1-3. (a) Ano an inaabat ni Ester samtang tipakadto hiya ha trono han iya bana? (b) Ano an ginbuhat han hadi han bumisita hi Ester?

SAMTANG nagtitikahirani hi Ester ha trono han hadi, nagtitikaduro an iya kulba. Handurawa la an tigda nga pagmingaw ha hadianon nga ruwang ha palasyo han Persia ha Susan. Tungod han duro nga kamingaw, nababatian ni Ester an iya mga pitad pati an karasikas han iya magarbo nga bado. Kinahanglan diri maagaw an iya atensyon han maopay hinduro nga palasyo ngan han mga harigi hito, ngan han inukitan nga kisame nga hinimo ha sedro nga tikang pa ha Lebanon. Nagpokus hiya ha tawo nga nalingkod ha trono, an usa nga magdidesisyon kon papatayon hiya o diri.

² Ginkinita hiya han hadi samtang nagtitikahirani hiya, ngan igin-unat hito an bulawan nga setro ngada ha iya. Simple la ito nga ginbuhat han hadi kondi gintalwas hito an kinabuhi ni Ester; iginpakita hito nga ginpasaylo hiya ha sayop nga iya pa la nabuhat—an pagkadto ha hadi bisan kon waray ipatawag. Pag-abot ha trono, mapasalamaton nga ginkaptan niya an durho han setro.—Est. 5:1, 2.

³ Makikita kan Hadi Ahasuerus nga bahandianon hiya ngan gamhanan. An bado han mga hadi ha Persia hadto ginbabanabana nga nagkakantidad hin ginatos ka milyon ka dolyar. Bisan pa hito, nakita ni Ester ha mga mata han iya bana an gugma hito para ha iya. An hadi nagsiring: “Ano an tuyo mo, rayna Ester? Ngan ano an imo pinangangaro? Ihahatag ha imo bisan ngada ha katunga han ginhadian.”—Est. 5:3.

4. Ano nga pagsari an aatubangon ni Ester?

⁴ Nagpakita na hi Ester hin talagsahon nga pagtoo ngan kaisog; kinadto hiya ha hadi basi panalipdan an iya katawohan tikang ha plano nga pagpoo ha ira. Naglampos hiya hito, pero may-ada pa mas makuri nga pagsari nga iya aatubangon. Kinahanglan makombinse niya inin mapahitas-on nga hadi nga an tinaporan nga magsaragdon hito usa nga maraot nga tawo, nga naglimbong ha hadi basi mapoo  an mga kahimungto ni Ester. Paonan-o niya makukombinse an hadi, ngan ano an aton mahibabaroan tikang ha iya pagtoo?

5, 6. (a) Paonan-o gin-aplikar ni Ester an prinsipyo ha Eklesiastes 3:1, 7? (b) Paonan-o nagin maaramon hi Ester han nakiistorya hiya ha iya bana?

⁵ Angay ba ibuhayhag ni Ester ha hadi an problema ha atubangan han mga opisyal? Kon ito an iya bubuhaton, bangin maalohan an hadi ngan makahigayon hi Haman nga ignigar an akusasyon. Salit ano an iya ginbuhat? Pipira ka siglo antes hito, gin-giyahan an maaramon nga hi Hadi Solomon ha pagsurat: “Ha tagsa nga butang may-ada usa ka panahon . . . may panahon ha paghilom, ngan may panahon ha pagyakan.” (Ekles. 3:1, 7) Bangin mahanduraw naton nga igintututdo kan Ester han iya pinakaamay, an matinumanon nga hi Mordekay, ito nga prinsipyo samtang nagtutubo ha iya poder. Sigurado nga nasabtan ni Ester an pagkaimportante han maaramon nga pagpili hin “panahon ha pagyakan.”

⁶ Hi Ester nagsiring: “Kon angay nga makakaopay han hadi, itugot  unta nga an hadi ngan hi Haman makakadto hini nga adlaw ha bangkete nga akon igin-andam para ha iya.” (Est. 5:4) Inuyon an hadi ngan ginpaabisohan hi Haman. Nakita mo ba kon mationan-o kamaaramon hi Ester? Iya gintipigan an dignidad han iya bana ngan nagpili hin angayan nga takna ngan lugar basi maisumat an problema.—Basaha an Proberbios 10:19.

7, 8. Ihulagway an siyahan nga bangkete nga gin-andam ni Ester, pero kay ano nga waray pa niya isumat ha hadi an iya tuyo?

⁷ Sigurado nga ginpangandaman hin maopay ni Ester an bangkete ngan ginsiguro nga maruruyagan han iya bana an tanan. Nag-andam liwat hiya hin primera klase nga alaksiw basi magin malipayon an okasyon. (Sal. 104:15) Nalipay hi Ahasuerus, salit iya ginpakianhan utro hi Ester kon ano an iya hangyo. Ito na ba an panahon ha pagyakan?

⁸ Para kan Ester, diri pa. Lugod, gin-imbitar niya utro an hadi ngan hi Haman ha usa pa nga bangkete kinabuwasan. (Est. 5:7, 8) Kay ano nga waray pa hiya magsumat? Hinumdumi nga namimeligro an kinabuhi han iya mga kahimungto tungod han sugo han hadi,  salit sadang gud hiya magpili hin husto nga takna. Tungod hito naghulat hiya, namiling hin lain nga higayon basi ipakita ha iya bana an iya daku nga pagtahod.

9. Kay ano nga importante an pagpailob, ngan paonan-o naton masusubad hi Ester hini nga bahin?

⁹ An pagpailob usa ka maopay ngan birilhon nga kalidad. Bisan kon nababaraka ngan karuyag na magsumat, mapailubon nga naghulat hi Ester han husto nga takna. Damu an aton mahibabaroan ha iya kay kita ngatanan posible nga nakakakita hin sayop nga kinahanglan tadungon. Kon karuyag naton kombinsihon an may awtoridad nga asikasuhon an usa nga problema, bangin sadang naton subaron hi Ester ngan magin mapailubon. An Proberbios 25:15 nasiring: “Pinaagi han maiha nga pagpailob an usa nga punoan nakakabig, ngan an malumo nga dila nakakadugmok han tul-an.” Kon mapailubon nga maghulat kita ha husto nga takna ngan malumo nga magyakan, pariho kan Ester, bisan an pagkontra nga sugad katig-a hin tul-an mahimo madugmok. Ginbendisyonan ba ni Jehova an pagkamapailubon ngan pagkamaaramon ni Ester?

10, 11. Kay ano nga nagbag-o an gin-abat ni Haman han binaya hiya ha siyahan nga bangkete, ngan ano an igin-aghat han iya asawa ngan kasangkayan?

¹⁰ An pagkamapailubon ni Ester nagtugway ha sunod-sunod nga makatirigamnan nga panhitabo. Ha siyahan nga bangkete, binaya hi Haman nga “malipayon [an] kasingkasing” kay inuuyonan hiya han hadi ngan rayna. Kondi pag-agi niya ha ganghaan han palasyo, nakita niya hi Mordekay nga waray la gihapon magyukbo ha iya. Sugad han aton hinbaroan ha nahiuna nga kapitulo, diri ito tungod kay hi Mordekay waray pagtahod ha iya, kondi tungod ito han konsensya ni Mordekay ngan han iya relasyon kan Jehova. Bisan pa hito, hi Haman “napuno hin kapungot.”—Est. 5:9.

¹¹ Han ginsumat ito ni Haman ha iya asawa ngan kasangkayan, ira hiya gin-aghat nga magpahimo hin bitayan nga sobra 22 metros an kahitaas, ngan mangaro hin permiso ha hadi nga ibitay dida hito hi Mordekay. Naruyag hiya ha ira ideya ngan nagpahimo dayon hito.—Est. 5:12-14.

12. Kay ano nga iginpabasa han hadi an opisyal nga mga rekord han iya ginhadian, ngan ano an iya hinbaroan?

¹² Kondi hito nga gab-i, “an hadi waray mahingaturog,” siring han Biblia. Salit iginpabasa niya an opisyal nga mga rekord han iya ginhadian. Nabasa dida hito an plano nga pagpatay ha iya. Nahinumdoman niya an panhitabo; nadakop an mga nagkunsabo ngan iginpapatay. Kondi kumusta man an nagbuhayhag han plano—hi Mordekay? Tigda nga nakahunahuna an hadi, ngan nagpakiana kon ano an iginbalos ha iya. An baton? Waray.—Basaha an Ester 6:1-3.

13, 14. (a) Paonan-o nagtikang magtikaraot an mga panhitabo para kan Haman? (b) Ano an ginsiring kan Haman han iya asawa ngan kasangkayan?

¹³ Nabaraka hito an hadi ngan nagpakiana kon hin-o nga opisyal an puydi bumulig ha iya nga matadong ito. Nahituman nga nakada hi Haman ha palasyo, posible nga nagtemprano hiya basi aroon an permiso han hadi ha pagbitay kan Mordekay. Kondi antes makasumat han iya tuyo, ginpakianhan hiya han hadi kon ano an maopay buhaton ha pagpasidungog ha usa nga nalipayan han hadi. Kahuna ni Haman nga hiya ito, salit nagsuhestyon hiya hin magarbo nga pagpasidungog: Ito nga tawo susul-otan hin bado nga panhadi, papasakyon ha karuwahe han hadi, ngan ililibot ha Susan hin hitaas nga opisyal nga magsisinggit hin mga pagdayaw para hito nga tawo basi hibatian han ngatanan. Handurawa an reaksyon ni Haman han hinbaroan niya nga hi Mordekay an papasidunggan! Ngan hin-o an ginsugo han hadi ha pagbandilyo han kadungganan ni Mordekay? Hi Haman!—Est. 6:4-10.

¹⁴ Napiritan hi Haman ha pagsunod ha sugo, kondi nagdugang an iya kapungot kan Mordekay. Katapos inuli hiya nga mabidoon. An  iya asawa ngan kasangkayan nagsiring nga ini nga panhitabo magriresulta gud han iya kadaot; hiya an madadaot ha iya pagpinangalimbasog nga mapukan hi Mordekay.—Est. 6:12, 13.

15. (a) Ano an resulta han paghulat ni Ester? (b) Kay ano nga maaramon an pagkaada ‘naghuhulat’ nga disposisyon?

¹⁵ Tungod kay naghulat hi Ester hin usa pa ka adlaw antes magsumat, nagtugway ito basi mahulog hi Haman ha iya kalugaringon nga bitik. Posible ba nga hi Jehova an nagpahinabo nga diri mahingaturog an hadi? (Prob. 21:1) Diri urusahon nga gin-aaghat kita han Biblia nga magkaada ‘naghuhulat’ nga disposisyon! (Basaha an Mika 7:7.) Kon maghulat kita ha Dios, makikita naton nga an iya solusyon ha aton problema mas maopay kay han aton ginhuhunahuna.

16, 17. (a) Kakan-o inabot an “panahon ha pagyakan” ni Ester? (b) Kay ano nga iba gud hi Ester kan Basti, an una nga asawa han hadi?

¹⁶ Waray na sarihi ni Ester kon tubtob diin an pasensya han hadi; ha ikaduha nga bangkete, sadang na niya isumat an tanan. Kondi paonan-o? Maopay na la kay ginpakianhan hiya utro han hadi kon ano an iya hangyo. (Est. 7:2) Ito na an iya “panahon ha pagyakan.”

¹⁷ Bangin mahanduraw naton hi Ester nga hilom nga nag-ampo ha iya Dios antes magyakan: “Kon ako nakaagi hin pagpalabi ha imo paniplatan, O hadi, ngan kon ini makakalipay han hadi, ihatag unta ha akon an akon kinabuhi ha akon paghangyo, ngan an akon katawohan ha akon pagpangaro.” (Est. 7:3) Tigamni nga iya ginpasarig an hadi nga ginrirespeto niya anoman an desisyon hito. Iba gud hi  Ester kan Basti, an una nga asawa han hadi, nga tinuyo nga nagpakaalo ha iya bana! (Est. 1:10-12) Dugang pa, hi Ester waray magsiring nga nagsayop an hadi ha pagtapod kan Haman. Lugod, nanginyupo hiya nga panalipdan hiya kay namimeligro an iya kinabuhi.

18. Paonan-o iginbuhayhag ni Ester ha hadi an problema?

¹⁸ Sigurado nga nabaraka ngan nahipausa hito an hadi. Hin-o an magpapasipara ha pagpatay ha iya rayna? Hi Ester nagpadayon: “Kami iginbaligya, ako ngan an akon katawohan, ha paggunaw, ha pagpatay, ngan ha paghanaw. Kondi kon iginbaligya la kami ha pagkauripon nga kalalakin-an ngan ha pagkauripon nga kababayin-an, nahilom la ako, bisan kon an kaaway diri makahimo pagbayad han kanan hadi mawawara.” (Est. 7:4) Tigamni nga prangka nga iginbuhayhag ni Ester an problema, pero nagdugang hiya nga mahilom na la unta hiya kon may kalabotan la ini ha pagkauripon. Kondi ini nga pagpoo magriresulta hin kadaot ha hadi salit nagyakan hiya.

19. Ano an aton mahibabaroan kan Ester mahitungod ha iya paagi ha pagkombinse?

¹⁹ Damu an aton mahibabaroan kan Ester mahitungod ha iya paagi ha pagkombinse. Kon kinahanglan mo isumat an seryoso nga problema ha usa nga hinigugma o ha usa nga may awtoridad, makakabulig an pagpailob, pagtahod, ngan pagin prangka.—Prob. 16:21, 23.

20, 21. (a) Paonan-o ginbuhayhag ni Ester an plano ni Haman, ngan ano an reaksyon han hadi? (b) Ano an ginbuhat han matalaw nga hi Haman?

²⁰ Hi Ahasuerus nagpakiana: “Hin-o hiya, ngan hain hiya, nga nangahas ha iya kasingkasing pagbuhat hin sugad?” Mahahanduraw naton hi Ester nga natudlok kan Haman samtang nasiring: “Usa nga  kasumpaki ngan usa nga kaaway, bisan ini nga banyaga nga Haman.” Ano an resulta hini nga akusasyon? Nahadlok hinduro hi Haman. Ngan mahahanduraw liwat naton an hadi nga namula an nawong ha kasina han hinbaroan niya nga ginlimbongan hiya han iya tinaporan nga magsaragdon basi pirmahan an sugo nga makakadaot ha iya mismo hinigugma nga asawa! Kumadto hiya ha hardin basi mawara an iya kasina.—Est. 7:5-7.

²¹ Katapos, an matalaw nga hi Haman yumukbo ha tiilan han rayna basi makimalooy. Han bumalik an hadi ngan nakita hi Haman nga nayukbo ha ginlilingkoran ni Ester, nasisina nga gin-akusaran niya hi Haman hin pagsari ha paglugos ha rayna ha iya mismo balay. Yana, sigurado na an kamatayon ni Haman! Igin-gawas hiya nga may tabon an nawong. Katapos usa nga opisyal an nagsumat nga nagpahimo hi Haman hin bitayan para kan Mordekay. Ha kadagmitan nagsugo hi Ahasuerus nga ibitay dida hito hi Haman.—Est. 7:8-10.

22. Paonan-o an ehemplo ni Ester makakabulig ha aton nga diri mawad-an hin paglaom, pagsarig, o pagtoo?

²² Tungod han kawaray-hustisya ha kalibotan yana, masayon hunahunaon nga diri na gud kita makakabiling hin hustisya. Inabat ka na ba hin sugad? Hi Ester waray gud mawad-i hin paglaom, pagsarig, o pagtoo. Han inabot an takna, may kaisog nga iginsumat niya an husto, ngan sinarig nga bubuhaton ni Jehova kon ano an angayan. Ito liwat an sadang naton buhaton! Hi Jehova waray magbag-o tikang pa ha panahon ni Ester. Mapapahinabo la gihapon niya nga mahulog an magraot ha ira kalugaringon nga bitik, sugad han iya ginbuhat kan Haman.—Basaha an Salmo 7:11-16.

23. (a) Paonan-o ginbalosan han hadi hira Mordekay ngan Ester? (b) Paonan-o natuman an tagna ni Jacob han hirani na hiya mamatay mahitungod kan Benjamin? (Kitaa an kahon nga “ Usa nga Tagna nga Natuman.”)

²³ Ha kataposan, hinbaroan han hadi kon hin-o hi Mordekay—diri la an maunungon nga nagpanalipod han iya kinabuhi kondi an pinakaamay liwat ni Ester. Iginhatag niya kan Mordekay an katungdanan ni Haman sugad nga primero ministro. An balay ni Haman —pati an iya daku nga bahandi—iginhatag han hadi kan Ester, nga nagtoka kan Mordekay ha pagdumara hito.—Est. 8:1, 2.

24, 25. (a) Kay ano nga hi Ester diri pa puydi magrelaks katapos maibuhayhag an plano ni Haman? (b) Paonan-o iginbutang utro ni Ester ha peligro an iya kinabuhi?

²⁴ Yana nga diri na namimeligro hira Ester ngan Mordekay, sadang na ba magrelaks hi Ester? Oo, kon iya la kalugaringon an iya gintatagad. Hito nga takna, an sugo ni Haman nga poohon an mga Judio nagsarang na ha bug-os nga imperyo. Hi Haman nagbuhat hin ripa, o Pur—usa nga klase hin espiritismo—basi hibaroan kon san-o sadang poohon an mga Judio. (Est. 9:24-26) Bisan kon pipira pa ka bulan antes ito ipatuman, madagmit lumabay an panahon. Mapupugngan pa ba ito?

²⁵ Makausa pa, iginbutang ni Ester ha peligro an iya kinabuhi. Inatubang utro hiya ha hadi nga waray ipatawag. Hini nga takna, nagtangis hiya ngan nakimalooy ha iya bana nga bawion an sugo. Kondi an mga balaud nga pinirmahan han hadi han Persia diri na gud mababawi. (Dan. 6:12, 15) Salit gintagan han hadi hira Ester ngan Mordekay hin awtoridad nga maghimo hin bag-o nga balaud. Ginpagawas an ikaduha nga sugo nga naghahatag hin katungod ha mga Judio nga depensahan an ira kalugaringon. Madagmit nga ginpasarang an maopay nga sumat ha bug-os nga imperyo, salit nagkaada hira paglaom. (Est. 8:3-16) Mahahanduraw naton an mga Judio hiton haluag nga imperyo nga nangangandam ha pakig-away; diri nira  ito mahihimo kon waray an bag-o nga sugo. Pero bubuligan ba ni “Jehova han mga kasundalohan” an iya katawohan?—1 Sam. 17:45.

26, 27. (a) Mationan-o kadaku an kadaogan nga iginhatag ni Jehova ha iya katawohan kontra ha ira mga kaaway? (b) Ano nga tagna an natuman ha kamatay han mga anak ni Haman?

²⁶ Han inabot na an adlaw han pagpoo, andam na an katawohan han Dios. Bisan an damu nga opisyal han Persia dumapig na ha ira kay nagsarang na an sumat mahitungod han bag-o nga primero ministro, an Judio nga hi Mordekay. Ginhatag ni Jehova ha ira an daku nga kadaogan. Ginsiguro niya nga mapoo an mga kaaway basi diri na madaot utro an iya katawohan. *—Est. 9:1-6.

²⁷ Dugang pa, diri magigin talwas hi Mordekay ha pagdumara ha balay han maraot nga hi Haman samtang buhi pa an napulo nga anak nga kalalakin-an hito. Hira liwat ginpamatay. (Est. 9:7-10) Hito nga paagi natuman an tagna han Biblia may kalabotan ha kapoo han mga Amalekanhon—mga kaaway han katawohan han Dios. (Deut. 25:17-19) Posible nga an mga anak ni Haman an pinakaurhi nga napoo hiton nasud nga ginhukman han Dios.

28, 29. (a) Kay ano nga gintugotan ni Jehova nga makigbahin ha pakig-away hi Ester ngan an iya katawohan? (b) Kay ano nga bendisyon gud ha aton an susbaranan ni Ester?

²⁸ Sadang pas-anon han batan-on nga hi Ester an mabug-at nga responsabilidad—sugad han sugo han hadi may kalabotan ha girra ngan pagpoo. Diri ito masayon. Kondi katuyoan ni Jehova nga diri mapoo an iya katawohan kay matikang ha ira an iginsaad nga Mesias, an paglaom han katawohan! (Gen. 22:18) Nalilipay an mga surugoon han Dios yana kay maaram hira nga han nakanhi pa ha tuna an Mesias, hi Jesus, igindiri niya ha iya mga sumurunod an pakigbahin ha literal nga pakig-away.—Mat. 26:52.

²⁹ Kondi, an mga Kristiano nakikigbahin ha espirituwal nga pakig-away; mas determinado yana hi Satanas ha pagbungkag han aton pagtoo kan Jehova. (Basaha an 2 Corinto 10:3, 4.) Bendisyon gud ha aton an susbaranan ni Ester! Pariho ha iya, hinaot ipakita naton an aton pagtoo pinaagi ha pagin maaramon ngan mapailubon kon nangungumbinse, pagin maisugon, ngan pagin andam pagsakripisyo para ha katawohan han Dios.