Ҝөрдүјүмүз кими, әзаблар Аллаһдан дејил. Бәс онда күтләви аҹлыға, баш алыб ҝедән јохсуллуға, дәһшәтли мүһарибәләрә, амансыз хәстәликләрә вә тәбии фәлакәтләрә сәбәб нәдир? Аллаһын Кәламында бәшәријјәтин әзабларынын үч әсас сәбәби ачыгланыр:

1. Худбинлик, тамаһкарлыг вә әдавәт. «Инсанын инсана ағалыг етмәси инсанын зәрәринә олуб» (Ваиз 8:9). Бәли, инсанлар ҝүнаһлы, худбин вә залым инсанларын әмәлләри уҹбатындан әзијјәт чәкир.

2. Вахт вә тәсадүф. Инсанлар, адәтән, «вахт вә тәсадүф» нәтиҹәсиндә бәлаларла үзләширләр (Ваиз 9:11). Бу о демәкдир ки, инсан елә бир вахтда елә бир јердә ола биләр ки, ҝөзләнилмәдән башына бәдбәхт һадисә ҝәлсин, јахуд һәр һансы диггәтсизлијә вә ја сәһвә јол версин.

3. Дүнјадакы һадисәләрә шәр гүввә ағалыг едир. Мүгәддәс Китаб инсан әзабынын әсас сәбәбини белә ачыглајыр: «Бүтүн дүнја... Шәририн әлиндәдир» (1 Јәһја 5:19). «Шәрир» ҝүҹлү руһани варлыг олан Шејтан Иблисдир. О, бир вахтлар Аллаһын мәләкләриндән бири олуб, амма Мүгәддәс Китабда дејилдији кими «һәгигәтә бағлы галмады» (Јәһја 8:44). Башга мәләкләр дә Шејтана гошулду вә худбин арзуларына чатмаг үчүн Аллаһа гаршы чыхдылар. Нәтиҹәдә, бу мәләкләр мәнфур ҹинләр олдулар (Јарадылыш 6:1—5). О вахтдан бәри Шејтан вә онун ҹинләри дүнјанын ҝедишатына ҝүҹлү вә амансыз тәсир ҝөстәрир. Јашадығымыз зәманәдә бу, даһа ајдын сезилир. Чүнки бу ҝүн Иблис чох гәзәблидир вә бүтүн дүнјаны алдадыр. Мүгәддәс Китабда дејилир ки, «јерә вај... олсун!» (Вәһј 12:9, 12). Бәли, Шејтан залым ағадыр. О, инсанларын әзаб чәкдијини ҝөрәндә ләззәт алыр. Демәли, инсан әзабынын сәбәбкары Аллаһ јох, Шејтандыр!

ДҮШҮНҮН: Анҹаг дашүрәкли, рәһмсиз, ганичән бири мәсум инсанларын әзаб чәкмәсиндән һәзз алар. Аллаһ һаггында исә Мүгәддәс Китабда дејилир: «Аллаһ мәһәббәтдир» (1 Јәһја 4:8). Мәһәббәтин гајнағы «Аллаһ гәтијјән пислик етмәз, Гүдрәт Саһиби һагсызлыг етмәз!» (Әјјуб 34:10).

Тәбии олараг, сиздә суал јарана биләр: «Күлли-Ихтијар Аллаһ нә вахтадәк Шејтанын мәнфур ағалығына изин верәҹәк?» Артыг ҝөрдүјүмүз кими, Аллаһ шәр әмәлләрә нифрәт едир, чәкдијимиз әзаб-әзијјәт Она ағры верир. Бундан әлавә, Аллаһын Кәламы бизи сәсләјир: «Бүтүн гајғыларынызы Онун үзәринә гојун, чүнки О, гајғынызы чәкир» (1 Бутрус 5:7). Бәли, Аллаһ бизи чох севир вә О, әзаб-әзијјәти, һагсызлығы арадан галдырмаға гадирдир *. Бу мөвзу нөвбәти мәгаләдә ишыгландырылаҹаг.