Mangwalo a mmušo wa Peresia ao a bolelago ka ditaba tša mmušo a be a romelwa ka tirelo ya poso ya Mmušo. Puku ya Beibele ya Esitere e hlalosa kamoo tshepedišo ya Peresia e bego e šoma ka gona, ge e re: “[Morodekai] a ngwala ka leina la kgoši Ahasiwerosi a ba a tiiša ka seka sa palamonwana ya kgoši ke moka a romela mangwalo ao ka seatla sa baromiwa ba go namela dipere bao ba bego ba diriša dipere tše di nago le lebelo tša go sepediša mangwalo tšeo di dirišwago bogošing.” (Esitere 8:10) Mmušo wa Roma o be o na le tirelo e swanago ya go romela mangwalo a bolaodi le a tša bohlabani.

Mangwalo a batho, a bjalo ka mangwalo ao a bego a ngwalwa ke Paulo goba ba bangwe, a be a sa swanelege go ka sepedišwa ka tsela yeo. Ge e ba motho a be a humile, o be a ka roma lekgoba gore le sepediše lengwalo. Lega go le bjalo, ba bantši kudu ba be ba romela mangwalo ka batho bao ba ba tlwaetšego goba gaešita le ka batho bao ba sa ba tsebego bao ba bego ba eya moo lengwalo le yago gona. Ba lapa, bagwera, bahlabani goba babapatši le bona ba be ba ka dirišwa e le barwalaposo. Go ba gona, taba e bohlokwa yeo go bego go ka tshwenyegwa ka yona e be e le ya gore motho yo a sepedišago lengwalo o be a ka botwa gakaakang le ge e ba a be a tla fetiša molaetša ka kelohloko e bile o sa feletše. Beibele e šišinya gore Paulo a ka ba a ile a romela a mangwe a mangwalo a gagwe ka Bakristegotee le yena bao ba bego ba eya moo a bego a a romela gona.—Baefeso 6:21, 22; Bakolose 4:7.

Maemo a tša boiphedišo a naga a be a ithekgile kudu ka tša temo, go rua le go ananya dilo. Beibele e bolela ka mebaraka yeo e bego e le dikgorong tša motse—“Kgoro ya Dinku,” “Kgoro ya Dihlapi” le “Kgoro ya Mangeta.” (Nehemia 3:1, 3; Jeremia 19:2) Go bonagala maina a a šupa seo se bego se rekišwa lefelong le lengwe le le lengwe. Mangwalo gape a bolela ka “[mokgotha] wa baapei ba dinkgwa” wa Jerusalema gotee le dilo tše dintši tšeo di bego di rekišwa.—Jeremia 37:21.

Go thwe’ng ka ditheko? Puku e nngwe ya go hlalosa Beibele e re: “Ditheko gantši di be di fetofetoga go theoša le nywagakgolo, gomme go thata go kgonthišetša gore selo se itšego se ka ba se be se bitša bokae nakong e itšego le lefelong le itšego.” Le gona, tsebišo e tšwago methopong ya bogologolo, go akaretša le Beibele, e bontšha gore gaešita le mehleng yeo, ditheko di be di dula di hlatloga. Ka mohlala, makgoba a be a rekišwa gohle mehleng ya bogologolo. Josefa o ile a rekišwa ka ditsekana tše 20 tša silifera, tšeo e ka bago e be e le dishekele, tšeo mohlomongwe e bego e le theko yeo makgoba a bego a rekišwa ka yona lekgolong la bo-18 la nywaga B.C.E. (Genesi 37:28) Ka morago ga nywaga e makgolo a mararo, theko yeo e be e le dishekele tše 30. (Ekisodo 21:32) Lekgolong la seswai la nywaga B.C.E., theko yeo e be e le dishekele tše 50. (2 Dikgoši 15:20) Ka morago ga nywagakgolo e mebedi, nakong ya pušo ya Peresia, ditheko di ile tša hlatlogela go dishekele tše 90 goba ka godimo ga moo. Go bonagala go hlatloga ga ditheko e se bothata bja mehleng ya lehono feela.