Skip to content

Skip to table of contents

NCOLYAAMBA BBAIBBELE

Banyama

Banyama

Banyama balabujatikizya buumi bwabantu banji. Sena tulakonzya kupegwa mulandu kujatikizya mbotubeendelezya?

Ino mbuti bantu mbobeelede kubeendelezya banyama?

NZYOBAAMBA BANTU

Bantu bamwi basyoma kuti banyama balakonzya kubelesyegwa munzila iili yoonse njobayanda. Pele bamwi babona kuti banyama beelede kweendelezyegwa mbubwenya mbuli bantu.

  • Sikusumpula milawo iikwabilila banyama umwi wakaamba kuti kweelede kuba mulawo wakuti banyama “batanoobonwi buyo kuti ncakulya naa cintu cikonzya kuleta mali.” Alimwi wakaamba kuti: “Tweelede kucileka kubona banyama mbuli kuti mbibesu.”

  • Mucintu cimwi bantu ncobabona kuti nkuciindizya, muvwubi umwi iwazina lyakuti Leona Helmsley, wakasiya madola aasika ku 12 miliyoni aakuti mubwa wakwe kalanganizyigwa akwaamba kuti mubwa ooyo aakufwa akazikkwe afwaafwi acuumbwe cakwe.

Ncomweelede kuyeeya: Ino muyeeya kuti banyama beelede kweendelezyegwa buti?

NCOLYAAMBA BBAIBBELE

Mulengi wabuumi, Jehova Leza, wakaambila bantu kuti ‘kabeendelezya nswi zyamulwizi azilenge zyuuluka mujulu azilenge zyoonse zyeenda anyika.’ (Matalikilo 1:28) Aboobo cileelela ikwaamba kuti Leza ubona bantu kuti balisumpukide kwiinda banyama.

Ikaambo aaka kalakankaizyigwa mukapango ikali musyule aakapango ikazubuludwe atala aawa. Bbaibbele lyaamba kuti “Leza wakalenga muntu mucinkozya cakwe, wakamulenga mucinkozya ca Leza; wakalenga mwaalumi amukaintu.”—Matalikilo 1:27.

Akaambo kakuti tobantu twakalengwa “mucinkozya ca Leza,” tulilibedelede kujatikizya mbotutondezya bube bwa Leza mbuli busongo, bululami alimwi aluyando. Bantu alimwi balazyalwa kabajisi nguzu zyakulilemeka kabotu alimwi azyakuyanda kuzyiba Leza. Banyama tabusyi mbobabede oobu akaambo kakuti tiibakalengwa “mucinkozya ca Leza.” Tabasumpukide mbuli bantu alimwi tiibakalengwa kuti kabeendelezyegwa mbuli bantu.

Pele sena eeci caamba kuti bantu beelede kubapenzya banyama? Peepe.

  • Mu Mulawo ngwaakapa bana Israyeli, Leza wakabikka bubambe bwakuti banyama kabapumuna, kupegwa cakulya, kugwasyigwa nobakatala alimwi akukwabililwa kuntenda.—Kulonga 23:4, 5; Deuteronomo 22:10; 25:4.

“Kobeleka milimo yako mumazuba aali cisambomwe, pele mubuzuba bwaciloba toyelede kubeleka milimo yako kutegwa musune wako ambongolo yako zilyookezye.” Kulonga 23:12.

Sena kujaya banyama ncibi?

NZYOBAAMBA BANTU

Bavwimi bamwi alimwi abazubi balajaya banyama alimwi answi kacili cisobano. Bamwi balakonzya kwaazumina makani ngaakaamba sikulemba mabbuku umwi waku Russia, Leo Tolstoy iwakalemba kuti kujaya banyama alimwi akulya nyama ncibyaabi.

NCOLYAAMBA BBAIBBELE

Leza ulazumizya bantu kujaya banyama kutegwa balikwabilile naa kujana zyakusama. (Kulonga 21:28; Marko 1:6) Bbaibbele alimwi lyaamba kuti bantu balakonzya kujaya banyama kutegwa bajane cakulya. Lugwalo lwa Matalikilo 9:3 lwaamba kuti: “Banyama baumi boonse bayoomubeda zilyo.” Naba Jesu wakagwasya basikwiiya bakwe kujata nswi nzyobakazoolya.—Johane 21:4-13.

Nokuba boobo, Bbaibbele lyaamba kuti Leza ulimusulide “muntu uuyanda nkondo.” (Intembauzyo 11:5) Aboobo, cileelela ikwaamba kuti Leza tayandi kuti katupenzya banyama naa kubajaya akaambo buyo kakuyanda kulikondelezya.

Bbaibbele litondezya kuti Leza ulababikkila maano kapati banyama.

  • Bbaibbele lyaamba kuti aciindi cakulenga, “Leza wakalenga banyama bamusyokwe kweelana amisyobo yabo alimwi abanyama bavwubwa kweelana amisyobo yabo abanyama boonse bakalaba ansi kweelana amisyobo yabo. Mpoonya Leza wakabona kuti ncibotu.”Matalikilo 1:25.

  • Kujatikizya Jehova, Bbaibbele lyaamba kuti: ‘Nguupa banyama cakulya.’ (Intembauzyo 147:9) Zintu nzyaakalenga Leza zipa kuti banyama kabali acakulya cinji alimwi akwakukkala.

  • Mwami Davida wa Israyeli wakaamba boobu mumupailo: “O Jehova, muntu amunyama ulabavwuna.” (Intembauzyo 36:6) Mucikozyanyo, ciindi ca Zambangulwe lyakacitika nyika yoonse Jehova wakafwutula bantu bali lusele alimwi abanyama bamisyobo yoonse katananyonyoona bantu babyaabi.—Matalikilo 6:19.

Aboobo, cilasalala kuti banyama balayandika kuli Jehova, alimwi uyanda kuti bantu kababeendelezya kabotu.

“Mululami ulabalanganya kabotu banyama mbavwuba.”Tusimpi 12:10.