naa “nobakamana kubweza mali aakuti bagusyigwe muntolongo.”
Wakali mulundu mu Atene yansiku, ooko nkoyakali kubunganina ayalo nkuta mpati.
Naa “kuswaya.”
Naa “mulayandisya kukomba.”
Naa “nzyomukomba.”