Pakadto ha sulod

Pakadto ha mga sulod

Dagku an Mata—Gutiay an Lawas!

Dagku an Mata—Gutiay an Lawas!

PARA ha damu, an mago makangurudyot, kondi para ha iba, pataraw-an an hitsura hito. May-ada ito higlaba ngan maggasa nga bitiis, maghumok nga barahibo, ngan dagku ngan mag-inggat nga mata. An lawas hito mga lima ka pulgada an kahilaba ngan mga 114 ka gramo an kabug-aton.

Usisahon naton an usa nga klase hini, an mago ha Pilipinas. An mga mata, talinga, kamot, tiil, bitiis, ngan ikog hito baga hin daku hinduro para ha gutiay nga lawas hito. Kondi kon uusisahon naton iton naiiba an hitsura nga hayop, makikita naton nga maopay gud an pagkadisenyo hito.

PAGPAMATI: An sugad kanipis hin papel nga talinga han mago napipilo-pilo ngan nakakabati bisan han pinakagutiay nga tunog. An maopay nga pagpamati hito diri la nabulig basi makalikay ha naatake nga mga hayop, sugad han ihalas nga mga uding, kondi basi makabiling liwat hin makaraon. Ha gab-i, nababatian han mago an huni han mga gangis, anay, bagang, tamsi, ngan pakla. Katapos, susundan niya ito nga huni pinaagi ha pagbirik han iya ulo basi makita han iya nabudlot nga mga mata an iya karaunon.

PAGKAPYOT: An mga kamot han mago gindisenyo nga makakapyot ha gudtiay nga sanga. An durho han mga tudlo hito may naiiba nga panit nga garatudgatod nga nakakakupot pariho han grano hin kaliding. Bisan kon nakaturog, an mago kinahanglan kumapyot hin maopay. An garatudgatod nga bahin ha ilarom han halaba nga ikog hito nabulig basi diri ito mahulog samtang nakaturog.

PAGKITA: Waray iba nga mamal nga pariho han mago nga an mga mata daku gud para ha gutiay nga lawas hito. Ngani, an tagsa nga mata han mago mas daku kay han utok hito! An mga mata hito diri nakikiwa; pirme diretso an pagkita. Disbentaha ba ini? Diri man, tungod kay nabibirik han mago an iya liog tubtob ha 180 ka digri, tipawala man o tipatoo.

PAGKAMATIBAKSI: An higlaba nga bitiis han mago nakakalukso tubtob 6 ka metros—sobra 40 ka pilo ha kahilaba han lawas hito! Kon namimiling hin makaraon, nalukso ito ha kasisidman nga nakaunat an mga tudlo basi madakop an ginpupuntirya.

Talagsa la mabuhi an mga mago kon iginbubutang ha tangkal, bangin tungod kay buhi nga insekto an karuyag kaunon hito ngan nadiri ito pagkinapot-kapotan. Bisan pa hito, inin naiiba nga hayop padayon nga naruruyagan han mga Pilipino. Urusahon gud an haros ngatanan nga bahin hinin makaruruyag nga hayop nga may nabudlot nga mga mata.